
فهرست مطالب
فصل اول کلیات پژوهش
عنوان صفحه
چکیده 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-بيان مسأله : 3
1-3-اهمیت و ضرورت انجام پژوهش: 5
1-4-اهداف پژوهش 6
1-4-1-هدف كلي 6
1-4-2-اهداف ويژه 6
1-5-فرضيههاي پژوهش: 6
1-5-1-فرضيه كلي: 6
1-5-2-فرضيات فرعي: 6
1-6-تعاریف مفاهیم واصطلاحات : 7
1-6-1-تعاریف مفهومی: 7
1-6-2-تعاریف عملیاتی: 8
فصل دوم :ادبیات وپیشینه پژوهش
2-1-مديريت دانش 9
2-2-تاریخچه مدیریت دانش 11
2-3-انواع دانش: صریح و ضمنی 13
2-4-تعریف مديريت دانش 15
2-5-فرایندهای مدیریت دانش 17
شکل (2-1): فرآیندهای اصلی مدیریت دانش 17
2-6-ردهبندی مدلهای انتقال دانش 18
2-6-1-مدلهاي شبكهای 19
2-6-2-مدلهاي شناختي 19
2-6-3-مدلهاي انجمني/ارتباطي 19
2-6-4-مدلهاي فلسفي 19
2-7-انواع مدلهای مدیریت دانش 20
2-7-1مدل “هيسيگ ” 20
2-7-2-مدل مارك “م.مك الروي” 21
2-7-3-مدل “بك من” 21
2-7-4-مدل بكوويتز و ويليامز 22
2-7-5-مدل نوناكا و تاكوچي(راهبردهای انتقال دانشی) 23
2-8-اشتراک دانش 26
2-9-اهمیت تسهیم دانش 30
2-10-انگیزه و مدیریت دانش 31
2-11-تاریخچه چابکی: 32
2-12-تعاریف و مفاهیم چابکی: 34
2-13-ابعاد چابکی: 36
2-14-ویژگی ها و مفاهیم اصلی در چابکی سازمان: 37
2-15-اصول زیر بنایی چابکی: 38
2-16-تولید چابک: 38
2-17-ابزارهای سازمان برای تحقق چابکی: 40
2-18-فراهم کننده های چابکی: 42
2-19-ارزیابی چابکی سازمان: 42
2-20-چابكى سازمانى با تكيه بر بعد انسانى 43
2-21-قواعد كلي توليد چابك: 45
2-22-تجارت الکترونیک و چابکی سازمانی: 45
2-23-سیستم اطلاعاتی یکپارچه کسب و کار و چابکی سازمان: 45
2-24-چابکی برای کسب کیفیت،انعطاف پذیری و سرعت: 46
2-25-مدل چابکی سازمانی یوسف و همکارانش: 46
2-25-1-رهبری: 46
2-25-2-فرهنگ: 47
2-25-3-سیستم های پاداش: 47
2-25-4-عضویت های سازمانی: 47
2-25-5-تأمین کنندگان: 48
2-25-6-مشتریان: 48
2-25-7-فناوری اطلاعات: 48
2-26-پيشينه پژوهش 49
2-26-1-پيشينه خارجي 49
2-26-2-پيشينه داخلي 51
فصل سوم :روش شناسی پژوهش
3-1-روش پژوهش: 54
3-2-جامعه آماري: 55
3-3- نمونه آماري: 55
3-4-روش گرد آوري داده ها : 55
3-5-روش تجزيه و تحليل داده ها : 57
فصل چهارم :ارائه وتجزیه وتحلیل داده ها
4-1-مقدمه 57
4-2-بخش تحلیل توصیفی 58
4-3-بخش تحلیل استنباطی 64
فصل پنجم :بحث ،تفسیر ونتیجه گیری
5-1-مقدمه 69
5-2-خلاصه پژوهش : 70
5-3-پیشنهادها: 72
5-3-1پيشنهادهای کاربردی: 72
5-3-2-پیشنهادهایی برای پژوهشگران آینده 72
5-4-محدوديت های پژوهش 72
منابع فارسي 73
منابع انگليسي 76
فهرست جداول
جدول(2-1): سه انقلاب و تغییر اساسی دانش 12
جدول شماره (2-2)مربوط به بيان مختصر سابقه پژوهش های انجام شده 52
جدول شماره(3-1) تعدادمعلمان وکارکنان مرد و زن 55
جدول شماره (4-1)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب جنسيت 59
جدول شماره (4-2)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سن 60
جدول شماره(4-3) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت تاهل 61
جدول شماره(4-4)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب تحصيلات 62
جدول شماره(4-5) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سابقه خدمت 63
جدول شماره (4-6)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سطح درآمد 64
جدول شماره (4-7)ضریب همبستگی بین حیطه های پنج گانه مديريت دانش با چابكي سازماني 65
جدول شماره (4- 8)مقايسه ميانگين نظرات پاسخگويان 66
جدول شماره (4-9) مقايسه ميانگين نظرات پاسخگويان 67
جدول شماره(4- 10) تحلیل رگرسيون 68
جدول شماره (4-11) نتایج مربوط به جدول ANOVA 68
فهرست نمودار
نمودار شماره (4-1)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب جنسيت 59
نمودار شماره(4-2) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغير سن 60
