
وزارت علوم وتحقیقات و فنا وری
…………………………………………………………29
2-5- فلسفهی وجودی و حکمت حضور زیورآلات در دوران اسلامی…………………………………………………32
2-6- پیشینهی فلزکاری و تاریخچهی زیورآلات در ایران در قرون اولیهی اسلامی…………………………..35
2-7- مراکز فلزکاری دورهی اسلامی در ایران…………………………………………………………………………………….44
2-8- جواهرات و زیورآلات…………………………………………………………………………………………………………………..46
2-9- جواهرساز، زرگر، نقره کار…………………………………………………………………………………………………………..52
2-10- قالگر و قالگری……………………………………………………………………………………………………………………….53
2-11- تجهیزات کارگاه زرگری…………………………………………………………………………………………………………..53
2-11-1- ابزار زرگری………………………………………………………………………………………………………………………….54
2-11-2- مواد اولیه لازم برای ساخت زیورآلات…………………………………………………………………………………56
2-12- تکنیکهای ساخت وشکلدهی زیورآلات در دوران اسلامی…………………………………………………..57
2-12-1- قالبگیری باز……………………………………………………………………………………………64
2-12-2- قالبگیری بسته………………………………………………………………………………………. 64
2-13- تکنیکهای تزیین اشیاء فلزی در دوران اسلامی……………………………………………………………………66
2-13-1- مهرکردن……………………………………………………………………………………………………………………………..67
2-13-2- کندهکاری……………………………………………………………………………………………………………………………67
2-13-3- قلمزنی و حکاکی……………………………………………………………………………………………………………….67
2-13-4- فلزکوبی یا ترصیعکاری……………………………………………………………………………………………………….68
2-13-5- سیاه قلم……………………………………………………………………………………………………………………………..69
2-13-6- مشبککاری…………………………………………………………………………………………………………………………70
2-13-7- آب کردن ( جوهر کردن یا جوهر کاری)……………………………………………………………………………70
2-13-8- مینا کاری…………………………………………………………………………………………………………………………….71
2-13-9- گوژ کاری…………………………………………………………………………………………………………………………….71
2-13-10- ملیلهکاری…………………………………………………………………………………………………………………………72
2-13-11- خاتمکاری…………………………………………………………………………………………………………………………72
2-14- نقوش موجود در زیورآلات دورهی اسلامی……………………………………………………………………………..75
2-14-1- نقوش اسلیمی……………………………………………………………………………………………………………………..77
2-14-2- نقوش هندسی…………………………………………………………………………………………………………………….77 2-14-3- نقوش کتیبهای……………………………………………………………………………………………………………………78
2-14-4- نقوش پیکرهای……………………………………………………………………………………………………………………79
2-14-5- نقوش نمادین……………………………………………………………………………………………………………………..80
2-14-6- نقوش مرکب……………………………………………………………………………………………………………………….81
فصل سوم: توصیف زیورآلات سه موزهی1- موزهی ملی ایران 2- موزهی رضاعباسی 3- موزهی متروپولیتن
3-1- زیورآلات دوران اسلامی تا پایان دورهی سلجوقی……………………………………………………………………84
3-1-1- موزهی ملی ایران………………………………………………………………………………………………………………….84
3-1-2- موزهی رضاعباسی……………………………………………………………………………………………………………….103
3-1-3-موزهی متروپولیتن……………………………………………………………………………………………………………….125
فصل چهارم: تحلیل یافتهها و نتیجهگیری
4-1- تحلیل آثار………………………………………………………………………………………………………………………………173
نتیجهگیری………………………………………………………………………………………………………………………………………192
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………..197
فهرست منابع تصویر……………………………………………………………………………………………………………………….201
چکیدهی انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………202
فهرست جداول شمارهی صفحه
جدول شمارهی 1: زیورآلات در موزهی ملی ایران…………………………………………………………………………….99
جدول شمارهی 2: زیورآلات در موزهی رضا عباسی……………………………………………………………………….120
جدول شمارهی 3: زیورآلات در موزهی متروپولیتن……………………………………………………………………….162
جدول شمارهی 4: تطبیق آثار………………………………………………………………………………………………………….187
فهرست تصاویر شمارهی صفحه
(تصویر2-1) بخشی از دیوارنگارههای بالاتیق تپه. ازبکستان……………………………………………………………..38
(تصویر2-2) بخشی از دیوارنگار پنجینک. یک زن اشرافی سغدی با تاج. طرحی از نقاشیهای دیواری پنجینک………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39
(تصویر2-3) مجسمهی گچی رنگارنگ……………………………………………………………………………………………….41
(تصویر2-4) طراحی سه گوشوارهی طلا…………………………………………………………………………………………….41
(تصویر2-5) کاسه لعابدار منقوش، سفال مینایی، مکشوفه از کاشان……………………………………………..42
(تصویر2-6) نقش دو زن دوره ی سلجوقی بر کاسهی مکشوفه از ساوه، با گوشواره و موبند…………….42
(تصویر2-7) طرح زن بیمار در حال خون گرفتن، در ته کاسهی منتسب به ری، با موبند و گوشواره و گردن بند………………………………………………………………………………………………………………………………………………43
(تصویر2-8) نقش دو زن دورهی سلجوقی بر روی نقش برجستهی گچی، ری………………………………….43
(تصویر2-9) آویز یا مدال طلا………………………………………………………………………………………………………………62
(تصویر3-1-1) گردنبند نقره. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه: 8416……………………………………………..85
(تصویر3-1-2) گردنبند زرین. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه 8635…………………………………………….86
(تصویر3-1-3) بازوبند سیمین. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه: 3494………………………………………….86
(تصویر3-1-4) بازوبند نقره. قرن 6-5 ه.ق/12-11م. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه 4470……….87
(تصویر3-1-5) دو جفت بازوبند نقره. موزهی ملی ایران…………………………………………………………………….87
(تصویر3-1-6) دستبند نقره. موزهی ملی ایران………………………………………………………………………………….88
(تصویر3-1-7) دستبند نقرهی زنجیری. موزهی ملی ایران………………………………………………………………..88
(تصویر3-1-8) بازوبند طلا. ورامین. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه:3511……………………………………89
(تصویر3-1-9) دستبند طلا. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه:26018……………………………………………..89
(تصویر3-1-10) دستبند طلا. گرگان. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه:8545………………………………..90 (تصویر3-1-11) انگشتر زرین. گرگان. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه:8596………………………………..91 (تصویر3-1-12) انگشتر طلا با نگین لعل. موزهی ملی ایران. شمارهی موزه:8602…………………………..91 (تصویر3-1-13) انگشتر زرین. موزهی ملی ایران. شمارهی
