مکانی، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
3-6. جامعه آماري و نمونه‌گيري
در این تحقیق، جامعه آماری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جانشین جامعه آماری پیش‌گفته مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری با توجه به ملاحظات زیر محدود می‌شود:
پایان سال مالی شرکت، 29/12/ باشد. این محدودیت به منظور قابلیت مقایسه اقلام جامعه و نیز دوره‌ی زمانی انباشته منظور شده است؛
توقف فعاليت نداشته و دوره مالي خود را در طي اين مدت تغيير نداده باشند؛
شرکت مربوطه، از شرکت‌های فعال در گروه واسطه‌گری مالی و سرمایه‌گذاری نباشد(به منظور تشابه نوع اقلام و طبقه‌بندی آنها در صورت‌های مالی)؛
از آنجائیکه در تحقیق حاضر، سال‌های 1383 تا 1388 مورد مطالعه قرار می‌گیرند؛ تا قبل از 1383 در بورس تهران پذیرفته شده باشد؛ و
اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق، درباره‌ی آن در دسترس باشد.
اندازه نمونه پس از گذر از شرايط انتخاب نمونه، به 82 شركت رسيد كه داده‌هاي مربوط به سال‌هاي 1383 الي 1388 براي اين شركت‌ها جمع‌آوري گردید. البته باید اشاره کرد که در برخی از سال ها برخی از اطلاعات این شرکت ها در دسترس نبوده است و یا به دلیل نرمال نبودن توزیع کل داده ها از نمونه حذف شده اند. فهرست شرکت‌های شامل در نمونه در پیوست الف آمده است.
3-7. جمع‌آوری و نحوه پردازش داده‌ها
اطلاعات و داده‌های مورد نیاز این تحقیق به چند دسته طبقه‌بندی می‌شوند. اطلاعات مربوط به پیشینه تحقیقات با مراجعه به کتابخانه‌ها و پایگا‌ه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی گردآوری شد. اطلاعات مالی مربوط به شرکت‌ها، شامل سود حسابداری، جریان وجه نقد عملیاتی، سرمایه‌گذاری‌ها و غیره، از طریق مراجعه به صورت‌های مالی آنها جمع‌آوری گردید. اطلاعات مربوط به بازده سهام شرکت‌ها و بازده بازار نیز از طریق مراجعه به کتابخانه و سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران وپایگاه‌های داده‌ای تعبیه شده بدین منظور نظیر تدبیر و ره آورد نوین جمع‌آوری شد. داده‌های جمع‌آوری شده، ابتدا در قالب بانک اطلاعات ذخیره شد و سپس با انتقال این داده‌ها به نرم افزار EXCEL و SPSS زمینه تجزیه و تحلیل این داده‌ها و نتایج حاصل از آنها فراهم گردید.
3-8. روش‌های آماري
در اين تحقيق از روش رگرسيون خطي چند متغيره براي برازش مدل‌ها استفاده گردید. البته در کنار این روش، آزمون‌هایی نیز انجام شد که در ادامه به طور مختصر توضیح داده می‌شود.
3-8-1. تحليل رگرسيون و تحليل واريانس
پس از برآورد خط رگرسيون لازم است ميزان اعتماد به آن نيز محاسبه گردد. مشاهداتي كه بر مبناي آن خط رگرسيون برآورد مي‌شود، از نمونه‌اي به نمونه ديگر متفاوت است. اگر خط رگرسيون جامعه y = α + βx+ εباشد، در اين صورت خط رگرسيوني كه با توجه به نمونه برآورد مي‌شود، به‌صورت y=a+bx + e خواهد بود. آماره‌هاي a وb به ترتيب برآوردكنندگان پارامترهاي α و β مي‌باشند(آذر و مؤمني، 1385). بنابراينα و β مشخص نيستند و بايد در سطح معناداري مشخصي(در اين تحقيق 5%) براي هر يك از پارامترهاي α و β آزمون فرض صفربودن را انجام دهيم. با استفاده از تحليل واريانس مي‌توان وجود رابطه خطي بين x و y را آزمون كرد. چنانچه در سطح معني داري α ،مقدار آماره آزمون(F) از مقدار جدول براي آماره فوق بيشتر باشد، فرض صفر رد مي‌شود و مي‌توان نتيجه گرفت كه شيب خط مخالف صفر است. در این تحقیق از تحلیل واریانس برای آزمون معناداری رگرسیون استفاده شد.
