مصاحبه با افراد خبره و استخراج سازه‌هاي مؤثر بر توسعه‌ی کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات
• پياده‌سازي مصاحبه‌ي و تحليل اوليه‌ي سازه‌هاي استخراجي مصاحبه با گروهي ديگر از افراد خبره منظور نهايي‌سازي سازه‌هاي مؤثر بر توسعه‌ی کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات
3-6-2- ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کمی
• تدوين پرسش‌نامه و نهايي‌سازي آن با خبرگان
• توزيع پرسش‌نامه در جامعه‌ی آماري و آزمون اثر سازه‌هاي منتج از مرور ادبيات و بخش کيفي، به منظور توزيع پرسش‌نامه علاوه بر روش دستي، از روش مبتني بر وب و پرسش‌نامه‌ي آنلاين استفاده شد كه اين روش باعث سريع شدن تحليل موضوع شد.
• تحليل نتايج خاص به كمك نرم‌افزار SPSS
3-7- ویژگی‌های فني (روايي و پایایی) ابزار گردآوري داده‌ها
با توجه به موارد گفته شده روش‌هاي سنجش پايايي و روايي ابزارها به شرح ذيل مي‌باشد:
3-7-1- ویژگی‌های ابزار گردآوري داده‌ها در بخش کيفي
• ابزار داراي روايي محتوا خواهد بود.
3-7-2- ویژگی‌های ابزار گردآوري داده‌ها در بخش کمي
• با استفاده از روش دلفي در طراحي پرسش‌نامه پايايي و روايي بخش کمي تأمين خواهد شد.
• جهت تعيين اعتبار محتوا پرسش‌نامه از چند تن از استادان و مدیران نظرخواهي ميشود.
3-7-3- روش سنجش پايايي ابزار
• پايايي هر وسيله اندازهگيري به ثبات، همسازي و هماهنگي دروني آن بستگي دارد. پاياترين وسيله‌ي اندازهگيري، وسيلهيي است که از کاربرد تکراري آن، نتايج صددرصد واحدي به دست ميآيد (دياني، 1369).
• براي محاسبه‌ي پايايي و قابليت اعتماد ابزار اندازهگيري در اين تحقيق از روش آلفاي کرونباخ (که يک نوع سنجش سازگاري دروني سوال‌ها است) استفاده خواهد شد. اين روش براي محاسبه هماهنگي دروني ابزار اندازهگيري از جمله پرسش‌نامه‌ها يا آزمون‌هايي که خصيصه‌هاي مختلف را اندازهگيري مي‌کنند به کار مي‌رود.
• فرمول آلفاي كرونباخ يكي از موارد زير است:
o i = تعداد زيرمجموعه سوال‌هاي پرسش‌نامه يا آزمون
o = ورايانس زير آزمون i ام = واريانس کل آزمون
o = ميانگين کواريانس بين سوال‌ها = واريانس ميانگين سوال‌ها
پرسش‌نامه از سه قسمت تشکيل شده است:
• بخش اول بيش‌تر شامل سؤال‌هاي ويژگيهاي جمعيت شناختي و سؤال‌هاي مرتبط با متغيرهاي مورد نظر است
• بخش دوم بر اساس مدل پژوهش و رابطه‌هاي آن طراحي شده است.
• بخش سوم بر اساس سياست‌هاي مناسب استخراجي از مصاحبه و اسناد بالادستي طراحي شده است.
پس از اصلاحاتي که از طريق اعتبار محتوا انجام گرفت، مشخص شد که ابزار گردآوري اطلاعات با سنجش سوال‌ها پژوهش تطبيق داشت. بنابراين ميتوان نتيجه گرفت که ابزار گردآوري اطلاعات همان عواملي را که انتظار ميرفته سنجيده است در نتيجه از روايي لازم برخوردار است.
