مقاله درباره کیهان شناسی، هستی شناسی، روش تحقیق، حکمت متعالیه

1-7-3-1. وجوه امتیازعمده حکمت فلسفی ملاصدرا 18
1-7-3-2 .روش فلسفی ملاصدرا 19
1-7-3-3 .آراء خاص او 20
1-7-3-4. برخي از آثار ملاصدرا 20
فصل دوم : آغاز آفرينش جهان در كيهان شناسي جديد
2-1. سیمایی از جهان کنونی از منظر کیهان شناسی 23
2-2. جهان در کیهان شناسی قدیم 24
2-3. آغاز کیهان شناسی جديد 25
2-3-1. مسئله آغاز در کیهان شناسی جديد 26
2-4 . دلایلی بر وجود انفجار بزرگ 28
2-4-1.جهان در حال انبساط 29
2-4-1-1. طیف امواج 29
2-4-1-2 .پدیده دوپلر 30
2-4-1-3 .انبساط ‌عالم‌ و قانون ‌هابل‌ 32
2-4-1-3-1 . ماهيت‌انبساط‌ 36
2-4-2. فراوانی هسته هاي سبك ( هليوم و دوتريم ) 40
2-4- 3 . تابش زمينه ای كيهاني 43
2-4-4. نوترينو هاي زمينه اي 46
2- . 5مدلهای دیگر جهان در کیهان شناسی 51
2-5- .1عالم ايستاي اینشتین 51
2-5-2 .جهان پايا 52
2-6 . برخي از اشكالات و پرسش هاي بدون پاسخ در مدل انفجار بزرگ 53
2-6-. 1 مسئلهي توزیع ماده 53
2-6- 2 . مسئلهي پاد ماده 54
2-6-3 . مسئلهي تشكيل ساختار كهكشان ها 56
2-6-4 . مسئلهي افق 58
2-6-5 . مسئلهي همواري 59
2-7. جهان تورمي ، موفقيت ها و مشكلات 60
. 8-2آغاز آفرينش جهان 64
2-.9 چگونگي تحول عالم 67
2-9-1 .هندسه عالم 68
2-9-2 . نقش چگالي در تحول و تعیین سرنوشت عالم 73
فصل سوم : آغاز آفرینش جهان از منظر ملاصدرا
3- 1 . بررسی مسئلهي آغاز قبل از ملاصدرا 80
3-1- 1 . بررسي مسئلهي آفرينش در فلسفه يونان 80
3-1-1-1. آفرينش در دورهي ما قبل سقراط 80
3-1-1- 2 . دوره بعد از سقراط 82
3-1-2 . بررسي مسئله آغاز از ديدگاه متكلمان و فيلسوفان اسلامي 84
3-1-2 -1. بررسي مسئلهي آغاز از ديدگاه متکلمان 86
3-1-2-1-1 . تصوير حدوث عالم از ديدگاه متکلمان 86
3-1- 2-1-2. اشکالات سخن متکلمان 87
3-1-2-1- 3. چاره جويي متکلمان 88
3-1-2-2 . نظرکلی فلاسفه دربارهي عالم 89
3-1-2-2-1 . نظريهي ابن سينا در باب عالم 90
3-1-2- 2-2 . ديدگاه ميرداماد درباره عالم 94
3-2 . بررسي مسئله آغاز از منظر ملاصدرا 97
3-2-1. رابطهی حدوث زمانی و آفرینش 97
3-2-2. جایگاه حركت جوهري در نظام هستی شناسی صدرا 98
3-2-2-1. تبيين حرکت جوهري ملاصدرا 99
3-2-2-2. دلايل وقوع حرکت در جوهر 99
3-2-2-3 . بررسي آيات دال بر حرکت جوهری 102
3-2-3. حرکت جوهري و حدوث عالم 105
3-2-4. اثبات حدوث زماني عالم از طريق حرکت جوهري 109
3-2-4-1. حادث بودن جهان 109
3-2-4-2. حادث زماني بودن جهان 111
3-2-4-3. مقصود ملاصدرا از حدوث زماني کل عالم 111
3-2-5. جايگاه زمان در نزد ملاصدرا 113
3-2-6. دلایل حکما برعدم تناهی زمان 116
3- 2-7 . بررسي چند اشکال بر حدوث زماني عالم 117
3-2-7-1 . پاسخ اشکالات 119
3-2-8. حدوث يا قدم ماده نخستين عالم 123
3- 2-9 . بررسي آغاز آفرينش جهان 126
3-3. تفاوت حدوث ملاصدرا با نظريه تکامل داروين 134
فصل چهارم :نتیجه گیری و مقایسه
4 -1. بازتاب نظريه انفجار بزرگ 177
4-2 . نقاط مشترک و اختلاف نظریه انفجار بزرگ و حادث زمانی عالم 141
4-2-1 . رويكرد هماهنگي 141
4-2-2. رویکرد تقابل……………………………………………………………………….. 142
4-3. تأثير نظريه انفجار بزرگ بر اثبات خدا 143
4-3-1 . اثبات فرازماني و فرا مكاني بودن خدا 143
4-3-2. اثبات خدا از طريق نظم موجود در جهان 144
4-4 . تأثير نظريه حدوث زماني عالم بر اثبات خدا 146
پیشنهاد های برای آینده 147
فهرست منابع و مآخذ : 148
فهرست واژگان : ………………………………………………………………… 156

