تجارب انسانی کمک میکند. (فید14، 2004). در این روش محقق تلاش میکند به فرد کمک کند تا درمورد احساسات و آنچه در مورد معنای رفتارش می‌فهمد، توصیف کند و محقق براساس آنچه فرد از احساس خود و تجارب شخصی اش در مورد موضوع مورد نظر می‌گوید کار تحلیل و تفسیر را آغاز میکندو به کمک شرکت کننده به درک معنای پنهانی از تجارب شخصی او دست می‌یابد. این روش این مزیت را دارد که در جریان این فرآیند فرد و محقق با عمیق‌تر شدن در دنیای درونی فرد به نتایجی دست می‌یابند که غیر قابل پیش بینی و نوظهوراند. در واقع هدف IPA اینست که معنای نهفته در احساس و کنش افراد را با نزدیک شدن به دنیای درونی‌شان در یابد وبه تحلیل و تفسیر آن بپردازد. در جریان این فرآیند محقق و مصاحبه شونده هرلحظه در مورد موضوع مورد بحث عمیق‌تر می‌شوند و محقق به شرکت کننده کمک میکند که بتواند دنیای درونی و تجارب شخصی خود را توصیف کند و قدم به قدم به لایه‌های عمیق‌تر پدیدارها دست یابند.
«تحليل پديدار شناختي تفسيري(IPA) مي‌تواند براي توسعه مفهومي‌توصيف هاي عميق تجربه هاي انساني به كار رود.افزون بر اين مي‌توان از آنها به عنوان ابزاري براي ايجاد نظريه ها ،مدل ها و تبيين هايي استفاده كرد كه به فهم بهتر تجربه هاي كنشگران كمك مي‌كنند. ريشه هاي نظري تحليل پديدار شناختي تفسيري در واقع گرايي انتقادي و پارادايم شناخت اجتماعي قابل پيگيري است» (فيد،,2004:647 به نقل از كوثري وعرفاني حسين پور) براساس اين روش محقق سعي مي‌كند با ارتباط رودررو با افراد بر اساس حالات ذهني و عاطفي آنان به تجربيات زيست شده مشترك آنان در اين زمينه دست يابد . در واقع هدف تحليل پديدار شناسي تفسيري اين است كه در يابد افراد چگونه زندگي اجتماعي و شخصي‌شان را درك و فهم مي‌كنند وچه برداشت هايي از واقعيات و پديدار هاي زندگي روزمره خود دارند .در اين روش افراد به تلاش وا داشته مي‌شوند تا تجربه زيست شده و دنياي شخصي و اجتماعي‌شان را بفهمند و فرد محقق نيز در اين ميان كوشش دارد با شناخت اين فهم حاصل شده براي افراد به اعماق ذهن و تجربه مشترك آنها و چگونگي معنا سازي آنها از واقعيات روزمره دست يابد همچنين در اين روش از مصاحبه نيمه سازمان يافته استفاده مي‌شود . بر اساس اين نوع از مصاحبه ها محقق و افراد مشغول مباحث مربوط به موضوع مي‌شوند و اين امكان براي محقق فراهم مي‌شود كه ضمن جريان رفت و برگشت پرسش و پاسخ با توضيحاتي كه مخاطب ارائه مي‌كند، به اصلاح سوالات بپردازد يا اينكه به مفاهيم مفيد و جالب تري حين مصاحبه دست يابد.
