پایان نامه ارشد درباره تعاملات اجتماعی، پیاده راه، فضاهای شهری، فضای شهری

2-1- مقدمه 26
2-2- فضای شهری 27
2-3- انواع فعالیت در فضای شهری 29
2-4- شاخص‏های فضاهای شهری 31
2-5- فعالیت در فضاهای عمومی 33
2-5-1- فعالیت‏های ضروری 33
2-5-2- فعالیت‏های اختیاری (فراغت شهری) 33
2-5-3- فعالیت‏های اجتماعی 33
2-6- صفات اصلی فضاهای شهری 34
2-6-1- زیبایی 34
2-6-2- جاذبه 35
2-6-3- روزآمدی 35
2-6-4- ایمنی و امنیت 35
2-6-5- راحتی، آسایش و آرامش 35
2-6-6- دسترسی آسان 35
2-6-7- مقیاس انسانی 35
2-6-8- هویت 36
2-6-9- پاسخگویی به نیازهای فرهنگی جامعه 36
2-6-10- تقویت حس وحدت در جامعه 36
2-7- کیفیت فضاهای شهری 37
2-7-1- راحتی 38
2-7-2- آسایش 38
2-8- خصوصیات فضای شهری 39
2-8-1- ایمنی 39
2-8-2- سرزندگی 40
2-8-3- خودمانی بودن فضا 40
2-8-4- خوانایی 40
2-8-5- دعوت کنندگی فضا 41
2-9- بررسی مؤلفه‏های تأثیرگذار بر کیفیات فضایی پیاده‏راها 43
2-9-1- پیاده‏راه، فضای عمومی شهری 43
2-9-2- نیازهای اصلی پیاده‏ها 43
2-9-2- معیارهای خیابان ممتاز در فضاهای شهری و مولفه‏های آن 49
2-10- پیاده روی 52
2-11- پیاده‏راه‏‏‎‏سازی 52
2-12- انواع پیاده‏راه‏‏‎ سازی 53
2-13- نقش پیاده‏راها 54
2-14- اهمیت پیاده‏راه 55
2-15- مزیت پیاده‏راه 56
2-16- مزایای ایجاد پیاده‏راها 57
2-17- ویژگی‏ها نیازهای اصلی عابران پیاده 58
2-17-1- ویژگی‏های فیزیکی (مادی) 58
2-17-2- نیازهای روانی (معنوی) 59
2-18- شاخص های ایجاد پیاده‏راه شهری 59
2-19- معيارهاي ارزيابي پياده‌راه 63
2-19-1- معيارهاي اجتماعي ـ اقتصادي 63
2-19-2- معيارهاي کالبدي ـ فضايي 63
2-19-3- معيارهاي ترافيک و دسترسي 64
2-20- معيارهاي طراحي شهري 64
2-21- فعالیت‏های عابران پیاده 64
2-22- تاثیر محیط بر رفتار عابران پیاده 65
2-23- الگوهای رفتاری پیاده در فضاهای پیاده‏مدار 66
2-24- جنبش پیاده‏راه‏سازي 67
2-24-1- جنبش پیاده محوری در قرن بیست و یکم 67
2-24-2- شهرسازی نوین 68
2-24-3- نظریه راپاپورت 68
2-24-4- دیدگاه دن بوردن 68
2-25- تعاملات اجتماعی 68
2-25-1- تعامل اجتماعی و فضاهای باز شهری 70
2-26- اندیشه‏های تاثیرگذار بر پیاده‏راها 71
2-27- صاحبنظران با رويكرد تقويت تعاملات اجتماعي 73
2-28- نظريه پردازان با تاكيد بر حركت و گسترش پياده مداري در فضاي شهري 74
2-29- گرایشهای جدید معاصر و دیدگاه آنها نسبت به پیاده‏راه 76
2-29-1- نظریه توسعهی پایدار شهری 76
2-29-2- بومشهر 76
2-29-3- شهر زیست پذیر 76
2-29-4- نوشهرگرایی و نظریهی رشد هوشمند 77
2-29-5- منشور آتن جدید 77
2-29-6- جنبش شهر سالم 77
2-29-7- نظریه تبخیر ترافیک 77
2-29-8- جنبش پیاده‏راه سازی 77
2-30- تجارب جهانی در زمینهی پیاده‏راه 78
2-30-1- تجربه انگلستان در ایجاد پیاده راه 78
2-30-2- کپنهاگ دانمارک؛ نمونه موفق یک شهر پیاده 78
2-30-3- روز بدون خودرو در کانادا 78
2-30-4- تجربه کلمبیا در ایجاد پیاده راه 79
2-31- پیاده‏راه در سنت ایران 80
