فهرست جداول
ردیف
عنوان
صفحه
جدول 3-1
کد پیادهسازی رابط کاربری سیستمعامل تحت وب سازمانی
74
جدول 3-2
کد نحوه ایجاد افزونهها توسط سیستمعامل تحت وب سازمانی
78
جدول 3-3
قطعه کد مربوط به پیکرهبندی کلاس شناسایی و احراز هویت مربوط به سیستمعامل تحتوب سازمانی بر اساس چارچوب JOSSO
83
جدول 3-4
ساختار تعریف فرآیند BPEL
87
جدول 3-5
عناصر اصلی سازنده در BPEL
88
جدول 4-1
خلاصهای از وضعیت هر یک از سیستمهای اطلاعاتی مربوط به مورد مطالعاتی
106
جدول 4-2
فهرست انتطارات شرکت به همراه لایهی مربوطه از راهکار پیشنهادی و تکنولوژی که موجب رفع این انتظار میشود
110
جدول 4-3
پیشرفت زمانی مربوط به فرایند استعفای پرسنل در حالت موجود مطالعه موردی
120
جدول 4-4
پیشرفت زمانی مربوط به فرایند استعفای پرسنل در حالت موجود مطالعه موردی
122
جدول 4-5
جدول پیشرفت زمانی فرایند استعفای پرسنل در صورت پیادهسازی و اجرای راهکار پیشنهادی در مطالعه موردی
125
جدول 4-6
نفرات درگیر در فرایند استعفای پرسنل در صورت پیادهسازی و اجرای راهکار پیشنهادی در مطالعه موردی
125
جدول 4-7
ویژگیهای مربوط به راهکار پیشنهادی و سرویس تامین کنندهی هریک در سیستمعامل تحت وب سازمانی
129
جدول 4-8
مقایسهی میان حالت فعلی سیستمهای اطلاعاتی شرکت و راهکار پیشنهادی
130
فهرست تصاویر و نمودارها
ردیف
عنوان
صفحه
شکل 1-1
روش انجام کار
7
شکل 2-1
مدلی از سیستمهای اطلاعاتی
16
شکل 2-2
روند بهکارگیری سیستمهای اطلاعاتی در سازمانها
17
شکل 2-3
آگهی اراکل برای Big I
20
شکل 2-4
ارتباط مولفههای سیستم برای تعریف یک راهحل سازمانی
21
شکل 2-5
جهت‌گیری رایانش ابری طبق گزارش گوگل
28
شکل 2-6
مدل اصلی تحویل سرویس در محاسبات ابری
30
شکل 2-7
سیر تکاملی سبک‌های محاسباتی
33
شکل 2-8
مدل لایهای معماری رایانش ابری
38
شکل 2-9
معماری باز برای رایانش ابری
41
شکل 3-2
نمای کلی یکپارچه سازی در سطح رابط کاربری
64
شکل 3-3
نحوهی ورود کاربر به سیستمهای اطلاعاتی مختلف سازمان با مدیریت حسابهای متفاوت
65
شکل 3-4
اعمال یکپارچگی در سطح دادهها و پایگاههای دادهای سیستمهای اطلاعاتی سازمان
67
شکل 3-5
ارایهی خدمات مدیریت فایلها و پوشهها مبتنی بر رایانش ابری
68
شکل 3-6
نمودار روند کاری یک برنامه‌ساز ساده
70
شکل 3-7
ارتباط میان تحقق اهداف استراتژیک و وضعیت دانشی سازمان
71
شکل 3-8
نحوه یکپارچگی اطلاعات و دانشهای ضمنی سازمان بوسیله صفحات دانشی
72
شکل 3-9
معماری لایهای سیستمعامل تحت وب سازمانی
73
شکل 3-10
معماری سیستم فرآهمکننده یکپارچگی در سطح دادهها و اطلاعات
76
شکل 3-11
قطعه کد مربوط به طراحی رابطکاربری سیستمعامل تحت وب سازمانی
78
شکل 3-12
مدل استقرار مربوط به سرویس یکپارچگی دانشی سیستمعامل تحت وب سازمانی
81
شکل 3-13
