نزديكتر است.” (مائده/8) اين طرز فكر و دستورالعملها را با كلامي كه نهرو در كتاب خود از قول يكي ژنرال انگليسي نوشته است، مقايسه كنيد: “در جنگ، پيروزي غير ممكن است مگر با استفاده از جعليات يا به وسيلهي تزوير و دروغگويي و پنهان داشتن حقيقت … براي يك ملت بزرگ در موقعي كه سرنوشتش به قمار گذارده شده، پايبند اصول اخلاقي بودن يا نبودن، موضوعي نيست كه مهم شمرده شود.”164
به طور كلي، قرآن و سنت پيغمبر نه تنها انتقامگيري و شكنجه و اسراف در قتل را در زمان پيروزي اجازه نميدهد، بلكه با هر فكر برتري جويي شخصي و خودخواهي شديدا مخالف است؛ و اين مطلب به روشني از سورهاي كه در پايان يكي از فتوحات رسول اكرم نازل شده، استفاده ميشود:
“إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْح، چون ياري خدا و پيروزي فراز آيد، وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ في دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا و مردم را ببيني كه فوج فوج به دين خدا در ميآيند، فَسَبِّحْ بحَِمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابَا. پس پرودگارت را آن گونه که فرمان داده ستايش کن و از او آمرزش بخواه كه او توبهپذير است.”
(نصر/1 ـ3 )
بدينترتيب، صفحهي آخر جنگهاي پيغمبر، به صفحهي اول دعوت او برميگردد و معلوم ميشود كه جنگهاي اسلام براي كشورگشايي و فرمانروايي و انتقامجويي يا تحميل عقيده و برتريطلبي نبوده است.
خلاصه اينکه جنگ و خونريزي از نظر اسلام منفور است و تا مجبور نشود، به آن اقدام نميكند و در صورت اقدام
