
1-3- تشریح موضوع، ضرورت و اهمیت تحقیق 5
1-4- پيشينه تحقيق 8
1-5- اهداف تحقیق 11
1-5-1- هدف اصلی 11
1-5-2- اهداف ویژه 11
1-6- سؤالات تحقیق 12
1-6-1- سؤال اصلي 12
1-6-2- سؤالات فرعي 12
1-7- فرضیات تحقیق 12
1-7-1- فرضيات مرتبط با سؤال اصلی 12
1-7-2- فرضيات مرتبط با سؤالات فرعی 12
1-8- محدوده تحقیق 13
1-8-1- قلمرو موضوعی 13
1-8-2- قلمرو زمانی و مكاني 13
1-9- روش تحقيق 13
1-10- ساختار پاياننامه 14
1-11- تعريف واژهها و اصطلاحات تخصصي 15
1-11-1- دفتر مدیریت پروژه 15
1-11-1-1- تعریف مفهومی دفتر مدیریت پروژه 15
1-11-1-2- تعریف عملیاتی «دفتر مدیریت پروژه» به عنوان متغیر مستقل تحقیق 15
1-11-2- مديريت دانش 16
1-11-2-1- تعريف مفهومي مديريت دانش 16
1-11-2-2- تعریف مفهومي مديريت دانش پروژه 16
1-11-2-3- تعریف عملیاتی «بسترسازي مناسب جهت پيادهسازي مديريت دانش» به عنوان متغیر وابسته تحقیق 17
1-11-3- سازمان پروژهمحور 17
1-11-4- دروس آموخته 17
1-12- استفادهكنندگان از نتايج تحقيق و سازمانهاي حامي 17
فصل دوم «ادبيات موضوع» 19
2-1- مقدمه 21
2-2- دفتر مدیریت پروژه (PMO) 21
2-2-1- تاریخچه و سیر تکاملی دفتر مدیریت پروژه 22
2-2-2- ضرورت، تأثيرات و مزاياي بهكارگيري دفتر مديريت پروژه 23
2-2-3- بايدها و نبايدها، ويژگيها و معيارهاي موفقيت يك دفتر مديريت پروژه اثربخش 24
2-2-4- وظايف، خدمات و كاركردهاي دفتر مديريت پروژه 26
2-2-4-1- كاركردهاي PMO از دیدگاه كوين دسوزا و روبرتو اواریستو 27
2-2-4-2- كاركردهاي PMO از دیدگاه گروه پی.ام سلوشنز 29
2-2-4-3- كاركردهاي PMO از دیدگاه راد و لوین 29
2-2-4-4- كاركردهاي PMO از دیدگاه گروه گارتنر 30
2-2-4-5- كاركردهاي PMO از دیدگاه هابس و ابري 30
2-2-4-6- كاركردهاي PMO از دیدگاه دای و ولز 31
2-2-4-7- كاركردهاي PMO از ديدگاه آرتو 31
2-2-4-8- كاركردهاي PMO از دیدگاه هیل 32
2-2-4-9- كاركردهاي PMO از دیدگاه کرزنر 33
2-2-4-10- كاركردهاي PMO از دیدگاه ویسوکی 33
2-2-4-11- كاركردهاي PMO از دیدگاه استاندارد PMBOK 35
2-2-4-12- دستهبندي كاركردهاي PMO از ديدگاه اربابي 35
2-2-4-13- دستهبندي كاركردهاي PMO از ديدگاه فعال 36
2-2-4-14- دستهبندي كاركردهاي PMO از ديدگاه طباطبايي لطفي 37
2-2-4-15- دستهبندي كاركردهاي PMO از ديدگاه نوري 38
2-2-4-16- دستهبندي كاركردهاي PMO از ديدگاه آتشفراز 39
2-2-4-17- دستهبندي كاركردهاي PMO از دیدگاه متينكوشا 40
2-2-4-18- دستهبندي خدمات و وظايف دفتر مديريت پروژه 41
2-2-4-19- اهمیت کارکردهای دفتر مدیریت پروژه 44
2-2-5- ميزان اختيارات دفتر مديريت پروژه و جايگاه آن در ساختار سازماني 45
2-2-5-1- دفتر مديريت پروژه مشاورهاي 45
2-2-5-2- دفتر مديريت پروژه مديريتي 46
2-2-5-3- دفتر مدیریت پروژه در سطح پروژه (عملیاتی) 48
2-2-5-4- دفتر مدیریت پروژه در سطح بخش (تاکتیکی) 48