2-32- تجارب پیاده‏راه سازی در ایران 80
2-32-1- پیاده راه تربیت تبریز 80
2-32-2- محور ولیعصر تبریز 81
2-32-3- محور جنت مشهد 82
2-32-4- خیابان خیام ارومیه 83
2-32-5- محور لیان بوشهر 83
2-32-6- خیابان صف (سپهسالار) تهران 84
2-33- جمع بندی 85
3-1- مقدمه 87
3-2- روش تحقیق 87
3-3- جامعه آماري 87
3-4- گروه نمونه و روش نمونه گيري 88
3-5- ابزار گردآوری اطلاعات و روایی و پایایی آن 89
3-5-1- ابزار گردآوری اطلاعات 89
3-5-2- روایی و پایایی پرسشنامه 90
3-6- روش تجزیه و تحلیل داده‏ها 91
3-7- محدوده مورد مطالعه 94
3-8- تغییرات کالبدی– فضایی شهر کرمانشاه 98
3-8-1- روند توسعه تاریخی و شکل گیری شهر کرمانشاه 98
3-8-1-1- رشد و توسعه در خارج از حصار قدیمی 99
3-8-1-2- دوران قبل از قاجار 99
3-8-1-3- دوران قاجاریه 100
3-8-1-4- دوره پهلوی 100
3-8-1-5- دوره پهلوی اول (1299-1320) 101
3-8-1-6- دوره پهلوی دوم 102
3-8-1-7- دوره حاضر (بعد از انقلاب جمهوری اسلامی ایران) 103
3-9- شبکه ارتباطی بافت مرکزی شهر کرمانشاه 103
4-1- مقدمه 106
4-2-آمارهای توصیفی مربوط به متغیرهای زمینهای (مشخصات عمومي پاسخگويان) 106
4-2-1 جنسيت 106
4-2-2 – وضعيت سني پاسخگويان 106
4-2-3- سطح سواد یا میزان تحصیلات 107
4-3- تجزيه و تحليل استنباطي داده‏ها 107
4-3-1- داده‏های توصیفی 108
4-3-1-1- هدف شهروندان را از آمدن به خیابان مدرس مورد سوال قرار گرفته شده است. 108
4-3-1-2- کیفیات فضایی خیابان مدرس در ارضاء نیازهای اصلی پیاده‏ها 108
4-3-1-3- معیارهای خیابان ممتاز در فضاهای شهری جهت تعاملات اجتماعی 109
4-3-1-4- شاخص‎های پیاده راه جهت تعاملات اجتماعی در خیابان مدرس 111
4-3-1-5- بررسی رضایتمندی از تجهیزات پیاده راه خیابان مدرس 112
4-3-1-6- نیازها و کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس جهت تعاملات اجتماعی 114
4-3-1-7-فضاهای عمومی (پیاده راه) و نیازهای کیفی عابرین پیاده جهت تعاملات اجتماعی 115
4-3-1-8- کیفیات فضاهای پیاده راه و ارتقاء تعاملات اجتماعی 116
4-3-1-9- سنجش کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس در جهت تعاملات اجتماعی 118
4-3-1-10-آیا برنامه ریزی و طراحی در خیابان مدرس جهت حرکت سواره بوده است یا حرکت پیاده؟ 119
4-3-1-11-خیابان مدرس جهت دارا بودن تعاملات اجتماعی را چگونه ارزیابی می‏کنید. 121
4-3-1-12- ضرایب همبستگی بین متغیرهای مستقل و تعاملات اجتماعی شهروندان 122
4-3-1-13-رگرسیون تاثیرات کیفیات پیاده راه بر تعاملات اجتماعی 123
5-1- مقدمه 126
5-2- بررسی و تفسیر یافته‏های پژوهش و آزمون فرضیات 126
5-2-1- فرضیه اول: 126
5-2-2- فرضیه دوم: 129
5-2-3- فرضیه سوم: 130
5-3- نتیجه‏گیری 130
5-4- پیشنهادها 132
منابع: 134
پیوست 141
فهرست جداول
جدول(1-1): ادبیات مربوط به پیاده روی و معابر پیاده 22
جدول (2-1): اندازه فعالیت ها در فضای مساعد و نامساعد شهری 30
جدول (2-2): تحلیل شاخص های موثر در طراحی یک فضای شهری موفق و فاقد مشکل 31
