
باارزش بازار هستند، اما با بهکارگیری استانداردهاي بینالمللی فقط ارزش دفتري ارتباط معنیداری باارزش بازار دارد.
ﺣﺒﻴﺐ و اﻟﻬﻤﺎوي23 (2010) ﻣﺤﺘﻮاي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺟﺰاي ﻧﻘﺪي و ﺗﻌﻬـﺪي ﺳـﻮد را در ﻛﺸـﻮر ﻣﺼـﺮ ﺑﺮرﺳﻲ نمودهاند. آنها درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺟﺰاي ﻧﻘﺪي و ﺗﻌﻬﺪي ﺳﻮد، ﻫﺮ دو در پیشبینی ارزش ﺳـﻬﺎم و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ پیشبینی ﺳﻮد ﻏﻴﺮﻋﺎدي مؤثرند. ﻫﻢﭼﻨـﻴﻦ، ﺑـﻴﻦ جریانهای ﻧﻘـﺪي و ارزش ﺑـﺎزار ﺳـﻬﺎم ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﻴﻦ اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪي و ارزش ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻨﻔﻲ وﺟﻮد دارد.
اقبال خان (2013) در پژوهش خود به بررسی تأثیر تقسیم سود بر قیمت سهام در صنایع شیمیایی پاکستان پرداخت، نتایج حاصل از پژوهش وی حاکی از این بود که تقسیم سود تأثیر قابلتوجه مثبتی بر قیمت سهام دارد.
حبیب و همکاران24 (2014) به بررسی فشار مالی و مدیریت سود و قیمتگذاری سهام در طول بحران مالی جهانی پرداخته است. هدف از این مقاله بررسی تجربی شیوههای مدیریتی مدیریت سود در شرکتهای دارای بحران مالی و در نظر گرفتن اینکه آیا این شیوه در تغییر بحران مالی جهانی مؤثر میباشد یا نه پرداخته است. اگرچه سالهاست که بحران مالی شرکتهای بزرگ یک موضوع موردعلاقه پژوهشی است اما دستکاری درامد توسط شرکتهای مضطرب توجه نسبتاً کمی دریافت کرده است. در این پژوهش با استفاده از 3 متغیر فشار مالی، اقلام تعهدی اختیاری که یک متغیر محبوب مدیریت سود است به بررسی تأثیر بحران بر مدیریت سود پرداخته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که مدیران شرکتهایی که دچار بحران که درگیر مدیریت سود هستند نسبت به شرکتهای همتای خود که سالم هستند کاهش درآمد دارند. همچنین نشاندهنده این موضوع است که برخی از شواهد بحران مالی جهانی مربوط به ارتباط بین بحران مالی و مدیریت سود است. درنهایت این مقاله برخی از شواهد کاهش قابلتوجه در ضریب قیمتگذاری را در طول دوره بحران مالی جهانی بیان میکند.
پراباس و همکاران25 (2014) آنان در پژوهش خود به شناسایی عوامل تأثیرگذار بر قیمت سهام در بورس سریلانکا پرداختند. ادبیات گذشته نشان میدهد که حرکات قیمت سهام به عوامل داخلی و خارجی زیادی بستگی دارد. آنان در میان عوامل داخلی، عوامل خاص شرکت را ازجمله سود تقسیمی هر سهم (DPS)، سود هر سهم (EPS) و ارزش دفتری هر سهم (BVPS) بر تعیین قیمت سهام بررسی نمودند. مطالعه حاضر اثر سود هر سهم، سود هر سهم و ارزش دفتری به ازای هر سهم را بر قیمت سهام در یک نمونه مشتمل بر 100 شرکت فهرست شده در بورس اوراق بهادار کلمبو (CSE) از سال 2008 تا سال 2012 با استفاده از یک مدل رگرسیون چندگانه موردبررسی قرار داد. نتایج نشان داد که EPS، DPS، BVPS تأثیر قابلتوجهی و مثبتی بر قیمت سهام دارند.
عبدالرزاق و همکاران26(2014) : این مطالعه با هدف شناسایی توانایی برخی از متغیرهای حسابداری (نسبت پرداخت سود سهام،عملکرد سود سهام، ارزش بازار، نوسانات درآمد خالص، نسبت بدهی، و داراییهای این شرکت رشد) با نوسانات قیمت سهام در شرکتهای صنعتی بورس اوراق بهادار امان در طول سالهای 2001تا2010انجام شد. برای رسیدن به اهداف این مطالعه، محققان گزارش سالانه از شرکتهای دولتی فهرست شده در بورس اوراق بهادار عمان، و همچنین بولتن آماری بورس اوراق بهادار امان را برای بررسی سال 2001-2010 را بررسی کردند.از میان شرکتهای موجود 64 شرکت بهعنوان نمونه آماری انتخاب شد. برای آزمون فرضیههای پژوهش، از مدل رگرسیون چندگانه استفاده شد .نتایج مطالعه آنها نشان داد که متغیرهای حسابداری (نسبت سود سهام پرداخت، عملکرد سود سهام، ارزش بازار، خالص نوسانات درآمد، نسبت بدهی، و داراییهای این شرکت رشد) (3.8٪) از نوسانات قیمت سهام را توضیح میدهد درحالیکه (96.2٪) از نوسانات در قیمت سهام با اشاره به دلایل دیگر انجام میشود. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که یک رابطه مهم ضعیف بین نسبت پرداخت سود سهام و بین نوسانات در سهام وجود دارد درنهایت، نتایج نشان داد بین متغیرهای حسابداری و نوسانات در قیمت سهام ارتباط معنیداری وجود ندارد.
