ابتدایی…………………………………………………………………………………………………………………………….113
5-6- پلان سازه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………114
5-7- تصویر سه بعدی سازه……………………………………………………………………………………………………………………………………..115
فصل اول : موضوع طرح
1- 1- بیان مسئله :
جوانان به عنوان آینده سازان جامعه دارای اهمیت ویژه ای می باشند. اکثر جوامع پیشرفته برای آماده سازی پذیرش این نقش مهم و پر اهمیت برای جوانان خود برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت طراحی می نمایند. سلامت رواني جوانان موضوعي بسيار مهم است؛ اما اغلب مورد غفلت قرار مي‌گيرد. بديهي است که آينده کشور در دست جوانان است و آنها هستند که بايد فردايي بهتر را رقم زنند. درحال حاضر بزرگ‌ترين بخش جمعيت جهان را افراد زير 25 سال تشکيل مي‌دهند. بيشتر مسائل و اختلالات رواني در دوران نوجواني آغاز شده و تا بزرگسالي ادامه مي‌يابد و چنانچه درمان نشود عواقب عاطفي و اجتماعي شديدي را به افراد و جوامع تحميل مي‌کند. پيشگيري اوليه و ارتقاي سلامت روان جوانان و تشخيص به موقع مسائل و اختلالات رواني جوانان بسيار مقرون به صرفه است و از عواقب فردي و اجتماعي اختلالات رواني مي‌کاهد.
جوان ناخودآگاه الگوخواه و الگوپذير است. يكي از بهترين راه‌هاي به رسميت شناختن جوان واگذار كردن كار به اوست، چنانکه بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي كنيم كه جوان خود مجري بسياري از كارها باشد و بتواند ابتكار و خلاقيت خود را نشان دهد و در بستري آماده به ظهور و شگفتي خود بينديشد. با توجه به حساسیت و اهمیت این دوره از زندگی باید به نیازهای روحی و روانی و بالاخص نیاز اجتماعی جوان به خوبی پاسخ داده شود. توجه به نیازهای فرهنگی و شناسایی آنها از دیرباز در جوامع انسانی مورد نظر بوده ، مخصوصا در میان جوانان این مسئله اهمیت بیشتری دارد. با شناخت نیازهای فرهنگی، هویت فرهنگی اصالت بیشتری به خود می گیرد و سرمایه های فرهنگی یعنی دانش، مهارت، فنون، علوم و تکنولوژی توسعه می یابد. تفرجگاه ها مي توانند با ارائه امكاناتي اين امر مهم را دستيافتني نمايند و بي توجهي به موارد بالا منجر به هدايت جوانان توسط افرادي كه اين نياز را در جوانان شناسايي نموده و آنان را به مسيرهاي نا مناسب خرافه پرستي و رفتار ضد هنجار مي نمايد.
حال با توجه به موارد بالا مسئله اساسی این تحقیق این است که آیا می توان با در نظر گرفتن فضایی برای هدفمند شدن تفریح و تفرج جوانان، الگوهای رفتار فراغتی مناسبي برای آنان جهت تحقق اهداف متعالی جامعه طراحی نمود؟
1- 2- پیشینه تحقیق :
امروزه مسئله ناهنجاري و بزهكاري نوجوانان و جوانان به صورت يكي از حادترين مسائل اجتماعي جوامع مختلف درآمده است. پيدايش جوامع و ارتكاب جرم از آغاز با يكديگر همراه بوده اند؛ زيرا از روزي كه افراد دور هم جمع شده و تشكيل جامعه داده اند ناهنجاري نيز با آنان همراه شـده و گسترش يافته است. رسوخ ناهنجاري هاي رفتاري در ميان نوجوانان و جوانان كه سازندگان اجتماعي فردا هستند و ريشه دار شـدن آن موجب بيم و نگراني بيشتري شده است. انسان همواره تحت تاثير فضا و مكان زندگي خود است .تحقيقات نشان داده است جنبه هاي روحي و رواني تحت تاثير جنبه هاي فيزيكي است. (ستوده ،1373،ص73)
اوقات فراغت جوانان و سبکهای گذران آن، در عینحال که در هر جامعهای می تواند معرف تحولات اجتماعی و فرهنگی به سامان بوده و دریچه ای برای ورود نوآوری های فرهنگی تلقی شود، در موارد زیادی نیز میتواند به عنوان منبع تهدید و نابسامانی و موضوع شکاف بین نسلی واقع شود. از این جهت، رابطه ی این فعالیتها و سبکهای فراغتی با فرهنگ مسلط در جامعه از اهمیت خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است.
