منابع مقاله درباره تولید علم، ضریب همبستگی، ضریب همبستگی اسپیرمن، روش پژوهش

فصل دوم: مباني نظري و پیشینه پژوهش/11
2-1. مقدمه 12
2-2. مروری بر همکاری‌ علمی 12
2-2-1. تاریخچه همکاری علمی 13
2-2-2. تعاریف و مفاهیم همکاری علمی 14
2-2-2-1. همکاری و مشارکت 14
2-2-2-2. همکاری در علم 15
2-2-2-3. تعریف همکاری علمی 16
2-2-2-4. همکاری علمی و تالیف مشترک 17
2-2-2-5. همکاری علمی و خرد جمعی 17
2-2-3. عوامل موثر بر همکاری علمی 18
2-2-4. دلایل و مزایای همکاری علمی و هم‌تالیفی 19
2-2-5. همکاری علمی و فضای مجازی 21
2-2-6. جمع‌بندی بخش اول 23
2-3. ویکی 23
2-3-1. مقدمه 23
2-3-2. تاریخچه ویکی 24
2-3-3.مفهوم ویکی 25
2-3-4. اهداف ویکی‌ها 26
2-3-5. خصوصیات ویکی 26
2-3-6.مزایای ویکی 30
2-3-7. معایب ویکی‌ 31
2-3-8. کاربردهای بالقوه ویکی‌ها 31
2-3-8-1. ویکی‌پدیا 33
2-3-8-1-1. تاریخچه ویکی‌پدیا 33
2-3-8-1-2.ویکی‌پدیا و بنیاد ویکی‌مدیا 34
2-3-9. جمع‌بندی بخش دوم 35
2-4. ویکی‌پدیای فارسی 35
2-4-1. ویژگی‌های ویکی‌پدیا 36
2-4-1-1. همکاران ویکی‌پدیا 36
2-4-1-2. سطح عضویت همکاران 37
2-4-1-3. مقاله ویکی‌پدیا 39
2-4-1-4. مقاله برگزیده 39
2-4-1-5. بازبینی مقاله‌های برگزیده 39
2-4-1-6. تولسرور و ابزارهای آماری آن 40
2-4-2. مشارکت و همکاری در ویکی پدیا 40
2-4-2-1. ساز وکارهای تقویت همکاری علمی 42
2-4-2-2. محل‌های همکاری 43
2-4-3. دلایل و انگیزه‌های همکاری در ویکی پدیای فارسی 43
2-4-4. چالش‌ها 46
2-5. خلاصه مباحث نظری 48
۲-6. مروری بر پیشینه پژوهش 49
2-6-1. پیشینه در خارج از ایران 49
۲-6-2. پیشینه در داخل کشور 56
2-7. جمع بندی پیشینه 58
فصل سوم: روش پژوهش/59
3-1. مقدمه 60
3-2. روش پژوهش 60
3-۳. جامعه پژوهش 60
3-4. روش نمونه‌گیری و حجم نمونه 61
3-5. ابزار گردآوری داده‌ها 61
3-6. روش جمع‌آوری داده‌ها 61
3-6-1. روش جمع‌آوری داده‌های جامعه نویسندگان فعال 61
3-6-2. روش جمع‌آوری داده‌های جامعه مقالات برگزیده 63
3-7.روش تجزیه و تحلیل دادهها 66
3-8. محدودیت‌های پژوهش 69
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش/70
4-1. مقدمه 71
4-2. یافته‌های توصیفی 71
4-3. پاسخ به پرسش‌های پژوهش 76
4-4. آزمون فرضیه‌ها 86
فصل پنجم: بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها/90
5-1. مقدمه 91
5-2.مروری بر یافته‌ها 91
5-3. بحث و نتیجه‌گیری 93
5-4. پیشنهادهای حاصل از پژوهش 98
منابع 100
پیوست 1: فهرست نویسندگان فعال ویکی‌پدیای فارسی (نمونه پژوهش) 107
پیوست 2: فهرست مقالات برگزیده 120

فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول2-1. انگیزه‌های همکاری کاربران با ویکی‌پدیا(قفقازی‌الاصل، جمالی مهموئی و اسدی،1390) 44
جدول 3-1.رتبه‌بندی ویکی‌نویسان فعال در ویرایش و ایجاد مقاله براساس دهک آماری 66
جدول3-2. طبقه‌بندی مقالات برگزیده براساس دهک آماری 67
جدول.3-3 رتبه‌بندی الویت سطوح عضویت 68
جدول 4-1. ویژگی‌های ویکی‌نویسان فعال با رتبه بالا در تولید مقاله جدید 71
ادامه جدول 4-1. ویژگی‌های ویکی‌نویسان فعال با رتبه بالا در تولید مقاله جدید 72
جدول4-2. توزیع درصد و فراوانی ویکی‌نویسان مورد مطالعه براساس سطح عضویت 74
جدول4-3. توزیع درصد و فراوانی ویکی‌نویسان فعال از لحاظ ایجاد مقاله بر اساس دهک آماری 77
جدول4-4 توزیع درصد و فراوانی ویکی‌نویسان فعال در ویرایش مقاله بر اساس دهک آماری 78
جدول4-5. توزیع درصد و فراوانی ویکی‌نویسان فعال بر اساس فاصله زمانی بین ویرایش‌ها 80
جدول4-6. توزیع درصد و فراوانی مقالات برگزیده جامعه پژوهش بر اساس تعداد ویراستاران 81
جدول 4-7. توزیع درصد و فراوانی مقالات برگزیده بر اساس نیمه عمر ویرایش مقالات 83
جدول 4-8. توزیع و درصد فراوانی مقالات برگزیده براساس مقوله‌های موضوعی 84
جدول4-9. مقایسه میانگین رتبه‌‌ی سطوح عضویت نویسندگان 86
جدول4-10. نتایج آزمون H برای آزمودن معناداری تفاوت مشارکت نویسندگان با سطوح عضویت مختلف 87
جدول4-11. نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی معناداری ارتباط بین طول عمر مقاله تا
رسیدن به مرز برگزیدگی و تعداد نویسندگان مشارکت کننده 88
جدول4-12. نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی وجود یا عدم وجود ارتباط بین تعداد ویرایش‌های هر مقاله و تعداد نویسندگان مشارکت کننده 88
جدول 5-1 . خلاصه نتایج فرضیه‌های پژوهش 92

فهرست تصاویر و نمودارها
عنوان صفحه
تصویر3-1.صفحه ابزار ویرایش‌های کاربر ………………………………………………………………………….62
تصویر3-2.صفحه ابزار صفحات ایجاد شده کاربر……………………………………………………………….. 63
تصویر3-3.صفحه مقاله برگزیده(گزینه بحث و علامت ستاره طلایی) ……………………………………..63
تصویر3-4.صفحه مقاله برگزیده(گزینه اطلاعات صفحه)……………………………………………………… 64
تصویر3-5.صفحه ابزار مشارکت‌کننده‌ها( گروه‌بندی نتایج بر اساس کاربر)……………………………… 65
تصویر3-6.صفحه ابزار مشارکت‌کننده‌ها( گروه‌بندی نتایج بر اساس تاریخ)…………………………….. 65
نمودار4-1. پراکندگی ویکی‌نویسان مورد مطالعه بر اساس سال پیوستن به ویکی‌پدیا…………………. 73
نمودار4-2. پراکندگی ویکی‌نویسان مورد مطالعه بر اساس گروه‌های کاربری………………………….. 75
نمودار4-3.روند برگزیدگی مقالات مورد مطالعه به تفکیک سال…………………………………………… 76
نمودار4-4. توزیع رتبه‌بندی نویسندگان فعال جامعه پژوهش بر اساس ایجاد مقاله……………………… 78
نمودار4-5. توزیع رتبه نویسندگان فعال جامعه پژوهش اساس ویرایش مقاله ……………………………..79
نمودار4-6. فاصله زمانی بین دو ویرایش‌ در مقایسه با رتبه‌بندی همکاری ویکی‌نویسان فعال جامعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………. 81
نمودار4-7. میانگین ویراستاران مقالات برگزیده جامعه پژوهش در مقایسه با رتبه‌بندی ویرایش ……82
نمودار4-8. نیمه عمر ویرایش مقالات برگزیده در مقایسه با رتبه‌بندی ویرایش جامعه پژوهش…….. 84
نمودار4-9.پراکندگی موضوعی مقالات برگزیده جامعه پژوهش برحسب رده‌های دیوئی…………… 85
نمودار4-10. توزیع مقوله‌های موضوعی در مقایسه با رتبه‌بندی ویرایش جامعه پژوهش ……………….86

