ارایه آن به اساتیدراهنما و متخصصان مورد تایید قرار گرفته و اطمینان حاصل گردیده که پرسشنامه همان ویژگی مورد نظر را خواهد سنجید. برای بررسی پایایی این پرسشنامه ازضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.نتایج حاصل ازاین آزمون درجدول 3-12 آمده است که نشان می دهد که ضریب آلفای کرونباخ برای تعهد سازمانی و ابعاد آن از 7/0 تا 8/0 در نوسان می باشند که همگی درحد قابل قبول هستند و پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار است
جدول 3-12: بررسی پایایی پرسشنامه تعهد سازمانی و ابعاد آن
متغیر و ابعاد
ضریب آلفای کرونباخ
تعهد سازمانی
79/0
تعهد مستمر
7/0
تعهد عاطفی
7/.
تعهد تکلیفی(هنجاری)
8/0
روش اجرا
به منظور اجرای تحقیق تعداد 191 پرسشنامه تهیه ، تنظیم و آماده شده، و با هماهنگی با حراست دانشگاه به طور تصادفی در اختیار کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز قرار داده شده تا تکمیل شود. همچنین در مورد ضرورت پژوهش و محرمانه بودن اطلاعات به کارکنان اطمینان خاطر داده شد. پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط کارکنان آنها جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
برای تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا اطلاعات بااستفاده از نرم افزار SPSS به رایانه انتقال یافت. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام پذیرفت. در بخش آمار توصیفی با استفاده از جدول توزیع فراوانی و میانگین و انحرافات معیار به توصیف داده ها پرداخته شده و در بخش دوم با استفاده از آمار استنباطی و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون به آزمون فرضیه های تحقیق پرداخته شد.
ملاحظات اخلاقی
در این پژوهش تلاش برآن شد که پاسخ دهندگان با علاقه و تمایل در طرح تحقیقاتی شرکت نموده و با اطلاع از هدف تحقیق به سوالات پاسخ دهند. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی در این پژوهش به بی نام بودن پرسشنامه، امانت داری در ذکر منبع و رعایت حقوق معنوی مشارکت کنندگان توجه خاص شده است. همچنین در هنگام تحلیل و تبیین نتایج بر آن بوده که به گزاره های اخلاق علمی و صداقت در اعلام نتایج پایبند باشد.
فصل چهارم این پایاننامه به تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق اختصاص دارد. این فصل از دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی تشکیل یافته است. در بخش آمار توصیفی با استفاده از جداول فراوانی و شاخصهایی نظیر حداقل، حداکثر، میانگین و انحراف معیار به توصیف دادهها پرداخته شده است و در بخش دوم با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره، فرضیههای تحقیق به بوته آزمایش گذاشته شده است.
یافته های پژوهش
الف) آمار توصیفی
در بخش آمار توصیفی نگرش پاسخگویان نسبت به وضعیت معنویت در محیط کار، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی مورد مطالعه قرار میگیرد.
– بررسی توصیفی نمرات معنویت در محیط کار و ابعاد آن
جدول 4-1: بررسی میانگین و انحراف معیار نمرهی پاسخگویان از طیف معنویت در محیط کار و ابعاد آن
متغیر
میانگین کل
میانگین یک گویه
انحراف معیار
میزان z
سطح معنیداری
معنویت در محیط کار
بعد معنادار بودن کار
بعد احساس همبستگی
بعد همسوئی با ارزشهای سازمان
99/65
8/21
4/23
79/20
3/3
63/3
34/3
97/2
26/13
9/4
93/4
27/5
72/0
27/1
949/0
952/0
68/0
078/0
329/0
326/0
با توجه به جدول 4-1 میانگین نمره پاسخگویان از طیف معنویت در محیط کار 99/65 است که بیش از 60 یعنی حد متوسط نمره طیف است. و این بدان معنی است که از نظر کارکنان مورد بررسی معنویت در محیط کار در حد نسبتاً زیاد است. مقایسه سه بعد معنویت در محیط کار نشانگر آن است که بیشترین میانگین مربوط به بعد معنادار بودن کار است. بطوری که میانگین نمره آنها از متوسط یک گویه این بعد 63/3 است . این در حالی است که کمترین میانگین مربوط به بعد همسوئی با ارزشهای سازمان است. بطوری که میانگین نمره آنها از یک گویهی این بعد 97/2 است. نتایج حاصل از آزمون کالموگروف- اسمیرنوف که برای بررسی نرمال بودن توزیع دادهها بکار گرفته میشود نشانگر آن است که معنویت در محیط کار و ابعاد آن از توزیع نرمال برخوردار است چرا که میزان z بدست آمده از این آزمون برای معنویت در محیط کار و سه بعد آن معنیدار نمیباشد.
