پایان نامه درباره بیمارستان، بیماران اسکیزوفرنی، درمان دارویی، آموزش مهارت

تجزیه‏ای
سایر اختلالات شیرخواری، کودکی یا نوجوانی

اختلالات مرتبط با فن‏سیکلیدین
اختلالات جنسی و هویت جنسی

اختلالات مرتبط با داروهای رخوتزا، خواب‏آور یا ضد‏اضطراب
اختلالات خوردن

اختلالات مرتبط با سایر مواد یا مواد ناشناخته
اختلالات خواب

اختلالات کنترل تکانه که به گونه‏ای دیگر طبقه‏بندی نشده‏اند

اختلالات انطباقی

اختلالات شخصیت

سایر اختلالاتی که ممکن است کانون توجه بالینی باشند

از میان چهار دسته اختلال که در جدول 2-3 نشان داده شده است، دسته اختلالات اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان‏پریشانه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

2-2-1- اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یک سندرم بالینی با پسیکوپاتولوژی متغیر اما عمیقاً گسلنده است که شناخت، هیجان، درک و سایر جنبه‏های رفتار را فرا می‏گیرد. ابراز این تظاهرات در بیماران مختلف و در طول زمان متفاوت است. اما اثر بیماری همیشه شدید و معمولاً طولانی است، اسکیزوفرنی معمولاً قبل از 25 سالگی شروع می‏شود. تمام عمر دوام می‏یابد و در افراد متعلق به تمام طبقات اجتماعی روی می‏دهد. هم بیمار و هم خانواده او به دلیل غفلت گسترده در مورد این اختلال از مراقبت ناکافی و طرد شدن بیمار از جامعه رنج می‏برند. هر چند اسکیزوفرنی به گونه‏ای مورد بحث قرار می‏گیرد که گوئی بیمار واحدی است، احتمالاً ترکیبی از اختلالات با سبب‏شناسی ناهمگون و شامل بیمارانی است که از نظر تظاهر بالینی پاسخ درمانی و سیر بیماری با هم فرق دارند. (Kaplan & Sadock’s, 2007: 25)

کنترل تکانه در بیماران اسکیزوفرنیک از دیدگاه کاپلان و سادوک (2007):
خشونت، خودکشی، و دیگرکشی: بیمار اسکیزوفرنیک ممکن است بسیار تحریکی بوده و در مرحله حاد بیماری کنترل اندکی بر تکانه‏های خود داشته باشد. حساسیت اجتماعی آن‏ها نیز پایین است، به طوری که ممکن است زمانی که مثلاً سیگاری را از دست دیگری می‏قاپند، کانال تلویزیون را بدون مقدمه عوض می‏کنند، یا کاغذ را کف اطاق پرت می‏کنند، تکانشی به نظر برسند. بعضی از رفتارهای به ظاهر تکانشی، ممکن است واکنش به توهمات آمرانه‏ای باشد که بیمار را وادار به اقدام می‏نماید.
خشونت: رفتار خشن (به استنثاء دیگرکشی) بین بیماران اسکیزوفرنیک درمان نشده شایع است. هذیان‏هایی که ماهیت گزند و آسیب دارند، دوره‏های قبلی خشونت، و نقص‏های نورولوژیک از عوامل خطرساز برای خشونت یا رفتار تکانشی هستند. مداوا شامل استفاده از داروهای ضدجنون است درمان فوری شامل مهار فیزیکی و محدودسازی در اطاق انفرادی است.
خودکشی: خودکشی اولین علت شایع مرگ پیشرس در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. اقدام به خودکشی توسط 20 تا 50 درصد این بیماران صورت می‏گیرد.
غالباً، در اسکیزوفرنی خودکشی بی‏مقدمه و بدون هشدار یا ابزار تمایل کلامی ظاهر می‏شود. مطالعات همه‏گیری‏شناسی حاکی است که تا 80 درصد بیماران اسکیزوفرنیک ممکن است در طول عمر یک دوره افسردگی اساسی داشته باشند.
دیگرکشی: علیرغم توجه جنجالی رسانه‏های خبری وقتی بیماری اسکیزوفرنیک مرتکب قتل می‏شود، داده‏های قابل وصول حاکی است که احتمال دیگرکشی بیمار اسکیزوفرنیک بالاتر از عضوی دیگر از جمعیت کلی نیست. وقتی بیماری مرتکب دیگرکشی می‏شود، ممکن است به دلایل غیرمنتظره و غریب مبتنی بر توهمات و هذیان‏ها باشد. پیش‏بینی کننده‏های احتمالی فعالیت معطوف به دیگرکشی عبارتند از: سابقه اعمال خشونت قبلی، رفتار خطرناک در دوره بستری شدن، و توهمات و هذیان‏های مربوط به چنین خشونتی.
همه‌گيري شناسي: ميزان شيوع اسكيزوفرني در طول عمر حدود 1% است، يعني تقريباً يك درصد مردم در طول زندگي خود به اسكيزوفرني مبتلا مي‌گردند.