معماری عملکرد چهارچوب متنباز JOSSO
82
شکل 3-14
نحوه تعاملات کاربرنهایی، طراح فرم و سرویس تامین فرمهای اطلاعاتی
85
شکل 3-15
ارکستریشن یا همنواسازی فرایندهای کسب و کار
87
شکل 3-16
محدودهی کلی تحت پوشش سرویس مدیریت یکپارچه محتوا سیستمعمل تحت وب سازمانی
92
شکل 3-17
مدل استقرار مربوط به سرویس مدیریت یکپارچه محتوا در سیستمعامل تحت وب سازمانی
93
شکل 4-1
نمای کلی سیستمهای اطلاعاتی در مورد مطالعاتی به همراه چارچوب پیادهسازی و تکنولوژی پایگاه دادهی مورد
97
شکل 4-2
ساختار سازمانی موردمطالعاتی به انضمام سیستمهای اطلاعاتی که هر یک از واحدها در آن مسئولیت دارند
105
شکل 4-3
عناصر نشانگذاری مدلسازی فرآیندهای کسبوکار
114
شکل 4-4
فرایند استعفای پرسنل به صورت حالت موجود در مطالعه موردی
116
شکل 4-5
تعاملات مربوط به متقاضی استعفا و مدیرعامل از فرایند استعفای پرسنل
117
شکل 4-6
نحوه بررسی دستور اقدام استعفا در واحد اداری و منابع انسانی از فرایند استعفای پرسنل
118
شکل 4-7
فعالیتهای موجود در واحد طرح و برنامه و مدیریت دانش از فرایند استعفای پرسنل
118
شکل 4-8
فعالیتهای موجود در واحد مدیریت دانش از فرایند استعفای پرسنل
119
شکل 4-9
فعالیتهای موجود در واحد حسابداری و حقوق و دستمزد از فرایند استعفای پرسنل
120
شکل 4-10
فرایند استعفای پرسنل در صورت پیادهسازی و اجرای راهکار پیشنهادی در مطالعه موردی
124
فصل اول
مقدمه و کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
بهوجود آوردن یک سیستم مدیریت متمرکز بر روی کانالهای ارتباطی مدرن مانند خطوط تلفن، موبایل، اینترنت، شبکه‌های ماهواره‌ای و غیره جهت دسترسی به سیستم مرکزی مستلزم یک نظام اشتراکی است[1].
این راهحل بهعنوان یک دروازه امن، یکپارچهکننده مسیر ورود و اعمال مکانیزمهای سرویس‌دهی به خواسته‌های مختلف کاربران از طریق یک کانال واحد میباشد، که ویژگیهای موجود در سیستم‌عامل‌های تحت وب و مفاهیم و قابلیت‌های مطرح در رایانش ابری، ما را قادر به انجام این عمل مینماید. همچنین این راهحل، به واسطه‌ی استفاده از چهارچوب واسط‌کاربر1 ExtJS در سیستمعامل تحت وب موجب یکپارچگی در سطح واسط‌کاربری و کنترل دسترسی شده و با بهره‌گیری از یک سکو به عنوان سرویس2 که می‌تواند با در برگرفتن تطبیقدهندههای مناسب در لایه ارتباط با سیستم مرکزی یا مجموعه سیستمهای فرعی، بهعنوان یک لایه یکپارچهکننده بر روی سیستمهای جزیره‌ای سازمان قرار گیرد.
این راهحل همچنین برای کلیه سازمانهایی که تمایل دارند برنامه‌های کاربردی و سیستمهای اطلاعاتی یکپارچه‌ای در اختیار داشته باشند و از طریق کانالهای متفاوت به ارائه خدمات و ایجاد روابط اطلاعاتی با مشتریان بر روی سیستمهای اطلاعاتی خود بپردازند، کمک شایانی مینماید.
