3-2( جامعه آماري پژوهش 57
3-3) تعیین حجم نمونه پژوهش 57
3-4) اهداف مشخص تحقیق 59
3-5) سوال‌هاي پژوهش 60
3-6) فرضيه‌هاي پژوهش 60
3-7) روش پژوهش 61
3-8) روش و ابزار جمع‌آوري اطلاعات 61
3-9) تعریف متغيرها و نحوه محاسبه آن ها 62
3-10) مدل‌های پژوهش 66
3-11) اعتبار درونی و برونی پژوهش 67
3-12) روش واکاوی مدل‌ها و آزمون فرضیات 67
3-13) روش داده‌های پانل 68
3-14) روش اثراث ثابت 69
3-15) آزمون چاو یا F مقید 70
3-16) آزمون هاسمن 71
3-17) آزمون معنی دار بودن مدل 71
3-18) آزمون معنی دار بودن ضرایب 71
3-19) آزمون مربوط به بررسي نرمال بودن توزيع متغيرها 72
3-20) آزمون‌های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی 72
3-21) فرض نرمال بودن باقیمانده‌ها 72
3-22) فرض عدم وجود هم‌خطي بين متغيرهاي مستقل 73
3-23) فرض مستقل بودن باقیمانده‌ها 74
3-24) فرض عدم وجود ناهمسانی واریانس ها میان باقیمانده‌ها 74
3- 25) فرض عدم وجود خطای تصریح مدل و خطی بودن مدل 75
فصل چهارم
4-1) مقدمه 77
4-2) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق 77
4-3) آزمون نرمال بودن توزيع متغير وابسته تحقیق 79
4-4)آزمون ایستایی متغییرهای پژوهش …………………………………………………………………………………..82
4-5) بررسي همبستگي ميان متغيرهاي تحقيق 83
4-6) بررسی هم‌خطی میان متغیرهای مستقل 86
4-7) نتايج حاصل از آزمون فرضيه‌هاي تحقيق 86
4-8) خلاصه فصل 96
فصل پنجم
5-1) مقدمه 98
5-2) خلاصه پژوهش 98
5-3) نتایج آزمون فرضیه 99
5-4)نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………..100
5-5) محدودیت‌های تحقیق 100
5-6) پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق 101
5-7) پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده 101
5-8) خلاصه فصل 102
منابع و مآخذ 103
پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………….111
فهرست جداول
فصل 2
جدول 2- 1 نمایندگان اقلام تعهدی……………………………………………………………………………………………..49
جدول 2-2 خلاصه تحقیقات انجام شده درخارج ازکشور……………………………………………………………….50
جدول2-3 خلاصه تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………….53
فصل 3
جدول3 -1 روندانتخاب نمونه آماری ………………………………………………………………………………………….58
جدول 3-2 فراوانی اعضای نمونه به تفکیک نوع صنعت ………………………………………………………………..59
فصل 4
جدول 4-1 آمارتوصیفی متغییرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………79
جدول 4-2 نتایج آزمون نرمال بودن متغییرارزیابی وپیش بینی جریان های نقدی آتی …………………………80
جدول 4-3 نتایج آزمون نرمال بودن بعدازنرمال سازی ……………………………………………………………………82
جدول 4-4 آزمون مانایی داده ها ………………………………………………………………………………………………..84
جدول 4-5 ماتریس ضرایب همبستگی ………………………………………………………………………………………..85
جدول 4-6 نتایج آزمون چاو وهاسمن برای مدل اول……………………………………………………………………..87
جدول 4-7 نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل اول…………………………………………………..88
جدول 4-8 نتایج آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………89
جدول 4-9 نتایج آزمون چاو وهاسمن برای مدل دوم……………………………………………………………………..91
جدول 4-10نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل دوم………………………………………………….91
جدول 4-11 نتایج آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………..93
جدول 4-12نتایج آزمون چاووهاسمن برای مدل سوم…………………………………………………………………….94