3-7-4-روش سنجش روايي ابزار
• جهت تعيين روايي و اعتبار پرسش‌نامه در اين تحقيق از روش اعتبار محتوا استفاده خواهد شد که بدين منظور براي تهيه پرسش‌نامه و شاخص‌هاي مورد نياز براي سنجش ابتدا منابع علمي مربوطه مورد مطالعه قرار گرفته و سپس تنظيم پرسش‌نامه با راهنمايي و تأييد استادان و مدیران خبره انجام خواهد شد.
3-7-5- روش‌های تکمیلی گردآوری داده‌ها
• جهت گردآوري داده‌ها از اسناد و مدارک استفاده خواهد شد. در خصوص مصاحبه با توجه گرفتاری متولیان از روش‌های مختلف اعم از حضوری یا کتبی استفاده خواهد شد.
3-8- روش‌های تجزيه و تحلیل داده‌ها
3-8-1- روش تجزيه و تحليل داده‌هاي کيفي
تجزيه و تحليل داده‌هاي کيفي مستلزم انجام سه فعاليت است که عبارت‌اند از: تلخيص داده‌ها، عرضه‌ی داده‌ها و نتيجه‌گيري و تأييد. تحليل داده‌هاي کيفي فرآيندي پيوسته است که از نخستين مرحله گردآوري داده‌ها آغاز شده و در آن به طور مکرر به داده‌ها رجوع ميشود. به طوري که با تلخيص داده‌ها و عرضه آن‌ها و با توجه به فعاليت‌هاي قبلي، از آن نتيجه گيري به عمل ميآيد.
• الف- در مرحله‌ی تلخيص، انتخاب داده‌ها، تمرکز و تنظيم و تبديل داده‌ها به صورت خلاصه‌تر مدنظر است.
• ب- در مرحله‌ی عرضه‌ی داده‌ها، ارايه‌ی مجموعه‌یي سازمان‌يافته از داده‌ها از طريق ماتريس‌ها، نمودارها، شبکه‌ها و امثال آن مدنظر است به طوري که بتوان به کمک آن نتيجه‌گيري با سهولت بيش‌تري به عمل آيد.
• ج- در اين مرحله پي بردن به معناي هر رويداد، نظم و الگوي وقوع هر رويداد، عوامل به وجود آورنده و چگونگي وقوع احتمالي رويدادها و تببين آن‌ها مدنظر است آنچه در اين ميان حایز اهميت است بايد معنايي که از داده‌ها برگرفته ميشود از جنبه‌هاي موجه بودن، استحکام و قابليت تأييد بودن مورد توجه قرار گيرد.
به طور کلي در تجزيه و تحليل داده‌هاي کيفي از روش تحليل محتوي شامل مراحل زير استفاده شده است:
1- مرور و بخش‌بندي داده‌ها
2- کدگذاری داده‌ها و یافتن مفاهیم و گزاره‌ها در داده‌ها
3- ادغام، حذف جهت ايجاد دسته‌ي کدها (مقوله) و تبديل دسته‌ي کدها به چند موضوع
4- تحليل و توصيف موضوع‌ها
لذا با استخراج مفاهيم از حروف واژگان به کار رفته از طريق کدگذاري تجزيه و تحليل داده‌هاي کيفي انجام ميشود.
3-8-2- روش تجزيه و تحليل داده‌هاي کمي
براي تجزيه و تحليل داده‌هاي تحقيق و آزمون فرضيات تحقيق از روش‌هاي آماري به دو شکل توصيفي و استنباطي استفاده خواهد شد که در ابتدا با استفاده از آمار توصيفي به تبيين و توصيف ويژگيهاي جمعيت شناختي داده‌ها پرداخته ميشود و سپس براي بررسي فرضيات تحقيق از آمار استنباطي استفاده ميشود. از آن‌جا که تحقيق حاضر نيز از نوع تحقيقاتي پيمايشي است و در تحقيقات پيمايشي هدف، شناخت پارامترهاي جامعه است. لذا با توجه به فرضيات تحقيق، روش تحليل داده‌ها بر اساس برآورد فاصله‌یي ميانگين و واريانس جامعه و بررسي رابطه ميان متغيرها بر اساس آزمون خی2 است. در اين بخش از نرم‌افزارهاي Excel و SPSS نيز استفاده شده است.
