تقديم به:
سياستمداران متعهّد، کشورداران و تاريخسازان ايران اسلامي؛
و
آنان که در راه عزّت و سربلندي اين سرزمين گام برميدارند؛
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکيده ……………………………………………………………………………………………………………………. 1
مقدّمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 2
فصل اوّل: کليّات تحقيق
1-1 بيان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
1-2 اهداف تحقيق ……………………………………………………………………………………………………………………… 7
1-3 سؤالات تحقيق ……………………………………………………………………………………………………………………. 8
1-4 فرضيههاي تحقيق ………………………………………………………………………………………………………………. 8
1-5 پيشينهي تحقيق ………………………………………………………………………………………………………………….. 9
1-6 بررسي منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………… 10
1-7 روش تحقيق …………………………………………………………………………………………………………………….. 14
فصل دوّم: مفاهيم نظري و نگاهي اجمالي به ظهور و سقوط سلسلهي هخامنشيان
2-1 اصول کشورداري ……………………………………………………………………………………………………………….. 16
2-1-1 حکومت ……………………………………………………………………………………………………………………….. 16
2-1-2 سياست مدن …………………………………………………………………………………………………………………. 17
2-1-3 سياست داخلي ………………………………………………………………………………………………………………. 18
2-2 سياست خارجي ………………………………………………………………………………………………………………….. 18
2-2-1 تعاريف و ديدگاهها …………………………………………………………………………………………………………. 19
2-2-2 سياست خارجي: تاريخچه و تفاوت آن با روابط بينالملل …………………………………………………… 20
2-2-3 اهداف سياست خارجي …………………………………………………………………………………………………… 22
2-2-4 عوامل مؤثّر بر سياست خارجي ………………………………………………………………………………………… 23
2-2-5 عوامل سياستگذاري خارجي ………………………………………………………………………………………….. 24
2-2-6 ابزارهاي سياست خارجي ………………………………………………………………………………………………… 25
2-2-7 اجراي سياست خارجي و تفاوت آن با سياست داخلي …………………………………………………………. 28
2-2-8 سياست خارجي و قدرت ملّي ………………………………………………………………………………………….. 29
2-3 نگاهي اجمالي به ظهور و سقوط سلسلهي هخامنشيان ………………………………………………………….. 30
2-3-1 خاستگاه هخامنشيان ……………………………………………………………………………………………………… 30
2-3-2 نام و مدّت سلطنت پادشاهان هخامنشي ………………………………………………………………………….. 32
2-3-3 سقوط ماد به دست کوروش دوّم هخامنشي ……………………………………………………………………… 33
2-3-4 کمبوجيه دوّم ………………………………………………………………………………………………………………… 37
2-3-5 کودتاي گئوماتا يا بردياي دروغين …………………………………………………………………………………… 40
2-3-6 داريوش اوّل ………………………………………………………………………………………………………………….. 42
2-3-7 از خشايارشا تا داريوش سوّم ……………………………………………………………………………………………. 43
فصل سوّم: بررسي و تحليل
3-1 اصول کشورداري و سياست خارجي هخامنشيان در دوران کوروش …………………………………………. 51
3-1-1 اصول کشورداري کوروش ………………………………………………………………………………………………. 51
3-1-1-1 رعايت اصل اوّل کشورداري توسّط کوروش …………………………………………………………………. 53
3-1-1-2 رعايت عدالت و اصول کشورداري توسّط کوروش …………………………………………………………. 65
3-1-1-3 سياست لشکري و نظامي کوروش در خدمت کشورداري ……………………………………………….. 66
3-1-1-4 سياست چندپايتختي ………………………………………………………………………………………………….. 70
3-1-2 سياست خارجي کوروش …………………………………………………………………………………………………. 60
3-1-2-1 تصرّف ماد با تکيه بر سياست سازش با بزرگان ماد ………………………………………………………. 60
3-1-2-2 سياست جنگ و توسعهي قلمرو حکومتي با تصاحب سه مرکز مهم از چهار قدرت بزرگ جهان آن زمان با تکيه بر تساهل و مدارا با ملل مغلوب ………………………………………………………………………….. 62
3-1-2-3 سياست تساهل ديني …………………………………………………………………………………………………. 67
3-1-2-4 نقش درياها در کشورداري و سياست خارجي کوروش …………………………………………………… 70
3-1-2-5 مرگ کوروش و ناتمام ماندن سياست توسعهي قلمرو حکومتي ……………………………………… 71
3-2 اصول کشورداري و سياست خارجي هخامنشيان در دوران کمبوجيه ………………………………………… 73
3-2-1 اصول کشورداري کمبوجيه …………………………………………………………………………………………….. 73
3-2-1-1 پيش از حمله به مصر ………………………………………………………………………………………………… 74
3-2-1-2 نقش خراج و ماليات به عنوان اصل اقتصادي کشورداري در دوران حکومت کمبوجيه ………. 74
3-2-2 سياست خارجي کمبوجيه ………………………………………………………………………………………………… 79
3-2-2-1 توسعهطلبي و ادامهي فتوحات کوروش ……………………………………………………………………….. 79
3-2-2-2 تاکتيک تأسيس نيروي دريايي ………………………………………………………………………………………….. 82
3-2-2-3 سياستهاي کمبوجيه در مصر و سياست او در قبال کاهنان مصري ……………………………….. 82
3-2-2-4 سياستهاي کمبوجيه پس از فتح مصر ……………………………………………………………………….. 84
3-3 اصول کشورداري و سياست خارجي هخامنشيان در دوران گئومات …………………………………………. 88
3-3-1 سياستهاي داخلي و خارجي گئومات ………………………………………………………………………………. 90
3-3-2 حمايت از طبقات فرودست ……………………………………………………………………………………………… 93
3-4 اصول کشورداري و سياست خارجي هخامنشيان در دوران داريوش اوّل …………………………………… 93
3-4-1 اصول کشورداري داريوش ………………………………………………………………………………………………. 93
3-4-1-1 تشکيلات حکومتي و کشورداري داريوش ……………………………………………………………………. 95
3-4-1-2 تقسيم قلمرو شاهنشاهي به چندين ساتراپ ………………………………………………………………….. 97
3-4-1-3 نظاممندي ماليات ……………………………………………………………………………………………………. 100
3-4-1-3-1عنوانهاي ماليات و خراج …………………………………………………………………………………….. 101
3-4-1-3-2 نظام خراجگذاري در دوران داريوش اوّل ……………………………………………………………….. 102
3-4-1- 3-3 شيوهي گردآوري مالياتها …………………………………………………………………………………. 104
3-4-1-3-4 هدايا و خراج (اقوام هديهدهنده و خراجدهنده) ……………………………………………………….. 106
3-4-1-3-5 نقش برجستهي هيأتهاي نمايندگي ملّتهاي امپراتوري در تخت جمشيد ………………. 109
3-4-1-4 ايجاد راه شاهي ………………………………………………………………………………………………………. 110
3-4-1-5 ايجاد لشکر جاويدان ………………………………………………………………………………………………….113
3-4-1-6 رعايت حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي توسّط داريوش ………………………………………… 114
3-4-1-6-1 قانونگذاري ……………………………………………………………………………………………………….. 114
3-4-1-6-2 برپا کردن اقتصاد سالم ………………………………………………………………………………………… 116
3-4-1-6-3 توجّه ويژه به توسعهي کشاورزي ………………………………………………………………………….. 116
3-4-1-6-4 توجّه ويژه به حقوق مربوط به کار
