2-1-32- ويژگي افرادي که هوش هيجاني بالا دارند 89
2-1-33- مدل‌هاي هوش هيجاني 92
2-1-34- ابعاد هوش هيجاني در مدل توانايي 93
2-1-35- مدل بار – آن 94
2-1-36- مدل دانيل گلمن 96
2-1-37- هوش هيجاني و هوش شناختي 98
2-1-38- رهنمودهاي لازم براي موفقيت برنامه‌هاي هوش هيجاني 100
2-1-39- آموزش هوش هيجاني 100
2-1-40- کاربرد هوش هيجاني 101
2-1-41- آموزش و يادگيري هوش هيجاني در سازمان 104
2-1-42- عملکرد هوش هيجاني در سازمان 106
2-1-43- نقش هوش هيجاني در زندگي 107
2-1-44- نمودهاي هوش هيجاني در محيط كاري 108
2-1-45- هوش هيجاني و عملكرد اثر بخش 109
2-1-46- هوش هيجاني در محيط کار 110
2-1-47- سن و هوش هيجاني 110
2-1-48- هوش هيجاني در ورزش 111
2-2- پيشينه‌ي تحقيق 113
2-2-1- تحقيقات داخلي 113
2-2-2- تحقيقات خارجي 124
2-2-3- جمع بندي 130
فصل 3: روش شناسي تحقيق 131
3-1- مقدمه 132
3-2- روش تحقيق 132
3-3- جامعه آماري و روش نمونه گيري و حجم نمونه 132
3-4- متغيرهاي تحقيق 133
3-5- ابزار جمع آوري اطلاعات 133
3-6- روش‌هاي تجزيه و تحليل داده‌ها 136
فصل 4: تجزيه و تحليل داده هاي تحقيق 137
4-1- مقدمه 138
4-2- آمار توصيفي متغيرهاي تحقيق 139
4-2-1- سن 139
4-2-2- وضعيت تأهل 140
4-2-3- وضعيت تحصيلي 141
4-2-4- سابقه کار 142
4-2-5- وضعيت تغذيه 143
4-2-6- سابقه بيماري منجر به بستري شدن 144
4-2-7- وضعيت ورزشکار بودن نمونه هاي تحقيق 145
4-2-8- آمار توصيفي متغير کيفيت زندگي 146
4-2-9- آمار توصيفي متغير هوش هيجاني 151
4-2-10- آمار توصيفي متغير سلامت رواني 154
4-3- آمار استنباطي و آزمون فرضيههاي تحقيق 157
4-3-1- فرضيه اول 160
4-3-2- فرضيه دوم 163
4-3-3- فرضيه سوم 165
فصل 5: خلاصه، بحث و نتيجه گيري، پيشنهادها 167
5-1- مقدمه 168
5-2- خلاصه تحقيق 168
5-3- بحث و نتيجه گيري 172
5-4- پيشنهادهاي برخاسته از تحقيق 179
5-5- پيشنهادهايي براي تحقيقات آتي 181
منابع و مآخذ 182
پيوست ها و ضمائم 194
فهرست جدول ها
جدول 2-1 حوزه‌هاي کاربردي و عناصر موثر بر کيفيت زندگي 22
جدول 2-2 عامل‌هاي کيفيت زندگي و مباني نظري آنها 49
جدول 2-3 مولفه¬هاي هوش هيجاني، عوامل هريک از مولفه¬ها و اينکه چه چيزي را مي¬سنجد 95
جدول 3-1 ابعاد و اجزا پرسشنامه کيفيت زندگي SF-36 134
جدول 4-1 توزيع فراواني سن نمونه هاي تحقيق 139
جدول 4-2 توزيع فراواني وضعيت تأهل نمونه هاي تحقيق 140
جدول 4-3 توزيع فراواني وضعيت تحصيلي نمونه هاي تحقيق 141
جدول 4-4 توزيع فراواني سابقه کار در نمونه هاي تحقيق 142
جدول 4-5 توزيع فراواني وضعيت تغذيه نمونه هاي تحقيق 143
جدول 4-6 توزيع فراواني سابقه بيماري نمونه هاي تحقيق 144
جدول 4-7 توزيع فراواني وضعيت ورزشکار بودن نمونه هاي تحقيق 145
جدول 4-8 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي متغير “کيفيت زندگي” در نمونه‌هاي تحقيق 146
جدول 4-9 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “عملکرد فيزيکي” در نمونه‌هاي تحقيق 146
جدول 4-10 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “محدوديت نقش ناشي از سلامت جسماني” در نمونه‌هاي تحقيق 147
جدول 4-11 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” محدوديت نقش ناشي از مشکلات احساسي ” در نمونه‌هاي تحقيق 147
جدول 4-12 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “احساس حيات” در نمونه‌هاي تحقيق 148
جدول 4-13 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “سلامتي رواني” در نمونه‌هاي تحقيق 148
جدول 4-14 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” عملکرد اجتماعي ” در نمونه‌هاي تحقيق 149
جدول 4-15 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” درد بدني ” در نمونه‌هاي تحقيق 149
جدول 4-16 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “سلامتي عمومي” در نمونه‌هاي تحقيق 150
جدول 4-17 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “بُعد جسماني” در نمونه‌هاي تحقيق 150
جدول 4-18 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” بُعد رواني ” در نمونه‌هاي تحقيق 151
جدول 4-19 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي متغير ” هوش هيجاني ” در نمونه‌هاي تحقيق 151
جدول 4-20 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” خود آگاهي ” در نمونه‌هاي تحقيق 152
جدول 4-21 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “خود مديريتي” در نمونه‌هاي تحقيق 152
جدول 4-22 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “مديريت رابطه” در نمونه‌هاي تحقيق 153
جدول 4-23 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” آگاهي اجتماعي ” در نمونه‌هاي تحقيق 153