از نمونههای مشابه داخلی موفق میتوان به مرکز فرهنگي سينماي اصفهان )مجتمع فرهنگي فرشچيان( اشاره کرد که طراحي آن توسط فرهاد احمدی صورت گرفته است، به اواخر دهه شصت بازمي گرد، یکی از پروژههای موفق در این زمینه میباشد. نقطه آغازين و ايده اوليه طراحي تصوير ذهني معمار از منظر پشتي پل خواجو در زمان برگزاري جشن هاي بزرگ صفوي است. در واقع سعي شده است که در اولين گام عناصر اصلي سازمان دهي فضاي برگزاري جشن ها با استفاده از آب نما، پل و رواق هاي اطراف به صورت انتزاعي بازسازي شود. به بيان ديگر خلوص و شفافيت فضاهاي معماري عصر صفوي و مکتب اصفهان معمار را بر آن داشته تا با استفاده از آب نماي مرکزي علاوه بر اعلام حضور زاينده رود در نزديکي ، با نمايش تصوير مجازي از حجم اصلي بنا که خود در پرسپکتيو و اندکي در دور دست واقع شده تقارني را که در امتداد محور طولي عرضه داشته با کمک آب نما به بعد سوم برده و در اين حال بيننده را با خود و اثر معماري تنها مي گذارد و او را به درون ساختمان دعوت مي کند.
از دیگر نمونههای موفق داخلی در این زمینه میتوان از «مرکز فرهنگی دزفول» اثر دیگری از فرهاد احمدی نام برد.
از نمونههای خارجی که از لحاظ مطالعات، کانسپت و فرم به پرژه حاضر شباهت دارد میتوان از «مرکز فرهنگی حیدر علی اُف» طراحی شده توسط زاها حدید اشاره کرد. دیگر نمونههای بررسی شده مراکز فرهنگی گوانگجوی چین، آگورا و دسکونستلینی در هلند میباشند. (فصل 3)
1- 3- اهداف تحقیق :
1- 3- 1- اهداف اصلی:
1. شناسایی عوامل موثر بر طراحی فضایی مرکز فرهنگی جوانان منطقه 22 سایت دریاچه چیتگر
2. طراحی مرکز فرهنگی جوانان منطقه 22 سایت دریاچه چیتگر
1- 3- 2- اهداف فرعی:
1. شناسایی عوامل موثر در ایجاد آرامش در جوانان
2. شناسایی عوامل موثر در پرورش خلاقیت جوانان از طریق فرم و فضاسازی معماری
3. شناسایی عوامل موثر در ارتقای سطح هويت فرهنگي جوانان از طریق فرم و فضاسازی معماری
1- 3- 3- فرضیه و یا سئوالات کلیدی تحقیق :
1. آیا فرم معماری بر شکوفایی و تحریک خلاقیت جوانان موثر است؟
2. آیا فرم معماری بر تقویت هویت فرهنگی جوانان موثر است؟
3. آیا ایجاد فضاهای طبیعی بدون در نظر گرفتن هدف و برنامه برای تفرج و آرامش جوانان کفایت می کند؟
1- 4- روش تحقیق :
روش تحقیق در این پژوهش اسنادی میباشد. جهت جمع آوری اطلاعات از منابع چاپی و الکترونیکی استفاده شده است.
فصل دوم: مفاد بنیادین
2- 1- جوان
همانطورکه در مقدمه عنوان شد، محوریت مرکز محله مورد نظر، جوان و سپری کردن اوقات فراغت وی با رویکرد کارآفرینی و اصلاح الگوهای ذهنی وی می باشد.حال به بررسی جوان به عنوان محور بحث می پردازیم.
2- 1- 1- تعریف جوان
جوانی به زمانی میان کودکی و میانسالی در زندگی هر فرد گفته می‌شود. به طور تقریبی برابر است با سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی .جوانی همچنین با نمود، طراوت، نیرومندی، روح و.. بعنوانِ شخصی که جوان است نیز تعریف شده است. (مک میلان،1981،ص115)
در سراسر جهان، اصطلاحات جوان و نورسیده غالباً به یک مفهوم گفته می‌شوند. جوانی به دوره‌ای از زندگی گفته می‌شود که نه کودکیست و نه بزرگسالی. بلکه جایی میانِ این دو است. وقتی می‌گوییم او جوان است جوانی، بعنوان مشخصه یک نگرش خاص از نوع رفتار شخص است.
در تعریف جوان و جوانی عمدتاً به مشخصه بلوغ روانی و ظهور رفتارها و حالات پس از دوران کودکی و نوجوانی توجه می‌کند و به همین نحو یک فیز‌یولوژیست آثار رشد و بلوغ فیزیولوژیکی را در اشخاص مد نظر قرار می‌دهد.
جوان حلقه اتصال دو نسل است :1- نسل گذشته 2- نسل آينده
هرگونه سخني در مورد جوان در عين سادگي بسيار مشكل و پيچيده است، زيرا احتياج به معرفت و شناخت كامل اين دو نسل دارد. شناخت اين نسل يعني شناخت روحيات، شناخت تمايلات، شناخت احساسات، شناخت خواسته‌ها و توانمندي‌هاي جوان. پس اگر نتوانيم تفسيري صحيح و منطقي از جوان داشته باشيم، نمي‌توانيم او را دريابيم و مهم‌ترين نكته اينجاست كه او نيز از خود، محيط خود، آينده خود و هدف آفرينش تفسير روشن و همگون داشته باشد.