نمودار شماره (4-3)توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغیر وضعیت تاهل 61
نمودار شماره(4-4) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغير تحصيلات 62
نمودار شماره (4-5) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغير سابقه خدمت 63
نمودار شماره (4-6) توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغير سطح درآمد 64
فهرست اشکال
شکل (2-1): فرآیندهای اصلی مدیریت دانش 17
شکل (2-2): مدل حلزونی دانش نوناکا وتاکوچی(2012) 24
شکل (2-3): نمایی از فرایند تبدیل دانش (افرازه، 1381) 25
شكل (2-4): تبدیل دانش بین شکلهای نهان و آشکار آن 25
فصل اول
کلیات پژوهش
چکیده
هدف از این پژوهش بررسي رابطه بين مديريت دانش با چابكي سازماني كاركنان ومعلمان آموزش و پرورش شهركرمانشاه می باشد. روش پژوهش ازنوع توصیفی به شيوه پیمایشی است .جامعه آماری پژوهش حاضر كاركنان و معلمان آموزش و پرورش ناحيه3 شهر كرمانشاه در سال تحصيلي94-1393 كه تعداد آنها حدود1300 نفر مي باشد.نمونه آماري نيز با استفاده از جدول مورگان و به صورت روش نمونه گيري تصادفي تعداد300 نفر انتخاب شدند . ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل :1-پرسشنامه مديريت دانش دارای 38 گویه می باشد و به منظور اعتباریابی، پرسشنامه بر روی یک گروه 37 نفری اجرا شد و با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ همسانی درونی پرسشنامه 86/0 به دست آمد. 2-پرسشنامه سنجش چابکی سازمانی که دارای 16 گویه می باشد.که با طیف لیکرت تنظیم شده است . و به منظور اعتباریابی، پرسشنامه بر روی یک گروه 37 نفری اجرا شد و با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ همسانی درونی پرسشنامه 79/0 به دست آمد.درتحلیل داده ها از آمارتوصیفی(میانگین،فراوانی،انحراف معیار)وآماراستباطی(آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون)استفاده گردید . یافته های پژوهش نشان دادند که بين مديريت دانش و ابعاد آن(اكتساب دانش/ايجاد دانش/ توزيع دانش /روایی وپایایی/ ذخيره كردن دانش / نگهداري دانش) با چابكي سازماني كاركنان ومعلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراين امروزه ثابت شده كه دنياي تكنولوژي، دنياي دانش است. سازمانهايي كه راهي كارامد براي استخراج، استفاده و مديريت دانش يافتهاند و به دانش به عنوان يك دارايي مطرح مينگرند، به افزايش بازدهي كارمندان و حفظ رضايت مشتري رسيده و رمز موفقيت امروز و فرداي خود را به دست آوردهاند.
کلید واژه ها : مديريت دانش – چابكي سازماني – کارکنان ومعلمان
1-1-مقدمه:
مديريت دانش در اوايل دهه 1990 به طور جدي وارد مباحث سازماني گرديد، گرچه بحث و مذاکره در رابطه با دانش خيلي پيشتر آغاز شده بود؛ در سال 1965 مارشال1 ادعا ميکند که بخش اعظم سرمايه، شامل دانش است. وي همچنين معتقد است که دانش قدرتمندترين موتور توليد است، بدين ترتيب سازمانها بايد به طور فزايندهاي بر مديريت آن تاکيد کنند؛ مديريت دانش به مجموعهاي از فعاليتهاي منظم و سيستماتيک سازماني گفته ميشود که جهت دستيابي به ارزش بزرگتر، از طريق دانش در دسترس صورت ميگيرد. دانش در دسترس کليه تجربيات و آموختههاي افراد يک سازمان و کليه اسناد و گزارشها در داخل يک سازمان را شامل ميشود(مارويك2،2010) مديريت دانش در برگيرنده رفتارهاي انساني، نگرشها و قابليتهاي انساني، فلسفههاي کسب و کار، الگوها، عمليات، رويهها و فناوريهاي پيچيده است(وينگ3،2009).مديريت دانش، فرآيند خلق و تسهيم، انتقال و حفظ دانش به گونهاي است که بتوان آن را به شيوهاي اثر بخش در سازمان به کار برد (هافمن4،2007).
متغير ديگري كه در ارتباط با مديريت دانش است چابكي سازماني است.چابکی عبارت است از،شناسایی موفق مبانی رقابت (سرعت،انعطاف پذیری،نوآوری،کیفیت و سودآوری)، انسجام منابع،و اقدامات مناسب در محیط دانش و دارای تغییرات سریع به وسیله فراهم کردن محصولات و خدمات مشتری پسند (شعیب زاده،1386،ص1).
