عملیاتی و ضریب واکنش سودهای پایدار و در نتیجه ضریب واکنش سود، در دامنه فرصت‌های سرمایه‌گذاری رفتاری غیریکنواخت داشته باشند. بنابراین لازم است مدل مورد استفاده به گونه‌ای طراحی شود که بتواند رفتار غیریکنواخت احتمالی ضرایب واکنش را در سطوح مختلف نشان دهد. به نظر می‌رسد شواهد مربوط به اینکه چرا و چگونه با تغییر در میزان فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اهمیت نسبی جریان وجه نقد عملیاتی و پایداری سود در تعیین ارزش تغییر می‌کند؛ می‌تواند بطور بالقوه برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مفید واقع شود. از طرفی با تعیین رابطه بین متغیرهای فوق، انتظار می‌رود حسابداران بتوانند درک خود را از نحوه سودمندی اطلاعات حسابداری برای سرمایه‌گذاران افزایش دهند. این امر خود می‌تواند از طریق درک میزان ارزشمندی محصول حسابداری، حسابداران را در ارائه محصول با کیفیت تر تشویق و به تهیه صورت‌های مالی سودمندتر منتهی شود.
1-3. اهداف تحقيق
اهداف این تحقیق را می‌توان در دو حوزه طبقه بندی کرد:
سیاستی/کاربردی
پژوهش‌های حوزه ارتباط ارزشی توجه و علاقه طیف وسیعی از اقشار غیردانشگاهی از قبیل مراجع تدوین استانداردهای حسابداری، سایر تدوین کنندگان مقررات مانند سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای نظارتی مربوط، بانک‌های مرکزی، مدیران شرکت‌ها و سایر استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی و اطلاعات حسابداری را به خود جلب نموده است.
اصلی‌ترین هدف این تحقیق، آگاه ساختن سرمایه‌گذاران از میزان مربوط بودن و قابلیت اتکای اطلاعات حسابداری در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری و ارزش‌گذاری و همچنین نقش متغیرهای مختلف در تبیین سودمندی این اطلاعات است. از طرفی بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، تدوین‌کنندگان استانداردهای حسابداری قادر خواهند بود تا وزن نسبی داده‌های حسابداریِ بیانگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری در میزان ارتباط ارزشی سود را مشخص کرده و برای انجام تعدیلات و یا تغییرات مورد نیاز در استانداردها به منظور بهبود گزارشگری داده‌های مربوط به این متغیرها، تصمیمات آگاهانه‌تری را اتخاذ نمایند.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند در تعیین ارزش شرکت بطور بالقوه برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مفید واقع شده و به بهبود تصمیمات سرمایه‌گذاری کمک نماید.
پژوهشی/دانشی
هدف دیگر این تحقیق، بررسی مغایرت نتایج تحقیقات قبلی صورت گرفته در این حوزه از ادبیات حسابداری است. بررسی مطالعات انجام شده در سایر کشورها، حاکی از وجود ناسازگاری در یافته‌های مطالعات حوزه یاد شده است. انجام تحقیق حاضر می‌تواند ضمن ارائه شواهدی جدید از محیطی متفاوت، گامی هر چند کوچک را در راستای تبیین یافته‌های ناسازگار مطالعات پیشین بردارد.
1-4. سؤالات تحقیق
این تحقیق به طور خاص به دنبال یافتن پاسخ‌هایی برای سوالات زیر است:
1- آیا عدم تقارن اطلاعات ناشی از مجموعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری شرکت، رابطه بازده و سود را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
2- آیا افزایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجب تغییر ضریب واکنش پایداری سود می‌شود و اگر جواب مثبت است در چه جهتی تغییر می‌یابد؟
3- ارتباط ارزشی جریان‌های نقد عملیاتی با وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری چگونه است؟
4- آیا خطای اندازه‌گیری در اقلام تعهدی حسابداری، با وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اطلاع دهنده بودن سود را کاهش می‌دهد؟
نتایج پاسخ به این سوالات شواهد تجربی فراهم می‌کنند که ضریب واکنش سود و جریان نقد عملیاتی با وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری چگونه خواهد بود.