درمان
هر چند داروهای ضدجنون وسیله اساسی درمان اسکیزوفرنی هستند، پژوهش نشان داده است که مداخلات روانی- اجتماعی می‏توانند مداخله بالینی را تقویت کنند. همانطور که مواد دارویی برای درمان عدم تعادل شیمیایی فرضی مورد استفاده قرار می‏گیرد، فنون غیردارویی هم باید مسائل غیره بیولوژیک را درمان کند. پیچیدگی اسکیزوفرنی معمولاً ارائه یک رویکرد درمانی واحد را برای اختلالی چند وجهی مشکل می‏سازد. روش‌های روانی- اجتماعی باید به دقت در درمان دارویی ادغام شده و آن را حمایت کنند. بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر از ترکیب درمان دارویی، روانی- اجتماعی بیشتر نفع می‏برند تا تک تک این درمان‏ها. (رضاعی، 1391: 40)

– بستری کردن در بیمارستان
موارد جایز اولیه برای بستری کردن مشتمل است بر مقاصد تشخیصی، تثبیت درمان دارویی، تأمین امنیت از نظر افکار خودکشی و دیگرکشی، یا رفتار نامتناسب و آشفته، از جمله ناتوانی برای برآورده ساختن نیازهای اساسی (مثل غذا، لباس، و مکان زندگی) هدف اولیه بستری کردن باید برقرار ساختن رابطه‏ای مؤثر بین بیمار و سیستم‏های حمایتی جامعه باشد.
اقامت‏های کوتاه 4 تا 6 هفته‏ای به اندازه بستری شدن‏های بلندمدت مؤثر است و در بیمارستان‏هایی که رویکردهای رفتاری فعال دارند نتایج بهتری در مقایسه با بیمارستان‏های که ماهیت نگهداری دارند به دست می‏آید.
طرح درمانی در بیمارستان باید عملاً موضوعاتی نظیر موقعیت زندگی، مراقبت شخصی، کیفیت زندگی، اشتغال، و روابط اجتماعی را مورد توجه قرار دهد. بستری شدن در بیمارستان باید بیمار را در مسیر امکانات پیگیری، از جمله خانواده بیمار، خانواده والدین رضاعی بیمار، شبانه‏روزی‏ها یا خانه‏های نیمه راه22 قرار دهد. مراکز مراقبت روزانه و ملاقات در منزل گاهی کمک می‏کند که بیمار برای مدت طولانی خارج از بیمارستان بماند و زندگی روزمره او را از نظر کیفی بهبود می‏بخشد (رضاعی، 1391: 40).

– درمان‏های روانی- اجتماعی
درمان‏های روانی اجتماعی مشتملند بر انواعی از روش‌ها برای بالا بردن توانایی‏های اجتماعی، خودکفائی، مهارت‏های عملی، و روابط بین فردی در بیماران اسکیزوفرنیک، هدف آن توانا ساختن بیماران شدید به یادگیری مهارت‏های اجتماعی و شغلی برای زندگی مستقل است. چنین درمان‏هایی در مکان‏های متعدد صورت می‏گیرد: بیمارستان‏ها، کلینیک‏های سرپایی، مراکز بهداشت روانی، بیمارستان‏های روزانه، خانه یا باشگاه‏های اجتماعی (Kaplan & Sadock’s, 2007: 43).

