را اداره کنندبا درآمد نفتی ایران رقابت می‌کند، با این تفاوت که درآمد نفتی متمرکز است، اما درآمد توریستی میان مردم توزیع می‌شود.
1-11- طبيعت و معماري
در حضور طبيعت اکثراً با شگفتي بهکارکرد بي‌نظير آن در شرايط مختلف پي مي‌بريم شايد پاسخ در قابليت‌هاي شگفت‌انگيز طبيعت در پاسخ‌دهي به موقعيت‌هاي بحراني باشد.
اما در مقابل بعد از گذشت هزاران سال از شروع ساخت و ساز بنا آنچه انسانها مي‌سازند خود را در مقايسه با ساخته‌هاي طبيعت بسيار ناکارآمد و همين‌طور از نظر سازه‌اي با ميزان مصرف بسيار بالاي منابع طبيعي و ناتوان در مقابله با شرايط بحراني جوي و طبيعي نشان داده‌اند و سازه‌هايي مضر براي سلامت انسان و محيط و در بسياري موارد نازيبا از لحاظ بصري و ناسازگار با محيط اطراف در مقابل رويکرد تکاملي بر مبناي کارايي بهينه طبيعت بنا نهاده شده است که به ايجاد گسترده وسيع و جالبي از فرم‌ها مي‌انجامد و هيچ کدام بر پايه سليقه‌هاي عمومي فرم‌هاي آشنا و تطابق‌ها ساخته نمي‌شوند.
ارگانيزم‌هاي گوناگون طبيعي از بدو پيدايش ملهم از نوعي بينش و آگاهي دروني دقيق به درستي مي‌دانند کجا بايد ساخت از چه مصالحي استفاده کرد و اين مصالح چگونه بايد با هم ترکيب شوند در حالي که انسانها ظاهراً فاقد اين دانش ذاتي در طراحي و ساخت هستند آنها بايد فرا بگيرند.
هر جزء طبيعت در ذات خود مشخصه و هويت ساختار و فرم و همچنين موجوديت و هدف مختص به خود را داراست که همگي به گونه‌اي وحدت مي‌انجامد و تضمين کننده تجسم فرمال آنهاست که به صورت مستقيم با ساير فرم‌ها ارتباط مي‌يابند.
در دنياي ما هر ايده جديد ريشه در کشف تعدادي از زواياي پنهان طبيعت دارد که به گونه‌اي شگفت‌آور از طريق مشاهده و بازتاب‌هاي طبيعي آشکار مي‌شوند.
منبع موج خلاقيت بي‌وقفه و تکاملي انسان ريشه در آگاهي‌هاي عميق طبيعت دارد.
هر اختراع زاييده تفکر انسان هرچند که تنها کاربردي انساني داشته باشد اما ناخودآگاه رويکردي به سرچشمه نامتناهي نبوغ و قدرت طبيعت دارد. در حقيقت طبيعت و طراحي به نقاط پنهان ناخودآگاه انسان تبديل شده‌اند.
اکتشافات و پيشرفت‌هاي انساني همگي به گونه‌اي به جنبه‌هايي از پديده‌هاي طبيعي توجه داشته‌اند. هر اختراع روش درماني روش علمي نوين و هر اکتشاف فيزيکي و روانشناختي رويکردي به ذهن پوياي طبيعت دارد.
متأسفانه ارزش‌هاي معماري امروزه با رويکردي مصرف‌گرا به ساخت فرم‌هاي قراردادي و با دل مشغولي‌هاي شخصي و بدون توجه به محيط اطراف آن گستره متنوع فرم‌هاي طبيعي را به دست فراموشي سپرده‌اند.