2- 1- 2- جوان و رهیافتهای آن
اگر به مطالعات علمی در خصوص جوانان که بیشتر از نیمه دوم قرن بیستم به بعد انجام شده‌اند نظری بیفکنیم متوجه می‌شویم که در مطالعات مربوط به مسائل جوانان رهیافتهای گوناگونی وجود داشته است. در بررسی تماس که انجام شده میتوان چهار رهیافت عمده ذیل را از یکدیگر تفکیک کرد: رهیافت روان شناختی، رهیافت عمده ذیل را از یکدیگر تفکیک کرد: رهیافت روان شناختی، رهیافت تنکردشناختی، رهیافت جامعه‌شناختی و رهیافت جمعیت شناختی. در سال‌های اخیر به علت توجه و حساسیت بیشتر جوامع بر مسائل اجتماعی و توسعه‌ای آن چه بیشتر مطرح بوده، رهیافت جامعه‌شناختی و جمعیت شناختی است. رهیافتهای جامعه شناختی را میتوان در مطالعات فرهنگی و خرده فرهنگی مربوط به جوانان مشاهده کرد و رهیافت جمعیت شناختی را در مدیریت توسعه و برنامه‌ریزی دولتی که با اهداف آماری همراه است، مشاهده کرد. با این حال ضمن تأیید مجزا بودن چهار رهیافت فوق باید متذکر شد که رهیافتی تلفیقی از این رهیافت‌ها وجود دارد که از طرف برنامه‌ریزان امور جوانان اتخاذ می‌شود. برنامه‌ریزان و سیاستگذاران خاص مسائل جوانان با اعتقاد به این که مسئله جوانان مسئله‌ای فرا بخشی است و نمی‌توان آن را در یک حوزه‌ی خاص مورد بررسی و رسیدگی قرار داد. اقدام به اتخاذ رهیافت چند بخشی می‌کنند. در رهیافت چند بخشی هم به مسائل روان شناختی، تنکردشناختی و جامعه شناختی جوانان توجه می‌شود و هم مسائل جمعیت شناختی جوانان در رهیافت چند بخشی به طور همزمان مسائل کیفی و کمی جوانان در نزد پژوهشگران و سیاستگذارانی که در حوزه‌های مختلف علم و عمل مشغول هستند، متفاوت است و این به علت رهیافت‌ها و منظر‌های مختلفی است که نسبت به موضوع مورد مطالعه خود دارند. این موضوع زمانی که چند ملت مختلف را مورد مقایسه قرار دهیم به وضوح مشهود است، زیرا در کشورهای مختلف تعاریف متفاوتی از جوان و جوانی در نزد برنامه‌ریزان امور جوانان وجود دارد به طوری که جوانان را در گروه‌های سنی تقریباً متفاوت قرار می‌دهند. برای نمونه، جوانان در جمهوری اسلامی ایرانی گروه سنی 14 تا 29 سال، در اتریش گروه سنی 15 تا 25 سال ، در مالزی گروه سنی زیر 40 سال، و در تایلند گروه سنی صفر تا 30 سال تعریف شده‌اند. به طور کل تعاریفی که از سوی بیشتر کشورهای جهان ارائه شده است معدل 15 تا 25 سال را شامل می‌شوند. در نزد سازمان‌های بین‌المللی نیز این تنوع و تکثر در تعریف از جوانان به چشم می‌خورد. برای نمونه، یونسکو که خود تحت نظام ملل متحد قرار دارد در تعریف خود از جوانان گروه سنی 15 تا 40 سال را پیشنهاد داد که مورد توافق بین‌المللی هم قرار گرفت، در حالی که بخش اطلاعات ملل متحد و دیگر برنامه‌ها و ارگان‌های ملل متحد تعریف ارائه شده از سوی واحد جوانان ملل متحد مستقر در اداره امور اجتماعی و اقتصادی دبیرخانه ملل متحد را پذیرفته‌اند: یعنی گروه سنی 15 تا 24 ساله. (مک میلان،1981،ص115)
در مطالعه‌ای که سازمان ملل متحد تحت عنوان «وضعیت جهانی جوانان در دهه‌ی 1990» انجام داده است این تعریف از جوانان ارائه شده است:” جوانی مرحله‌ای انتقالی از علایق و آسیب پذیری‌های کودکی به حقوق و وظایف بزرگسالی است. جوانی مرحله وظایف، مسئولیت‌ها و مشکلات جدید است و نوجوانی معمولاً به عنوان دوره‌ای موقت شناخته می‌شود که طی آن جامعه فرد را به عنوان یک کودک محسوب نمی‌کند، اما در عین حال به او موقعیت قانونی یک بزرگسال را نیز اعطا نمی‌کند. جوانان به هنگام بلوغ معمولاً از موقعیت کامل بزرگسالان و حقوقی چون تشکیل خانواده اشتغال به کار و حقوق سیاسی برخوردار نیستند. قبل از این