1-5. فرضيههاي تحقيق
نتايج و قواعد حاصل از فرض‌ها را كه با استفاده از روابط و دلایل منطقي از يك پديده بدست آمده، فرضيه گويند. فرضيه از سوالات تحقيق آشكار مي‌شود. با توجه به سوالات این تحقیق، فرضيه‌هایی به‌صورت زير مطرح مي‌شود:
فرضیه اول: با افزایش میزان فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ضریب واکنش سود افزایش می‌یابد.
فرضیه دوم: با افزایش میزان فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ضریب واکنش پایداری سود افزایش می‌یابد.
فرضیه سوم: با افزایش میزان فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ضریب واکنش جریان‌های نقد عملیاتی افزایش می‌یابد.
فرضیه چهارم: با افزایش میزان فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ضریب واکنش اقلام تعهدی افزایش می‌یابد.
1-6. روش انجام تحقيق
تحقيق حاضر از نوع تحقيقات توصيفي– همبستگي مي‌باشد(در تحقيق توصيفي از نوع همبستگي، محقق به بررسي روابط بين دو يا چند متغير مي‌پردازد). به طور خلاصه، روش انجام تحقیق حاضر به صورت گام‌های زیر می‌باشد:
در ابتدا از بین شرکت‌های فعال در بورس تهران، شرکت‌های دارای ملاحظات مدنظر انتخاب می‌شوند.
پس از انتخاب شرکت‌ها براساس ملاحظات مدنظر، داده‌های مالی مورد نیاز برای اجرای مدل‌های ارائه شده در طرح با مراجعه به منابع مربوطه جمع‌آوری می‌گردد.
سپس شاخص‌های مورد نیاز ترکیبی از قبیل شاخص فرصت‌های سرمایه‌گذاری، پایداری سود، ضریب بتا و … براساس مدل‌های تحقیق مورد محاسبه قرار می‌گیرند.
در ادامه از طریق تجزیه و تحلیل رگرسیون چندمتغیره، پارامترهای مدل برآورد شده و در آخر براساس پارامترهای برآوردی نسبت به تایید یا رد فرضیه‌ها اقدام خواهد شد.
1-7. شرح واژه‌ها و اصطلاحات كليدي
برخي از واژه‌ها و اصطلاحاتي كه به طور رايج در اين تحقيق مورد استفاده قرار مي‌گيرند، به صورت زير تعريف مي‌شوند. تعريف اصطلاحات از يك سو موجب جهت‌دهي بحث و از سوي ديگر موجب پيشگيري برداشت‌هاي متفاوت خوانندگان از اصطلاحات كاربردي مي‌شود.
ارتباط ارزشی7: ارتباط ارزشی به صورت رابطه بین ارقام حسابداری و ارزش بازار اوراق بهادار تعریف شده است. ارقام حسابداری تنها زمانی دارای ارتباط ارزشی خواهند بود (رابطه معناداری با قیمت‌های سهام خواهند داشت) که اطلاعات مربوطی را برای مقاصد ارزش‌گذاری برای سرمایه‌گذاران فراهم نماید و برای انعکاس در قیمت‌های سهام به قدر کافی قابل اتکاء باشند. بنابراین آزمون‌های ارتباط ارزشی، آزمون همزمان مربوط بودن و قابلیت اتکای مقادیر حسابداری است (بارث و همکاران8، 2000).
فرصت‌های سرمایه‌گذاری(IOS)9: بیانگر مخارج اختیاری ناشی از تصمیمات سرمایه‌گذاری و تامین مالی مدیران است که انتظار می‌رود نرخ‌های بازده غیر عادی عاید کنند. در این تحقیق فرصت‌های سرمایه‌گذاری از طریق نسبت بازار به دفتری اندازه‌گیری می‌شود(کومار و کریشنان، 2008).
