منابع پایان نامه درباره تحصیلات تکمیلی، رگرسیون لجستیک، ابراهیم ادهم

ل به شوری ارقام مختلف سورگوم در مرحله‌ گیاهچه‌ای و ارتباط آن با نشانگر‌های مولکولیSSR

استاد راهنما:
دکتر مسعود دهداری

استاد مشاور:
دکتر رضا امیری فهلیانی

پژوهشگر:
صغری خرمی‌پور

مهرماه 1393

ارزیابی تحمل به شوری ارقام مختلف سورگوم در مرحله‌ گیاهچه‌ای و ارتباط آن با نشانگر‌های مولکولیSSR

به وسیله‌ی:
صغری خرمی‌پور

پایان نامه
ارائه شده به تحصیلات تکمیلی دانشگاه به عنوان بخشی از فعالیت‌های تحصیلی لازم برای اخذ درجه‌ی
کارشناسی ارشد

در رشته‌ی
اصلاح نباتات

در تاریخ 5/7/93 توسط هیئت داوران زیر بررسی و با درجه عالی به تصویب رسید.
1- استاد راهنما: دکتر مسعود دهداری با مرتبه علمي استاديار…………………………………………………………….. امضاء
2- استاد مشاور: دکتر رضا امیری فهلیانی با مرتبه علمي استاديار………………………………………………………… امضا
3- استاد داور: دکتر اسد معصومی اصل با مرتبه علمي استاديار …………………………………………………………..امضاء
4- استاد داور: دکتر محسن موحدی با مرتبه علمي استاديار………………………………………………………………..امضاء
5- نماینده تحصیلات تکمیلی دانشگاه: دکتر ابراهیم ادهمی ……………………………………………………………امضاء
مهرماه 1393

نام: صغری نام خانوادگی:خرمی‌پور
مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته و گرایش: کشاورزی- اصلاح نباتات
استاد راهنما: دکتر مسعود دهداری تاریخ دفاع: 5/7/93

ارزیابی تحمل به شوری ارقام مختلف سورگوم در مرحله‌ گیاهچه‌ای و ارتباط آن با نشانگر‌های مولکولیSSR
چکیده

تنش شوری پس از تنش خشکی، دومین عامل محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی در سطح جهانی است. سورگوم بر اساس تقسيم‌‌‌‌‌‌بندي گياهان از نظر تحمل به تنش شوري، در كلاس نيمه‌متحمل قرار می‌گیرد و آستانه تحمل به شوری آن 9/4 تا 8/6 دسی‌زیمنس بر متر است. در مرحله رویشی و مراحل اولیه زایشی، بسیارحساس بوده در حالی که در دوره گلدهی و مرحله پر شدن دانه به ترتیب کمترین حساسیت را به تنش شوری دارند. به منظور شناسایی ارقام متحمل به شوری در سورگوم (در مرحله گیاهچه‌ای) و یافتن نشانگر مولکولی SSRمرتبط با ویژگی‌های تحمل به شوری، این پژوهش در دو آزمایش جداگانه به شرح زیر انجام شد. آزمایش اول به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل تنش شوری در 4 سطح شاهد (محلول هوگلند)، 5، 10 و 20 دسی‌زیمنس بر متر و فاکتور دوم شامل 10 ژنوتیپ سورگوم (Sor834، Sor1003، Sor1009، Sor1011، Sor857، Sor808، Sor1006، MTS، LTS و HTS) بودند. 20 روز بعد از اعمال تیمارهای شوری وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، طول ساقه، سطح برگ، محتوای پرولین ، قند محلول، سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم برگ اندازه‌گیری شدند. برهمکنش شوری و ژنوتیپ برای تمامی صفات در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. در شرایط تنش شوری همبستگی فنوتیپی مثبت و معنیداری در سطح احتمال یک درصد بین وزن خشک برگ با میزان پتاسیم وجود داشت. همبستگی ژنتیکی بین کلسیم با پتاسیم برگ منفی و معنی‌دار و با میزان پرولین و قند مثبت و معنی‌دار بود. وزن خشک برگ بیشترین همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی مثبت و معنی‌دار را با پتاسیم برگ در شرایط تنش شوری داشت. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس نمودار سه بعدی Yp، Ys و STI ژنوتیپ‌های Sor834، Sor1011، Sor1006 و Sor857 را برای کشت در شرایط شور و غیرشور نشان داد، که با در نظر گرفتن سایر ویژگی‌ها، در مجموع می‌توان ژنوتیپ Sor834 را به عنوان یک ژنوتیپ متحمل به شوری در مرحله گیاهچه‌ای معرفی نمود. نتایج حاصل از شدت تنش نشان داد که صفت نسبت سدیم به پتاسیم با مقدار 96/0 بیشترین تأثیر را از تنش شوری پذیرفت. در آزمایش دوم از 10 جفت آغازگر ریزماهواره‌ای برای بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های سورگوم استفاده شد. بعد از استخراج DNA و تکثیر قطعات با استفاده از آغازگرهای SSR، نوارهای حاصله امتیازبندی شد. و تجزیه‌های آماری صورت پذیرفت. متوسط محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) برای آغازگرهای مورد ارزیابی برابر 48/0 بود و میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار برای تمامی آغازگرها به ترتیب 29/0 و 39/0 محاسبه شد. تجزیه خوشه‌ای بر اساس داده‌های مولکولی با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش UPGMA، ارقام سورگوم را در 4 گروه اصلی قرار داد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مولفه اول یعنی PCA1 و PCA2 به ترتیب 08/50 و 08/10 (مجموعاً 15/60%) از واریانس کل را توجیه کردند. یعنی نشانگرهای SSR مورد استفاده دارای توزیع نسبتاً مناسبی در سطح ژنوم بوده‌اند. نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک دو تایی حاکی از پیوستگی احتمالی بین الل‌های ALL1-P6 و ALL2-P8 با صفات شاخص تحمل به تنش و وزن خشک برگ بودند، که در صورت تأیید نهایی، می‌توان از آنها برای غربال ژنوتیپ‌های متحمل به شوری بهره جست.
کلمات کلیدی: تجزیه لجستیک، شوری، سورگوم، نشانگر SSR