فهرست اشکال ، فرمول ها و نمودارها
35
شکل( 2-1) . ( توصیف انبساط جهان به کمک بالن )
45
شکل( 2-2 ). ( تصویر انفجار بزرگ )
15
فرمول ( 1-1). ( نسبیت عام اینشتین، رابطه جرم و انرژي )
29
فرمول ( 2-1) . (رابطه بین فرکانس و طول موج )
32
فرمول (2- 2 ). (رابطه بین تغییر طول موج وسرعت دور یا نزدیک شدن منبع)
32
فرمول ( 2-3) . (رابطه بین تغییر طول موج و سرعت دوریا نزدیک شدن منبع ، در سرعتهای بالا)
46
فرمول ( 2-4) .( قانون هابل)
47
فرمول ( 2-5) . (قانون هابل )
47
فرمول ( 2-6) . زمان حاصل از دور شدن كهكشانها در مسافت هاي مختلف)
33
نمودار( 2-1 ).( نمودار هابل ، سرعت بر حسب فاصله)
68
نمودار( 2-2 ).( شکل خطی نمودار هابل ، نمودار سرعت بر حسب فاصله)
69
نمودار( 2-3) . ( نمودار هابل در آینده وقتي فضا زمان به علت حضور ماده اندكي خميده است )
71
نمودار( 2-4) . (نمودار فاصله – زمان وقتی خميدگي فضا زمان 1- است )
71
نمودار( 2- 5 ). (نمودار فاصله – زمان وقتی خميدگي فضا زمان 1+ است )
72
نمودار ( 2-6) . (نمودار فاصله –زمان وقتی خميدگي فضا زمان ، صفر است )
73
نمودار (2-7 ) . (آينده جهان وقتي چگالي و درجه حرارت بالاست )
74
نمودار (2-8) . (آينده جهان وقتي چگالي و تراكم پايين است )

ما ز آغاز و ز انجام جهان بی خبریم
اول و آخـر این کهـنه کتاب افتادست .
کاشانی
مقدمه

موضوعات بسیاری وجود دارد که هم در فیزیک و هم در فلسفه مشترک است از جمله این موضوعات بحث جهان و “آغاز آفرینش جهان ” است ؛ البته روش تحقیق در فیزیک و فلسفه متفاوت است اما این دلیلی بر عدم رابطه و تعامل دو علم، در موضوعات مشترک نیست ؛ شواهد نشان میدهد که علوم به طور نسبي وابسته به یکدیگرند و از هم تأثیر میگیرند ؛ هرگونه تحلیل و تفسیر در یک حوزه بر تحلیل و بررسی حوزه دیگر تأثیر بسزایی دارد . سراسر فیزیک مملو از مبانی مابعد الطبیعی است که هیچ دلیل تجربی بر آنان وجود ندارد ، در فلسفه نیز بسیاری از مباحث جهان شناسی هست که مدیون دستاوردهای علوم طبیعی است .

تعریف مسئله

مباحث كيهان شناسي امروزه به عنوان يكي از مهمترين مسائل در فلسفه‏هاي علم و دين مورد بحث و بررسي قرار ميگيرد. چنين رويكرد فلسفي و ديني به كيهان‏شناسي بويژه پس از ظهور و شيوع نظريّه انفجار بزرگ در زمينه پيدايش عالم گسترش فراواني يافته است. همين نكته، نشان دهنده ضرورت و اهميّت آشنائي با نظريّه‏هاي جديد علمي پيرامون آغاز جهان است؛ بطوري كه امروزه هرگونه بحث در اين مقوله بدون آگاهي از مباحث علمي پيرامون آن ابتر و ناقص خواهد بود. پژوهش حاضر قصد دارد آغاز آفرينش جهان را از منظر كيهان شناسي نوين و فلسفه ملاصدرا بررسي كند تا زمينه هاي وفاق بين اين ديدگاه مشخص شود و نيز بررسي شود كه نظريه هاي فلسفي آيا پيوند مسالمت آميزي با نظريه هاي جديد در علم فيزيك دارند ؟ و اگر همپوشاني بين اين نظريات وجود دارد اين همپوشاني كجاست ؟

سؤالات اصلی
پرسشهايي كه در اين پژوهش دنبال خواهيم كرد :
آغاز آفرينش جهان در كيهان شناسي نوين كجاست ؟
آيا در فلسفه ملاصدرا ،آفرينش نقطه آغاز دارد ؟
آيا بين مباحث كيهان شناسي نوين و حدوث عالم تطابقي وجود دارد ؟
نظریه انفجار بزرگ به عنوان نقطه آغاز ، و نیز حادث زمانی بودن عالم چه تأثیری بر معرفت ما نسبت به آفریدگار دارد ؟

