
سپاسگزاري
نخست با سپاس از خداوند متعال و همچنين با تشکر فراوان خدمت استاد گرانقدر وعزيز سرکار خانم دکتر ميترا محمودي که جاودانگي را آموخت، آن زمان که دست سرنوشت، پژمردگي روزگار را ارمغان مي آورد در پشت نگاه آهنين مقام استوارش شکوفا شدن را مي آموخت و در پس ناملايمات نا مهرباني از زندگي عشق و محبت مي آفريد.
ايشان که با انديشههاي آسماني مرا تا قلههاي آموختن پيش برد. تابش و روشنايي را به قلب ساده ام ياد داد و در پس روح دريايي اش پذيراي قطره اي ناچيز بود.
همچنين از زحمات اساتيد ارجمند آقايان دكتر مرتضي لطيفيان و دکترغلامرضاپيشداد كه از راهنماييهاي ارزشمند ايشان در انجام اين پايان نامه بهره مند شدم كمال تشكر و سپاس را دارم.
همچنين جا دارد تا از همه افرادي که در اين طرح شرکت کردند و همچنين از کارکنان انجمن ديابت شيراز و ديگرعزيزاني كه مرا در انجام اين پايان نامه ياري رساندند ياد كرده و از زحمات ايشان تشكر و قدرداني كنم. توفيق روز افزون اين عزيزان را از خداوند بزرگ خواستارم.
تقديم به
پدر و مادر مهربانم كه همواره در طول حيات پربارشان از حمايتهاي بي دريغ آنها بهرهمند بودم و همچنين همسر و فرزندان عزيزم كه با حمايت، صبر و دلگرميهايشان مرا در حركت در راه موفقيت ياري رساندند. در نهايت اين پژوهش و پايان نامه را به كشور عزيزم ايران تقديم ميكنم.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده 1
فصل اول: کليات پژوهش
1-1-مقدمه 3
1-2- بيان مسئله 8
1-3- ضرورت و اهميت پژوهش 21
1-4-هدف تحقيق 31
1-4-1- اهداف علمي 31
1-4-2- اهداف کاربردي 31
1-5-فرضيه تحقيق 31
1-6- تعاريف نظري متغيرها 32
1-6-1- تعريف مفاهيم 32
1-6-1-1- تعريف نظري 32
1-7-تعاريف عملياتي متغيرها 33
فصل دوم: مباني نظري و پيشينه تحقيقاتي
2-1- مباحث نظري 35
2-1-1-مباحث نظري ديابت 35
2-1-1-1 مقدمه 35
2-1-1-2- ديابت از تعريف تا واقعيت 36
2-1-1-3- چاقي،اپيدمي پنهان 37
2-1-1-4- تاريخچه کوتاه ديابت 38
2-1-1-5- انسولين چگونه در بدن عمل ميکند؟ 39
2-1-1-6- چرا قند خون بايد تنظيم شود؟ 40
2-1-1-7- انواع ديابت 41
2-1-1-8- عوامل خطر ديابت نوع 2 43
2-1-1-9- علائم ديابت 45
2-1-1-10- معيارهاي تشخيص 46
2-1-1-11- عوارض ديابت 46
2-1-1-12- عوارض زودرس ديابت 46
2-1-1-13- عوارض ديررس ديابت 47
2-1-1-14- درمان ديابت 50
2-1-1-15- اهميت کنترل ديابت 52
2-1-1-16- تأثير اندوه و افسردگي بر ديابت 53
2-1-2- مباني نظري سازه تاب آوري 53
2-1-2-1- عناصر تاب آوري و ديدگاهها 54
2-1-2-2- تعريف تاب آوري 55
2-1-2-3- چگونگي شکل گيري تاب آوري 57
2-1-2-3-1- رويکردهاي نظري پيرامون تاب آوري 57
2-1-2-4- موجهاي پژوهش درباره تاب آوري 59
2-1-2-5-ويژگيهاي افراد تاب آور 63
2-1-2-6- نيم رخ فرد تاب آور 63