جدول (2-3): فضاهای عمومی- نیازهای کیفی 34
جدول (2-4): نیازهای انسان در فضاهای شهری و تجلی کالبدی آن 39
جدول (2- 5): شاخص های مورد استفاده در این پژوهش جهت سنجش کیفیت محیط 47
جدول (2- 7) : شاخص‎های پیاده راه 51
جدول (2-8): مزایای پياده‏راه‏سازی 58
جدول (2- 9): تحولات فکری جهان در خصوص پیاده راه 66
جدول (2- 11): نظریه پردازان و مفاهیم موثر در پیاده مداری 72
جدول (3-2): مدل ویژه سنجش کیفیت پیاده راه 93
جدول (4-1): توزيع فراواني مطلق و نسبي جنسيت پاسخگويان 106
جدول (4-2): توزيع فراواني مطلق و نسبي سن پاسخگويان 107
جدول (4-3): توزیع پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات 107
جدول (4-4):کیفیات فضایی خیابان مدرس در ارضاء نیازهای اصلی پیاده‏ها 108
جدول(4-5): نتایج آزمون T برای کیفیات فضایی خیابان مدرس در ارضاء نیازهای اصلی پیاده‏ها 109
جدول(4-6): معیارهای خیابان ممتاز در فضاهای شهری جهت تعاملات اجتماعی 109
جدول(۴-۷): نتایج آزمون T برای معیارهای خیابان ممتاز در فضاهای شهری جهت تعاملات اجتماعی 110
جدول(۴-۸) : شاخص‎های پیاده راه جهت تعاملات اجتماعی 111
جدول (۴-۹) : شاخص‎های پیاده راه جهت تعاملات اجتماعی 111
جدول (۴-۱۰): رضایتمندی از تجهیزات پیاده راه خیابان مدرس 112
جدول(۴-۱۱): رضایتمندی از تجهیزات پیاده راه خیابان مدرس 113
جدول(۴-12): نیازها و کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس جهت تعاملات اجتماعی 114
جدول(۴-۱۵): نتایج آزمون T برای نیازها و کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس جهت تعاملات اجتماعی 114
جدول (۴-۱۶): فضاهای عمومی (پیاده راه) و نیازهای کیفی عابرین پیاده جهت تعاملات اجتماعی 115
جدول(۴-۱۷): نتایج آزمونT برای جدول : فضاهای عمومی (پیاده راه) و نیازهای کیفی عابرین پیاده جهت تعاملات اجتماعی 116
جدول (۴- ۱۸): کیفیات فضاهای پیاده راه و ارتقاء تعاملات اجتماعی 116
جدول(۴-۱۹) : کیفیات فضاهای پیاده راه و ارتقاء تعاملات اجتماعی 117
جدول(۴-۲۰): سنجش کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس در جهت تعاملات اجتماعی 118
جدول(۴- ۲۱) : کیفیات فضاهای پیاده راه و ارتقاء تعاملات اجتماعی 119
جدول(۴- ۲۲): رضایتمندی شهروندان از کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس جهت انجام تعاملات اجتماعی 120
جدول(۴-۲۳): تعاملات اجتماعی در خیابان مدرس 121
جدول (۴-۲۴) : ضرایب همبستگی بین متغیرهای مستقل و تعاملات اجتماعی شهروندان 122
جدول (۴- ۲۵): رگرسیون چندگانه برای بررسی کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس در ارتقاء تعاملات اجتماعی 123

فهرست اشکال
شکل (2-1): اصول دعوت کنندگی و کشش فضا در فضای میان ساختمان ها 42

فهرست نمودارها
نمودار (2-1): فضای شهری، ارتباط متقابل میان روابط و فعالیت ها 32
نمودار (4-1): هدف شهروندان از آمدن به خیابان مدرس 108

فهرست دیاگرام ها
دیاگرام (1-1): دیاگرام تحلیلی مؤلفه های تأثیرگذار بر کیفیات فضایی پیاده راه ها 46