جدول 4-13نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل سوم………………………………………………..95
جدول 4-1.نتایج آزمون فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………….95
پیوست
جدول الف-1 فهرست شرکتهای نمونه آماری تحقیق…………………………………………………………………..113
فهرست نمودارها
فصل 4
نمودار4-1 نمایش عدم نرمال بودن توزیع متغییروابسته……………………………………………………………………81
نمودار4-2 نمایش نرمال بودن توزیع متغییروابسته……………………………………………………………….83
چكيده:
هدف این پژوهش، بررسی نقش اقلام تعهدي در ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي شركتها است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی (پانل دیتا) است. در این پژوهش اطلاعات مالی 103 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1386 تا 1391 بررسی شده است (618 شرکت – سال). برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده‌ی پژوهش از نرم‌افزار 7 Eviews استفاده شده است. نتایج تحقیق در ارتباط با تایید فرضیه اول پژوهش نشان از آن داشت که اقلام تعهدي اختياري تاثير معنادار و مستقيمي در ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي دارند. همچنین با توجه به تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته در ارتباط با فرضیه دوم پژوهش به این نتیجه رسیدیم که اقلام تعهدي غير اختياري تاثير معناداري در ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي ندارند. در نهایت نتایج پژوهش در ارتباط با تایید فرضیه سوم پژوهش حاکی از آن بود که اقلام تعهدي كل تاثير معنادار و مستقيمي در ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي دارند.بطورمختصر نتایج حاصل ازپژوهش بیانگرآنست که اقلام تعهدی اختیاری وکل تاثیرمعنی دارومستقیمی در پیش بینی جریان های نقدی آتی دارند، اما اقلام تعهدی غیراختیاری تاثیرمعنی داری در پیش بینی جریان های نقدآتی ندارند.
واژه های کلیدی:
اقلام تعهدي اختياري، پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي، اقلام تعهدي غير اختياري، اقلام تعهدي كل و پانل دیتا.
فصل اول
كليات تحقیق
مقدمه
در فصل اول پس از بیان مسئله و چگونگی برگزیدن موضوع پژوهش، اهمیت و ضرورت تحقیق و ادبيات تحقيق را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ سپس اهداف تحقيق را بيان نموده و در ادامه به بیان فرضیه‌ها، متغیرها و مدل پژوهش می‌پردازیم. همچنین روش، ابزار گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، قلمرو و جامعه آماری پژوهش را در قالب بندهای جداگانه، بیان می‌کنیم. تعاریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق نیز در این فصل آورده شده و در نهایت به ساختار کلی پژوهش اشاره شده است.
1-2- بيان مسئله و چگونگی برگزيدن موضوع پژوهش
پيش بيني جزء مهمي از فرآيند تصميم گيري است، زيرا تصميم گيري، آن‌چه در آينده رخ خواهد داد را منعكس مي‌كند. در تصميم گيري اقتصادي، پيش‌بيني مالي فعاليت مهمي محسوب مي شود. نياز به پيش بيني جريان وجوه نقد در تصميمات اقتصادي مختلف وجود دارد زيرا جريان هاي نقدي مبنايي براي پرداخت سود سهام، بهره، بازپرداخت بدهي و… هستند (بارث، 2006)1. يكي از اطلاعات بدست آمده از سيستم هاي اطلاعاتي “اقلام تعهدی شرکت ها” است كه بر مبناي تعهدي محاسبه گرديده و در صورتهاي مالي نشان داده مي‌شود (لرك و ويلنگر، 2008)2. از آنجايي كه سود حسابداري بر مبناي تعهدي توسط بسياري از استفاده‌كنندگان اطلاعات مالي براي اندازه‌گيري عملكرد شركتها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، بنابراين به عنوان يك قلم مهم محسوب مي‌شود (ارپوت و زنگ، 2009)3. اقلام تعهدي آسانتر از جريانات نقدي دستخوش تغيير و دستكاري مي شوند، از اين رو مديريت مي تواند منجر به افزايش زمينه اشتباهات دراقلام تعهدي گردد(کیم وهمکاران،2010)4.