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: مقدمه
1-1-.اهمیت سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1
1-2-.اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3
1-3-.فرض‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌های انجام شده
2-1- سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4
2-2- گیاهشناسی سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4
2-3-موارد مصرف سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4
2-4- تنش‌های محیطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
2-5- تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5
2-5-1- طبقه‌بندی خاک‌ها بر اساس هدایت الکتریکی……………………………………………………………………………………………………….6
2-5- 2-واکنش گیاهان به تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………..6
2-5-3- واکنش گیاهان به یون‌های ویژه……………………………………………………………………………………………………………………………..8
2-5-3-1- واکنش گیاهان به یون‌های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم……………………………………………………………………………8
2-5- 4-اثر شوری بر پرولین برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………..10
2-5-6- اثر شوری بر قندهای محلول گیاه…………………………………………………………………………………………………………………………10
2-5- 7-اثر تنش شوری بر صفات رویشی گیاه………………………………………………………………………………………………………………….11
2-5-7-1- سطح برگ و طول ساقه……………………………………………………………………………………………………………………………………11
2-5-8- گروه‌بندی گیاهان از نظر تحمل به شوری……………………………………………………………………………………………………………12
2-6- اهمیت تنوع ژنتیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13
2-7- نشانگرهای ژنتیکی و انواع آن……………………………………………………………………………………………………………………………………14
2-7-1- نشانگرهای ظاهری………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14
2-7-2- نشانگرهای مولکولی………………………………………………………………………………………………………………………………………………15
2-7-2-1- نشانگرهای پروتئینی………………………………………………………………………………………………………………………………………..15
2-7-2-2- نشانگرهای DNA……………………………………………………………………………………………………………………………………………..15
2-7-2-3- نشانگرهای ریزماهواره……………………………………………………………………………………………………………………………………..16
2-8- شاخص‌های مهم در مطالعه تنوع ژنتیکی مولکولی………………………………………………………………………………………………….17
2-9-مروری بر پژوهش‌های انجام شده با نشانگر SSR. …………………………………………………………………………………………………….18

فصل سوم: مواد و روش‌ها
3-1- زمان و موقعیت آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….19
3-2- آزمایش اول: بررسی تحمل به شوری در مرحله‌ گیاهچه‌ای…………………………………………………………………………………….19
3-2- 1- مشخصات تیمارهای آزمایشی و ژنوتیپ‌های مورد