4-4 جمع آوري داده‌ها
پس از شرح روش IPA مرحله جمع آوري داده‌ها انجام مي‌گيرد. محقق با بكاربردن رويكرد يادشده مي‌خواهد تحليل و تفسير كند كه افراد چگونه كنش‌هاي خود را درك مي‌كنند و مي‌فهمند. در اين مرحله پس از شرح رويكرد روشي تحقيق بايد تكنيك مناسبي براي جمع آوري داده‌ها مورد استفاده قرار گيرد. همچنين به اين منظور بايد از تكنيك روش‌شناختي‌اي كه ظرفيت مناسبي براي جمع آوري داده‌ها داراست، استفاده كرد. در ادامه براي رسيدن به اين مهم از تكنيك مصاحبه نيمه ساخت‌يافته در تحقيق حاضر استفاده شده است. اين نوع مصاحبه به محقق اجازه مي‌دهد كه فعالانه در جريان مصاحبه با مصاحبه شونده درگير گفتگو شود و با استفاده از پاسخ‌هاي فرد به اصلاح سوال‌ها بپردازد و در عين حال به حوزه‌هاي مهم و جالبي كه در حين مصاحبه حاصل مي‌شود دست يافته وجهت غني‌تر شدن و گشودن درهاي جديد به تحقيق مورد استفاده قرار دهد. پرواضح است كه رسيدن به عمق بيشتر در روش كيفي كه با تكنيك مصاحبه انجام مي‌گيرد به مهارت وروحيه جستجوگري و تفكر محقق وابسته است.
4-5 نمونه گيري
تحقيق‌هاي IPA در سطح گروه‌هاي كوچك انجام مي‌گيرد و هدف تحقيق، توصيف و تحليل درباره فهم و درك اين گروه كوچك از چيزي است. در اين تحقيق اطلاعات هر يك از مصاحبه شوندگان ضبط و ثبت مي‌شود و پس از مفهوم سازي از داده‌هاي توصيفي براساس روابط بين مفاهيم، دوري و نزديكي تفاوت‌ها و شباهت‌ها و. .. كار تحليل و تفسير انجام مي‌گيرد. معمولا در تحقيق‌هاي IPA سعي مي‌شود تعداد نمونه‌ها زياد نباشد چرا كه ميزان بيش از حد اطلاعات دريافت شده ممكن است موجب سردرگمي‌محقق شده و او را از تحليل درست داده‌هاي ارائه شده باز دارد و متعاقبا از دقت تحقيق كاسته شود. همچنين در اين گونه از تحقيقات موضوع تحقيق و سولات مطرح شده بايد براي مخاطبان مورد توجه و جذاب باشد تا بتوان از حضور آنها در جريان مصاحبه و كمك به رسيدن به نتايج بهره جست. در اين تحقيق برآنيم با تكيه بر نظريه دريافت (مطرح شده از استوارت هال) با رويكردي پديدار‌شناختي به اين موضوع بپردازيم كه مخاطبان موسيقي محلي مازندران چه دريافتي از اين نوع موسيقي دارند و يا به عبارتي ديگر آنها چگونه آثار توليدشده موسيقي محلي مازندران را براساس فاكتورهاي مختلف ازجمله سن، جنس، تجارب شخصي و. .. رمزگشايي مي‌كنند. به ابن منظور مخاطب اين نوع موسيقي بودن از شرايط لازم براي افراد مصاحبه شونده محسوب مي‌شود. بديهي است كه ما در اين تحقيق برآنيم تا نظر گروه كوچكي را در مورد يك موضوع خاص بدانيم و به تحليل و تفسير آن با مستندات و داده‌هاي جمع آوري شده متن مصاحبه بپردازيم. از اين رو نمونه گيري استفاده شده در اين تحقيق نمونه گيري هدفمند مي‌باشد.
– نمونه‌ها از ميان شهروندان قائمشهر از استان مازندران انتخاب شدند
– نمونه‌هاي منتخب از مخاطبان موسيقي محلي مازندراني بوده اند وداراي تجربه مصرف مستمر موسيقي مازندران بودند.
– داشتن آرشيو شخصي از آثار موسيقي محلي و رفتن به كنسرت‌هاي موسيقي محلي مازندراني از شاخص‌هاي علاقمندي مخاطبان به موسيقي مازندراني قلمداد شده است.
– بر اساس هدف تحقيق حاضر مصاحبه شوندگان مي‌بايست از عامه مردم انتخاب مي‌شدند چرا كه دريافت مخاطبان موسيقي مازندراني مد نظر محقق بوده است؛ بنابر اين بديهي است كه مخاطباني كه تخصصا سازي مي‌نواختند و يا توليد كننده آثار هنري و موسيقايي بودند از حيطه مصاحبه شوندگان خارج بودند.