جدول 4-24 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي متغير ” سلامت رواني ” در نمونه‌هاي تحقيق 154
جدول 4-25 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” علائم اجتماعي ” در نمونه‌هاي تحقيق 154
جدول 4-26 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “اختلال در عملکرد اجتماعي” در نمونه‌هاي تحقيق 155
جدول 4-27 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس “افسردگي” در نمونه‌هاي تحقيق 155
جدول 4-28 شاخص‌هاي آماري مرتبط با بررسي خرده مقياس ” اضطراب و بي خوابي ” در نمونه‌هاي تحقيق 156
جدول 4-29 نتايج آزمون کالموگروف- اسميرنوف جهت تعيين نرمال بودن داده‌هاي مربوط به متغير کيفيت زندگي 157
جدول 4-30 نتايج آزمون کالموگروف- اسميرنوف جهت تعيين نرمال بودن داده‌هاي مربوط به متغير سلامت رواني 158
جدول 4-31 نتايج آزمون کالموگروف- اسميرنوف جهت تعيين نرمال بودن داده‌هاي مربوط به متغير هوش هيجاني 159
جدول 4-32 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت کيفيت زندگي در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 160
جدول 4-33 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت در ابعاد کيفيت زندگي در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 161
جدول 4-34 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت هوش هيجاني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 163
جدول 4-35 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت در ابعاد هوش هيجاني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 164
جدول 4-36 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت سلامت رواني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 165
جدول 4-37 نتايج آزمون t مستقل براي نشان دادن تفاوت در ابعاد سلامت رواني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار 166
فهرست اشکال و نمودارها
شکل 2-1 ابعاد سلامتي و بهزيستي(World Health,2010) 56
شکل 2-2 مدل سلامتي مطلوب (World Health,2010) 57
شکل 2-3 الگوي ريف در خصوص سازه بهزيستي روانشناختي (اقتباس از ثميني(1384) 78
شکل 2-4 نقش بالقوه هوش هيجاني در زندگي عادي 99
شکل 4-1 توزيع درصد سن نمونه هاي تحقيق 139
شکل 4-2 توزيع درصدي وضعيت تأهل نمونه هاي تحقيق 140
شکل 4-3 توزيع درصدي وضعيت تحصيلي نمونه هاي تحقيق 141
شکل 4-4 توزيع درصدي سابقه کار در نمونه هاي تحقيق 142
شکل 4-5 توزيع درصدي وضعيت تغذيه نمونه هاي تحقيق 143
شکل 4-6 توزيع درصدي سابقه بيماري نمونه هاي تحقيق 144
شکل 4-7 توزيع درصدي وضعيت ورزشکار بودن نمونه هاي تحقيق 145
چکيده
هدف از اين تحقيق مقايسه کيفيت زندگي، هوش هيجاني و سلامت رواني کارکنان پايور ورزشکار و غير ورزشکار ارتش جمهوري اسلامي ايران بود که با روش تحقيق توصيفي- مقايسه اي به صورت ميداني به اجرا درآمد. جامعه آماري اين تحقيق را کليه کارکنان پايور ارتش جمهوري اسلامي ايران شاغل در ستاد مشترک ارتش تشکيل مي دادند. براساس روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي نمونه گيري و براساس فرمول نمونه گيري کوکران 254 نفر از کارکنان پايور ارتش جمهوري اسلامي به عنوان نمونه انتخاب شدند. براي جمعآوري اطلاعات از پرسشنامه کيفيت زندگي SF_36، پرسشنامه هوش هيجاني بردبري و گريوز و پرسشنامه سلامت عمومي(GHQ) استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از آزمونهاي استنباطي K-S و آزمون t مستقل استفاده شد. نتايج نشان داد که تفاوت معناداري بين کيفيت زندگي در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار وجود دارد (01/0p). همچنين در بين ابعاد کيفيت زندگي؛ بين کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار در عملکرد فيزيکي، محدوديت نقش ناشي از مشکلات احساسي، احساس حيات، سلامت رواني، سلامتي عمومي، بُعد جسماني و بُعد رواني، تفاوت معنيداري وجود دارد(01/0p)؛ اما در ابعاد محدوديت نقش ناشي از سلامت جسماني، عملکرد اجتماعي، و درد بدني بين کارکنان پايور ورزشکار و غير ورزشکار تفاوت معني داري مشاهده نميشود(05/0p). تفاوت معناداري بين تمامي ابعاد هوش هيجاني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار وجود دارد(01/0p). در نهايت تفاوت معناداري بين سلامت رواني در کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار وجود دارد(01/0p). همچنين در بين ابعاد سلامت رواني؛ بين کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار در علائم اجتماعي و افسردگي تفاوت معنيداري وجود دارد(01/0p)؛ اما بين کارکنان ورزشکار و غير ورزشکار در اختلال در عملکرد اجتماعي و اضطراب و بي خوابي تفاوت معني داري وجود ندارد(05/0p).
