گونه است که بتواند محقق را به پاسخ سوالات پژوهش رهنمون سازد. اعتبار را می توان به دو دسته اعتبار درونی و اعتبار بیرونی تقسیم کرد. اعتبار بیرونی به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا می توان نتایج پژوهش را به جمعیت مورد مطالعه تعمیم داد و یا خیر. بنابر آنچه رایف و همکارانش معتقدند تحلیل محتوا از نظر اعتبار بیرونی یا توان تعمیم نتایج پژوهش روشی بسیار قوی است(رایف و همکاران، 157:1388).
منظور از اعتبار درونی آن است که آیا پژوهش توان روشن کردن روابط علّی را دارد یا خیر؟ از آنجا که بخش اول این پژوهش به روش تحلیل محتوای کمّی انجام شده است و این روش بیشتر به دنبال توصیف بوده و نه روشن کردن روابط علّی به این ترتیب نمی وان در این بخش از اعتبار درونی سخن گفت.
بر اساس گونه‌شناسی معروف هالستی به طور خاص چهار معیار را برای سنجش اعتبار معرفی می‌کند که اعتبار صوری، اعتبار موازی یا همراه، اعتبار پیش‌بینی‌کننده و اعتبار ساخت را شمال می‌شود. معمول‌ترین معیار برای سنجش اعتبار در تحلیل محتوا اعتبار صوری140 است. محقق اساسا این سوال را مطرح می‌کند که آیا سنجه خاص در «ظاهر قضیه» معنی دارد یا نه. به طور کلی محقق فرض را بر این می‌گذارد که کارایی یک سنجه برای همه امری بدیهی است و نیازمند توضیحات اضافی نیست. زمانی که بین محققان یک رشته در مورد یک سنجه توافق بالایی وجود دارد، تکیه بر اعتبار صوری کافی به نظر می‌رسد(رایف و همکاران، 163:1388). بنا بر آنچه گفته شد و با استناد به تایید دستورالعمل کدگذاری از سوی استادان راهنما و مشاور این پژوهش دارای اعتبار صوری می‌باشد.
8-1-3 تعریف عملیاتی متغیرهای بخش اول
از آنجا که مفاهیم معنای ثابتی ندارند لازم است مفاهیمی را که در پژوهش به کار می‌بریم تعریف کنیم و به این اشاره کنیم که چه معنایی از آنها برداشت می‌کنیم (دوواس، 56:1376). از این رو با دو سته از تعاریف مفهومی و عملیاتی در مواجهه با متغیرها روبرو هستیم؛ تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی. تعریف اسمی یا مفهومی تعریفی است که طی آن معنای یک واژه به وسیله صفات مشخصی، به طور قراردادی تعیین می گردد. جریان برگرداندن واژه ها به امور واقع و قابل مشاهده و بررسی عملی را تعریف عملیاتی یا عملی کردن واژه‌ها می‌نامند (رفیع پور، 1370: 156-144).
سبک مطلب
(خبر: خبر، گزارشی از وقایع عینی و دنیای خارجی است که اطلاعات لازم از طریق مشاهده و یا مصاحبه به دست آمده است و نظرات خبرنگاران در آن دخالت ندارد. خبر، دارای ارزش خبری است.
(خبرکوتاه: خبر کوتاه، خبر پرداخته نشده‌ای است که در حداقل کلمات (یکی دو پاراگراف) سعی در انتقال گزارش وقایع دارد.
(مصاحبه: مصاحبه یکی از شیوه‌های کسب خبر است که به منظور به دست آوردن خبرهای خاص، اطلاع از یک رویداد یا تحول در شرف وقوع یا ویژگی‌های یک حادثه و اتفاق و نیز آگاهی از نظرات یک شخص یا یک گروه و شناخت خود او یا آگاهی از نظرات شخص یا گروهی دیگر که مصاحبه شونده شناخت کافی در مورد آنها دارد، صورت می‌گیرد.
