قرار دهد آرمان‌های اجتماعی یا آرمان‌های مکاتب فکری بشری بوده‌اند که بر جامعه حکومت داشته‌اند.
در راستای رسالت و مأموریت آموزش و پرورش و جهت‌دهی به رشد همه‌جانبه دانش‌آموزان بر پایه تعالیم و دستورات دین مبین اسلام، اهداف دوره متوسطه به شرح زیر تعیین می‌شود. مدیران و برنامه‌ریزان و همه افرادی که در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان نقشی بر عهده دارند، مکلفند در برنامه‌ریزی امور، سازماندهی فعالیتها و انجام وظایف مربوط به گونه‌ای اقدام نمایند که تا پایان دوره تحصیلی دستیابی دانش‌آموزان به اهداف تعیین‌شده ممکن باشد (خوشقدمخو و همکاران، 1391: 174).
مهم‌ترین هدف آموزش متوسطه، ابتدا تربیت افراد برای جذب و استخدام در ادارات دولتی بود و تحصیلات رسمی به ویژه متوسطه ارزش استخدامی پیدا میکرد. تعیین اهداف دورههای مختلف تحصیلی از جمله متوسطه به تدریج مورد توجه شورای عالی آموزش و پرورش و دیگر مراجع ذی‌ربط قرار گرفته است. در مراحل اصلاح آموزش و پرورش درباره نظام آموزش متوسطه علاوه بر توجه به اهداف کلی و عمومی، اهداف ویژه آموزش متوسطه به شرح زیر تعیین شده است (ندیمی، 1377: 187) :
ـ ایجاد توانایی و آمادگی در خود، برای استقبال و شروع فعالیت‌های تولیدی و خدماتی جامعه.
ـ ایجاد آمادگی کافی و مطلوب برای تحصیلات دانشگاهی، و نیل به درجه تخصصی در رشته‌های نظری و عملی یا علمی و نظری.
ـ کمک و یاری جوانان برای کشف استعدادها و توانایی‌های فردی.
اهداف هر یک از شاخه‌های دوره متوسطه به شرح زیر است (صافی، 1380: 97) :
هدف شاخه متوسطه نظری: اعتلای سطح فرهنگی و دانش عمومی و شناخت بهتر استعداد و علاقه دانش‌آموزان و ایجاد زمینه مناسب برای هدایت آنان به مسیرهای تحصیلی مورد نظر و احراز آمادگی نسبی برای ادامه تحصیلات عالی تر دانشگاهی.
هدف شاخه متوسطه فنی و حرفه‌ای : اعتلای سطح فرهنگی و دانش عمومی و شناخت استعدادها
و علایق دانش‌آموزان و ایجاد زمینه مناسب برای هدایت آنان به سمت مشاغل مفید و احراز آمادگی نسبی برای ادامه تحصیلات عالی تر کاربردی ـ علمی.
هدف شاخه کار و دانش: تربیت نیروی انسانی سطوح نیمه ماهر، استاد کار و سرپرست مورد نیاز بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات بر اساس نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور. به نحوی که هر یک از افراد شاغل یا متقاضیان اشتغال در جامعه برای کاری که انجام می‌دهند یا داوطلب انجام آن هستند، دانش و مهارت کافی کسب کنند.
هدف دوره پیش‌دانشگاهی: ایجاد آمادگی نسبی در دانش‌آموزان برای ورود به تحصیلات عالیتر.
2-5. بخش پنجم: پیشینه پژوهشی
2-5-1. پیشینه داخلی
ـ جدیری (1379) در پایان‌نامه خود تحت عنوان «تربیت اقتصادی کودکان از دیدگاه اسلام» بیان می‌دارد که باید کودکان به گونه‌ای تربیت شوند که نعمت‌های دنیا را امانت خدا بدانند و به کار و کوشش علاقه داشته باشند و از تنبلی و بیکاری بپرهیزند و با توجه به استعدادشان جهت آشنایی با مشاغل مباح هدایت شوند. آنان همچنین باید روحیه تعاون، انفاق، طلب روزی حلال، قناعت در مصرف و عادت به صرفه‌جویی و نفی اسراف و تبذیر را در خود پرورش دهند.