2-1-2-6-1- شايستگي اجتماعي 63
2-1-2-6-2- مهارتهاي مشکل گشايي 64
2-1-2-6-3- استقلال 65
2-1-2-6-4- حس هدفمندي 65
2-1-2-6-5- اعتماد به نفس 66
2-1-2-6-6- احساس کفايت 67
2-1-2-6-7- احساس داشتن يک پايگاه ايمن 67
2-1-2-7- ويژگيهاي محيطهاي تاب آور 69
2-1-3- مباحث نظري کانون کنترل سلامت 70
2-1-3-1- منبع کنترل 70
2-1-3-2- سرسختي روانشناختي 71
2-1-3-3- کانون کنترل 73
2-1-3-4- کنترل دروني و بيروني 73
2-1-3-5- كانون كنترل سلامت 74
2-1-3-6- احساس كنترل فردي 75
2-1-3-7- انواع كنترل 75
2-1-3-8- باور فرد در مورد خودش و كنترل 77
2-1-3-9- شكل گيري كنترل فردي 78
2-1-3-10- جنسيت و تفاوتهاي فرهنگي در كنترل فردي 79
2-1-3-11-زماني كه مردم كنترل فردي ندارند 79
2-1-3-12- كنترل فردي و سلامت 82
2-1-4- مباني نظري سلامت عمومي 84
2-1-4-1- عوامل موثر در سلامت عمومي 85
2-1-4-2- انواع ديدگاههاي سلامت عمومي 85
2-1-5- هموگلوبين گلوکوزيته 89
2-1-6- مديريت گروهي استرس 91
2-1-6-1- در مورد درمانهاي کار آمد 91
2-1-6-2- استرس 91
2-1-6-2-1- استرس چيست؟ 91
2-1-6-2-2- انواع استرس 94
2-1-6-2-3- عوامل مؤثر در واکنش به فشار رواني 95
2-1-6-2-4-عوامل کاهش دهنده فشار رواني 96
2-1-6-2-5-تکنيک مديريت استرس 106
2-1-6-3-تعريف شناخت 108
2-1-6-3-1- شناخت درماني 108
2-1-6-4- رفتار درماني 110
2-1-6-5- درمان شناختي – رفتاري (C. B. T) 111
2-1-6-6- نظريههاي آرام سازي 112
2-1-6-6-1-نظريههاي تک وجهي 112
2-1-6-6-2- نظريههاي دو وجهي 113
2-1-6-6-3- نظريههاي چند وجهي 113
2-1-6-7-تعريف مديريت گروهي استرس به شيوهي شناختي – رفتاري 115
2-1-6-7-1- جلسات گروهي و مدت برنامه 116
2-1-6-7-2- اندازهي گروه 116
2-1-6-7-3- ساختار گروهي بسته 117
2-1-6-7-4- توالي جلسات 117
2-1-6-7-5-جلسات نگهداري 118
2-1-6-7-6- اهداف طراحي اين برنامه 119
2-1-6-7-7- رهبران گروه 120
2-1-6-7-8- طرح کلي برنامه 121
2-2- تحقيقات پيشين 123
2-2-1- استرس و تاب آوري 123
2-2-2- استرس و کانون کنترل 125
2-2-3- استرس و سلامت عمومي 126
2-2-4- استرس و هموگلوبين گلوکوزيته 131
2-2-5- تاب آوري و سلامت عمومي 133
2-2-6- کانون کنترل و سلامت عمومي 134
2-2-7- کانون کنترل و هموگلوبين گلوکوزيته 138
2-3- جمع بندي 138
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- نوع پژوهش 141
3-1-1- نوع روش تحقيق 141
3-1-2-جامعه آماري و نمونه پژوهش 142
3-1-3- روش نمونه گيري 142
3-1-4-روش اجراي پژوهش 142
3-2- ابزارهاي پژوهش و روايي وپايايي آنها 146
3-2-1- پرسشنامه مشخصات فردي 147
3-2-2-پرسشنامه مقياس تابآوري 148
3-2-3- پرسشنامه کانون کنترل سلامت 149
3-2-4- پرسشنامه سلامت عموميگلد برگ و هيل 151
3-2-5- بررسي ميزان هموگلوبين گلوکزيته 153