(گزارش: شامل مطالبی است که با استفاده از منابع گوناگون به منظور روشن شدن و تفهیم بیشتر وقایع منتشر می‌شود و نظرات گزارشگر به طور مستقیم در آن انعکاس پیدا نمی‌کند.
(مطلب آموزشی: در این پژوهش منظور، گونه‌ای از مطالب منتشر شده در صفحه علم و فناوری است که ارزش خبری خاصی ندارد، و جهت آموختن مطلبی به مخاطب به آن پرداخته می‌شود. (مثل: خواص سیر)
(خبر منتج از مصاحبه: خبری که در پرداخت آن، از مصاحبه با افراد آگاه استفاده شده است و دارای ارزش‌های خبری می‌باشد.
وجود تیتر در صفحه اول روزنامه
تیتر هدایت‌گر خواننده به سوی خبر است؛ جمله یا عبارتی است که به خبر هویت بخشیده و خواننده را به خواندن مطلب ترغیب می‌کند و یا او را از خواندن باز می دارد. تیتر با حداقل واژه‌ها، حداکثر مفهوم و معنا را می‌رساند بی آنکه صورت یک پیام تلگرافی را به خود بگیرد (بدیعی و قندی، 108:1388) منظور از این گزینه داشتن تیتر مطلب منتشر شده در صفحه علم و فناوری، در صفحه اول روزنامه است.
نوع تیتر
(هشدار‌‌دهنده: منظور از این تیتر، تیتری است که در آن در مورد نتایج یا عواقب پدیده‌ای هشدار داده می‌شود و یا در مورد مقوله‌ای، لحن برحذرداری استنباط می‌شود.
(اطلاع رسان: منظور از این تیتر، تیتری است که لحن اطلاع‌رسانی در مورد یک پدیده یا واقعه عینی را در خود مستتر دارد.
ارزش‌های خبری :
( شهرت: اشخاص حقیقی و حقوقی، نهادها و سازمان‌ها و حتی برخی از اشیا را شامل می‌شود.
( برخورد: رویدادهایی که حاوی برخورد (اختلاف، کشمکش یا درگیری) میان افراد، گروه‌ها و اجتماعات است. دلیل اهمیت این ارزش خبری در این است که در برخوردها همواره احتمال برهم‌خوردن توازن موجود در جامعه می‌رود و این امر بر امنیت مادی و معنوی افراد تاثیر می‌گذارد.
( دربرگیری: رویدادی که بر تعداد فراوانی از افراد جامعه تاثیر گذار باشد.
( مجاورت: مجاورت به لحاظ ارزش خبری در دو شکل جغرافیایی و معنوی مورد گزینش قرار می‌گیرد. مجاورت جغرافیایی مانند شهر، کشور ومنطقه مجاور است و مجاورت معنوی مشابهت ها و همگونی های فرهنگی، عقیدتی، قومی، اجتماعی و مانند آنها را شامل می‌شود.
(تازگی: زمان یا دانستن اینکه رویداد در چه وقت و زمانی به وقوع پیوسته است.
( فراوانی: این ارزش خبری به بالا بودن اعداد و آمار در مطالب علمی مربوط است.
( علایق انسانی: موضوعاتی که به واسطه مربوط بودن به عواطف و احساسات انسان‌ها برای آنها مهم تلقی می‌شود.
نوع خبر
(نرم‌خبر: نرم‌خبر، یکی از سبک‌های خبر‌نویسی است که ماهیتی گزارش‌گونه دارد و عمدتا برای پوشش موضوعات مورد علاقه انسان در حوزه عمومی به کار می‌رود. تمرکز نرم‌خبر بیشتر بر روی سرگرمی یا آموزش است و می‌تواند زبانی غیر رسمی داشته باشد.