از مزایای آن میتوان، به حداقل رساندن نیاز به تغییرات در سیستمهای مرکزی، دریافت خدمات یکسان از طریق هر کانال صرف نظر از اینکه مشتری در کدام یک از سیستمهای مرکزی تعریف شده باشد، افزایش امنیت، بهبود مدیریت اطلاعات، دسترسپذیری از هر نقطه مکانی به برنامه‌های کاربردی، دسترسی یکپارچه کاربران به برنامه‌های کاربردی، ایجاد یک واسط‌کاربری کاربرپسند و واحد و … را نام برد [3].
ساختار این پایاننامه بدین شرح میباشد که در بخش‌دوم به تعاریف تکنولوژی‌ها و مفاهیم مرتبط مورد استفاده خواهیم پرداخت، در بخش‌سوم تعریف مسئله و ضرورت موضوع را بیان خواهیم کرد، در بخش‌چهارم اشاره‌ی کوتاهی به روش‌های یکپارچهسازی سیستمهای اطلاعاتی می‌نماییم، در بخش‌پنجم معماری راهحل پیشنهادی را تشریح کرده و هریک از اجزای آن را شرح می‌دهیم و در انتها نتیجه‌گیری از مطالب بیانشده خواهیم داشت.
1-2 طرح مسئله
امروزه اکثر سازمانها بیش از هر زمان دیگری دریافتهاند که صرفاً تکیه و اعتماد به اهرمهای رقابتی سنتی کافی نبوده و مفاهیمی مثل سرعت و انعطافپذیری در رقابت، نمود قابل توجهی پیدا کرده و نگرش به سمت ارائه محصولات بهبود دهنده محصولات موجود در سازمان ، تغییر کرده است.
قابلیت‌های مورد انتظار: با عنایت به مطالب فوق وجود یک سیستم‌عامل‌تحتوب سازمانی با قابلیت‌ها و اهداف زیر، ضروری به نظر می‌رسد:
• ایجاد یک رابط‌گرافیکی یکپارچه برای کلیه برنامه‌های کاربردی سازمان.
• دارای قابلیت دسترسپذیری3 در بستر شبکه‌های گسترده‌ای مانند اینترنت.
• ایجاد فضایی جهت مدیریت و دسترسی امن به داده‌های سازمانی4 کاربران و با قابلیت اطمینان بالا5.
• امکان ایجاد و ارائه برنامه‌های کاربردی به عنوان سرویس مبتنی بر رایانش ابری و سازگار با سیستم‌عامل‌تحت وب سازمان.
• امکان تامین امنیت برنامه‌های کاربردی مبتنی بر رایانش ابری در سطح بستر.
• امکان اعمال کنترل دسترسی یکپارچه6 به کلیه برنامه‌های کاربردی موجود در سازمان.
• ارائه حداکثر ویژگیهای کارکردی7 برنامه‌های کاربردی‌سنتی از طریق سیستم‌عامل‌تحت وب سازمان.
• امکان ایجاد یکپارچگی در سطح داده با برنامه‌های کاربردی سنتی سازمان.
• امکان برقراری ارتباط و تعامل با برنامه‌های کاربردی که با بسترهای متفاوت ایجاد شده و در آینده به سازمان افزوده خواهند شد، مطابق پروتکل‌های ارتباطی استاندارد.
محدودیت‌ها و موانع: باید به دقت به این نکته توجه کرد که برای حل این مسئله مشکلات تحمیل شده باعث محدود شدن بازه‌ی انتخاب راهحلهای موجود میشود که عبارتند از [4]:
• ناهمگونی سیستمها از لحاظ تکنولوژی ساخت و نوع بانک اطلاعاتی.
• در دسترس نبودن کد منبع و یا بالا بودن هزینه و زمان تغییر در نرمافزار.
• عدم دسترسی به یک یا چند سیستم اطلاعاتی سازمان از طریق بستر شبکه .
1-3 سابقه تحقیق
با عنایت به این موضوع که سیستم عامل تحت وب سازمانی برآیندی از تکنیک‌های گوناگون با کاربردهای متفاوت جهت ایجاد این راهحل میباشد، قبل از هرچیز آشنایی با هر یک از این تکنولوژی‌ها، جهت درک بهتر مطالب این مقاله مناسب به‌نظر می‌رسد.
