مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان نصف به‌علاوه یک اینگونه سهام انجام گیرد.» امتیازاتی که به سهام ممتاز تعلق می‌گیرد عبارت‌اند:
– اختصاص سود بیشتر به مالکان سهام ممتاز نسبت به مالکان سهام عادی. مثلاً مقرر می‌شود که به سهام ممتاز نسبت به سهام عادی درصد بیشتری سود تعلق می‌گیرد.
– مالکان سهام ممتاز در دریافت سود اولویت‌دارند. مثلاً ممکن است زمانی پیش آید که به علت سود کم، سهامداران دیگر از بردن سود در زمان خاصی محروم شوند.
– اولویت مالکان سهام ممتاز در دریافت سود سال‌های آینده در صورت کافی نبودن سود سال مالی.
– اعطای امتیاز هنگام تقسیم دارایی شرکت در زمان تصفیه ترجیحاً مبلغ سهام ممتاز پرداخت شود، یا در تقسیم دارایی باقیمانده شرکت، پس از پرداخت بدهی‌های آن به اشخاص ثالث، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی به صاحبان سهام ممتاز داده شود.
2-2-6- سود انباشته
2-2-6-1- گردش سود (زیان) انباشته
گزارش گردش سود (زیان) انباشته، مکمل صورت‌های سود و زیان و ترازنامه است که ضمن افشای تغییرات انجام‌شده مرتبط با سنوات قبل، ارتباط منطقی بین صورت سود و زیان با ترازنامه و صورت سود و زیان جامع را فراهم می‌سازد. این گزارش در کنار سایر صورت‌های مالی عهده‌دار گزارش اطلاعات اقتصادی به استفاده‌کنندگان است.
2-2-6-2- هدف‌های گزارش گردش سود (زیان) انباشته
هدف کلی از تنظیم گزارش گردش سود (زیان) انباشته، نشان دادن سود یا زیان انباشته عملکرد واحد تجاری تا پایان دوره مالی مورد گزارش بر اساس استانداردهای حسابداری است. مهم‌ترین هدف‌های گزارش صورت مالی فوق به‌شرح زیر تشریح می‌شود:
الف‌ـ گزارش و افشای کلیه تغییرات بااهمیت مربوط به سنوات قبل،
ب‌ـ تطبیق مانده ابتدا و انتهای دوره سود (زیان) انباشته،
ج‌ـ ایجاد حلقه ارتباطی با ترازنامه و صورت سود و زیان جامع و
دـ تعیین سود قابل‌تقسیم جهت تصمیم‌گیریهای مرتبط با توزیع سود توسط مجامع عمومی
2-2-7- بازخرید سهام50
بازخريد سهام، خريد سهام منتشره شرکت توسط خود شرکت است و به سهامى که بدون شکل خريدارى مى‌شود، سهام خزانه مى‌گويند. بازخريد سهام درواقع راه ديگرى در مقابل پرداخت سود سهام است از ديدگاه نظري، بازخريد سهام بازپرداخت سود سهام براى سهامدار يک سال مى‌باشد، زيرا منافع سرمايه‌اى حاصل از بازخريد سهم برابر با سود سهامى است که مى‌توانست در صورت عدم فروش سهام خود دريافت کند. بعد از بازخريد سهام، سود هر سهم به دلیل کاهش تعداد سهام منتشره افزايش مى‌يابد. طبعاً افزايش در سود هر سهم نيز به‌نوبه خود موجب افزايش قيمت بازار سهام مى‌شود.
نکته: در حال حاضر طبق قانون تجارت بازخريد سهام در ايران ممنوع است؛ اما در بحث اصلاحيه قانون تجارت در نظر است اصلاحاتى در اين زمينه صورت گيرد.
2-2-8- فروش خالص51
اولين جزء، در صورت‌حساب سود و زيان، فروش خالص می‌باشد. درواقع فروش ناخالص ای است که از آن برگشت از فروش و تخفیفات فروش کسر شده است.