بااين حال، وجود مديريت سود به معناي وجود اشتباهات در اقلام تعهدي، و در نتيجه، ثبات كمتر اقلام تعهدي نمي باشند (پون و گرنگر، 2003)5. اشتباه در اقلام تعهدي ناشي از دو موضوع مي باشد. اول اينكه، برخي از اشتباهات به اين دليل مي تواند رخ بدهد كه برخي از اقلام تعهدي، تحت نظر برخي از قواعد حسابداري، از قابليت اتكاي بسيار پاييني برخوردارند و دوم اينكه، برخي از اشتباهات به دليل برآورد از اثرات اقتصادي آتي رويدادهاي جاري وگذشته بوجود مي آيند (دیركس و فرين، 2002)6. اولسن 7و همكاران (2005)، پيشنهاد كردند كه توضيحات بيشر در ارتباط با رابطه بين اقلام تعهدي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي بايد كانون توجه قرار گيرد و افشاي لازم در ارتباط با آنها صورت گيرد. بازار سرمايه محل تقابل دو گروه عمده سرمايه‌گذاران و سرمايه‌پذيران (شركتها)است و در اين ميان حسابداري نقش رابط بين اين دو گروه را ايفا مي‌نمايد (جكسون، 2008)8. با توجه به اهميت به سزاي جريان هاي نقدي، نياز به پيش بيني جريان وجوه نقد در تصميمات اقتصادي مختلف وجود دارد. اهميت اين پيش بيني توسط بنيادهاي استانداردگذاري ملي و بين المللي حمايت شده و در اين راستا محققين بطور مكرر از داده هاي حسابداري تعهدي و نقدي براي اين پيش بيني استفاده نموده و نتايج متناقضي حاصل شده است. در تحقيقات انجام شده قبلي عمدتا” شركت هاي مورد مطالعه بصورت مستقل جهت پيش بيني جريان هاي نقدي مورد بررسي قرار گرفته و آزمون هاي فرض مربوطه در تك تك شركت ها انجام شده است، در حالي كه در اين تحقيق اطلاعات تعدادي شركت بصورت يكجا باتوجه به سال مالي مورد بررسي خواهد گرفت. در این پژوهش تاثیر نقش اقلام تعهدي در ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به همین دلیل از متغیر ارزيابي و پيش‌بيني جريانهاي نقدي آتي به عنوان متغیر وابسته و از متغیرهای اقلام تعهدي اختياري، اقلام تعهدي غير اختياري و اقلام تعهدي كل به عنوان متغیرهای مستقل استفاده خواهیم کرد. همچنین برای تعیین یک رابطه مناسب و درست بین متغیرهای وابسته و مستقل از متغیرهاي کنترلی مانند: متغير مصنوعي تقسيم سود، نسبت نوسانات درآمد كل، بازده سهام، نسبت زماني قيمت و مانده وجوه نقد که بر روی متغیرهای مستقل به صورت غیر مستقیم تاثیر دارند، استفاده خواهیم کرد. هدف اصلی این تحقیق پاسخ به این پرسش است که آیا اقلام تعهدي در پيش بيني جريان هاي نقدي آتي در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثيرگذار است يا نه؟
1-3- اهميت و ضرورت پژوهش
در تحقيقات اخير، علاوه بر تفكيك اقلام تعهدي در پيش بيني جريانهاي نقدي آتي، جريانهاي نقدي نيز به اجزاي آن تفكيك گرديده‌اند و نقش آنها در بهبود توان توضيح دهندگي مدل‌هاي پيش‌بيني، بررسي شده است (فرانسيس و همكاران، 2013)9. پيش بيني جريانهاي نقدي و تغييرات آن به عنوان يك رويداد اقتصادي از دير باز مورد علاقه سرمايه‌گذاران، مديران، اعتبار دهندگان و محققين بوده است . اين توجه ناشي از كاربرد جريانهاي نقدي در مدل هاي