(سخت خبر: در سخت خبر، جزییات مهم رویداد، مانند چه اتفاقی افتاد؟ برای چه کسی اتفاق افتاد؟ چرا اتفاق افتاد؟ کجا اتفاق افتاد؟ کی اتفاق افتاد؟ در اسرع وقت و بدون مقدمه و حاشیه به مخاطب ارائه می‌شود. اطلاعات سخت خبر برای عده زیادی از مخاطبان مهم است و ممکن است زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
(خبر کوتاه: از آنجا که در خبر کوتاه، عموما خبر، پرداخت نمی‌شود و در پاراگراف کوتاهی به سرعت حداقل مطلب ارائه می‌شود، در این دسته‌بندی هم به صورت مجزا قرار گرفته است که اگر گونه‌ای از اخبار کوتاه که در دسته‌بندی نرم خبر و سخت خبر قرار نگرفتند، در این دسته قرار بگیرند.
نوع مصاحبه
(شخصیتی یا کارنامه‌ای: در این نوع مصاحبه، سؤال‌های شخصی و صمیمانه می‌پرسند و نه تنها از خود دانشمند که از همکاران ، دوستان و خانواده او هم پرسش‌های خود را مطرح می‌کنند.
(مصاحبه تحقیقاتی: در این نوع مصاحبه، پرسش‌ها بر روی نتایج یک تحقیق، دقت در روش انجام آن و تأثیرات تحقیق متمرکز می‌شود.
(مصاحبه خبری: این مصاحبه شامل مصاحبه‌هایی کوتاه با افراد متعددی از جمله دانشمندان، سیاست‌گذاران، مدرسان و … است که چشم اندازی کامل و نقطه نظرات متفاوتی را در باره یک موضوع بیان می‌کند.
( مصاحبه انتقادی: در این مصاحبه روزنامه‌نگار خود را در جایگاه منتقد قرار می دهد و سؤال هایی مانند این را مطرح می کند: چرا ما باید به این موضوع اهمیت بدهیم؟
( مصاحبه انتقادی همراه با مطرح کردن نقد های دیگران: در این مصاحبه روزنامه‌نگار مسئولیت کس دیگری را بر عهده می گیرد. در این مصاحبه سؤال ها و نقدهایی که دیگران در باره یک موضع بیان کرده اند پرسش می شود.
استفاده از عکس
عکس مکمل و متمم روزنامه‌نگاری بوده و بهره گیری از آن به منظور عینیت بخشیدن به خبر و یا مطلب است. عکس ثبت یک واقعه و یا رخداد در لحظه است. در واقع ثبت لحظات جالبی از فعالیت های بشر است. عکس مطبوعاتی علاوه بر این باید به نحوی ارائه دهنده ارزش های خبری نیز باشد.
عکس های بزرگتر می توانند باعث برجسته تر شدن داستان های خبری همراه خود برای خوانندگان شوند. لذا هرچه درونمایه بصری موجود، با اضافات بیشتری همراه باشد، بیشتر توجه مخاطب را جلب می کند (fahmy,2010:699).
نوع عکس استفاده شده در مطلب
( اینفوگرافی : اینفوگرافی یا گرافیک‌های اطلاع‌رسان، نمایشگران تصویری اطلاعات و داده‌ها هستند =. این تصاویر در جاهایی که نیاز به توضیح ساده‌سازی یا سریع داده‌ها وجود دارد به کار می‌روند.
( عکس واقعی پدیده علمی: عکسی که به صورت واقعی توسط عکاس، از پدیده گرفته شده است.
( عکس آرشیوی: عکس‌هایی که قبلا تهیه و در آرشیو عکس‌های روزنامه نگهداری می‌شوند تا در مواقع ضروری که امکان دسترسی به عکس و رویداد و یا شخصیت و یا مکان خاصی وجود ندارد و یا اساسا ضرورتی برای استفاده از عکس خبری رویداد نیست از آن بهره گرفته شود.
(عکس تزیینی: عکسی که از نظر محتوایی به مطلب، مربوط می شود ولی لزوما عکس خود پدیده نیست.