1-12- پیوند دوباره با محیط‌های طبیعی
تفکری که می‌تواند به هنگام تماس با طبیعت با محیط بکر و وحشی اطراف ایجاد شود و نیز حس تعالی یا زیبایی که سبب جدایی‌مان از اندیشه‌های روزمره می‌شود، تنها یک تفکر منفک کانتی (استدلال عقلی) نیست و می‌تواند به عنوان جامع‌ترین بیان از پیوندی کامل با محیط باشد که به حد بالایی از زیبایی واکنش نشان دهد. تفرج در محیط کر بیابان یا جنگل یا هر مکان دیگری حتی در حداقل طبیعی بودن. در گستره تسلسل طبیعت/ فرهنگ، می‌تواند بسیاری از ما را از روزمرگی‌ها و فشارهای عصبی خیابانهای شهری دور کرده سبب آرامش ما گردد. انگیزه هرچه باشد آگاهی حسی ما، خود را با وضعیتهای گوناگون محیط وفق می‌دهد.
تماس با طبیعت، بسیاری از ما را با ریتم و چرخه‌های زندگی، مانند تغییر فصول، جزر و مد یا چرخه زندگی گیاهان و جانوران هماهنگ می‌سازد. شریل فاستر این موضوع را مورد بحث قرار داده و از قول کای سیر کلو، محقق آمریکایی نقل می‌کند:«بیگانگی، ایراد بزرگ قرن ماست». و آن را به عدم علاقه در ایجاد زیبایی مربوط می‌داند، یعنی آنچه سبب می‌شود تا ما در محیط خودمان احساس بیگانگی کنیم.
بر خلاف نظر عموم، بیگانگی با محیط وقتی ایجاد می‌شود که تصاویر از طبیعت تأثیر زیادی بر سبک زندگی می‌گذارد. یعنی آنچه بسیاری، آرزوی آن را دارند. توجه به محیط بسیار خوب است. ولی بدون در نظر گرفتن پویایی جهان طبیعی یا واقعیات زندگی روستایی بیهوده است. این حالت به دلیل عدم تماس یا پیوند با محیط رخ می‌دهد. بازدید از پارک ملی یا دیگر نقاط دیدنی از داخل ماشین، همانگونه که قبلاً نیز بدان اشاره شد، تجربه را به ادراکی جداگانه تبدیل می‌کند که تماماً بصری و بر پایه چشم انداز دور است.
شریل فاستر، در کنفرانس زیبایی شناسی که در سال 1996 در فنلاند برگزار شد، توضیح می‌دهد که چگونه گروهی از دانشجویان شهرسازی را به یک منطقه جنگلی طبیعی (در حد جنگلها آیلندرود یا نیوجرسی آمریکا) برده و واکنش آنها را به عنوان بخشی از تحقیق بررسی کرده است. او اشاره می‌کند: همه به تدریج از مرحله توجهات اولیه تا گفت و گو و توجهات عقلی، به فراگیری کیفیت منظر و تغییر ریتم قدم زدن رسیدند. سپس بطور کاملی جذب محیط شدند. با از بین رفتن اندیشه‌های پوچ اولیه، تجربیات زیبایی آغاز شد. در انتهای پیاده‌روی، خستگی فیزیکی و آرامش ذهنی، سبب شد تا فشار عضلانی و فعالیت ذهنی داخل خانه و محیط شهری کنار گذارده شود. از این تجربه، درسهایی میتوان آموخت. جنگل، محیط فراگیر خاصی را ایجاد می‌کند به راحتی تمام حواس ما را با خود پیوند می‌دهد و نیز جایی است که فقدان لایه‌های فرهنگی و فعالیتهای انسانی به تجلی زیبای آن کمک می‌کند.
آندرو برنان از این هم فراتر می‌رود و ادعا می‌کند از آنجایی که ما بخشی از طبیعتیم، برای آنکه به انسانهایی کامل تبدیل شویم، باید با آن تماس داشته باشیم. او هویت ما را با طبیعت مرتبط دانسته و آن را اولیت قدم به سوی اصول اخلاقیات محیطی معرفی می‌کند و معتقد است که اخلاقیات و زیبایی شناسی مانند حقیقت و زیبایی به هم مرتبط‌اند. بنابراین منطقی نیست که منابع مستقیم تماس خود با طبیعت را تشخیص دهیم ولی به آن اهمیت ندهیم، یعنی کار که هم اکنون انجام می‌دهیم.