کلمات کليدي:
کيفيت زندگي، هوش هيجاني، سلامت رواني، ورزشکار، کارکنان پايور ارتش
فصل 1 : مقدمه و معرفي
مقد
1-1-
مقدمه
پيشرفتهاي زيادي در زمينه بهداشت در سطح جهاني طي قرن بيستم، حاصل گرديد، با اين وجود عوامل ابتلاء و مرگ و مير از وضعيتهاي حاد و مرگ و ميرهاي زودرس ناشي از بيماري عفوني به وضعيتهاي مزمن و ناتوان کننده تغيير يافتهاند. بيماريهاي جديد کيفيت زندگي1 افراد را به شدت تحت تأثير قرار ميدهند؛ چرا که اختلالات مزمن اغلب کشنده نيستند؛ بلکه وضعيت سلامت و کيفيت زندگي را کاهش ميدهند(سازمان جهاني بهداشت،2003).در حال حاضر،ديدگاه آدمي نسبت به زندگي تغييرات چشمگيري يافته است، به طوري كه فقط حفظ زندگي به شكل معمول، مطلوب تلقي نميشود؛ بلكه براي ارتقاء جنبه‌هاي مختلف كيفيت زندگي تلاش بسيار زيادي انجام مي‌گيرد(احمدي، سالار و فقيه زاده، 1383). اين موضوع به معناي برداشت مشابه افراد و فرهنگ‌هاي مختلف از كيفيت زندگي نيست؛ با اينکه در مورد مفهوم کيفيت زندگي توافق کلي وجود دارد،ولي در عين حال افراد از كيفيت زندگي برداشت‌هاي مختلفي مي‌نمايند. به همين دليل، الگوهاي متعددي از كيفيت زندگي مطرح شده‌اند كه همپوشي زيادي با هم دارند و تمايزهايي نيزدر بين آنها مشاهده مي‌شود. برخي از الگوها بر سازه‌هاي شخصيتي به عنوان واسطه‌ها تكيه مي‌کنند؛اما برخي كارآمدي اجتماعي افراد را مهمتر مي‌دانند. باز خواني مفاهيم متعدد كيفيت زندگي منجر به ارائه تعريفي از سوي گروه كيفيت زندگي سازمان بهداشت جهاني2 شده است. اين تعريف براي درك فرد از موقعيت خود در بافتي از نظام‌هاي فرهنگي و ارزشي و در ارتباط با هدف‌ها، انتظارات و استانداردها و علاقه مندي آنها ارائه شده است. در اين نگاه كيفيت زندگي، مفهومي فراگير است كه سلامت جسماني، رشد شخصي، حالات روان شناختي، ميزان استقلال، روابط اجتماعي و ارتباط با محيط را در بر مي‌گيرد که مبتني بر ادراك فرد از اين ابعاد است. در واقع كيفيت زندگي در برگيرنده ابعاد عيني و ذهني است كه در تعامل با يكديگر قرار دارند. از سوي ديگر بايد توجه داشت كه كيفيت زندگي مفهومي پويا است؛ چون ممکن است ارزش‌ها، نيازها و نگرش‌هاي فردي و اجتماعي در طي زمان در واكنش به رويدادها و تجارب زندگي دگرگون شوند، همچنين هر بعد از كيفيت زندگي مي‌تواند آثار قابل ملاحظه‌اي بر ساير ابعاد زندگي بگذارد(Newa & Taylor, 1992). با اينکه كيفيت زندگي، مفهومي پيچيده و چندگانه است؛ ولي مورد توجه سازمان‌هاي خدمات رفاهي و اجتماعي، محققان و انديشمندان علوم اجتماعي،روان شناسي،بهداشت، پزشکي و تربيت بدني قرار گرفته است. هر چند؛ ارزشيابي و كمي كردن آن كاري دشوار است، ولي تلاش‌هاي علمي زيادي در اين زمينه انجام مي‌گيرد. بنابراين بررسي كيفيت زندگي از چند جنبه بسيار اساسي است. نخست اينكه نشانگر ارزيابي مناسبي از خدمات و