تحقیق داخلی
طالب نيا (1374) در رساله دكتري خود تحت عنوان «تحقيقي پيرامون مشكلات روشهای قیمتگذاری سهام» قيمت اولين معامله انجامشده شرکتهای مشمول خصوصیسازی در بورس اوراق بهادار تهران را با ارزش فعلي عايدات آتي آنها مورد مقايسه قرار داد تا به تواناییها و ضعفهای موجود در مدل قیمتگذاری پي برده شود و زمينه مناسبي براي برنامهریزی آينده جهت بهکارگیری آن بهعنوان مدل مناسب فراهم گردد. وي براي تأیید يا رد ارتباط بين مدل قيمت ارزش فعلي عايدات آتي سهم و قيمت اولين معامله انجامشده شرکتهای مشمول خصوصیسازی، دو روش را مورد آزمون قرار داد:
روش اول: محاسبه ميانگين نرخ بازده يك سهم شرکتهای مشمول خصوصیسازی براي يك دوره سهساله و مقايسه آن با ميانگين نرخ بازده گروه كنترل
روش دوم: محاسبه ارزش فعلي عايدات آتي سهم با نرخهای بازده مورد انتظار 20 و 40 و 60 درصد و مقايسه آن با قيمت اولين معامله سهم در بورس اوراق بهادار تهران
وي دريافت كه عليرغم آنكه ارتباط تغييرات بعدي قيمت سهام نسبت به قيمت پايه اوليه امري بديهي به نظر میرسید، تغییرات بعدي قيمت سهام جز در موارد محدود، ارتباط محسوس و مؤثري با متغير نرخ بازده گروه كنترل با نرخ بازده مورد انتظار در سالهای موردمطالعه را نشان نمیدهد و نتيجه گرفت كه نمیتوان بر مبناي اطلاعات مالي و اقتصادي مزبور در سطح اعتماد قابلقبول به تعيين قيمت سهام دست زد و تصميمات اتخاذشده در اين موارد بيشتر مبتني بر قضاوت فردي مسئولين و مديران و پیشبینیهای ذهني و اطلاعات محدود موجود بوده است.
نمازی و خواجوی (1383): هدف اصلي اين مقاله بررسي سودمندي متغيرهاي حسابداري در پیشبینی ريسک سيستماتيک شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. در راستاي اين هدف، تعداد 40 شرکت که اطلاعات موردنیاز براي دوره 11 ساله موردتحقیق (80-70) در مورد آنها قابلدسترسی بود انتخاب شدند. سپس، اطلاعات مربوط به 17 متغير مستقل موردمطالعه قرار گرفت و ريسک سيستماتيک بهعنوان متغير وابسته محاسبه شد. بهمنظور آزمون فرضیهها از فنهای آماري رگرسيون ساده و رگرسيون چند متغيره بهره گرفته شد و نهايتاً از روش گزينش دنبالهای متغیرها تحت عنوان “حذف پسرو” جهت انتخاب مدل بهينه استفاده گرديد. معنیدار بودن الگوها با استفاده از آمارههای T و F صورت گرفت. نتايج بهدستآمده بيانگر آن است که در سطح رگرسيون ساده، بين دوازده متغير تحقيق با ريسک سيستماتيک رابطهی معنادار وجود دارد. همچنین در مرحله طراحي مدل نيز مشخص گرديد که از 17 متغير پیشبینی کننده هشت متغير باقیمانده در آخرين گام مجموعاً توانايي تبيين بيش از 85 درصد تغييرات ريسک سيستماتيک را دارند.
مهتدي ( 1385 ) در تحقيقي تحت عنوان ” ارزيابي تجربي ارتباط متغيرهاي حسابداري با قيمت سهام در پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران ” به بررسي رابطه بين جریانهای نقدي عملياتي، سود عملياتي، سود سهام و سود انباشته با قيمت سهام پرداختند. نتايج حاصله بيانگر وجود رابطه معنادار بين متغيرهاي مستقل موردنظر با قيمت سهام بود. همچنين سود سهام داراي بيشترين رابطه و سود انباشته داراي كمترين رابطه با قيمت سهام بودند.