سابقه و پیشینه تحقیق
در دهه های اخیر مقالات و کتابهای فراوانی به زبان انگلیسی و فارسی در این رابطه نگاشته شده است مسئله آغاز جهان در مباحث کیهان شناسی سابقه ای دیرینه دارد و از گذشته های بسیار دور مورد توجه بوده است ؛قدمتی به اندازه تاریخ اندیشه بشر که در تمامی اعصار ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است .
در این زمینه کتابها ، مقالات و سایتهای بسیاری پاسخگوست . در فلسفه نیز به این مسئله البته شاید نه به اندازه دانش فیزیک اما کمابیش پرداخته شده است ؛ در رابطه با موضوع این پژوهش نیز کتاب و پایان نامهای به طور مستقل نگاشته نشده است کتابی با عنوان مسئله آغاز در کیهان شناسی نوین و حکمت متعالیه از آقای پیروز فطورچی نگاشته شده است ولی با شیوه ای که در این پژوهش دنبال شده است هیچ کتاب و پایان نامه ای موجود نیست که نظریه انفجار بزرگ را با حدوث زمانی ملاصدرا مقایسه کند.

ضرورت انجام تحقیق
موضوع این پژوهش در دهه های اخیر رونق بیشتری گرفته است و این یکی از انگیزه های نوشتن این پژوهش است ؛ به نظر میرسد امروزه در کشور ما فلسفه در برخی از مسائل از جمله مسائل هستی شناسی عقب مانده است و تا کنون نو آوری در این زمینه نداشته است و این بزرگترین آسیب را به حوزه کلام اسلامی ، که تفسیر فلسفی معارف اسلامی است وارد مینماید و شاید بتوان گفت در این زمینه فلسفه شناخت هستی را به فیزیک دانان واگذار کرده است . بنابر این ضرورت دارد نگاه دیگری به منابع اصلی فلسفی بیاندازیم و همپای علوم جدید به تولید نرم افزاری در علم فلسفه بپردازیم ؛ این پژوهش با وجود نیازی که در این زمینه احساس میشود ، سعی کرده مقدمه ای ا ز یک راه طولانی را فراهم کند .

فرضیه ها
آغاز جهان در کیهان شناسی نوین بر طبق مدل استاندارد انفجار بزرگ ، قابل تبیین است ؛طبق این مدل جهان حدود 14 میلیارد سال پیش در پی یک انفجار آغاز شده است .
با توجه به دیدگاه ملاصدرا ، جهان نقطه آغازی ندارد و سؤال از آغاز خلقت بی معناست.
میتوان توافق نسبی بین نظریات کیهان شناسی و فلسفه ملاصدرا از جمله در این مسئله بر قرار کرد .
نظریه انفجار بزرگ به روشنی مؤید دست توانای آفریدگار در آفرینش جهان است ؛ با وجود حدوث نامتناهی جهان و فقر ذاتی موجودات حادث، وجود فیاض ضروری است.

هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام پژوهش
هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دو دیدگاه کیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا در مورد آغاز آفرینش جهان است ؛ همانطور که در ضرورت نیز اشاره کردیم تعامل بین فلسفه و دانش روز از اهداف و انتظارات نگارنده از انچام پژوهش است .

بیان روش تحقیق
در این پژوهش آغاز آفرینش جهان به صورت تحليلي بررسی شده و سپس بین دو دیدگاه موجود مقایسه شده است ؛ روش کار در این تحقیق ، کتابخانه ای میباشد .

فصـل اول :
كليــات

در اين تحقيق به منظور رسيدن به مقصود ، نيازمند ورود به بحث « كليات »‌ هستيم . زيرا ضروري است داده هاي اوليه اي را كه بتوان به كمك آن به تجزيه و تحليل پرداخت ، تعيين و مورد بررسي قرار گيرد . بدين ترتيب ، در فصل اول با عنوان «كليات » ، به تبيين مفهوم واژگان اصلي و مرتبط با موضوع تحقيق خواهيم پرداخت . همچنين دامنهي موضوع را نيز بررسي كرده ايم تا خواننده بداند اين موضوع در چه فضايي بررسي شده است.

. معناي كيهان شناسي

به ساختار كلي كيهان مربوط ميشود .1 كيهان شناسي دانش بررسي و شناسايي چگونگي پيدايش كيهان و آنچه در آن است ، ميباشد . 2

1-2 . تاریخچه و سیر تحولی کیهان شناسی
اقلیدس ، ریاضیدان یونانی ، (حدود 300 سال قبل از میلاد) ، با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع ، فضا را تعریف کرد. تعریفی که اسحاق نیوتن-1727) 1643 م.) فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی ، از جهان ارائه داد ، مطابق با نظریات اقلیدس بود . فضایی لایتناهی که با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع تعریف می شد. هرچند نظریهي فضای لایتناهی عاری از مشکل نیست. طبق قضیه اولبرس که از نام ستاره شناس آلمانی ، ویلهلم اولبرس1840 – 1758 ) م.) گرفته شده ، اگر ستارگان به یک شکل در تمام فضای لایتناهی