2-2-9- سود عملیاتی
در حسابداری و مالیه، درآمد قبل از بهره و مالیات (EBIT)52 معیاری است از سود شرکت که هزینه‌های بهره و مالیات را مستثنا می‌کند. درآمد عملیاتی حاصل تفریق عایدی عملیاتی و هزینه عملیاتی است. گاهی اوقات برای شرکتی درآمد غیرعملیاتی صفر دارد، درآمد عملیاتی هم‌معنا با درآمد قبل از بهره و مالیات (EBIT) و سود عملیاتی به‌کاربرده می‌شود.
درآمد قبل از بهره و مالیات (EBIT) = عایدی – هزینه‌های عملیاتی (OPEX)53 + درآمد غیرعملیاتی
(2-2) هزینه‌های عملیاتی- عایدی = درآمد عملیاتی
یک سرمایه‌گذار خبره که هر تغییر در ساختار سرمایه یک شرکت را در نظر می‌گیرد، ابتدا پتانسیل کسب درآمد بنیادی شرکت (که توسط درآمد پیش از بهره، مالیات و هزینه استهلاک وام) منعکس می‌شود را می‌سنجد و سپس نسبت بهینه بدهی به موجودی را تعیین می‌کند. برای محاسبه درآمد قبل از بهره و مالیات، هزینه‌ها (مثل هزینه محصولات فروخته‌شده، هزینه فروش و هزینه‌های مدیریت) از عایدی‌ها کم می‌شوند. سود خالص نهایتاً از کسر بهره و مالیات از این مقدار به دست می‌آید.
2-2-10- مالیات54
اثر مالیات بر ساختار سرمایه محور اصلی مطالعات اولیه انجام‌شده توسط میلر و مودیلیانی بود. شرکت‌هایی که نرخ حاشیه‌ای مالیات بیشتری در مورد آنها به کار گرفته می‌شود، به‌منظور استفاده از سپر مالیاتی بدهی، نسبت بدهی بالاتری دارند. درواقع بهره یکی از هزینه‌های موردقبول وزارت دارایی است و این امر برای شرکت‌هایی که نرخ مالیات آنها زیاد است، باارزش است. درنتیجه، هرچه نرخ مالیات شرکتی بالاتر باشد، استفاده بیشتر از بدهی برای آنها منافع بیشتری را به همراه دارد.
قوانین مالیاتی در ایران به‌طور کل به موارد زیر تقسیم می‌شوند:
الف- قانون مالیات‌های مستقیم: انواع و اقسام مالیات‌های مرتبط با حق تمبر، مالیات بر درآمد شرکت، فعالیت‌های مالیاتی برای شرکت‌هایی که در مناطق خاص جغرافیایی فعالیت می‌کنند و از این قبیل موارد، شرکت‌ها را در تصمیمات ساختار سرمایه با محدودیت مواجه می‌نمایند.
ب- قانون عملیات بانکی بدون ربا: در این قانون، انواع وام‌ها در غالب عقود اسلامی مطرح‌شده است و شرایط پرداخت آنها و نیز ضمانت‌نامه‌های لازم، آورده شده است. شرکت‌هایی که قصد تأمین مالی بانک‌ها را داشته باشند، می‌توانند با بهره‌گیری از این قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی مرتبط با آن نسبت به استفاده از منابع مالی بانک‌ها اقدام نمایند.
ج- قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت: در این قانون اصول، ضوابط و شرایط مرتبط با نحوه انتشار اوراق مشارکت به‌تفصیل ارائه‌شده است. شرکت‌هایی که بخواهند از این طریق تأمین مالی نمایند، باید محدودیت‌های اعمال‌شده از طرف این قانون را نیز مدنظر قرار دهند.
د- قانون بورس اوراق بهادار تهران: این قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی آن برای شرکت‌هایی که قصد فعالیت در بورس اوراق بهادار را دارند، خط‌مشی‌هایی را ارائه داده است (مدرس و سبزواری، 1378).