3-8-2. آزمون مناسب بودن مدل
براي آزمون مناسب بودن مدل تخمين شده، و يا به عبارتي آزمون نيكويي مدل برازش شده ابتدا اين فرض را مطرح مي‌سازيم كه مدل، تغييرات y را به‌صورت معني داري توجيه نمي‌كند. براي آزمون فرض مزبور، از آماره F و يا t استفاده مي‌كنيم. اگر در سطح خطاي αمقدار آماره F و يا t از مقدار جدول بيشتر باشد، فرض صفر رد مي‌شود و مي‌توان گفت تغييرات توجيه شده توسط مدل مناسب است و يا اينكه رابطه معناداري بين متغير وابسته ومتغير مستقل وجود دارد. همچنين اگر سطح معناداري مدل(sigt) كمتر از سطح خطاي α باشد، فرض صفر رد و نتيجه بالا استنباط مي‌شود.
3-8-3. آزمون نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته
با توجه به اهمیت نرمال بودن داده‌ها در تحلیل رگرسیون، پیش از محاسبه ضریب رگرسیون و برازش مدل رگرسیون، باید نرمال بودن متغیرهای وابسته(به عنوان یک شرط استفاده از رگرسیون) مورد بررسی قرار گیرد. این کار در این تحقیق از طریق آزمون کولموگروف اسمیرنف74 و نمودارهای مربوطه آزمون شد.
3-8-4. آزمون هم خطی بین متغیرها
برای آشکار کردن هم خطی چندگانه، تکنیک‌های متعددی وجود دارد. یکی از معیارهای تشخیص هم خطی، عامل تورم واریانس75(VIF) نام دارد. به طور کلی می‌توان نشان داد که عامل تورم واریانس برای jامین ضریب رگرسیون عبارت است از:
VIFj=(1-Rj2)-1
که در آن، Rj2 ضریب تعیین چندگانه است. بدیهی است اگر Xj تقریباً به طور خطی با بعضی متغیرهای رگرسیونی دیگر ارتباط داشته باشد، در این صورت Rj2 نزدیک به 1 و VIFj بزرگ خواهد شد که بزرگی بیش از حد آن موجب مشکلات جدی هم‌خوانی چندگانه می‌شود. به عبارت دیگر، برای هر جمله مدل، VIF اثر مرکبی از ارتباط بین متغیرهای رگرسیونی روی واریانس آن جمله را اندازه‌گیری می‌کند. VIF بزرگ اشاره بر هم خطی چندگانه دارد. تجربیات عملی حاکی از این است که اگر VIF بزرگتر از عدد 5 باشد، معمولاً وجود یک اخطار احتمالی و اگر بزرگتر از 10 باشد، یک اخطار جدی را یادآور می‌شود و حکایت از آن دارند که ضرایب رگرسیونی مربوطه به علت هم خطی چندگانه به صورت ضعیفی برآورد شده‌اند.
3-8-5. آزمون استقلال داده‌ها
برای آزمون استقلال داده‌ها از آماره دوربین واتسون76 استفاده شد. به طور کلی آزمون دوربین واتسون همبستگی سریالی بین باقیمانده‌های رگرسیون را آزمون می‌نماید. مقداراین آماره بین0 تا 4 تغییر می‌کند. اگر همبستگی بین مانده‌های متوالی وجود نداشته باشد، مقدارآماره باید نزدیک 2 شود.اگرمقدارآماره نزدیک به صفر شود، نشان دهنده همبستگی مثبت بین باقیمانده‌ها و اگر نزدیک به 4 شود، نشان دهنده همبستگی منفی بین باقیمانده‌های متوالی است. به طورکلی اگرمقدارآماره بین 1.5 تا 2.5 تغییرکند، نگرانی درمورد استقلال داده‌ها وجود ندارد.
3-8-6. رگرسیون کاهش یافته