ـ محمدی (1379) در مقاله پژوهشی خود به بررسی «کار از دیدگاه حضرت علی (ع)» پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که: 1ـ در اندیشه و سیره حضرت علی (ع) یکی از حقوق اولیه مردم آن است که همه حق دارند شاغل باشند و در برابر کار و تلاش خود مزد و پاداش مناسب دریافت کنند. 2ـ حضرت علی (ع) در طول عمر خویش علاوه بر حمایت از اسلام و امامت به کارهای زراعت و باغبانی می‌پرداخت و درآمد آن را صرف امور مسلمانان به ویژه محرومان و یتیمان میکرد. 3ـ یکی از وجوه تمایز و برتری برخی انسان‌ها بر بعضی دیگر، کار و تلاش است؛ زیرا کارها آثار دنیوی و اخروی به همراه دارد. 4ـ ملاک‌ها و معیارهای مهم در انتخاب شغل عبارتند از: کار توأم با آگاهی (آگاهی و شناخت نسبت به کار)، اخلاص در کارها (هدف‌دار بودن) 5 ـ با ایجاد تنوع و نوآوری می‌توان از ملامت و خستگی جلوگیری کرد. 6 ـ کار آزادانه عبارت است از کاری که بر علاقه و استعداد مبتنی باشد و به رشد شخصیت فرد منجر شود. 7ـ ویژگی‌های کار غیر آزادانه (اجباری) و موافق علاقه و رضایت انسان‌ها نبودن عبارت است از: جلوگیری از رشد و شکوفایی استعدادهای افراد، توهین به آزادی انسان، ممانعت از رشد و نوآوری و ابداع. 8 ـ کارهای شایسته دارای این ویژگی‌هاست: نزدیک سازی انسان به سوی حق و خداوند، منطبق بودن با موازین الهی و اسلامی، مضر نبودن برای جامعه، منجر نشدن کار به آسیب و انحراف فردی و اجتماعی، انجام دادن کار با هدف اصلاح و آبادانی جامعه، حلال بودن کار از نظر شرع. 9ـ کارهای ناشایست فعالیت‌هایی است که انجام دادن آن برای عامل، شرمندگی به همراه داشته باشد، همچنین برای جامعه آثار و پیامدهای ناگوار ایجاد نماید. 10ـ تقسیم کار نقش موثر در استمرار، بقا و تعادل جامعه دارد. 11ـ آثار تقسیم کار عبارتست از: تأمین احتیاجات و نیازهای زندگی فردی و اجتماعی، هموار شدن زمینه‌های موفقیت و شکوفایی فردی و شخصی و اجتماعی، همراهی با طبیعت متفاوت زنان و مردان، کاستن از اتلاف زمان و منابع 12ـ تقسیم کار در رشد استعدادها و توانایی‌ها و رفع نیازهای فردی و اجتماعی نقش موثر دارد. 13ـ تداوم بیکاری و کم کاری به سستی و تنبلی افراد جامعه می‌انجامد و پیامدهای سوء آن افزایش فقر و تهیدستی است. 14ـ نظارت در کارها و فعالیتها در جامعه مهم تلقی می‌شود و لازم است نظارت و کنترل در کارها و مشاغل بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
ـ عصیانی (1381) در پایان‌نامه خود تحت عنوان «فرهنگ کار در اسلام» نشان داد که هدف اصلي دين اسلام هدايت انسان‌ها به صلاح و فلاح در دنيا و آخرت است و كار و مسائل مربوط به آن نقش مهمي در رستگاري انسان دارد، فرهنگ کار در اسلام ضامن تعالی مادی و معنوی جامعه اسلامی و استقلال و سرافرازی مسلمانان است. اهتمام دستورات دینی درباره کار در درجه اول ارتقاء و تعالی نگاه انسان به کار است و اینکه هدف از تلاش تنها دستیابی به مادیات نباشد. بر اساس آموزه‌های اسلام کار و تلاش همراه شدن با جریان پویا و کمال جوی هستی است، انسان با کار و فعالیت به گردونه‌ای متصل می‌شود که در هر لحظه گامی رو به جلو دارد و در هر قدم استعدادهای نهفته در خود و طبیعت را شکوفا می‌کند و نیروی خود را افزایش می‌دهد.