4- فصل چهارم:
تجزيه و تحلیل داده‌های تحقيق
4-1- مقدمه
هدف از اين فصل، تجزيه و تحليل داده‌هاي گردآوري شده است. فرآيند تجزيه و تحليل داده‌ها كه اين قسمت بر اساس انجام مصاحبه‌ها، پياده‌سازي آن‌ها، يادداشت‌هاي صورت گرفته حين مصاحبه و در نهايت تدوين پرسش‌نامه بر اساس مصاحبه‌ها، اسناد بالادستي و ادبيات موضوع است. براي اين كار، داده‌هاي جمع‌آوري شده ابتدا كدگذاري ميشود، سپس پرسش‌نامه استخراج و پس از تكميل پرسش‌نامه تجزيه و تحليل ميشود.
4-2- توصيف دموگرافيک نمونه‌های تحقيق
توصيف دموگرافيك نمونه‌هاي تحقيق در دو بخش كيفي و كمي در اين قسمت آورده شده است.
4-2-1- توصيف دموگرافيك بخش مصاحبه با خبرگان
در این تحقیق علاوه بر مطالعات میدانی با خبرگان حوزه‌ي سياست‌گذاري فناوري اطلاعات مصاحبه صورت گرفت. نمونه‌گیری به صورت هدفمند با روش گلوله برفی و بر اساس اهداف تحقیق انجام شد.
جدول 4 1- فهرست خبرگان
ر
نام ونام خانوادگی
سوابق
1
مهندس علی حکیم‌جوادی
• معاون وزیر و رییس سازمان فناوری اطلاعات (دولت دهم)
• دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات کشور (دولت دهم)
• مدیرعامل سابق ایزایران
• عضو سابق هیات مدیره شركت صایران
2
مهندس عبدالمجید ریاضی
• معاون سابق برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي فاوا؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (دولت دهم)
• معاون سابق فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (دولت نهم)
• دبیر سابق شورای عالی فناوری اطلاعات کشور (دولت نهم)
• مديرعامل شركت ايزايران
• مدیرعامل سابق شرکت صنایع مخابراتی صاایران
3
دكتر وحيد يزدانيان
• مديركل نظارت و ارزيابي برنامه‌هاي فاوا؛ وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
• مديركل سابق آموزش و پژوهش؛ وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
4
مهندس علي اسفيداني
• رييس گروه برنامه‌ريزي فناوري اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
• كارشناس ارشد مهندسي صنايع
• رييس سابق گروه برنامه‌ريزي، تهيه طرح‌هاي جامع و نظارت بر توسعه‌ي زيرساخت‌هاي فناوري اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
5
دكتر رضا تقي‌پور
• وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات
لازم به ذكر است در خصوص دكتر تقي‌پور از مجموعه‌ي سخنراني‌ها و مصاحبه‌هاي ايشان كه با كارآفريني مرتبط است استفاده شده است.
4-2-2- توصيف دموگرافيك تكميل‌كنندگان پرسش‌نامه
4-2-2-1- تحليل جنسيت پاسخگويان
در اين بخش جنسيت پاسخگويان مورد مطالعه قرار گرفته و جدول فراواني مربوط به زنان و مردان در ادامه آمده است.
جدول 4 2- جنسيت پاسخگويان
پاسخ
فراواني
درصد
مرد
76
69
زن
34
31
كل
110
100
جدول فوق، جدول فراواني مربوط به جنسيت پاسخگويان پرسش‌نامه است، كه نشان ميدهد 76 نفر يا 73 درصد از پاسخگويان مرد و 34 نفر يا 27 درصد از آن‌ها زن بودهاند.