عباس زاده و آتشی (1388): اين تحقيق با انتخاب نمونهای از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسي میکند که آيا ميزان ارتباط بين ده متغير حسابداري منتخب و بازده سهام پس از لازمالاجرا شدن استانداردهاي حسابداري ايران، بهبودیافته است؟ در تحقيق حاضر، سیوسه فرضيه در سه گروه تدوين و سعي شده است اثر شرايط اقتصادي و متغيرهاي حذفشده بر نتايج تحقيق کنترل گردد. بدين منظور، مدلهاي رگرسيون فرضیهها با اضافه کردن دو متغير اقتصادي تورم و رشد توليد ناخالص داخلي نيز آزمون شدهاند. همچنين از روش دادههای تجمعي استفاده گرديده است. یافتههای تحقيق، نشاندهنده وجود ارتباط بين برخي متغيرهاي حسابداري منتخب و بازده سهام در هر دو دوره قبل و بعد از استانداردهاست. نتيجه فرضیههاي گروه سوم برخلاف انتظار نشان میدهند توانايي متغيرهاي حسابداري جهت پیشبینی بازده سهام، در مدل شامل تمام متغيرهاي تحقيق و در مورد پنج متغير جمع داراییها و تغييرات آن، سود عملياتي و تغييرات آن و ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام در دوره زماني بعد از استانداردهاي حسابداري نسبت به قبل از آن، کاهش معنیداری يافته است؛ اما کاهش رابطه بين متغيرهاي حسابداري و بازده سهام که از مقايسه نتايج فرضیههاي گروه اول و دوم حاصلشده، در مورد متغيرهاي سود خالص، جریانهای نقدي عملياتي و تغييرات آنها و متغير تغييرات ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام قابلملاحظه نيست.
رسولی (1388): هدف اين پژوهش کشف رابطه بين ارزش دفتري هر سهم در پايان سال، سود هر سهم در پايان سال، سود نقدي هر سهم در پايان سال، بازده سهام و بازده حقوق صاحبان سهام باارزش بازار سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران میباشد. براي اين منظور شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران بانکها به سه گروه، شرکتهای مواد غذايي و دارويي، شرکتهای کاني فلزي و غيرفلزي و شرکتهای سرمایهگذاری و بانکها تقسیمشدهاند. نتايج بهدستآمده بیانگر وجود تفاوتهای چشمگیر ميان گروههای سهگانه پیشگفته است. بهگونهای که شرکتهای مواد غذايي تحت تأثیر تمامي متغيرهاي مستقل قرار دارند، درحالیکه شرکتهای کاني فلزي و غيرفلزي کمتر تحت تأثیر متغيرهاي مستقل قرار میگیرند. در خصوص شرکت سرمایهگذاری و بانکها رابطه بسيار ضعيفي بين متغيرهاي مستقل و ارزش بازار سهام وجود دارد.
سهرابي عراقي و اميرخانلو (1389) در تحقیقی به بررسي روابط خطي و غيرخطي متغیرهای حسابداري با تغييرات قيمت سهام در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. تاکنون تحقيقات زيادي، اعم از داخلي و خارجي، رابطه بين متغيرهاي مختلف حسابداري با بازده يا قيمت سهام را موردتوجه و بررسي قرار دادهاند. با انجام اين تحقيقات میتوان به اهميت حسابداري و اطلاعات حاصل از اين فرايند پي برد، بااینحال تعداد تحقيقاتي که به بررسي روابط غيرخطي بين اين متغيرها بپردازند، اندک میباشد. تحقيق آنها به دنبال اين موضوع، يعني بررسي و مقايسه روابط خطي و غيرخطي بين اين متغيرها بود. به همين منظور تعداد 80 شركت از بين شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طي سالهای 1382 تا 1386 انتخاب شدند. متغيرهاي مستقل اين تحقيق سود عملياتي، سود خالص، جريانات نقدي عملياتي، جريانات نقدي سرمایهگذاری و جريانات نقدي تأمین مالي و متغير وابسته تغييرات قيمت سهام بود. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه روابط غيرخطي بين متغيرهاي تحقيق قویتر از روابط خطي است.
ابراهیمی و سعیدی (1389) در تحقیقی به ارزیابی رابطه بين متغيرهاي حسابداري، ویژگیهای شرکت و قيمت سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. براي اين منظور نمونهای مشتمل بر 92 شرکت در طي سالهای 1380-1386 انتخاب شد. متغيرهاي حسابداري موردبررسی شامل ارزش دفتري هر سهم، بازده داراییها، گردش داراییها، جريان نقد عملياتي هر سهم و سود هر سهم بود. ویژگیهای شرکتهای موردبررسی شامل قيمت سهام دوره قبل، اندازه شرکت و مدت فعاليت شرکت بود. در اين پژوهش از روش برآورد یابی حداکثر درستنمايي با اثر تصادفي براي دادههای تابلويي و روش بيز سلسله مراتبي استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد، بين قيمت سهام و سه متغير سود هر سهم، بازده دارايي و قيمت سهام دوره قبل رابطهای مستقيم وجود دارد و سه متغير جريان نقد عملياتي هر سهم، مدت فعاليت شرکت و نسبت گردش دارايي بر قيمت سهام تأثیری ندارند، اما بين قيمت سهام و اندازه شرکت رابطهای معکوس وجود دارد.
لشگری و شریف (1389) در تحقيقی باهدف ارائه مدل تصمیمگیری از طريق مطالعه روندها و روابط مربوطه در فرضيات پژوهش که شامل بررسي روابط بين رشد فروش خالص، رشد
