
4-3-1-4- فرضیه چهارم 77
4-3-1-5- فرضیه پنجم 80
4-3-1-6- فرضیه ششم 81
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه 84
5-2- نتیجه گیری 88
5-3- محدویتهای پژوهش 89
5-4- پیشنهادها 89
5-5- راهکارها 89
5-5-1- نحوه رعایت نکات اخلاقی 90
منابع 91
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول 2-1- نمرات بالا و پایین عاملهای پنج گانه شخصیت 32
جدول 4-1-گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحت پوشش و غیر تحت پوشش کمیته امداد 62
جدول 4-2- گروه نمونه به تفکیک جنسیت 63
جدول 4-3- گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحصیلی 63
جدول 4-4- میانگین و انحراف استاندارد نمرات مقیاسهای اصلی آزمون نئو در کل گروه نمونه 65
جدول 4-5- میانگین و انحراف استاندارد مقیاسهای آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 65
جدول 4-6- میانگین و انحراف استاندارد مقیاسهای فرعی آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 66
جدول 4-7- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاسهای آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 67
جدول 4-8- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاسهای فرعی آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 68
جدول 4-9- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاسهای آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 68
جدول 4-10- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاسهای آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 69
جدول 4-11- مقایسه عملکرد تحصیلی در دو گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش 74
جدول 4-12- نتایج آزمون تی برای گروههای مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان 74
جدول 4-13- مقایسه ویژگیهای شخصیتی در دو گروه دانشجویان موفق و ناموفق 75
جدول 4-14- نتایج آزمون تی برای گروههای مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان در مقیاس (N) 75
جدول 4-15- ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و عملکرد تحصیلی در گروه دانشجویان تحت پوشش 76
جدول 4-16- نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیر گام به گام 77
جدول 4-17- نتایج آزمون تی گروههای مستقل برای دو گرو مردان و زنان مدد جو 78
جدول 4-18- نتایج آزمون تی گروههای مستقل برای دو گروه مردان و زنان عادی 79
جدول 4-19- مقایسه ویژگیهای شخصیتی در دو گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش 80
جدول 4-20- نتایج آزمون تی برای گروههای مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان مدد جو و عادی در مقیاس (N) 80
جدول 4-21- مقایسه تفاوت از میانگین نمرات ویژگیهای شخصیتی در گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش 81
جدول 4-22- 82
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 3-1- کانون اصلی هریک از عوامل پنجگانه (به نقل ازwww. handresearch. com) 56
نمودار 4-1- گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحت پوشش و غیر تحت پوشش کمیته امداد 63
نمودار 4-2- گروه نمونه به تفکیک جنسیت 63
نمودار 4-3- گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحصیلی 64
نمودار 4-4- سطوح عملکرد تحصیلی بر اساس معدل بدون تفکیک گروه ها 64
نمودار 4-5- سطوح عملکرد تحصیلی هر کدام از گروه ها 64
نمودار 4-6-میانگین نمرات مقیاسهای اصلی آزمون نئو در کل گروه نمونه 65
نمودار 4-7- میانگین مقیاسهای آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی 66
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 4-1- نیمرخ شخصیتی ویژگی های شخصیتی دانشجویان مذکر عادی 70
شکل 4-2- نیمرخ شخصیتی ویژگی های شخصیتی دانشجویان مؤنث عادی 70
شکل 4-3- نیمرخ شخصیتی مردان عادی در پنج عامل اصلی آزمون نئو 71
شکل 4-4- نیمرخ شخصیتی زنان عادی در پنج عامل اصلی آزمون نئو 71
شکل 4-5- نیمرخ شخصیتی مددجویان مذکر 72
شکل 4-6- نیمرخ شخصیتی مددجویان مؤنث 72
شکل 4-7- نیمرخ شخصیتی مردان مددجو در پنج عامل اصلی آزمون نئو 73
شکل 4-8- نیمرخ شخصیتی زنان مددجو در پنج عامل اصلی آزمون نئو 73