-آموزش مهارت‏های اجتماعی: پورافکاری ( 1391) معتقد است که، آموزش مهارت‏های اجتماعی گاهی درمان مهارت‏های رفتاری نامیده می‏شود. این نوع درمان می‏تواند مستقیماً حمایتی و برای بیمار مفید باشد و طبعاً کمکی برای دارودرمانی هم هست، آموزش مهارت‏های رفتاری مستلزم استفاده از فیلم‏های ویدیوئی رابطه بیمار با دیگران، نقش بازی در جلسات درمان، و دادن تکالیف مربوط به مهارت‏های خاص است که تمرین می‏شود. آموزش مهارت‏های اجتماعی در کاهش میزان عود با در نظر گرفتن نیاز به بستری شدن مؤثر شناخته شده است.
-درمان معطوف به خانواده: چون بیماران اسکیزوفرنیک غالباً با بهبود نسبی از بیمارستان ترخیص می‏شوند، خانواده‏ای که بیمار اسکیزوفرنیک به آن باز می‏گردد، می‏تواند از یک دوره کوتاه اما فشرده (حتی روزانه) روان‏درمانی خانواده استفاده کند.

– درمان قاطع جامعه‏نگر23 (ACT): برنامه درمان قاطع جامعه‏نگر در اصل توسط پژوهشگران مدیسون ایالت ویسکاتسین در دهه 1970 برای تأمین خدمات برای مبتلایان به بیماری روانی مزمن معرفی شد. بیماران به یک تیم رشته (مدیر مورد، روان‏پزشک، پرستار، پزشک عمومی و غیره) ارجاع می‏شوند. تیم تعداد موارد محدود و ثابت دارد و خدمات خود را در هر زمان و مکان که بیمار نیاز دارد، در تمام شبانه‏روز، در تمام ایام هفته عرضه می‏کند. این روش مداخله‏ای فشرده، پویا است که درمان، توان‏بخشی و فعالیت‏های حمایتی را توأماً ارائه می‏کند. این خدمات مشتملند بر تجویز و دادن دارو، کنترل سلامت جسمی و روانی، مهارت‏های اجتماعی زنده، و تماس مکرر با اعضاء خانواده، نسبت کارمند- بیمار بسیار بالا است، برنامه ACT می‏تواند خطر بستری شدن بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی را کاهش دهد، اما برای عرضه کننده آن پرزحمت و پرهزینه است ( رضاعی، 1391: 44).

-گروه درمانی: گروه درمانی با بیماران اسکیزوفرنیک معمولاً روی نقشه‏های واقعی برای زندگی، مشکلات، و روابط تمرکز می‏نماید. گروه‏ها ممکن است رفتارگرا، بینش‏گرا، حمایتی یا متکی بر روان پویایی باشند (Kaplan & Sadock’s, 2007: 38).

-روان‏درمانی فردی: مطالعات به عمل آمده در زمینه اثرات روان‏درمانی فردی در درمان اسکیزوفرنی داده‏هایی حاکی از مفید بودن آن و افزودن اثرات درمان دارویی ارائه کرده‏اند.
با وجود این در زمینه روابط حرفه‏ای، انعطاف‏پذیری ممکن است در برقراری اتحاد درمانی با بیمار اهمیت اساسی داشته باشد. در این مرحله ممکن است درمانگر با بیمار خود غذا بخورد، با او روی زمین بنشیند، با او پیاده‏روی کند و رستوران برود، بیمار اسکیزوفرنیک در یک حالت اضطراب و ترس مزمن به سر می‏برد. محیط خصمانه و تهدیدآمیز به نظر می‏رسد.
هدیه پذیرفته یا هدیه‏ای به او بدهد، پینگ‏پنگ بازی کند، روز تولد او را به خاطر داشته باشد، به او اجازه دهد که هر وقت خواست به او تلفن کند، یا فقط آرام کنار او بنشیند. هدف عمده این است که به بیمار القا شود که درمانگر قابل اعتماد است. سعی می‏کند او را بفهمد و باز هم خواهد کوشید، و بدون توجه به اینکه در آن لحظه او چقدر آشفته غریب و خصمانه رفتار می‏کند، به استعداد وی به عنوان یک موجود انسانی اعتقاد دارد ( پورافکاری، 1391: 39).