چابکی با تولید ناب و انبوه تفاوتهایی دارد.به عنوان مثال،تولید ناب به نوعی معماری عملیاتی منعطف گفته می شود.در حالی که چابکی،معماری قابل شکل دهی مجدد را ایجاد می کند.در عین حال رقابت مبتنی بر چابکی برای بیرون راندن رقابت مبتنی بر تولید انبوه و به عنوان یک نرم برای تجارت جهانی در نظر گرفته شده است (گلدمن5 و همکارانش ،1995).نیاز به چابکی،مبتنی بر افزایش نرخ تغییر در محیط است که مؤسسات را وادار به پاسخ پیش کنشی به تغییرات می کند.بازارها و مشتریان خواهان محصولات ارزان،متناسب با سلایق خود و دسترسی سریع به آن هستند (گلدمن1 ،1995).
امروزه شرایط صنعتی به ویژه در حوزه های تکنولوژی،شرایط بازار و خواسته های مشتری در قیاس با گذشته به طور اساسی تغییر کرده است وموجب چالش هایی از جمله بخش بندی بازارهای پویا،کاهش زمان رسیدن به بازار،افزایش تنوع محصول،تولید برای مشتریان مشخص،کاهش طول عمر محصول،جهانی سازی تولید و غیره برای بنگاه ها شده و سبب گردیده استراتژی های عملیاتی کمپانی ها تغییر کند.در نتیجه بنگاه های صنعتی امروز با چالش ها و فشارهای رقابتی جدیدی روبرو شده اند به همین دلیل است که برخی صاحبنظران،توانایی بنگاه های صنعتی برای تطبیق سریع و دقیق با شرایط در حال تغییر را یک عامل کلیدی برای موفقیت در آینده می دانند و بیان می کنند که در این فرایند،بنگاه باید نقطه نظرات مدیریتی،سازمانی و تکنولوژیکی را یکپارچه و متحد کند.در این عصر،دو عامل قیمت رقابتی و کیفیت بالا ضروری هستند اما عوامل تعیین کننده موفقیت تجاری نیستند و به جای آن سرعت رسیدن به بازار و پاسخ سریع و منعطف به مشتری به عنوان یک اصل اساسی مورد توجه قرار گرفته است.به همین دلیل،اهمیت سرعت و پابکی افزایش یافته و جانشین اولویت های رقابتی گذشته شده است(لحافي،1390،ص19).
واژه چابک توصیف گر سرعت و قدرت پاسخگویی هنگام مواجهه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است.سازمان چابک برای درک و پیش بینی تغییرات محیط کسب و کار طراحی شده و در این راستا به ساختاربندی خود می پردازد.از عوامل اساسی که باعث ایجاد و ارتقای چابکی سازمان است می توان به آگاهی، انعطاف پذیری و بهره وری اشاره نمود.تولید چابک راهی برای تغییر روش تولید، طراحی و ایجاد مدیریت و بازاریابی سازمان های بزرگ و کوچک است(لحافي،1390،ص19).
دانش به عنوان مهمترین جنبه رقابتی آن سازمان را قادر میسازد تا بهرهور باشد و از محصولات و خدمات رقابتی رها شود. یکی از پایههای افزایش بهرهوری انتقال دانش، چابک بودن مؤثر است. حجم بالای توسعه ادبیات در حوزه انتقال دانش و چابکی سازمانی، اهمیت این دو مقوله را نشان میدهد. ما در این پژوهش، شکلی از همگرایی این دو را از این نظر که ابعاد آنها قویاً با یکدیگر ارتباط دارند، مورد بررسي قرار میدهیم و استدلال میکنیم که چابکی سازمانی زمانی حاصل میشود که انتقال دانش، از هر حیث، در حال تعادل باشد(حاتمي نسب،1390،ص131).
1-2-بيان مسأله :
ادبيات پژوهش چابكي، توانمندسازهاي زيادي را براي ارتقاي چابكي سازمانها پيشنهاد ميكند كه در سابقه تحقيق به آنها پرداخته شده است. در اين تحقيقات، متغيرهاي سازماني به عنوان متغيرهاي توانمندساز برای چابكي بررسي شدهاند و ارتباط و تأثير آنها بر چابكي كنكاش شده است. مديريت دانش نيز به عنوان يكي از پايههاي چابكي، مورد توجه محققين متعدد (مانند داو 61999، اشرافي 2005، و بيكر72001 ) قرار گرفته است. اين تأكيد بر مديريت دانش، با عنايت به اهميت تخصص و ارتقاي جايگاه سرمايههاي انساني در سازمانها، به خوبي قابل توجيه است. بديهي است شناسايي مهمترين عناصر مديريت دانش در راستاي ارتقاي چابكي سازماني ميتواند گام بسيار ارزشمندي برای چابك سازي سازمانهاي توليدي و غير توليدی قلمداد شود. لذا به نظر ميرسد شناسايي ابعاد و اقدامات مديريت دانش در سازمانهای چابك از يك سو و