چکیده
مقدمه: اين مطالعه با هدف مقایسه بين ویژگیهای شخصیتی و عملکرد تحصيلي دانشجويان عادی و تحت پوشش کمیته امداد امام دانشگاههای شهرستان دره شهر انجام گردیده. موارد و روشها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری را کلیه دانشجویان عادی و تحت پوشش تشکیل میدهد. در این مطالعه، 189 نفر دانشجو (92 مددجو و 97 عادی) با روش نمونهگيري تصادفي از جامعه مورد نظرانتخاب گردیده و جمع آوری دادهها با استفاده از پرسشنامه نئو (فرم بلند) و پرسشنامه دموگرافیک صورت گرفت و از معدل نمرات دانشجویان به عنوان شاخصی جهت سنجش عملکرد تحصیلی استفاده شد. تحليل آماري دادهها با استفاده از آمار توصيفي، ضريب همبستگي پیرسون، رگرسیون گام به گام، T تست گروههای مستقل و ترسیم نیمرخها انجام گردید. یافتههای پژوهش: نتايج ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام نشانگر عدم ارتباط واضح و مستقيمي بين 5 مقیاس و 30 خرده مقیاس شخصيتي نئو با عملكرد تحصيلي دانشجويان مددجو و عادی میباشد و نتایج آزمون t گروههای مستقل (05/0P) بیانگر نبود تفاوت معنی دار بین عملکرد تحصیلی دو گروه میباشد. علاوه برآن مشخص گردید دانشجویان موفق و ناموفق به لحاظ ویژگیهای شخصیتی تفاوتی با هم نداشته و بین جنسیت وعملکرد تحصیلی ارتیاط معنی دار وجود ندارد. با توجه به وجود تفاوت معنی دار در دو مقیاس نئو (A و C) میتوان گفت به لحاظ ویژگیهای شخصیتی بین دانشجویان مددجو و عادی تفاوت وجود دارد، اما با توجه به نیمرخهای شخصیتی ترسیم شده نمیتوان گفت که مددجویان از مشکلات شخصیتی بیشتری برخوردار هستند. بحث و نتیجه گیری: اين نتایج ميتواند بیان كننده اين باشد كه اصولاً ارتباط مستقيمي بين ویژگی شخصيتي دانشجویان (مددجو وعادی) و عملكرد تحصيلي آنان وجود ندارد يا حداقل ميتوان گفت ویژگی شخصيتي تنها عامل مداخله گر در عملكرد فرد نبوده و عوامل مختلف ديگري نيز وجود دارد كه بر عملكرد تحصيلي فرد مؤثر واقع ميشود.
کلیدواژه ها: آزمون نئو، دانشجو، نیمرخ شخصیتی، عملکرد تحصیلی، ويژگيهاي شخصيتي
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
از ضروريات اساسي زندگي دانشجويي كه توجه به آن در رشد و توسعه جامعه اثر مستقيمي داشته و پرداختن به آن شرط اساسي در بهره وري بهينه از نيروهاي كارآمد و تحصيل كرده ميباشد ویژگی شخصیتی دانشجويان است. دوران دانشجويي به دلايلي از جمله ميل به تفريحات متعدد اجتماعي در مقابل تمايل به درس خواندن، احتياج به پيشرفت در دروس در برابر احساس بيكفايتي، ترس از ابراز شخصيت در برابر ميل به خودنمايي، ميل به ازدواج در برابر موانع، ارتباط با جنس مخالف، تنفر از رفتار ديگران در برابر ناتواني در بروز احساسات خود و مشكلات اقتصادي كه مانع رسيدن به هدفهاي فردي است؛ دوره خاصي از زندگي تلقي ميشود.
دانشجويان در طي دوره تحصيلات خود، استرسها و فشارهاي زيادي تجربه ميکنند (استرسهاي تحصيلي، اجتماعي و مالي). بسياري از آنها با اين فشارها بطور موفقيت آميز مقابله ميکنند اما برخي از پا در مي آيند و مستاصل ميشوند. به دليل اينکه اختلالات عاطفي و رفتاري معمولاً روي عملکرد تحصيلي يا تعاملات اجتماعي دانشجويان تأثيرات منفی ميگذارند. اکثر استرسهايي که دانشجويان تجربه ميکنند فشارهاي مربوط به مرحله گذار هستند يعني کم و بيش همه انسانها در دوره گذر از نوجواني به جواني اين فشارها را تجربه ميکنند. فرد نقشهاي جديدي را ميپذيرد و به تکاليف جديد گردن مينهد. البته در مورد دانشجويان، نقشها و تکاليف ميتواند کمي پيچيدهتر باشد. جامعه، خانواده و نيز دانشگاه، انتظارات خاصي از دانشجويان دارند. اکثر دانشجويان دور از خانواده بسر ميبرند و مدام مورد ارزيابي قرار ميگيرند. جدايي يکباره از محيط مانوس خانوادگي و دايره دوستان و ورود به فضايي يکسر متفاوت، همراه با شکلگيري انتظاراتي کاملاً جديد، فشار مضاعفي را بر فرد فرد دانشجويان وارد ميکند. تذکر اين نکته نيز ضروري است که بسياري از بيماريهاي عمده رواني، اغلب براي نخستين بار در دهه سوم زندگي ظهور مي يابند. در نتيجه ظهور پارهاي از علايم در دانشجويي خاص ميتواند فراتر از يک واکنش طبيعي به مرحله گذار رشدي تلقي شود و بروز نخستين نشانهها و علايم يک مشکل رواني جدي تعبير گردد.