– از تكنيك گلوله برفي براي رسيدن به نمونه‌هاي همگن بهره گرفته ده است.
در نهايت با استفاده از نمونه گيري هدفمند 11 تن از مخاطبان موسيقي مازندران (6 مرد و 5 زن) انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. همچنين قبل از اجراي مصاحبه بوسيله تماس تلفني با مصاحبه‌شونده هماهنگي لازم جهت اعلام علاقمندي فرد به مصاحبه و توضيح ابتدايي از روال مصاحبه به مصاحبه‌شونده داده شد. ضمناً قبل از اجراي مصاحبه ها، مصاحبه‌اي آزمايشي با يكي از دوستان علاقه مند و مصرف‌كننده موسيقي مازندران به منظور محك محتواي مصاحبه و رفع ابهام احتمالي سوالات انجام گرفت. و سرانجام مصاحبه‌ها در تابستان 1392 و در بين مخاطبان موسيقي مازندراني در قائمشهر به انجام رسيد.
نام
شغل
سن
معصومه
خانه دار
63
داريوش
كارمند
54
حميده
خانه دار
51
اسحاق
كارمند
50
محسن
معلم
47
حشمت
مهندس كامپيوتر
38
ونوشه
تصويربردار
34
سپيده
شاعر
30
شقايق
گرافيست
28
علي
كارگر
25
خشايار
دانشجو
20
جدول شماره (4-1) مصاحبه شوندگان
4-6 سوالات ساخت‌يافته مصاحبه
1. معمولا چه اوقاتي موسيقي گوش مي‌كنيد؟
2. انواع موسيقي (موسيقي محلي ) را چگونه دسته بندي مي‌كنيد؟ (مثلا در كامپيوتر شخصي خود انواع موسيقي را چگونه فايل بندي كرده ايد؟
3. ميان انواع موسيقي كه گوش مي‌كنيد موسيقي محلي را چه زماني گوش مي‌كنيد؟كجا هستيد كه گوش مي‌كنيد؟
4. از ميان ژانر‌هاي موسيقي مازندراني به كدام ژانر بيشتر علاقه داريد؟
5. ترانه مازندراني‌اي است، كه براي شما خاطره انگيز باشد؟ (مثلا شنيدنش ياد چيز يا كسي را برايتان زنده كند؟)
6. براي شما چه ويژگي‌هايي در موسيقي محلي هست كه باعث مي‌شود به آن گوش دهيد؟
7. چه آثاري از موسيقي محلي رو تا به حال گوش كرديد؟
8. مصرف موسيقي محلي چه نگاهي از زندگي به شما مي‌دهد؟
9. مصرف موسيقي محلي (ژانر مورد علاقه تان) چه معنايي از زندگي به شما مي‌دهد؟
10. تصور مي‌كنيد مصرف ژانر مورد علاقه تان در طول زمان چه محتوايي از موسيقي محلي مازندران به شما منتقل كرده است ؟
11. موسيقي محلي چه معنايي در زندگي شما دارد؟
4-7 سوالات ساخت يافته تكنيك گلوله برفي
1. تبه چه ميزاني از سليقه موسيقايي دوستانتان مطلع هستيد؟
2. چه مواقع و چقدر در جمع دوستانه خودتان موسيقي محلي گوش مي‌كنيد؟
3. آيا آثار موسيقي محلي را به يكديگر معرفي مي‌كنيد؟
4. آيا از ميان دوستانتان كساني را مي‌شناسيد كه به موسيقي محلي علاقمند باشند؟
5. در صورت امكان لطف مي‌كنيد از ميان دوستان و و آشنايانتان كسي كه مي‌شناسيد و فكر مي‌كنيد به موسيقي محلي علاقمند است و مصرف مي‌كند را به من معرفي كنيد؟
4-8 نحوه اجراي مصاحبه
– به منظور دستيابي بهتر به اطلاعات به مصاحبه شوندگان اطمينان داده شد كه نام و نام خانوادگي آنها و مشخصات فردي‌شان محفوظ خواهد ماند و به جاي آن از اسامي‌مستعار استفاده خواهد شد
– مشخصات فردي از قبيل سن، جنس، شغل و. .. . قبل از اجراي مصاحبه ثبت شد.