– بررسی توصیفی نمرات تعهد سازمانی
جدول 4-2: بررسی میانگین و انحراف معیار نمره پاسخگویان از طیف تعهد سازمانی و ابعاد آن
متغیر
میانگین کل
میانگین یک گویه
انحراف معیار
میزان z
سطح معنیداری
تعهد سازمانی
بعد تعهد مستمر
بعد تعهد عاطفی
بعد تعهد تکلیفی
64/69
45/26
79/22
4/20
64/4
29/5
56/4
08/4
57/13
13/5
43/5
35/5
814/0
28/1
875/0
976/0
52/0
076/0
429/0
296/0
همانگونه که درجدول 4-2 مشخص است میانگین نمرات تعهد سازمان 64/69 است که بیش از میانگین نمره طیف یعنی60 است. بنابراین از نظر پاسخگویان تعهد سازمانی در حد نسبتاً زیاد میباشد. مقایسه میزان تعهد سازمانی پاسخگویان در ابعاد مختلف نشان میدهد که بیشترین تعهد آنها در بعد تعهد مستمر است. بطوری که میانگین نمره آنها از متوسط یک گویه این بعد 29/5 است. این در حالی است که کمترین تعهد آنها در بعد تعهد تکلیفی است. بطوری که میانگین نمره آنها از متوسط یک گویه آن 08/4 است. نتیجه حاصل از آزمون کالموگروف- اسمیرنوف نشان میدهد که میزان z بدست آمده برای تعهد سازمانی و ابعاد آن معنیدار نمیباشد که دلالت بر توزیع نرمال دادهها دارد.
– بررسی توصیفی نمرات رفتار شهروندی سازمانی
جدول 4-3: بررسی میانگین و انحراف معیار نمره پاسخگویان از طیف رفتارشهروندی سازمانی
متغیر
میانگین
انحراف معیار
میزان z
سطح معنیداری
رفتار شهروندی سازمانی
5/86
28/15
16/1
096/0
با توجه به جدول 4-3 میانگین نمره رفتارشهروندی سازمانی 5/86 است که بیش از میانگین نمره طیف یعنی 64 است. بنابراین از نظر پاسخگویان رفتار شهروندی سازمانی در حد نسبتاً زیاد است. میزان z بدست آمده از آزمون کالموگروف- اسمیرنوف 16/1 است که معنیدار نبوده و دلالت بر توزیع نرمال داده ها دارد.
ب)آمار استنباطی
در بخش آمار استنباطی به آزمون فرضیههای تحقیق پرداخته میشود. از آنجا که متغیرهای مستقل و وابسته این تحقیق توسط طیف لیکرت سنجیده شده، بنابراین این متغیرها در سطح سنجش فاصلهای هستند. از طرف دیگر چون این متغیرها از توزیع نرمال برخوردار بودند برای آزمون فرضیهها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندممتغیره استفاده شده است. با این توضیحات با آزمون فرضیههای تحقق پرداخته میشود.
-فرضیهی اصلی تحقیق: بین معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.
جدول 4-4: ضریب همبستگی پیرسون بین معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی
نام متغیر
معنویت در محیط کار
تعهد سازمانی
رفتارشهروندی سازمانی
R
67/0
491/0
Sig
000/0
000/0
N=191
نتیجه حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان میدهد که بین معنویت در محیط کار و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 67/0=r) و این بدان معنی است که با افزایش معنویت در محیط کار، رفتار شهروندی سازمانی بهبود مییابد. این نتیجه قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. بنابراین در این مورد فرضیه فرض صفر رد و فرضیهی تحقیق تأیید میشود.همچنین بر اساس جدول 4-4 بین تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی نیز رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 491/0=r) و این بدان معنی است که با افزایش تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی نیز بهبود مییابد. این نتیجه نیز قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. این فرضیه نیز تأیید شد.