( طرح گرافیکی: گرافیک خبری در واقع تصویری از خبر است که قسمتی از رویداد یا تمام آن را نشان می‌دهد. این تصویر توسط گرافیست‌هایی که باد خبر و زبان خبری آشنایی دارند ترسیم می‌شود. گرافیک خبری در دو مورد اساسی به کار می‌رود:
عینیت بخشیدن به خبر در قالب تصویر به منظور ایجاز و جلوگیری ازتطویل خبر در مقابله با مشکل تراکم مطالب.
عینیت بخشیدن به خبر در قالب تصویر هنگامی که امکان ثبت رویداد توسط دوربین عکاسی و یا فیلمبرداری وجود ندارد.
همچنین باید به استفاده از ابزار گرافیکی در عکس‌ها توجه شود. پژوهشگران این دیدگاه را اثبات می‌کنند که جلوه‌های بصری گرافیکی توجه بیننده را جلب و بینندگان را به اتفاق نزدیکتر می‌کنند و رخدادها را واقعی تر جلوه می‌دهند (fahmy,2010:700).
( سایر: عکس‌هایی که نمی‌توان در هیچ یک از دسته‌های مذکور، آنها را جا داد و یا نوع آنها مشخص نیست.
منبع عکس
( عکاس یا طراح روزنامه: عکاس یا طراح روزنامه و یا وقتی کنار عکس از نام خود روزنامه به عنوان تولید کننده عکس نام برده شده است.
( عکاس یا طراح خارجی: عکاس یا طراحی که در خارج از ایران است.
( سایت‌های داخلی: سایت‌های مختلف داخلی که عکس یا طرح از آنها گرفته و یا اقتباس شده است.
( سایت‌های خارجی: سایت‌های مختلف خارجی که عکس یا طرح از آنها گرفته و یا اقتباس شده است.
( بدون منبع: عکسی که منبع آن ذکر نشده است.
منبع مطلب
تولیدی: مطلب تولید شده توسط خبرنگاران، روزنامه‌نگاران، گزارشگران و سردبیرانی که در روزنامه‌های مورد بررسی مشغول فعالیت هستند.
خبرگزاری داخلی: تمامی خبرگزاری‌هایی که در داخل کشور مشغول فعالیت خبری هستند.
خبرگزاری خارجی: تمامی خبرگزاری‌هایی که در اقصی نقاط جهان مشغول فعالیت خبری می‌باشند.
روابط عمومی ها: روابط عمومی سازمان‌ها، نهادها، ادارات، ارگان‌ها، شرکت‌های دولتی و خصوصی که به روزنامه‌ها و سایر سازمان‌های خبری در زمینه مسائل و موضوعات مربوط به دانش اطلاع‌رسانی می‌کنند.
روزنامه‌های دیگر: وقتی منبع مطلب ،یک روزنامه دیگر باشد.
دست سه: وقتی در منبع مطلب از یک منبع به نقل از منبع دیگری استفاده شده باشد مطلب دست سه است.
نوع مطلب:
بنیادی: مطالبی که در جستجوی کشف حقایق و شناخت پدیده‌ها هستند و مرزهای دانش عمومی بشر را توسعه می‌دهند.
کاربردی:مطالبی که برای رفع نیازمندی‌های بشر و بهبود و بهینه‌سازی ابزارها و روش‌ها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی مردم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
حوزه تاثیر:
کشوری: مطالبی که حوزه تاثیرگذاری آنها از نظر ارزش خبری و نیز کاربرد و استفاده به طور خاص کشور خودمان است.
منطقه ای: مطالبی که حوزه تاثیرگذاری آنها از نظر ارزش خبری و نیز کاربرد و استفاده، منطقه خاورمیانه، و کشورهای همجوار است.
جهانی: مطالبی که حوزه تاثیرگذاری آنها از نظر ارزش خبری و نیز کاربرد و استفاده، محدودیتی ندارد و همه جای جهان را شامل می‌شود.
استفاده از آمار:
استفاده از اعداد، درصدها، میانگین‌ها، انحراف‌ها و معناداری آزمون‌ها، به منظور شرح و بسط هرچه بیشتر مطالب و تسهیل فرآیند ساده‌سازی