3-3- ملاحظات اخلاقي در شيوه اجرا 153
3-4- روش تحليل دادهها 154
فصل چهارم: يافتههاي پژوهش
4-1- يافتههاي توصيفي مربوط به متغيرهاي پژوهش 156
4-2- بررسي فرضيههاي پژوهش 158
فصل پنجم: بحث و نتيجه گيري
5-1-خلاصه اي از پژوهش 167
5-2-فرضيههاي پژوهش 168
5-3-بحث 169
5-4-نتيجه گيري 179
5-5-محدوديتها 182
5-6-پيشنهادها 182
پيوستها:
پرسشنامه اطلاعات شخصي 185
پرسشنامه تاب آوري 186
پرسشنامه کانون کنترل سلامت 188
پرسشنامه سلامت عمومي 190
فهرست منابع
الف) منابع فارسي 192
ب) منابع لاتين 203
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1-2- ديابت در ايران و جهان 26
جدول 2-1- رابطه ميزان HbA1C و متوسط قند خون 90
جدول 2-2- اهداف، راهبردها و تکنيکهاي مداخلهاي مديريت استرس 122
جدول 3-1- طرح پيش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل 141
جدول3-2- اهداف، راهبردها و تکنيکهاي مداخلهاي مديريت استرس به شيوه شناختي – رفتاري 145
جدول3-3- مشخصات افراد نمونه بر حسب متغير جنسيت 147
جدول3-4- مشخصات افراد نمونه بر حسب متغير تأهل 147
جدول3-5- مشخصات افراد نمونه بر حسب متغير تحصيلات 147
جدول3-6- مشخصات افراد نمونه بر حسب متغير سن 148
جدول3-7- ضريب آلفاي كرونباخ در پژوهش حاضر 149
جدول3-8- ضرايب آلفاي كرونباخ در پژوهش حاضر 151
جدول3-9- ضرايب آلفاي كرونباخ در پژوهش حاضر 153
جدول شماره 4-1يافتههاي توصيفي متغير تاب آوري مربوط به نمرات گروههاي آزمايش و کنترل در پيش آزمون و پس آزمون 156
جدول شماره4-2 يافتههاي توصيفي خرده مقياسهاي متغير کانون کنترل سلامت مربوط به نمرات گروههاي آزمايش و کنترل در پيش آزمون و پس آزمون 157
جدول شماره 4-3 يافتههاي توصيفي خرده مقياسهاي متغير سلامت عمومي مربوط به نمرات گروههاي آزمايش و کنترل در پيش آزمون و پس آزمون 157
جدول 4-4 ماتريس همبستگي متغيرهاي مورد مطالعه در پيش آزمون 158
جدول 4-5 ماتريس همبستگي متغيرهاي مورد مطالعه در پس آزمون 158
جدول شماره 4-6 مقايسه دو گروه کنترل و آزمايش در متغير تاب آوري پيش از آموزش گروهي مديريت استرس (پيش آزمون) 159
جدول شماره 4-7 مقايسه دو گروه کنترل و آزمايش در متغير تاب آوري پيش از آموزش گروهي مديريت استرس (پس آزمون) 159
جدول شماره 4-8 مقايسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمايش در ابعاد مختلف متغير کانون کنترل سلامت (پيش آزمون) 160
جدول شماره4-9 اثر پيلايي و لامبداي ويلکز 161
جدول شماره4-10 تحليل واريانس چند متغيره براي بررسي تفاوت ابعاد کانون کنترل سلامت
گروه کنترل و آزمايش در پس آزمون 161
جدول شماره 4-11 مقايسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمايش در ابعاد سلامت عمومي (پيش آزمون) 162