ـ عزیزی (1382) در مقاله پژوهشی خود تحت عنوان «آموزش و پرورش و بازار کار: آماده سازی جوانان با صلاحیت ها و مهارت های اساسی» نشان داد؛ برای تضمین این که دانشآموختگان بتوانند در آیندهی دگرگونی پذیر بازار کار حضور داشته باشند، سیاست گزاران آموزشی باید با اصلاح محتوای برنامه درسی، خود را جهت تحقق این اهداف متعهد سازند: 1ـ توانایی دانش‌آموزان را در خواندن و درک مطلب، مهارت‌های ارتباط نوشتاری و گفتاری، مهارت‌های ریاضی کاربردی، روش‌های تفکر و حل مسأله و پردازش اطلاعات افزایش دهند. 2ـ فرصت‌های بیشتری را برای دانش‌آموزان ایجاد نمایند تا در گروههای کاری مختلف فعالیت نمایند، مسایل را حل کنند، با تغییرات سازگار گردند، توانایی رهبری خویش را آشکار سازند و برای یادگیری خود مسئولیت بپذیرند. 3ـ در کلاسهای درس متمرکز بر معلم و کتاب درسی را به کمترین اندازه برسانند. 4ـ احترام به تنوع و تفاوت فرهنگی را افزایش دهند. 5ـ بر آموزش زبانهای خارجی اهتمام نمایند.
ـ درودی (1384) در مقاله خود تحت عنوان «فرهنگ کار در اسلام» نشان داد که کار موجب کمال و تکامل وجودی انسان و عقل، عزت، مردانگی، بزرگی، سعادت، و خوشبختی و رحمت و… است. از نظر اسلام، رسیدن به سطح مطلوب بهره‌وری، در گرو داشتن عناصری آگاه، هوشمند، متعهد، نوآور، تحت سیستم اجتماعی و انسانی در محیط کاری است که این موارد جز با ارتقاء فرهنگ کار میسر نمی‌شود.
ـ سبحانی نژاد (1384) در مقاله پژوهشی خود به بررسی «میزان توجه به نگرش فرهنگ کار در کتاب های درسی دوره راهنمایی کشور» پرداخت. یافته‌ها نشان داد که در مجموع کتاب‌های دوره راهنمایی 579 مرتبه به بعد شناختی نگرش فرهنگ کار، 389 مرتبه به بعد عاطفی و 217 مرتبه به بعد رفتاری نگرش مذکور توجه شده است. مؤلفه‌های رعایت بهداشت و ایمنی حرفه‌ای و همدلی و همکاری گروهی دارای بیش‌ترین توجه و مؤلفه‌های مشارکت در انجام فعالیتها، صداقت در انجام کارها و ارائه انتقادات سازنده با یک مرتبه دارای کمترین توجه بوده‌اند.
ـ مرجانی (1384) در مقاله پژوهشی خود تحت عنوان «بررسی نظریه های کار و تربیت با تاکید بر مبانی معرفت شناسی و تاثیر آن بر آموزش حرفه ای» نشان داد که؛ نظریه تربیت آزاد ارزش کار را در کسب فراغت برای فعالیت‌های عقلانی می‌داند و تعلیم و تربیت را به عنوان خود زندگی و نه صرفاً آماده سازی برای زندگی توصیف می‌کند؛ نظریه مارکسیسم که تمایل به ستایش و تمجید کار به خاطر خودش دارد و آموزش حرفه‌ای را بخش اساسی تعلیم و تربیت تلقی می‌کند و بالاخره عمل‌گرایی که کار را عامل رشد و تربیت عقلانی و اجتماعی می‌داند.
