
……………………………………………………………………………34
ب) مبانی توجیه کننده ی معافیت پزشک از اخذ رضایت……………………………………………………….41
گفتار دوم: بررسی مسؤولیت پزشک در موارد استثناء……………………………………………………………..45
الف) مسؤولیت پزشک در شرایط اضطرار…………………………………………………………………………….46
ب) مسؤولیت پزشک در صورت خودداری از کمک به بیمار در شرایط اورژانس……………………………………………..48
فصل دوم: مفهوم و انواع رضایت…………………………………………………………………………………………49
مبحث اول : مفهوم رضایت…………………………………………………………………………………………………50
گفتار اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی رضایت………………………………………………………………………..50
الف) مفهوم لغوی……………………………………………………………………………………………………………..50
ب) مفهوم اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………………50
گفتار دوم: مفهوم رضایت در قرارداد درمان و ماهیت قرارداد درمان…………………………………………53
الف) مفهوم عام و خاص رضایت………………………………………………………………………………………..53
ب) ماهیت اذنی بودن قرارداد درمان…………………………………………………………………………………….54
مبحث دوم: ضرورت اعلام رضایت و انواع آن………………………………………………………………………55
گفتار اول: ضرورت اعلام رضایت……………………………………………………………………………………….55
گفتار دوم: انواع رضایت…………………………………………………………………………………………………….55
الف) تقسیم بندی فقهی……………………………………………………………………………………………………..55
ب) سایر تقسیم بندی ها…………………………………………………………………………………………………….57
فصل سوم: آثار و قلمرو تأثیر رضایت در مقایسه با برائت……………………………………………………….63
مبحث اول: آثار و قلمرو تأثیر رضایت………………………………………………………………………………….64
گفتار اول: آثار رضایت در رفع مسؤولیت کیفری پزشک…………………………………………………………64
الف) اثر رضایت در مفهوم عام……………………………………………………………………………………………65
ب) اثر رضایت در مفهوم خاص………………………………………………………………………………………….65
گفتار دوم: قلمرو تأثیر رضایت…………………………………………………………………………………………….68
گفتار سوم: شرایط تأثیر رضایت…………………………………………………………………………………………..69
مبحث دوم: مفهوم، شرایط، ماهیت حقوقی و اثر و قلمرو تأثیر برائت ………………………………………70
گفتار اول: مفهوم و شرایط برائت…………………………………………………………………………………………70
الف) مفهوم لغوی و اصطلاحی……………………………………………………………………………………………70
ب) شرایط تأثیر برائت………………………………………………………………………………………………………71
گفتار دوم: ماهیت حقوقی برائت………………………………………………………………………………………….73
الف) ایقاع………………………………………………………………………………………………………………………..73
ب) شرط عدم مسؤولیت……………………………………………………………………………………………………75
گفتار سوم: اثر برائت در رفع مسؤولیت مدنی پزشک……………………………………………………………..76
الف) اثر اثباتی برائت در فرض تقصیر پزشک…………………………………………………………………………………….77
ب) اثر ثبوتی برائت…………………………………………………………………………………………………………..79
گفتار چهارم: قلمرو تأثیر برائت…………………………………………………………………………………………..79
فصل چهارم: ارکان رضایت………………………………………………………………………………………………..84
مبحث اول: اهلیت، ظرفیت تصمیم گیری بیمار و تصمیم گیری فرد جایگزین…………………………..85
گفتار اول: اهلیت……………………………………………………………………………………………………………….86
الف) مفهوم اهلیت…………………………………………………………………………………………………………….86
ب) نکاتی در مورد اهلیت…………………………………………………………………………………………………..87
گفتار دوم: مفهوم و ارزیابی درک بیمار…………………………………………………………………………………88
الف) مفهوم………………………………………………………………………………………………………………………88
ب) ارزیابی میزان درک بیمار………………………………………………………………………………………………89
گفتار سوم: ظرفیت تصمیم گیری، مصادیق فقدان ظرفیت و ارزیابی ظرفیت بیمار………………………90
الف) مفهوم ظرفیت تصمیم گیری………………………………………………………………………………………..90
ب) مصادیق فقدان ظرفیت………………………………………………………………………………………………….92
ج) نقش خواست بيمار در ظرفیت تصميمگيري…………………………………………………………………….92
د) ارزیابی ظرفیت بیمار……………………………………………………………………………………………………..93
گفتار چهارم: تصمیم گیری فرد جایگزین……………………………………………………………………………..95
الف) فرد جایگزین…………………………………………………………………………………………………………….96
ب) مبنا ی تصمیم گیری فرد جایگزین…………………………………………………………………………………97
ج) تصمیم گیرندگان جایگزین……………………………………………………………………………………………97
مبحث دوم: اختیار…………………………………………………………………………………………………………..102
گفتار اول: عوامل خارجی سالب اختیار………………………………………………………………………………103
الف) زور و اجبار……………………………………………………………………………………………………………103
ب) تهدید………………………………………………………………………………………………………………………104
ج) فریب………………………………………………………………………………………………………………………..104
گفتار دوم: عوامل داخلي سالب اختیار………………………………………………………………………………..105
الف) درد………………………………………………………………………………………………………………………..105
ب) اضطراب…………………………………………………………………………………………………………………..105
مبحث سوم: آگاهي………………………………………………………………………………………………………….106
بخش دوم: نقش وصف آگاهانه بودن در تأثیر رضایت………………………………………………….108
فصل اول: ضرورت آگاهی،مبانی، مستندات و قلمرو اصل آگاهی بیمار…………………………………..110
مبحث اول: ضرورت آگاه سازی بیمار و ضمانت اجرای آن………………………………………………….110
گفتار اول: ضرورت آگاه سازی…………………………………………………………………………………………110
گفتار دوم: ضمانت اجراي عدم اطلاع رسانی………………………………………………………………………116
الف) مسؤولیت پزشک…………………………………………………………………………………………………….116
ب) لزوم وجود رابطه سببيت بين كوتاهي پزشك در آگاه سازی و آسيب هاي وارده به بيمار…………………………………………………………………………………………………119
ج) مؤثر نبودن شرط عدم مسؤوليت…………………………………………………………………………………..120
مبحث دوم: مبانی اصل آگاهی بیمار…………………………………………………………………………………..120
گفتار اول: حسن نیت و اطمینان اجتناب ناپذیر……………………………………………………………………120
الف) حسن نیت………………………………………………………………………………………………………………120
ب) اعتماد و اطمینان اجتناب ناپذیر…………………………………………………………………………………..121
گفتار دوم: خودمختاری و حق تعیین سرنوشت……………………………………………………………………121
گفتار سوم: مبنای فقهی (قاعده ی