-روان‏درمانی شخصی: نوع انعطاف‏پذیری از روان‏درمانی موسوم به روان‏درمانی شخصی24 یک روش جدید روان‏درمانی برای بیمار اسکیزوفرنیک است. هدف آن تقویت مهارت‏های فردی و اجتماعی و پیشگیری از عود بیماری است، روش ویژه‏ای است که در آن از مهارت‏های اجتماعی و تمرینات تن‏آرامی، آموزش روانی، خود بیانگری، خودآگاهی، و تفتیش آسیب‏پذیری‏های فردی نسبت به استرس استفاده می‏شود. درمانگر محیطی ایجاد می‏کند که بر پذیرش و همدلی تأکید می‏ورزد. بیماران تحت روان درمانی شخصی در تطابق اجتماعی (معیاری مرکب که شامل کارکرد شغلی، روابط بین فردی و تفریحات می‏گردد) بهبود نشان می‏دهند (Kaplan & Sadock’s, 2007: 45).

-کار درمانی
انواعی از روش‌ها و موقعیت‏ها برای کمک به بیماران برای کسب مهارت‏های تازه یا بازیابی آن‏ها مورد استفاده قرار می‏گیرند. این روش‌ها مشتملند بر کارگاه‏های سرپوشیده، کلوپ‏های شغلی، و برنامه‏های اشتغال موقت یا نیمه‏موقت، تواناسازی بیماران برای اشتغال سودمند هم وسیله و هم نشانه بهبود است. بسیاری از بیماران اسکیزوفرنیک علیرغم ابتلا به بیماری توانایی انجام کارهای سطح بالا را دارند. برخی نیز مهارت‏های استثنائی و درخشان در زمینه‏های محدود نشان می‏دهند که حاصل وجهی ویژه از بیماری آن‏ها است (رضاعی، 1391: 46).

-هنر درمانی
بسیاری از بیماران اسکیزوفرنیک از هنردرمانی سود می‏برند، که برای آن‏ها راه گریزی از بمباران دائم تخیلات فراهم می‏کند، به آن‏ها کمک می‎‏کند که با دیگران رابطه برقرار کنند و در زندگی، درونی و ترساننده آن‏ها سهیم شوند. در برخی زمینه‏ها، هنر بیماران روانی بسیار قابل جمع‏آوری است، معهذا، خواه خرید و فروش بشود یا خیر، تولید کاری که دیگران قدر آن را می‏دانند برای بالا بردن احترام به نفس بسیار مؤثر است (پورافکاری، 1391: 40).

2-2-2- سایر اختلالات پسیکوتیک:

اختلال اسکیزوفرنیفرم:
DSM-IV-TR (2000) اختلال اسکیزوفرنیفرم را چیزی مشابه اسکیزوفرنی توصیف می‏کند به استثناء اینکه علائم آن حداقل یک ماه اما کمتر از 6 ماه طول می‏کشد.

همه‏گیری شناسی:
میزان بروز، شیوع و نسبت جنسی اختلال اسکیزوفرنیفرم هنوز در منابع علمی گزارش نشده است. بعضی از پزشکان تصور می‏کنند این اختلال در نوجوانان و جوانان شایع‏تر است و اکثر پژوهشگران معتقدند که شیوع اختلال تقریباً کمتر از نصف شیوع اسکیزوفرنی است. میزان شیوع در طول عمر 2/0 درصد و میزان شیوع در یک سال 1/0 درصد گزارش شده است (رضاعی، 1391: 48).