شکل 4 1- نمودار جنسيت پاسخگويان
4-2-2-2- تحليل ميزان تحصيلات پاسخگويان
در اين‌جا به بررسي مقطع تحصيلي پاسخگويان پرداخته شده است. همان‌طور كه ملاحظه ميشود مقطع تحصيلي به 4 دسته كارداني، كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا تقسيم شده كه خروجي آن به صورت زير است:
جدول 4 3- ميزان تحصيلات پاسخگويان
پاسخ
فراواني
درصد
كارداني
3
3
كارشناسي
16
15
كارشناسي ارشد
85
77
دكترا
6
5
كل
110
100
در جدول بالا مشاهده ميشود، 3 درصد داراي مدرک كارداني، 15 درصد داراي مدرك كارشناسي، 77 درصد داراي مدرك کارشناسي ارشد و 5 درصد داراي مدرک دکترا بودهاند.
شکل 4 2- نمودار ميزان تحصيلات پاسخگويان
4-2-2-3- تحليل سمت و شغل پاسخگويان
موضوع بعدي سمت سازماني پاسخگويان است. همان‌طور كه ملاحظه ميشود سمت سازماني به 6 دسته به شرح جدول زير تقسيم شده كه خروجي آن به صورت ذيل است:
جدول 4 4- سمت سازماني پاسخگويان
پاسخ
فراواني
درصد
كارشناس
36
33
مدير پايه
34
31
مدير مياني
19
17
مدير ارشد
3
3
دانشجو
6
5
هيات علمي
5
5
كارآفرين و داراي كسب‌وكار
7
6
كل
110
100
همان‌طور كه مشاهده ميشود، 33 درصد از پاسخگويان كارشناس، 31 درصد مديرپايه، 17 درصد مديرمياني، 3 مدير ارشد، 5 درصد دانشجو، 5 درصد هيات علمي، 6 درصد كارآفرين بودهاند.
شکل 4 3- نمودار سمت پاسخگويان
4-2-2-4- تحليل زمينه‌ي كاري پاسخگويان
موضوع بعدي زمينه‌ي كاري پاسخگويان است. همان‌طور كه مطابق جدول زير به 5 دسته تقسيم شده كه خروجي آن به صورت ذيل است:
جدول 4 5- زمينه‌ي كاري پاسخگويان
پاسخ
فراواني
درصد
فناوري اطلاعات
21
19
ارتباطات (ثابت؛ سيار؛ ديتا)
18
16
كارآفريني و اشتغال
10
9
صنعت
11
10
ساير موارد
50
46
كل
110
100
نمودار زير تركيب پاسخگويان به لحاظ زمينه‌ي كاري را نشان ميدهد
شکل 4 4- نمودار زمينه‌ي كاري پاسخگويان
4-2-2-5- تحليل محل كار پاسخگويان
موضوع بعدي محل كار پاسخگويان است. همان‌طور كه ملاحظه ميشود سمت سازماني به 12 دسته مطابق جدول زير تقسيم شده كه خروجي آن به صورت ذيل است:
جدول 4 6- محل كار پاسخگويان
پاسخ
فراواني
درصد
وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
5
5
سازمان فناوري اطلاعات ايران
12
11
وزارت تعاون، كار و امور اجتماعي و شركت‌ها، سازمان‌ها و موسسات تابعه
7
6
وزارت صنعت، معدن و تجارت و شركت‌ها، سازمان‌ها و موسسات تابعه
6
6
ساير وزارت‌خانه‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي، شركت‌ها، سازمان‌هاي دولتي
14
13
استانداري‌هاي كشور
6
5
دانشگاه‌هاي كشور
12
11
دبيرخانه مجمع تشخيص مصلحت نظام
2
2
مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي
6
5
اپراتورها (شركت‌هاي مخابرات؛ شركت زيرساخت، ايرانسل ؛ PAP و…)
18
16
بخش غيردولتي (شركت‌هاي خصوصي و تعاوني
12
11
ساير موارد
10
9
كل
110
100
نمودار زير تركيب پاسخگويان به لحاظ محل كار را نشان ميدهد
شکل 4 5- نمودار محل كار پاسخگويان
4-2-2-6- تحليل ميزان سن