جدول شماره 4-12 مقايسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمايش در ابعاد سلامت عمومي (پس آزمون) 163
جدول شماره4-13 اثر پيلايي و لامبداي ويلکز 163
جدول شماره4-14 تحليل کوواريانس چند متغيره براي بررسي تفاوت ابعاد عملکرد اجتماعي و علائم افسردگي گروه کنترل و آزمايش در پس آزمون 163
جدول شماره 4-15 مقايسه دو گروه کنترل و آزمايش در هموگلوبين گلوکوزيته پيش از آموزش گروهي مديريت استرس (پيش آزمون) 164
جدول شماره 4-16 مقايسه دو گروه کنترل و آزمايش در هموگلوبين گلوکوزيته پيش از آموزش گروهي مديريت استرس (پس آزمون) 165
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 2-1 مدل فرآيند تاب آوري 60
شکل 2-2- پيوند والديني با تاب آوري از نظر کوون وهمکاران (1996) 68
شکل 2-3 اعتماد به نفس و تاب آوري از نظر راتر (1987) 68
شکل 2-4- مولفههاي تاب آوري از نظر ريچاردسون و وايت (2002) 68
شكل 2-5 مهارتهاي تطابقي مثبت با تاب آوري از نظر مگناس و همكاران (1999) 69
بررسي اثر بخشي آموزش گروهي مديريت استرس به شيوهء شناختي رفتاري بر تابآوري،کانون کنترل سلامت،سلامت عمومي و هموگلوبين گلوکوزيته خون در بيماران مبتلا به ديابت
به وسيله: معصومه ايزدپناهي
چكيده:
پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر بخشي آموزش گروهي مديريت استرس به شيوه شناختي رفتاري بر تاب آوري، کانون کنترل سلامت، سلامت عمومي و هموگلوبين گلوکوزيته خون دربيماران ديابتي شهر شيراز انجام گرفت.اين پژوهش آزمايشي و از نوع پيش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماري پژوهش حاضر عبارت از، تقريبا نهصد و پنجاه نفر از افراد ديابتي مراجعه کننده به انجمن ديابت شهر شيراز که از يکسال قبل به انجمن ديابت مراجعه و تشکيل پرونده دادهبودند. جامعه پژوهش شامل 60نفرکه بصورت نمونه در دسترس از بين بيماران عضو انجمن ديابت شيراز ; به صورت تصادفي انتخاب شدند و بصورت تصادفي در دو گروه 30 نفري آزمايش و کنترل گمارده شدند. در ابتدا پيش آزمون توسط هر دو گروه انجام شد و سپس گروه آزمايش به مدت 10 جلسه 5/2 ساعته بصورت هفتگي تحت آموزش گروهي مديريت استرس به شيوه شناختي -رفتاري همراه با تن آرامي وگروه کنترل طي اين مدت تحت آموزشهاي ديگر نامرتبط با مديريت استرس مانند آموزشهاي دارويي قرار گرفتند. پس از پايان دوره هر دو گروه مجددا به تکميل پرسشنامه پرداختند. همچنين آزمايش هموگلوبين گلوکوزيته با فاصله 3 ماهه نسبت به تست اول گرفته شد. ابزار اين پژوهش شامل پرسشنامههاي تابآوري، کانون کنترل سلامت ، سلامت عمومي وآزمايش هموگلوبين گلوکوزيته بود. همچنين، دادههاي به دست آمده از پژوهش با استفاده از آمار توصيفي (ميانگين، انحراف معيار، فراواني، حد اکثر و حد اقل) آمار استنباطي به روش کوواريانس و مانووا