1-13- نقش طبيعت در معماري
مفهوم واژه ی بیونیک
واژه ایی به نام “بیونیک” از ترکیب دو لغت “بیولوژی” و “تکنیک” به معنای زیستار شناختی یا بکارگیری اندام‌های ساختگی طبیعت که به فارسی “زیست فنی” میباشد بیان گردیده است.بیونیک را علم سیستم‌هایی که شالوده و پایه ی تمامی سیستمهای زنده‌اند میدانند. امروزه هرجا سخن از تکنولوژی به میان می‌آید تصویر همان دستاوردهای مهم تکنولوژی به ذهن می‌آید اما اگرکمی به مسیرتکنولوژی دقت کنیم هر پدیده صنعتی یا ساختمانی، از الگوی زنده طبیعت الهام گرفته است. هم اکنون بیونیک از هر جهت، هنر به کارگیری دانش سیستمهای زنده در حل مسائل فنی است. از رهاورد تحقیقات علمی، با تلفیق دو واژه «بیولوژی» و «تکنیک»، علم «بیونیک» را به عنوان دانشی که مسایل فنی را از را ههای زیستی حل می‌کند، بنا نهاده‌اند.
معماری بیونیک و آشنائی با آن
انسان از بدو پیدایش تاکنون در طبیعت به کندوکاو مشغو ل بوده و هست، در طبیعتی که همواره برای او ناشناخته و بوده. زمانی او به تدریج از دل طبیعت واژه تکنولوژی و هنر را بیرون کشید وآنها را برای ترکیب در ذهن خود پرواند و حاصل آنرا طی قرنها به زبانهای مختلف باز گو کرد. بنابراین لازم است ارتباطی با اصول منطقی و علمی بین سیستمهای ماشینی و سیستمهای زنده پدیدار شود روح بخشیدن به ساختمان یکی از تمایلات معماری بیونیک است که با توجه به قدرت سازه برای تنفس ( زنده‌نمایی )، به کمک خطوط مستقیم یا منحنی خالص و القاء آهسته تمامیت سازه به آن دست پیدا می‌کنند و مهم ترین چیز برای معماری بیونیک آن است که ساختمان بتواند زنده بودن خود را القاء کند.
از بدو آفرینش زمین، طبیعت خود، تبدیل به طراح و معمار نهایی شده است طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته‌اند با تزئینات و طراحی‌های لازم بر مشکلات محیط زیست خود فائق آیند و انسان نیز درطول زندگی خود، همیشه سعی داشته برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام بگیرد.
بعنوان مثال:۱-خفاش. ۲-دلفین‌ها ۳-عنکبوت ها ۴- زنبورها ۵-موریانه‌ها
تقلید از طبیعت مزایای بسیاری دارد. هر جاندار کنونی دارای چندین میلیون سال تکامل است، در این فاصله زمانی طبیعت هر چه را که سازگاری نداشته از بین برده است و این امیدواری را بوجود آورده که بشر بتواند با مطالعه فرآیند تکامل، مکانیسم‌های جدید فناوری را از روی موجودات زنده نسخه‌برداری کند.