2-2-5-5- دفتر مدیریت پروژه در سطح سازمان (راهبردی) 48
2-2-6- سطوح بلوغ دفتر مديريت پروژه و ارتباط آن با سطوح بلوغ مديريت پروژه سازمان 49
2-2-6-1- سطح 1 (سطح كنترل پروژه) 50
2-2-6-2- سطح 2 (سطح كنترل فرايندها) 51
2-2-6-3- سطح 3 (سطح توسعه و پشتيباني فرايندها) 52
2-2-6-4- سطح 4 (سطح امور تجاري) 53
2-2-6-5- سطح 5 (سطح استراتژي) 53
2-2-7- مدلهای مفهومی دفتر مدیریت پروژه 57
2-2-7-1- گروهبندی مشاوران گارتنر 58
2-2-7-2- گروهبندی كوين دسوزا و روبرتو اواریستو 58
2-2-8- دستاوردها و چالشهاي پيادهسازي دفتر مديريت پروژه در سازمان 60
2-2-8-1- محدوده اختيارات دفتر مديريت پروژه 63
2-3- سازمان پروژهمحور 64
2-3-1- پروژه و مدیریت آن 64
2-3-2- تفاوت ماهیت پروژههای صنعت نفت با صنعت ساخت 66
2-3-3- انواع سازمان و سازمان پروژهمحور 74
2-3-4- اهمیت دفتر مدیریت پروژه در سازمانهای پروژهمحور 75
2-3-5- انواع ساختارهاي سازماني 75
2-3-5-1- ساختار عملکردی 76
2-3-5-2- ساختار ماتریسی 77
2-3-5-3- ساختار پروژهمحور 78
2-4- مديريت دانش 79
2-4-1- اهمیت مدیریت دانش 80
2-4-2- تاریخچه مدیریت دانش 81
2-4-3- مراحل رشد و بلوغ مدیریت دانش 83
2-4-4- نسلهاي مدیریت دانش 83
2-4-5- مفاهیم مدیریت دانش 84
2-4-6- مفهومپردازي و تعاریف دانش 84
2-4-6-1- انواع دانش 84
2-4-7- سیستمهاي مدیریت دانش ) (KMS 85
2-4-8- الگوهاي مدیریت دانش در سازمانها 85
2-4-9- پیامدها و اثرات مدیریت دانش در سازمانها 86
2-4-10- بسترهاي پيادهسازي مديريت دانش در سازمانهاي با ساختار عملكردي صنعت نفت 87
2-4-11- بررسي مديريت دانش پروژهها 89
2-4-12- ملاحظات مدیریت دانش در سازمانهای پروژهمحور 92
2-4-12-1- انواع شکاف دانشی در سازمانهاي پروژهمحور 97
2-4-13- مرور ادبياتِ بسترهاي پيادهسازي مديريت دانش در سازمانهاي پروژهمحور 98
2-4-14- مدل مفهومي بسترهاي پيادهسازي مديريت دانش در سازمانهاي پروژهمحور صنعت نفت 102
2-4-14-1- فرهنگ سازمانی 103
2-4-14-2- زیرساختهاي مادي 104
2-4-14-3- مدیریت 105
2-4-14-4- اهداف و استراتژي سازمانی 106
2-4-14-5- نیروي انسانی 106
2-4-14-6- ساختار سازمانی 107
2-4-14-7- فرايندها و رويهها 109
2-4-14-8- محیط صنعتی (رقابتی) 109
2-5- دفتر مديريت پروژه و مديريت دانش 109
2-5-1- مديريت پروژه و مديريت دانش در صنعت نفت 109
2-5-2- سطح محيط پروژه و سطح تجارت پروژه 110
2-5-3- فعاليتهاي مديريت دانش پروژهها در دفتر مديريت پروژه 110
2-5-4- نقشهاي مديريت دانش در دفاتر مديريت پروژه 111
2-5-5- چالشهاي پيادهسازي مديريت دانش در دفاتر مديريت پروژه 112
2-5-6- الگوي پيادهسازي مديريت دانش در دفتر مديريت پروژه 113
2-6- جمعبندي 113
فصل سوم «روششناسي تحقيق» 116
3-1- مقدمه 118
3-2- روش تحقیق 118
3-3- روش گردآوري اطلاعات 118
3-4- جامعه آماری 119
3-5- نمونه آماری و روش نمونهگیری 119