ضریب واکنش سود (ERC)10: این ضریب، اندازه بازده غیر عادی اوراق بهادار را در واکنش به جزء غیرمنتظره سود(یعنی سود مازاد بر آنچه انتظار می‌رفته است) اندازه‌گیری می‌کند و از طریق شيب رگرسيون بازده‌ها (یا بازده‌هاي غيرعادی) نسبت به تغيير در سود (يا سود غيرمنتظره) اندازه‌گیری می‌شود. (اسکات، 2009).
پایداری سود:11 تداوم و ثبات سود از یک دوره به دوره بعد را ارزیابی می‌کند که از طریق رگرسیون سال جاری نسبت به سال قبل اندازه‌گیری می‌شود. (ثقفي و كردستاني، 1383).
ضریب واکنش جریان وجه نقد عملیاتی (CRC)12: این ضریب، اندازه بازده غیر عادی اوراق بهادار را در واکنش به جزء غیرمنتظره جریان وجه نقد عملیاتی اندازه‌گیری می‌کند و و از طریق شيب رگرسيون بازده‌ها (یا بازده‌هاي غيرعادی) نسبت به تغيير در جریان نقد عملیاتی (يا سود غيرمنتظره) اندازه‌گیری می‌شود (کومار و کریشنان، 2008).
اقلام تعهدي:13 تعديلات موقتي هستند كه جريان‌هاي نقدي را طي دوره‌هاي زماني انتقال مي‌دهند. نفع عمده‌ي اين انتقال آن است كه ارقام تعديل شده، تصوير درست‌تري از عملكرد اقتصادي شركت ارائه مي‌دهند. اقلام تعهدی در این تحقیق از طریق تفاوت بین سود قبل از اقلام غیرمترقبه و جریان وجه نقد عملیاتی دوره جاری محاسبه می‌شود(ديچو و دايچو14، 2002).
ضریب بتا (β): شاخص ریسک سیستماتیک است که از طریق ضریب شیب رگرسیون مدل بازار برآورد می‌شود(اسکات، 2009).
1-8. استفاده‌كنندگان از نتايج تحقيق
به نظر می‌رسد نتایج حاصل از این تحقیق نه تنها می‌تواند در تعیین ارزش شرکت بطور بالقوه برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مفید واقع شود، بلکه همچنین با تعیین رابطه بین متغیرهای مورد مطالعه، حسابداران می‌توانند درک خود را از نحوه سودمندی اطلاعات حسابداری برای سرمایه‌گذاران افزایش دهند. این امر خود می‌تواند به تهیه صورت‌های مالی سودمندتر منتهی شود. از طرفی تدوین‌کنندگان استانداردها نیز می‌توانند از نتایج حاصل از این تحقیق در ارزیابی‌های خود برای تدوین استانداردهای آتی استفاده نمایند. بنابراین به طور خلاصه انتظار براين است كه در صورت تحقق اهداف مورد نظر در اين تحقيق، نتايج آن قابل استفاده براي افراد زير باشد:
سازمان حسابرسي:
در بهره‌گيري از نتايج بدست آمده و آگاهي از ميزان اهمیت اثربخشی استانداردهاي حسابداري مربوط به گزارشگري مالي از نظر تولید اطلاعات باکیفیت و سودمند برای استفاده‌کنندگان، بویژه افشای اطلاعات مکمل درباره‌ی پروژه‌های سرمایه‌گذاری و تعهدات سرمایه‌ای.
سازمان بورس و اوراق بهادار:
به عنوان بخشي از رسالت اطلاع رساني و حمايت از سرمايه‌گذاران و نيز الزام شركت‌ها به اطلاع‌رساني اطلاعات سودمند.