اولین فرضیهی فرعی تحقیق: بین ابعاد معنویت در محیط کار با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.
جدول 4-5: ضریب همبستگی پیرسون بین ابعاد معنویت در محیط کار با رفتار شهروندی سازمانی
نام متغیر
معنادار بودن کار
احساس همبستگی
همسویی با ارزشهای سازمان
رفتار شهروندی سازمانی
R
42/0
388/0
419/0
Sig
000/0
000/0
000/0
جدول 4-5 ضرائب همبستگی پیرسون بین ابعاد معنویت در محیط کار با رفتار شهروندی سازمانی را نشان میدهد. نتایج حاصل از جدول مذکور به شرح زیر است:
1- بین بعد معنادار بودن کار و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 42/0=r) و این بدان معنی است که افزایش بعد معنادار بودن کار باعث بهبود رفتار شهروندی سازمانی میگردد. این نتیجه قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. در مورد این فرضیه نیز فرض صفر رد و فرضیهی تحقیق تأیید شد.
2- بین بعد احساس همبستگی معنویت در محیط کار و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 388/0=r) و این بدان معنی است که با افزایش احساس همبستگی، رفتار شهروندی نیز بهبود مییابد. این نتیجه قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. این فرضیه نیز پذیرفته میشود.
3- بین بعد همسویی با ارزشهای سازمان و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 419/0=r) و این بدان معنی است که با افزایش همسویی با ارزشهای سازمانی، رفتار شهروندی نیز بهبود مییابد. این نتیجه نیز قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. در مورد این فرضیه نیز فرض صفر رد و فرضیهی تحقیق تأیید میگردد.
دومین فرضیهی فرعی تحقیق: بین ابعاد تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.
جدول 4-6: ضرایب همبستگی پیرسون بین ابعاد تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی
نام متغیر
بعد تعهد مستمر
بعد تعهد عاطفی
بعد تعهد تکلیفی
رفتار شهروندی سازمانی
r
522/0
363/0
479/0
sig
000/0
000/0
000/0
جدول 4-6 ضرائب همبستگی پیرسون بین ابعاد تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی را نشان میدهد. بر اساس جدول مذکور نتایج حاصل به شرح زیر است:
1- بین بعد مستمر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 522/0=r) و این بدان معنی است که با افزایش بعد مستمر تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی نیز بهبود مییابد. این نتیجه قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. در این مورد فرض صفر رد و فرضیهی تحقیق تأیید میشود.
2- بین بعد عاطفی تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 363/0=r) و این بدان معنی است که افزایش بعد عاطفی تعهد سازمانی باعث بهبود رفتار شهروندی سازمانی میگردد. این نتیجه نیز قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. این فرضیه نیز پذیرفته میشود.
3- بین بعد تکلیفی تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد (000/0=sig، 479/0=r) و این بدان معنی است که افزایش بعد تکلیفی تعهد سازمانی موجب بهبود رفتار شهروندی سازمانی میگردد. این نتیجه نیز قابل تعمیم به کل جامعه آماری است. این فرضیه نیز تأیید میگردد.
سومین فرضیهی فرعی تحقیق: ابعاد معنویت در محیط کار بطور معناداری قادر به پیشبینی رفتار شهروندی سازمانی میباشد.
جدول 4-7: معادله رگرسیون رفتار شهروندی سازمانی بر اساس ابعاد معنویت کار
نام متغیر
ضریب β
میزان T
خطای استاندارد
سطح معنیداری
R
2R
f
معنادار بودن کار
احساس همبستگی
همسویی با ارزشهای سازمانی
245/0
075/0
215/0
79/2
75/0
23/2
275/0
31/0
28/0
006/0
455/0
027/0
472/0
223/0
8/17
000/0sig= 187و3= d.f
برای آزمون سومین فرضیه فرعی تحقیق از رگرسیون چندمتغیره به روش همزمان استفاده شده است. جدول 4-7 نتایج حاثل از این آزمون را نشان میدهد. بر اساس جدول مذکور دو بعد معنادار بودن و همسوئی با ارزشهای سازمانی پیشبینی کنندگان معنیداری برای رفتار شهروندی هستند. بطوری که میزان تی بدست آمده برای این