چکیده
سلطه تدريجي حركت سواره بر فضاها و معابر شهري، برنامه‏ريزي و طراحي شهري را از مقياس‌ها و نيازهاي انسان پياده دور ساخته است. زندگی شهری زمانی به اوج خود می‌رسد كه شهر در خدمت انسان باشد نه در خدمت اتومبیل؛ به این ترتیب شهر و شهروند در جایگاه و نقش بایسته خود قرار می‌گیرند و زمینه حضور مردم در فضاهای شهری فراهم می‌شود. در این پژوهش به بررسی بهبود کیفیات فضایی پیاده‏راها و تاثیر آن بر ارتقاء تعاملات اجتماعی شهروندان در این فضاهای شهری جهت نیل به حیات مدنی در شهر و انسانی کردن فضاهای شهری است. پژوهش از نظر هدف کاربردی- توسعه‏ای و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی (پیمایشی) می‏باشد. جامعه آماری، جمعیت 10 سال به بالای شهر کرمانشاه که براساس سرشماری 1390، برابر 731144 نفر، براساس فرمول کوکران حجم نمونه شهروندان در خیابان مدرس 246 نفر در نظر گرفته شده است که 220 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد که به صورت مقطعی در یک هفته از 6 تا 12 دی ماه 1393 در تمام روزهای هفته و در طول تمام روز صبح، ظهر و عصر توزیع گردید که جامعیت داشته باشد. خیابان مدرس به طول 1840 متر از میدان آزادی تا میدان جهاد، از گذشته تا به حال به صورت یک پوسته ضعیف اصلی ترین شریان تجاری – تاریخی شهر کرمانشاه را تشکیل داده است این خیابان به عنوان یک فضای شهری هیچ گاه تعامل و ارتباطی با پیرامون خود نداشته است و با توجه به نقش و عملکردی که این خیابان در هسته مرکزی شهر دارد انتظار می‏رود که پاسخگوی نیازها و توقعات روزمره شهروندان باشد. یافته‏های پژوهش نشان داده است که مؤلفههای کیفیات فضایی پیاده راه در سطح نامناسبی قرار دارند و ارتقاء کیفیات فضایی آن باعث افزایش تعاملات اجتماعی در پیاده‏راه‏ خیابان مدرس شهر کرمانشاه می‏گردد و بین تمام ابعاد آن با تعاملات اجتماعی رابطه مستقیم و معنادار وجود داشته است و بر آن تأثیرگذار بوده‏اند و پیاده‏راه خیابان مدرس در بافت مرکزی شهر کرمانشاه در جهت پاسخگویی به نیازهای شهروندان از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است. محور خیابان مدرس به دلیل هویت تاریخی فرهنگی آن و وجود کاربری های فعال دارای پتانسیل بالایی در جهت تحقق تعاملات اجتماعی می‏باشد. نتایج پژوهش نشاندهنده عدم کیفیات فضایی پیاده راه خیابان مدرس جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی و دستیبابی به جامعه مدنی و شهری انسانی در بافت مرکزی شهر کرمانشاه است.
واژگان کلیدی: پیاده‏راه،کیفیات فضایی، تعاملات اجتماعی، خیابان مدرس، شهر کرمانشاه

پیشگفتار
طراحی فضاهای شهری مسئله‏ای است که متخصصین امر در مورد چگونگی انجام آن اتفاق نظر کامل دارند. مثلاً بعضی بر این عقیده‏اند که مسئله تنها تهیه پرسپکتیوهای زیبا و تصاویر هنرمندانه از فضاهای شهری است. گروهی دیگر مسئله را عملکردها و بخصوص در درجه اول تامین دسترسی برای وسایل نقلیه و بعد از آن دسترسی