رایانش ابری8
• تعریف رایانش ابری
موسسه ملی فناوری و استانداردها (NIST) رایانش ابری را اینگونه تعریف میکند: «رایانش ابری مدلی است برای فراهم کردن دسترسی آسان بر اساس تقاضای کاربر از طریق شبکه به مجموعه‌ای از منابع رایانشی قابل تغییر و پیکربندی (مثل: شبکه‌ها، سرورها، فضای ذخیره‌سازی، برنامه‌های کاربردی و سرویس‌ها) که این دسترسی بتواند با کمترین نیاز به مدیریت منابع و یا نیاز به دخالت مستقیم فراهم‌کننده سرویس به سرعت فراهم شده یا آزاد (رها) گردد.»[5]
مدل‌های استقرار رایانش ابری
• ابر خصوصی9 زیرساخت ابری تنها برای یک سازمان کار میکند و ممکن است توسط خود سازمان یا شرکتی دیگر مدیریت شود، نیز می‌تواند درون یا بیرون سازمان جای بگیرد.
• ابر گروهی10 زیرساخت ابری بین چند سازمان به اشتراک گذاشته شده و یک گروه مشخص که وظیفه‌ایی مشترک (مثل: ماموریت، نیازهای امنیتی، سیاست‌گذاری و ملاحضات قانونی) دارند را پشتیبانی میکند. این ابر می‌تواند توسط این سازمانها یا یک شرکت دیگر مدیریت شود، همچنین می‌تواند درون یا بیرون سازمان جای بگیرد.
• ابر عمومی11 زیرساخت ابری برای عموم یا برای دسته بزرگی از مشتریان در دسترس است و مالک آن سازمانی است که این خدمات ابری را می‌فروشد.
• ابر آمیخته12 زیرساخت ابری آمیزه‌ای است از دو یا بیشتر ابر (خصوصی، گروهی یا عمومی) که هر کدام ویژگیهای یکتای خود را نگه می‌دارند ولی بوسیله‌ی فناوری‌های استاندارد شده یا انحصاری که دادهها و برنامه‌های کاربردی را جابهجاپذیر (پرتابل) میکند به یکدیگر وصل شده‌اند.
سیستم‌عامل‌تحت وب13
• تاریخچه سیستم عامل تحت وب
پروژه سیستم عاملهای تحت وب و همچنین کلمه “WebOS” برای اولین بار در یکی از دانشگاه برکلی آغاز شد. اولین سیستم عامل تحت وب توسط برنامه نوسان سوئدی طراحی شد. بعدها برنامه نویسان حرفه ای جاوااسکریپت و DHTML جهان به این پروژه ملحق شدند و این پروژه گسترش یافت تا اینکه سیستم عاملهایی مانند سیستم عاملهای روی کامپیوترهای شخصی و با سرعت بالا را بر روی مرورگرها به نمایش در آورد[6].
• تعریف سیستم عامل تحت وب
سیستم عامل مجازی در حال اجرا در داخل مرورگر است که به کاربران اجازه دسترسی به برنامه ها و اطلاعات و تنظیمات و میزکار خود را از طریق اینترنت و با استفاده از یک مرورگر وب از هر کامپیوتری میدهد. می توان گفت که این نوع سیستم عامل قابل انطباق با هر نوع پلت فرم ارائه شده می باشد. سیستم عامل در سمت سرور قرار میگیرد و کاربر توسط مرورگر از طریق اینترنت و با استفاده از پروتکلهایی مانند HTTP و FTP اتصال برقرار میکند[6].
ویژگیهای سیستم عامل تحت وب[6, 7]
• توزیع پذیر، دسترس پذیری بالا، مقیاس پذیر، قابلیت پیکر بندی مجدد
• قابل استفاده در هر مکان بدون نیاز به همراه داشتن چیزی
• به روز رسانی سیستم عامل بدون دخالت و درگیری کاربر
• مدیریت فایلها و نرم افزارها و پردازشها به صورت یکپارچه
• خدمات و برنامه های کاربردی متنوع
• عدم نیاز به خرید سیستم