2-2-11- مخارج سرمایه‌ای55
هر زمان که ما هزینه‌ای را ایجاد می‌کنیم که برای ما یک جریان سود نقدی برای بیشتر از یک سال ایجاد می‌کند این را هزینه‌های سرمایه‌ای می‌گوییم که به‌طور مثال می‌تواند شامل خرید یک تجهیزات جدید، گسترش تأسیسات غیر مالی، خریدن یک شرکت دیگر، به دست آوردن فناوری‌های جدید، شروع و دسترسی به یک تحقیق و گسترش برنامه‌ها و امثال این‌ها می‌شود. هزینه‌های سرمایه‌ای غالباً مخارج زیادی را به‌منظور به دست آوردن منافع آتی یا ارزش آینده متحمل شرکت می‌کند. بعلاوه یک‌بار به کار بردن هزینه‌های سرمایه‌ای به دلیل فرسوده‌شدن مشکل است؛ بنابراین ما به تجزیه‌وتحلیل دقیق و پیشنهاد‌ها ارزیابی هزینه‌های سرمایه‌ای نیازمندیم.
2-2-11-1- انواع مخارج سرمایه‌ای
دو نوع هزینه سرمایه‌ای وجود دارد: «هزینه رشد» و «هزینه نگهداری». هزینه‌هایی که ارزش دارایی را در طول زمان افزایش می‌دهند، هزینه‌های رشد و هزینه‌هایی که از یک ماه‌به‌ماه دیگر تغییر نمی‌کنند هزینه‌های نگهداری گفته می‌شوند.
2-2-12- سرمایه در گردش56
سرمایه در گردش عبارت از مجموعه امکانات لازم جهت به‌کارگیری و بهره‌برداری از سرمایه‌گذاری ثابت انجام‌شده جهت تولید و حفظ تداوم و استمرار فعالیت است. اقلام عمده تشکیل‌دهنده سرمایه در گردش به شرح زیر است:
موجودی مواد اولیه
موجودی قطعات یدکی
سفارش‌ها و کالای درراه
موجودی کالای در جریان ساخت و ساخته‌شده
مطالبات تجاری
موجودی نقد
ازنظر حسابداری سرمایه در گردش خالص عبارت است از دارائی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری. چنانچه سرمایه در گردش خالص مبلغ بالایی را تشکیل دهد وضعیت شرکت مناسب خواهد بود چون در این صورت بدهی‌های غیر پرداختی (بدهی موسسه به صاحبان خود) بخش مهمی از دارائی‌های جاری را تأمین می‌نماید. درصورتی‌که سرمایه در گردش خالص نزدیک به صفر باشد وضع شرکت متزلزل است و اگر منفی باشد می‌تواند بیانگر وجود نااطمینانی عدم بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت باشد.
2-2-12-1- سرمایه در گردش دوره‌ای و دائمی
واحدهای اقتصادی به هر دو نوع سرمایه در گردش دائمی و دوره‌ای نیاز دارند. سرمایه در گردش دائمی آن مبلغی است که منجر به مثبت شدن سرمایه در گردش و یا ایجاد سرمایه در گردش خالص می‌گردد و به معنای میزانی از دارایی جاری است که بیشتر از بدهی جاری است.
سرمایه در گـردش خالص وجـوهی است کـه باعـث فـعالیت واحـد اقتصـادی با آسـایش حاشیه امنیت مالی می‌گردد و به واحد اقتصادی اطمینان خاطر می‌بخشد که در پرداخت هزینه حقوق و دستمزد کارکنان، فروشندگان مواد و یا بستانکاران با مشکلی روبرو نخواهد شد.
سرمایه در گردش خالص به این مفهوم است که بخشی از سرمایه در گردش از محل بدهی‌های بلندمدت و یا سرمایه واحد اقتصادی تأمین گردیده است.