ـ صباغیان (1385) در پایان‌نامه خود تحت عنوان «بررسی ایجاد انگیزه کار در قرآن و کلام معصومین» نشان می‌دهد با بررسی و شناخت راه‌های انگیزش و تأمین نیازهای مادی و روحی افراد، بهره‌وری نیروی کار نیز افزایش خواهد یافت و همچنین با شناخت ابعاد مختلف وجودی کارگزاران و استعدادها، توانائیها و نیازهای آنان، نیز خواهیم توانست در آن‌ها انگیزه مناسب ایجاد نماییم که با بهره‌گیری از متون اسلامی، این مهم میسر می‌گردد.
ـ دیانی (1386) در مقاله پژوهشی خود تحت عنوان «بهداشت روانی کار، در آموزه های پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله» نشان داد که؛ در اسلام و سیره فردی پیامبر اعظم (ص)، به کار اهمیت زیادی داده شده است. کار در آموزه‌های آن حضرت، از نیازهای مسلمانان محسوب شده و به نقش آن در بهداشت و سلامت روان، و اعطای شخصیت به انسان توجه گردیده است. تأثیر کار و اشتغال در مبارزه با خیالات و اوهام باطل، تخلیه صحیح انرژی، جلوگیری از گناهان، ایجاد احساس شخصیت، روشنی قلب و فکر منطقی از اموری است که دین به آن توجه نموده است. آداب کسب روزی و اخلاق کار در اسلام نیز نقش زیادی در آرامش گری روان آدمی دارد. لذا سیره عملی پیامبر و آموزه‌های اسلام در مورد کار، الگوی مناسبی جهت حفظ بهداشت و سلامت روان می‌باشد.
ـ نظری (1387) در مقاله پژوهشی خود به بررسی «کار، اشتغال و تولید در نهج البلاغه» پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که باید 1ـ بین سه رویکرد فلسفی، جامعه‌شناختی و اقتصادی کار ارتباط منطقی وجود دارد.2- در نگرش فلسفی تدبیر انسان و جهان انسان در حوزه رابطه با طبیعت فعال و تأثیرگذار و طبیعت مورد تسخیر و استخدام اوست.3- در بعد جامعه‌شناختی، کار و تولید به عنوان هنجار، ارزش ابزاری و غایی می باید تا در روابط اجتماعی تجلی یابد و در نتیجه فرهنگ کار و تولید شکل گیرد.4- با شکوفایی این فرهنگ، راهبردهای سنجیده اقتصادی به ثمر می‌نشیند و دولت می‌تواند سیاست‌های اقتصادی اشتغال و تولید را در دو بخش عمومی و خصوصی عملی سازد.
ـ جمالی زاده (1388) در پژوهش خود تحت عنوان «جایگاه کار در زندگی انسان» نشان داد که اسلام، تلاش برای امرار معاش و نیز کار در راه تولید برای رفع نیاز خود و دیگران را وظیفهای میشمارد که موجب قرب خداوند و از عوامل مهم تأمین‌کننده‌ی سعادت در دنیا و آخرت است و سیره معصومان و تمامی انبیاء، اولیا و صالحان نیز موید آن است.
ـ آمیغی (1389) در پایان‌نامه خود تحت عنوان «فرهنگ کار در کلام امام علی علیه سلام» به بررسی شرایط کار و کارگر در کلام امام علی (ع) پرداخته است. نظم، مسئولیت‌پذیری، وجدان، دوراندیشی، سرزنش سستی و تنبلی از جمله این شرایط می‌باشند. همچنین نمونه‌هایی از فعالیتها و مشاغل بنیادی و اساسی که در مکتب الهی دارای ارزش ویژه می‌باشند و در سیره و سخنان پیشوای پرهیزکاران، علی (ع) نیز مورد توجه
