فهرست مطالب
عنوان
صفحه
چکيده ………………………………………………………………………………………………………………
1
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………..
2
بخش اول: کليات
9
فصل اول: تاريخچه ……………………………………………………………………………………….
10
مقدمه …………………………………………………………………………………………………..
11
مبحث اول: تحولات توسل به زور تا پايان جنگ جهاني اول ……………………………………..
12
الف: دوران باستان و قرون وسطي(جنگ عادلانه) …………………………………………….
12
1/ افلاطون(مفهوم نيازهاي جديد) ………………………………………………………….
12
2/ سيسرون(مفهوم جنگ عادلانه) ………………………………………………………….
13
3/ آگوستين(دليل عادلانه) ……………………………………………………………………
14
ب: عصر جديد و مفهوم جنگ عادلانه ………………………………………………………..
14
1/ ويتوريا – سوارز …………………………………………………………………………
14
2/ گروسيوس و دفاع مشروع ……………………………………………………………..
15
3/ توسل به زور در مباني قراردادي ……………………………………………………….
16
* کنفرانسهاي صلح لاهه ……………………………………………………………
17
مبحث دوم: تحولات توسل به زور تا پايان جنگ جهاني دوم ……………………………………
19
* توسل به زور در ميثاق جامعه ملل …………………………………………………………..
19
1/ بررسي مواد ميثاق ………………………………………………………………………
19
2/ ميثاق و پيشگيري از جنگ(کاربرد زور) ………………………………………………..
20
مبحث سوم: تحولات توسل به زور پس از جنگ جهاني دوم ……………………………………
23
* منشور ملل متحد ……………………………………………………………………………….
24
1/ شيوههاي مسالمتآميز حل اختلاف …………………………………………………..
25
2/ ممنوعيت توسل به زور(ماده2) بند (4) منشور ………………………………………..
26
3/ ماده 51 منشور …………………………………………………………………………..
28
فصل دوم: بررسي مفهوم تهديد يا توسل به زور ………………………………………………….
30
مقدمه…………………………………………………………………………………………………….
31
مبحث اول: ممنوعيت کاربرد زور …………………………………………………………………..
32
* بند4 ماده 2 منشور ……………………………………………………………………………
34
عنوان
صفحه
مبحث دوم: دفاع مشروع و ماده (51) ………………………………………………………………
36
* شرايط کاربرد زور …………………………………………………………………………
39
1/ وقوع حمله مسلحانه ……………………………………………………………………
39
2/ ضرورت ………………………………………………………………………………….
42
3/ فوريت ……………………………………………………………………………………
43
4/ تناسب ……………………………………………………………………………………..
43
مبحث سوم: شوراي امنيت و اقتدار کاربرد زور ………………………………………………
46
الف / شوراي امنيت و استفاده از نيروهاي چندمليتي ………………………………………
47
ب / شوراي امنيت و عمليات حفظ صلح …………………………………………………..
47
ج / شوراي امنيت و سازمانهاي منطقهاي …………………………………………………
48
مبحث چهارم : آراء و نظريات ديوان بين المللي دادگستري ………………………………..
50
الف / دعواي نيکاراگوئه عليه ايالات متحده آمريکا (1986) ……………………………..
51
ب / نظريه مشورتي مشروعيت تهديد به توسل به سلاحهاي هستهاي (1996) ………..
54
ج / راي ديوان در قضيه سکوهاي نفتي (2003) …………………………………………..
56
د/ نظريه مشورتي در خصوص ساخت ديوار حايل در سرزمينهاي اشغالي(2004) ….
57
هـ / رأي ديوان در پرونده کنگو عليه اوگاندا (2005) …………………………………….
59
بخش دوم : تحولات مفهوم تهديد و توسل به زور
62
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………..
63
فصل اول: تهديد يا توسل به زور و دفاع پيشگيرانه و پيشدستانه …………………………..
65
مبحث اول: دفاع پيشگيرانه …………………………………………………………………………..
66
الف/ بررسي دکترين بوش ……………………………………………………………………..
66
ب/ رويه دولتها و تفسير ماده 51 …………………………………………………………….
67
1/ بحران موشكي كوبا 1962 …………………………………………………………….
68
2/ جنگ 6 روزه اعراب و اسرائيل 1967 …………………………………………………
69
3/ حمله اسرائيل به اسيراک عراق 1981 …………………………………………………
70
4/ حمله اسرائيل به تونس 1985 ………………………………………………………….
70
5/ حمله ايالات متحده به ليبي 1986 ………………………………………………………
70
6/ حمله ايالات متحده به عراق 1993 ……………………………………………………
70
عنوان
صفحه
7/ حمله ايالات متحده آمريكا به افغانستان و سودان 1998 ……………………………..
70
8/ حمله ايران به پايگاه هاي تروريستي سازمان مجاهدين خلق 2001 ………………
71
مبحث دوم: دفاع پيش دستانه ……………………………………………………………………….
73
الف/ حمله به عراق و دفاع پيشدستانه …………………………………………………………
73
1/ توجيهها و بهانهها ……………………………………………………………………….
78
* تخلف از اصول و موازين بين المللي …………………………………………..
78
2/ قطعنامههاي شوراي امنيت ……………………………………………………………..
80
* قطعنامه 678 مورخ 29 نوامبر 1990 ………………………………………………
80
* قطعنامه 687 مورخ 3 آوريل 1991 ……………………………………………….
81
* قطعنامههاي 1154 مورخ 25 مارس 1998 و 1205 مورخ 5 نوامبر 1998 ……
81
* قطعنامه 1441 مورخ 8 نوامبر 2002 ………………………………………………
81
3/ رويه سازمان ملل متحد ………………………………………………………………..
82
* حمله شوروي به مجارستان 1956 ……………………………………………………
82
* حمله شوروي به مجارستان 1961 ……………………………………………………
83
* حمله اسراييل به فرماندهي ساف در تونس …………………………………………
83
* حمله موشکي آمريکا به تاسيسات شيميايي سودان ………………………………..
83
* حمله اسراييل به مرکز اتمي عراق ……………………………………………………
84
مبحث سوم: تروريسم ………………………………………………………………………………..
86
الف/ مفهوم کلي ………………………………………………………………………………….
87
ب/ مفهوم حقوقي ……………………………………………………………………………….
87
ج/ تعريف تروريسم ……………………………………………………………………………..
88
* تروريسم؛ جنايت عليه بشريت …………………………………………………………
90
د/کاربرد زور در پاسخ به تروريسم …………………………………………………………….
94
ه/ يازده سپتامبر و تحولات حقوق بين الملل …………………………………………………
100
و/ قطعنامه 1373 و مقابله با تروريسم ………………………………………………………..
106
1/ جرم انگاري و تعقيب کيفري تروريسم ……………………………………………….
107
2/ الزام به همکاري و معاضدت دولت ها ………………………………………………
108
عنوان
صفحه
3/ مقابله با تأمين مالي تروريسم ………………………………………………………………..
110
4/ عدم پشتيباني مستقيم و غير مستقيم از تروريسم ………………………………………..
113
فصل دوم: کاربرد زور و حمايت بشردوستانه و مسئوليت حمايت ……………………………..
117
مبحث اول : مداخله بشردوستانه …………………………………………………………………………..
118
الف/ توصيف مداخله بشردوستانه ……………………………………………………………………
118
ب/ روند تاريخي مداخله بشردوستانه ……………………………………………………………….
119
1/ مداخله بشردوستانه پيش از تدوين منشور ………………………………………………..
119
2/ مداخله بشردوستانه پس از