تحليلگران مالي و كارگزاران بورس:
به عنوان ابزارهاي انعطاف پذير در تصميم‌گيري‌هاي مالي و راهنمايي و مشاوره سرمايه‌گذاران بالقوه و بالفعل.
پژوهشگران:
در راستاي معرفي و بحث پيرامون تحقیقات ارتباط ارزشی و محتوای اطلاعاتی سود و تلاش براي انجام امور تحقيقاتي براي بررسي این حوزه از تحقیقات.
1-9. ساختار كلي تحقيق
طرح کلی گزارش تحقیق حاضر با توجه به مراحل فرآیند تحقیق علمی به شرح زیر است:
فصل اول: هدف تحقيق به عنوان گامي در جهت توسعه تحقيقات اثباتي براي درك بهتر نقش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ارزشیابی سود و جریان‌های نقد عملیاتی در اين فصل بيان و سپس موضوع تحقيق تشريح و توجيه اهميت آن مطرح گرديده است. در نهايت خلاصه‌اي از روش انجام تحقيق در پايان فصل ارائه شده است.
فصل دوم: اين فصل به‌طور فشرده نگاهي به مباني نظري پشتوانه‌ي انجام اين تحقيق دارد و با بررسي يافته‌هاي تجربي درباره موضوع اين تحقيق و موارد مشابه به بررسي اهميت و تشريح نظری متغيرهاي مورد استفاده مي‌پردازد و سپس پيشينه‌ي مختصري از تحقيقات انجام شده قبلي در ارتباط با موضوع تحقيق در سطح داخلي و بين‌المللي ارائه مي‌دهد.
فصل سوم: در اين فصل به تبيين روش تحقيق پرداخته مي‌شود. فرضيههاي تحقيق، تعريف عملياتي متغيرها، جامعه آماري، روش پردازش داده‌ها، مدل مورد استفاده و روش تجزيه و تحليل داده‌ها توضيح داده شده است.
فصل چهارم: اين فصل به تجزيه و تحليل يافته‌ها و اطلاعات اختصاص مي‌يابد و در دو بخش آماره‌هاي توصيفي و استنباط آماري، ابتدا نگاهي كوتاه به آماره‌هاي پراكندگي داده‌هاي جمع‌آوري شده خواهد داشت و سپس مدل‌هاي مختلف تجزيه و تحليل رگرسيون ارائه و نتايج آزمون‌هاي آماري بيان مي‌گردد.
فصل پنجم: در اين فصل ابتدا نتايج تشريح و مورد ارزيابي قرار گرفته، و با يافته‌هاي تحقيقات مشابه قبلي مقايسه شده است. سپس محدوديت‌هاي احتمالي براي تعميم نتايج ارائه گردیده است. در خاتمه زمينه‌هايي براي تحقيق‌هاي آتي مطرح شده است.
1-10. خلاصه فصل
در این فصل با بیان و تشریح موضوع، مساله تحقیق بیان گردید و ضمن تبیین اهمیت و ضرورت آن، اهداف تحقیق تشریح گردید. در ادامه با طرح فرضیه و روش اجرای تحقیق، برخی از اصطلاحات کلیدی مورد استفاده تعریف گردید و در پایان خلاصه‌ای از ساختار کلی تحقیق بیان شد.
فصل دوم
مبانی نظری
و
پیشینه‌ی تحقیق
مقدمه
سرمایه‌گذاران برای اخذ تصمیمات سرمایه‌گذاری، به تعیین ارزش شرکتی می‌پردازند که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند یا برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اند. متغیرهای حسابداری از جمله اطلاعات مهم و کلیدی است که معمولاً برای ارزیابی عملکرد بنگاه‌های اقتصادی و ارزش‌گذاری قیمت سهام مورد استفاده قرار می‌گیرند. نمونه‌ای از این ارقام حسابداری، سود و جریان‌های نقد عملیاتی است. آگاهی از سودمندی این ارقام د