3-6- فرايند طراحي پرسشنامه 120
3-6-1- بخش مشخصههاي ساختاري سازمان، پروژهها و دفتر مديريت پروژه 120
3-6-2- بخش موجوديت كاركردها و وظايف دفتر مديريت پروژه 121
3-6-3- بخش موجوديت بسترهاي پيادهسازي مديريت دانش پروژه 121
3-7- روايي و پايايي پرسشنامه 122
3-7-1- بخش موجوديت كاركردها و وظايف دفتر مديريت پروژه 122
3-7-2- بخش موجوديت بسترهاي پيادهسازي مديريت دانش پروژه 122
3-8- روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات 126
3-9- فرايند تحقيق 127
3-10- چارچوب بررسي متغيرهاي تحقيق 128
فصل چهارم «يافتههاي تحقيق و تجزيه و تحليل آنها» 130
4-1- مقدمه 132
4-2- آمار توصيفي 132
4-2-1- اطلاعات جمعيتشناختي 132
4-2-2- اطلاعات مربوط به سازمان، پروژهها و دفتر مديريت پروژه 136
4-2-2-1- سؤالات مرتبط با سازمان 136
4-2-2-2- سؤالات مرتبط با پروژههاي سازمان 145
4-2-2-3- سؤالات بيانگر مشخصههاي دفتر مديريت پروژه 146
4-2-3- موجوديت متغيرهاي مستقل و وابستهي تحقيق 151
4-2-4-تحليل توصيفي و ارائهي مشكلات و راهكارها در زمينه كاركردهاي دفتر مديريت پروژه 153
4-2-4-1- روشها و استانداردهاي مديريت پروژه 153
4-2-4-2- بايگاني پيشينه پروژه 154
4-2-4-3- تعهد وظايف اداري پروژه 155
4-2-4-4- مساعدت در استخدام و بكارگيري تيم پروژه 155
4-2-4-5- آموزش 156
4-2-4-6- مشاوره و ارشاد 157
4-2-4-7- مديريت سبد پروژه 158
4-2-5- خلاصهي يافتههاي بخش آمار توصيفي 158
4-3- آمار استنباطي 159
4-3-1- آزمون نرمال بودن دادهها 159
4-3-2- آزمون فرضيات تحقيق 160
4-3-2-1- فرضيات مرتبط با سؤال اصلی 160
4-3-2-2- فرضيات مرتبط با سؤالات فرعی 162
4-3-3- اولويتبندي مؤلفههاي مربوط به متغيرهاي تحقيق 166
4-4- نتيجهگيري 167
فصل پنجم «نتيجهگيري و ارائه پيشنهاد» 168
5-1- مقدمه 170
5-2- نتايج تحقيق 170
5-2-1- تشريح فرضيات تحقيق 170
5-2-2-پاسخ به سؤالات تحقيق 171
5-2-2-1- پاسخ به سؤال اصلي تحقيق 172
5-2-2-2- پاسخ به سؤالات فرعي تحقيق 172
5-3- پيشنهادها 173
5-3-1- پيشنهادهايي براي سازمانهاي پروژهمحور صنعت نفت 173
5-3-1-1- پيشنهادهاي بخش موجوديت بسترهاي مناسب جهت پيادهسازي مديريت دانش 174
5-3-1-2- پيشنهادهاي بخش تأثير موجوديت دفتر مديريت پروژه در ايجاد بسترهاي مديريت دانش 176
5-3-2- پيشنهادهايي جهت تحقيقات آتي 178
5-4- محدوديتهاي تحقيق 178
5-5- جمعبندي 178
5-6- سخن آخر 178
فهرست منابع 180
پيوست 1) نمونه پرسشنامهها 185
الف) پرسشنامهي اصلي 185
ب) پرسشنامهي خبرگان مديريت دانش 198
پيوست 2) اسامي سازمانهاي نمونه آماري 203
پيوست 3) نمودارهاي ستوني ميانگين پاسخ نمونههاي تحقيق به شاخصهاي متغير وابسته 209
فهرست جداول
جدول 1-1- اسامي مختلف دفتر مديريت پروژه و ميزان بهكارگيري آنها 7
جدول 1-2- گاهشمار مديريت دانش 8
جدول 1-3- برخي از منابع موجود در زمينه دفاتر مديريت پروژه و مديريت دانش 10