فصل اول
کلیات پژوهش

1-1. مقدمه
همکاری علمی1 یک پدیده اجتماعی در پژوهش است که از سال 1960به صورت نظام‌مند مورد مطالعه قرار گرفته است (گلانزل و شوبرت2، 2004). به طوری که با شروع هزاره سوم، درک بیشتری نسبت به ارزش و اهمیت همکاری علمی میان دانشمندان و تولیدکنندگان علم به وجود آمده است. همچنین امکانات، داده‌ها و ضوابط بهتر و تعریف‌شده‌تری برای این امر دردسترس است (رحیمی و فتاحی، 1386). همکاری علمی فرآیندی است که طی آن دو یا چند نویسنده از طریق رابطه مشارکتی تعریف شده، مشخص، واقعی و برنامه‌ریزی شده با هدف خلق اثری مشترک، منابع و استعدادهای خود را به اشتراک می‌گذارند. بررسی متون، گویای این امر است که همکاری علمی در قالب پدیده تألیف مشترک3 نمود پیدا می‌کند و یکی از شکل‌های همکاری علمی، هم‌تالیفی است که همکاری در تولید علم از جمله مقاله، یادداشت و نظایر آن است (حسن زاده و بقایی، 1388). بنابراین رشد علمی از برخی جهات به وجود ارتباط میان اندیشه‌های علمی بستگی دارد. امروزه روند همکاری در زمینه تولید علم ابعاد نوینی به خود گرفته است که در این میان همه‌گیر شدن وسایل جمعی به ویژه اینترنت کمک شایان توجهی به این امر نموده است (شیری و فدایی، 1389). به طوری که رشد فزاینده اینترنت، همکاری و مشارکت در قالب هم‌تالیفی را در حد بی‌سابقه‌ای ممکن ساخته است. ظهور نسل جدید وب با عنوان «وب2» و حتی وب معنایی4 که به «وب3» شهرت یافته است، امکان شکل‌گیری اجتماعات جدیدی از کاربران را فراهم می‌کند. وب2 به عنوان گونه اجتماعی‌تر وب، بستری فراهم می‌کند که در آن کاربر دیگر تنها مصرف‌کننده اطلاعات نیست بلکه با نوشتن و تبادل اطلاعات با کاربران دیگر در تولید محتوا مشارکت می‌کند. وب2 راهکاری درباره این موضوع است که چگونه مردم با فناوری یاد می‌گیرند و چگونه فرصت‌های یادگیری جدید از طریق فناوری پیشنهاد می‌شود (تاج‌الدینی و سادات موسوی، 1387). ظهور فناوری‌های بر پایه‌ی وب2، همچون شبکه‌های اجتماعی و ویکی‌ها چشم‌اندازهای تازه‌ای از فعالیت در زمینه ارتباطات رسمی و غیر رسمی علمی و اجتماعی را به روی کاربران باز کرده است. در دنیاي ارتباطات علمی، شبکه‌هاي اجتماعی به عنوان بسترهاي مؤثر در تولید علم، اشتراك عقاید و رشد فردي و اجتماعی محسوب می‌شود. به طوری که از این طریق، دانش فردي به دانش جمعی تبدیل و در واقع از دانایی جمعی براي حل مسائل و مشکلات دنیاي علم بهره‌برداري می‌شود (رحمان‌زاده، 1389).
از مشهورترین ابزارهای مشارکتی مبتنی بر وب2 که خیلی از ارتباطات برخط5 را برای تبادل و خلق گروهی دانش در قالب مقالات به‌کار می‌گیرند، «ویکی‌ها6» هستند. ویکی مجموعه صفحات وبی است که به هرکسی یا دست کم به هر کسی که به نرم‌افزار سرویس دهنده ویکی دسترسی دارد این اجازه را می‌دهد تا در تهیه محتوایش مشارکت کند. ویکی‌ برای ایجاد پایگاه‌های وب گروهی و ارتقای پایگاه‌های اجتماعی و تحقق مدیریت دانش به کار برده می‌شود (علی‌مرادی، 1388). اهداف اولیه برای اکثر ویکی‌ها، سازماندهی دانش جمع‌آوری شده و به اشتراک گذاشتن این اطلاعات است. در واقع ویکی‌ها به عنوان بخش مهمی از یک ابزار همکاری و مشارکت جهت مدیریت محتوای برخط در یک روش سریع و آسان به نظر می‌آیند (اشتودر7 و دیگران،2007).
در مجموع حمایت ویکی‌ها از همکاری و مشارکت در ساخت و ساز دانش باعث ایفای نقش ارزشمند آن‌ها در تولید دانشنامه‌های پویا شده است. شناخته‌شده‌ترین نمونه از این دانشنامه‌های مبتنی بر ویکی دانشنامه «ویکی‌پدیا» است. ویکی‌پدیا یک پروژه مشارکتی است که هدف آن خلق یک دانشنامه آزاد و چند زبانه است. با توجه به هدفی که این دانشنامه برخط دنبال می‌کند و از آنجا که همکاری علمی به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به کیفیت (کیم8، 2006، نقل در رحیمی و فتاحی،1386) و نیز عاملی برای ارتقای میزان تولید علمی به حساب می‌آید، بنابراین سنجش این پدیده در قالب تالیف مشترک نویسندگان ویکی‌پدیا می‌تواند در جهت تولید محتوا برای این دانشنامه به کار رود. در واقع مطالعه همکاری علمی نویسندگان ویکی‌پدیا که به طور عمده به شکل هم‌تالیفی در قالب ویرایش مقالات برای رسیدن به کیفیت صورت می‌گیرد، می‌تواند برخی جنبه‌های این‌گونه همکاری‌ها را در ویکی‌پدیا روشن سازد. بدیهی است نتایج مطالعه می‌تواند چشم‌انداز روشنی را پیش روی جامعه کاربری جهت بهبود روابط و تداوم همکاری نظام‌مند و نیز برای افزایش تعداد علاقمندان به همکاری با این پروژه مشارکتی قرار ‌دهد.
1-2. بیان مسئله
ویکی‌پدیا به عنوان دانشنامه تعاملی این امکان را به کاربران داده است که بتوانند با استفاده از نرم‌افزارهای تعاملی و اجتماعی در حوزه‌های موضوعی مختلف مقاله بنویسند و آن را در اختیار دیگران قرار دهند. در واقع ویکی‌پدیا با استفاده از قابلیت‌های آموزشی مبتنی بر ویکی، فرصتی برای تحقق یادگیری مشارکتی، رشد تفکر انتقادی و تفکر خلاق، رشد مهارت‌های نوشتاری از لحاظ کیفیت و