2-2-13- جریان نقد عملیاتی
عبارت است از جریان نقد ورودی و خروجی ناشی از فعالیت‌های اصلی و مستمر مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری و نیز آن دسته از جریان‌های نقدی که ماهیتاً به‌طور مستقیم قابل ارتباط با سایر طبقه‌های جریان‌های نقدی صورت جریان وجوه نقد نمی‌باشند. در این تحقیق جریان وجوه نقد عملیاتی به روش غیرمستقیم و به این صورت اندازه‌گیری می‌شود (معین‌الدین و دیگران-۱۳۹۰).
2-2-14- متغیرهای خاص شرکت
به آن متغیرهای گویند که خاص یک شرکت بوده و داده‌های آن از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است. شامل همه حساب‌های درون صورت‌های مالی و… که خاص یک شرکت است. متغیرهای خاص شرکت و نحوه محاسبه آن به‌طور کامل در فصل سوم شرح داده‌شده است.
2-2-15- اقتصاد کلان57
شاخه‌ای از علم اقتصاد است که به عملکرد، ساختار، رفتار و تصمیم‌گیری یک اقتصاد در کلیت آن می‌پردازد، خواه اقتصاد یک کشور باشد یا اقتصاد یک منطقه و یا اقتصاد جهانی.
اقتصاد کلان با بررسی شاخص‌های کلی نظیر تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، شاخص قیمت سعی در فهم عملکرد کل اقتصاد دارد. در این راستا محققان اقتصاد کلان با ارائه مدل‌هایی رابطه میان عواملی همچون درآمد ملی، تولید، مصرف، بیکاری، تورم، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، تجارت بین‌الملل و مالیه بین‌الملل در اقتصاد را توضیح دهند. اقتصاد خرد و کلان دو شاخه عمده علم اقتصاد را تشکیل می‌دهند.
اقتصاد کلان درواقع مطالعه و تجزیه‌وتحلیل پدیده‌ها و متغیرهای کلی اقتصادی (متغیرهایی مانند سطح کل تولید جامعه و عوامل تشکیل‌دهنده آن، سطح عمومی قیمت‌ها، سطح اشتغال، رشد اقتصادی و متوسط دستمزدها برای تمامی کارگران شاغل در اقتصاد)، بررسی روابط بین آنها به‌منظور پیش‌بینی و اتخاذ سیاست‌های مناسب در آینده و تصحیح سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی گذشته است.
2-2-16- هزینه ورشکستگی58
يكي از مواردي كه بر تصميمات مربوط به ساختار سرمايه‌اي تأثير قابل ملاحظه‌اي مي‌گذارد هزينه‌هاي ورشكستگي است، هزينه‌هاي ورشكستگي غالباً از مجموع هزينه‌هاي اداري و قانوني ورشكستگي تشكيل مي‌شود، زيرا هزينه‌هاي ورشكستگي شامل عدم كارايي عملياتي زمان ورشكستگي و فروش دارايي‌هاي شركت به قيمتي كمتر از ارزش اقتصادي آنان نيز هستند.
در صورت وجود هزينه‌هاي ورشكستگي و قابل توجه بودن هزينه‌هاي اداري و ساير هزينه‌هاي ورشكستگي، شركتي كه از اهرم استفاده مي‌كند براي سرمايه‌گذاران از جذابيت كمتري برخوردار است. در صورتی كه بازار سرمايه كارا باشد هزينه‌هاي ورشكستگي وجود نخواهد داشت و لذا ارزش دارائي‌ها با ارزش اقتصادیشان يكي خواهد بود. برعكس چنانچه بازار سرمايه كارا نباشد هزينه‌هاي اداري وجود خواهد داشت و دارائي‌ها به قيمتي کمتر از قيمت اقتصاديشان به فروش خواهند رفت، اين هزينه‌ها سبب خواهد شد كه ارزش تصفيه دارائي‌ها از ارزش اقتصادي آنها كمتر شود و موجب خروج وجوه شركت از سيستم از نظر صاحبان بدهي و سهامداران عادي گردد.
در صورت وجود هزينه‌هاي ورشكستگي، صاحبان سهام هنگام ورشكستگي مبلغي كمتر از زماني كه هزينه‌هاي ورشكستگي وجود ندارد