بیونیک یا علم بررسی نظام حیات جانداران، امروزه به عنوان یکی از سه علم برتر جهان (IT, Nano, Bionic ) معرفی گردیده است. در واقع عوامل مهمی که در طبیعت وجود دارد و انسان برای ساخت بناهای خود از آنها استفاده نموده، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-پوسته یا جلد ۲- ساختار ۳- آراستن ۴- انرژی
بیونیک در واقع شامل سه بخش است:
علم سیستم هایی که کار آنها از سیستم های زنده گرفته شده است ( ساختار اصلی
علم سیستم هایی که خصوصیاتی شبیه خصوصیات سیستم های زنده را دارند. ( مکانیزم ها
علم سیستم هایی که از نظر ظاهر به سیستم های زنده شبیهند ( دریافت های حسی فرم )
و در واقع هر محصول سه عنصر اصلی بنامهای ساختار، مکانیزم و فرم را داراست و روابط عملکردی موجود با فرم و مواد به صورت زیر می باشد:
آنالیز فرم : ۱-فرم پایه ۲-فرم پیچیده ۳-تعین تناسبات و اندازه ۴ – آنالیز مکانیزم ۵-آنالیز رابطه ی فرم ۶- آنالیز رابطه ی عملکرد
طراحی بر اساس بیونیک یا بیودیزاین را میتوان بصورت زیر بیان کرد:
۱-انتخاب موجودزنده ۲-شناسایی خصوصیات زیستی ۳-محیط زندگی ۴- عکس العمل ها ۵-خصوصیات فیزیکی ۶-روابط سیستماتیک
الف شناسایی خصوصیات معماری
الف -۱ ساختارهای داخلی روابط سیستماتیک
الف –۲-پیکره اصلی موجود: تناسبات هندسی، مواد و نسبت ها
پیشگامان معماری بیونیک و نمونه های آن
آنچه تحت عنوان معماری بیونیک به بحث در مورد آن پرداخته ایم مقوله ایست که از آغاز زندگی انسان با او همراه بوده است! قرنهاست که بشر با طبیعت به سر برده و خود از آن الهام می گیرد. لئوناردو داوینچی، یکی از اولین کسانی بود که برای حل مسائل زمانش به جستجو و تحقیق در ساختار جانداران پرداخت.
یکی از بهترین طرح‌های شناخته شده از علم بیونیک اثر لئوناردو داوینچی که ماشین پرنده را بر اساس ساختمان بدن یک خفاش طراحی کرد. حدود ۴۰۰ سال بعد ماشین پرنده با الهام از خفاش ساخته و در ساخت زیردریایی‌ها نیز از بدن دلفین الهام گرفته شده است. چارلی لوکستون از پیشگامان عرصه معماری بیونیک از کسانی است که ما را به طراحی طبیعت برمی گرداند تا به چگونگی معماری، طراحی و مهندسی، نظام موجود در معماری طبیعت را پی ببریم.
معماری را می توان علم حیات مصنوعی نامید علمی مانند آنچه در جهان طبیعت و نظام تکرار و پاسخ اصول بیولوژیکی و ژنتیکی اتفاق میافتد. معماری بارها از ساختار ها و اشکال طبیعی و طبیعت الهام گرفته است .
ذهنیت بیونیک و ارگانیک مهمترین روند قرن بیستم بوده و سالیوان، رایت و لوکوربوزیه همگی روی تشابهات بیولوژیکی کار می کردند. جنبش معماری بیونیک شکل چهار ضلعی و منتظم ساختمانهای سنتی را برای پدید آوردن ساختمانهای بیولوژیکی و جهان طبیعی نفی می کند. نتیجه این دیدگاه مجموعه ای از ساختمان های منحصر به فرد با قالبهای بیولوژیکی و ریاضی می شود که در اکثر آنها از آناتومی انسان الام گرفته شده است. همچون:
شکل 1-1: شهرک علوم و فنون (city of art&sciences) در اسپانیا
شهرک علوم و فنون (city of art&sciences) در اسپانیا
دروازه جهان( arc of world)
مرکز تجاری بیرمنگام (selfridges) در انگلستان
گرگین را می توان سردمدار نظریه جدید در مباحث بیونیک در معماری به شمارآورد .
بناها در معماری بیونیک یا معماری طبیعی یا با استفاده از مواد شکننده و نا پایدار ساخته می‌شدند یا در دل یک حفره طبیعی که در زمین یا صخره شکل گرفته. یکی از این مکان‌های طبیعی، غارها بودند.که از بارزترین نمونه‌های معماری غاری از عصر باستان مقبره کاتوکومب رم