– تمام 11 مصاحبه با موافقت مصاحبه شوندگان بر روي voic recorder ضبط گرديد.
-سوالات مصاحبه بر اساس موضوع تقسيم گرديد.
-سعي شد زمان مصاحبه مطلوب باشد، مكان مستقلي واقع در قائمشهر براي مصاحبه مهيا گرديد.
– قبل از اجراي مصاحبه فهرستي از آثار عمومي‌تر موسيقي محلي مازندران كه با توجه با تاريخ اجتماعي و سياسي قائمشهر داراي محبوبيت و شهرت بيشتري بوده اند تهيه شد تا در صورت لزوم به جهت درگير كردن بيشتر مخاطب در مورد موضوع مخاطب و رسيدن بيشتر به عمق، استفاده شود
4-9 تحليل داده ها
تلاش محقق در اين تحقيق بر اين بوده است كه با ورود به دنياي شخصي و ذهني مصاحبه‌شونده تحليل كند كه او چگونه موسيقي محلي مازندران را با تجربه مصرف مستمر اين موسيقي، درك و دريافت مي‌كنند. لازمه رسيدن به اين سطح از تحليل انجام روش تحقيق كيفي، به كار گيري رويكردي پديدارشناسي و به دنبال آن جمع آوري و تحليل داده‌هاي تحقيق بود.
براساس مباحث نظري مطرح شده در فصل دوم مبتني بر طرح نظريه دريافت از استوارت هال و رويكرد‌هاي معطوف به مصرف موسيقي و بر اساس رويكرد پديدارشناسي از طريق مصاحبه‌هاي پديدارشناسي داده‌هاي تحقيق مورد جمع آوري قرار گرفت. و پس از آن به منظور شروع فرآيند تحليل، از تكنيك رمزگذاري آزاد استفاده خواهد شد.
پس از اينكه رمزها براساس تکنيك رمزگذاري به دست آمدند، بر اساس روابط بين رمزها از جمله شباهت ها، تفاوت‌ها و. .. مقوله‌بندي انجام مي‌گيرد. جزئيات اين روند در قالب گام‌هاي زير مي‌باشد.
گام اول: متون پياده شده چندين بار خوانده شده و آنچه كه در صحبت‌هاي پاسخ دهنده مهم و با ارزش به نظر مي‌رسد در حاشيه سمت چپ متن نوشته مي‌شود.
گام دوم: در مورد شباهت ها، تفاوت ها، تناقض ها، ارتباطات، نسبت ها، اظهار نظر شده و به حاشيه سمت چپ اضافه مي‌شود.
گام سوم: قسمت‌هاي مهم متون مصاحبه انتخاب شده و مراحل رمزگذاري آزاد اجرا مي‌گردد.
گام چهارم:رمزهاي بدست آمده فهرست مي‌شوند، بعضي از رمزهاي بدست آمده همانند آهن‌ربايي هستند كه ديگر رمزها را به سوي خود مي‌كشند، از طريق كشش ميان رمزها مفاهيم فراگير حاصل مي‌شود.
گام پنجم: مفاهيم فراگير كه بار انتزاعي بيشتري دارند، مجددا با متن مصاحبه مطابقت داده شده تا از مباحث مصاحبه دور نباشد.
گام ششم: براساس رمزها و مفاهيم به دست آمده مقوله‌بندي انجام مي‌شود. (همان)
4-10 اخلاق در تحقيق
به منظور رعايت اخلاق در تحقيق از اسامي مستعار براي مصاحبه شوندگان استفاده شده است . همچنين قبل از مصاحبه اين اطمينان به مصاحبه شوندگان داده شده است ، داده هاي دريافتي از مصاحبه ها تنها به منظور هدفی علمي مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
4-11 اعتبار در تحقيق
در اين تحقيق از اعتبار سازه استفاده شده است. بدين صورت كه انجام مراحل