جدا از بهره هوشی، ویژگیهایی چون جنسیت، سن، تجربیات گذشته، نوع شخصیت، سبکهای یادگیری و شناختی، علائق و انگیزهها تعامل معناداری با موفقیتهای تحصیلی نشان دادهاند. یکی از ویژگیهای مهم یادگیرندگان شخصیت آنان میباشد (تابع بردبار 1391).
به لحاظ مفهومی ویژگی شخصیت به راههایی اشاره دارد که یک فرد جهت رویارویی با مسائل جدید انتخاب مینماید. این ویژگیها معمولاً ثابت و تغییرناپذیرند. به طور كلي در روا نشناسي امروز، ديدگاههاي متفاوتي در مورد شخصيت وجود دارد، یكي از رو یكردهايي كه نزد اهل فن از پذیرش نسبي برخوردار است، نظريه 5 عاملی شخصیت است (تابع بردبار 1391).
تحقیقات در حوزه شخصیت نشان میدهد که توانایی نظم دهی به افکار و مدیریت زمان لازمه هرگونه موقعیت یادگیری است (دالنگر 1991).
شخصیت تشکیل شده است از الگوهای ویژه فکری، احساسی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز میسازد. شخصیت، سرچشمه درونی دارد و در طول حیات، تقریباً پایدار باقی میماند. نظريه ويژگيهاي شخصيت بر خلاف ساير نظريههاي شخصيت مانند نظريههاي روانکاوانه و انسان گرايانه، بر تفاوتهاي بين افراد تمرکز دارد. ترکيب و تعامل ويژگيهاي مختلف است که شخصيت يک فرد را تشکيل ميدهد و اين براي هر شخص، يگانه و منحصر به فرد است. نظريه ويژگيهاي شخصيت بر تعيين و اندازه گيري اين خصوصيات فردي شخصيت تمرکز دارد.
ادبيات پژوهش نشان ميدهد كه تبيين تغييرپذيري نمرات عملكرد تحصيلي دانشجويان با تأكيد بر اندازههاي ناوابسته به توانايي از قبيل صفات شخصيت حجم قابل ملاحظهاي از مطالعات را به خود اختصاص داده است. به عبارت ديگر، تبيين محدود تغييرپذيري نتايج تحصيلي دانشجويان با تأكيد بر اندازههاي شناختي، محققان را نسبت به اهميت نقش متغيرهاي مستقل از توانايي، بيش از پيش آگاه كرد. گستره قابل ملاحظهاي از تحقيقات نشان ميدهند كه صفات شخصيتي، مستقل و متمايز از تواناييهاي شناختي يادگيرندگان، در پيش بيني عملكرد تحصيلي آنان دخالت دارند (بلایکل 1996).
1-2- بیان مسئله
بدون شک يکي از مباحث اصلي و بنيادي علم روانشناسي ويژگيهاي شخصيتي ميباشد. ازآنجايي که اين ويژگيها زيربناي نظام رفتاري افراد را تشکيل ميدهند، پرداختن به اين مقوله ميتواند جنبههاي خاصي از عملکرد افراد را در زمينههاي مختلف روشن سازد. از مصاديق بارز اين موضوع، تأثير ويژگيهاي شخصيتي افراد بر عملکرد تحصیلی آنان ميباشد (مأمن پوش 1391).
افت تحصیلی یکی از مشکلات مهم نظام آموزشی کشورهای جهان سوم و ایران میباشد و هرساله بیش از نیمی از میلیونها دانشجو که در جهان به دانشگاهها راه مییابند، ترک تحصیل کرده، مشروط شده یا نمیتوانند تحصیلات خود را در موعد مقرر به پایان برسانند (نجیمی 1390).
منظور از افت تحصیلی «کاهش عملکرد تحصیلی دانشجویان از سطح رضایت بخش به سطحی نامطلوب است». نتايج مطالعات انجام شده، نقش عواملي ازجمله روش تدريس مدرسين، خصوصيات فردي دانشجو مانند علاقه مندي به رشته تحصيلي و احساس خود كفايتي همچنين مشكلات زندگی و تحصيلي نظير مسائل رواني، زندگي در خوابگاه، اشتغال و معدل ديپلم بر روي افت تحصيلي دانشجويان مؤثر ميداند. از طرفی تاثیر احساس افسردگی همراه با علائم احساس عمیق ناشاد بودن، ضعف سلامت روان، خودکم بینی، خستگی، کاهش انرژی و کاهش عملکرد اجتماعی ـ شغلی ـ تحصیلی بر روی پیشرفت تحصیلی دانشجویان گزارش گردیده است (ایزدی 1384).
یادگیرندگان از نظر شخصیتی، نگرشها، واکنشهای هیجانی، شیوه وسبکهای یادگیری، سبکهای