جدول 1-4- انواع تعاريف مديريت دانش 16
جدول 2-1- تأثيرات پيادهسازي دفتر مديريت پروژه در سازمانها 23
جدول 2-2- مزایای ايجاد دفتر مدیریت پروژه 24
جدول 2-3- ویژگیهای دفتر مدیریت پروژه اثربخش 25
جدول 2-4- معيارهاي موفقيت دفتر مديريت پروژه 25
جدول 2-5- ارزش افزوده دفتر مديريت پروژه براي سازمان، مديران پروژه و پروژه 25
جدول 2-6- کارکردهای دفتر مدیریت پروژه از دیدگاه راد و لوین 29
جدول 2-7- نتایج تحقیق بررسی فراوانی کارکردهای دفتر مدیریت پروژه بر روی 500 سازمان از دیدگاه هابس و ابري 30
جدول 2-8- کارکردهای دفتر مدیریت پروژه از دیدگاه آرتو 31
جدول 2-9- کارکردهای دفتر مدیریت پروژه از دیدگاه هیل 32
جدول 2-10- کارکردهای دفتر مدیریت پروژه از دیدگاه کرزنر 33
جدول 2-11- کارکردهای دفتر مدیریت پروژه از دیدگاه ویسوکی 33
جدول 2-12- دستهبندي كاركردهاي دفتر مديريت پروژه به تفكيك حوزههاي مختلف 35
جدول 2-13- وظايف و خدمات دفتر مديريت پروژه 37
جدول 2-14- خدمات و وظايف دفتر مديريت پروژه 38
جدول 2-15- كاركردهاي عمومي دفتر مديريت پروژه 39
جدول 2-16- تقسیمبندی کارکردهای دفتر مدیریت پروژه 40
جدول 2-17- نتایج تحقیق بررسی اهمیت کارکردهای دفتر مدیریت پروژه بر روی 96 سازمان 44
جدول 2-18- نتایج تحقیق بررسی اهمیت کارکردهای دفتر مدیریت پروژه بر روی 500 سازمان 44
جدول 2-19- پنج مرحله تکامل دفتر مدیریت پروژه 49
جدول 2-20- تأثير سطح بلوغ مديريت پروژه سازمان بر وضعيت دفتر مديريت پروژه 55
جدول 2-21- سطح بلوغ مديريت پروژه در سازمانها، با و بدون وجود دفتر مديريت پروژه 56
جدول 2-22- انواع گروهبندیهای مدلهاي مفهومی دفاتر مدیریت پروژه توسط مؤلفان مختلف 57
جدول 2-23- متغيرهاي چالشزا براي دفتر مديريت پروژه 61
جدول 2-24- تقسیمبندی اصلی پروژههای بالا دستی نفت و گاز 67
جدول 2-25- ویژگیهای جوامع مختلف 81
جدول 2-26- خلاصهاي از 26 مدل مديريت دانش 86
جدول 2-27- عوامل اثرگذار بر موفقيت مديريت دانش در شركت پايانههاي نفتي ايران 88
جدول 2-28- اقلام دانشي پروژهها 90
جدول 2-29- عوامل كليدي زيرساخت به منظور استقرار نظام مديريت دانش در سازمانهاي پروژهمحور 98
جدول 2-30- مديريت دانش پروژه در زنجيره دفتر مديريت پروژه 111
جدول 2-31- دستاوردهای کلیدی پروژه پیاده سازی مدیریت دانش در هر فاز 113
جدول 2-32- جمعبندي مطالعات تحقيق 114
جدول 3-1- سرفصل سؤالات مربوط به بخش اول پرسشنامه 120
جدول 3-2- امتيازات داده شده خبرگان به شاخصهاي معرّفِ متغير وابسته 123
جدول 3-3- ضرايب بارهاي عاملي استخراج شده شاخصهاي معرّفِ متغير وابسته در روش تحليل مؤلفههاي اصلي 124
جدول 3-4- واريانس کل تبيين شده در روش تحليل مؤلفههاي اصلي براي شاخصهاي معرّفِ متغير وابسته 124
جدول 3-5- محاسبات پايايي پرسشنامهها 126
جدول 3-6- كاربرد آمار توصيفي و انواع
