الله اصفهان الهام گرفته شده؛ منتها هندسه دايره گنبد تبديل به بيضي شده است.
روابط لوگاريتمي جالبي در هندسه و ابعاد گنبد مسجد شيخ لطف الله هست كه دانش عميق رياضي معماران ايران در دوره هاي گذشته را نشان مي دهد. اگر اين طرح كه در ميدان استفاده شده به هم بخورد، ايده اصلي كار از بين خواهد رفت.
طرح آب نما و فواره ها هم ملهم از باغ هاي ايراني است. همين طور شيب ميدان با دقت و به منظور خاصي طراحي شده، حد ارتفاع برج شهياد ۴۵ متر است؛ چون نزديك فرودگاه مهرآباد قرار گرفته و نمي شود بلندتر از اين ساخت. ولي من مي خواستم وقتي به بنا نزديك مي شويد به طرف بالا برويد، در حالي كه بالا بردن بنا ممكن نبود.
ما براي اين كه مشكل ارتفاع را حل كنيم، يك سرازيري در ميدان بوجود آورديم. يعني شما از طرف فرودگاه كه وارد ميدان مي شويد به شكل سرازير به برج نزديك مي شويد و مي رسيد به آن آب نماي دايره شكل و وقتي به بنا نزديك مي شويد، دوباره بالا مي آييد.
زمين زير برج كاملا صاف است. اين صافي و آن شيب ميدان وقتي به هم مي رسند، خط هاي قوسي جالبي را ايجاد مي كنند كه نمي شود به آنها دست زد. در بازسازي ميدان بايد به اين ظرايف توجه كرد.
در عكس هايي كه ديده ام، كاشي كاري شيارهاي نماي اصلي و روي گنبد اغلب خرد شده است. اين اشكال كاشي معرق ايراني است كه كه مي دانيد از تكه هاي كوچكي كه كنار هم مي گذاريم، تشكيل شده و در زمستان با نفوذ برف و باران يخ مي زند، مي شكند و فرو مي ريزد.
امروزه با پيشرفت تكنيك كاشي، رفع اين مشكل كه در اغلب بناهاي قديمي مشاهده مي شود، ممكن است. اميدوارم در تعمير اين كاشي كاري ها نهايت دقت انجام شود كه طرح اصلي آن كه الهامي مدرن از نقوش سنتي ايراني است، محفوظ بماند و تغيير نكند.
غير از اين موارد، توصيه ديگري هم به متوليان بازسازي ميدان آزادي داريد؟
من شنيده ام كه مدت زيادي است شهياد به روي مردم بسته شده كه البته به خاطر تعميرات است. ولي اين كار نبايد زياد طول بكشد. چون وقتي بنا تعطيل مي شود، از بين مي رود. نگهداري مداوم بنا مستلزم فعاليت در آن است.
صدمه ديدن عايق ها يعني قيرگوني ديوارها و سقف ها و نفوذ رطوبت مساله اي جدي است كه بايد فورا به آن رسيدگي شود. چون نفوذ آب در طول زمان، بتن را ضعيف مي كند
داخل شهياد از نظر مرمت كار زيادي ندارد و چون داخلش بتن لخت است، هميشه نو است و كافي است كه آن را تميز بكنند. اما حيف است كه به اين بنا رسيدگي نكنند و درهايش به روي مردم بسته باشد .
غير از برج آزادي برخي بناهاي تاريخي تهران مثل سر در باغ ملي، شمس العماره و ساختمان موزه ملي ايران خيلي شاخص هستند و تا حدودي نمادهاي شهري به حساب مي آيند. اما بناهاي دهه هاي اخير مثل مصلاي تهران، ساختمان كنفرانس سران كشورهاي اسلامي يا ساختمان كتابخانه ملي نتوانسته اند اين شاخصه و وجه نمادين را پيدا كنند. به نظر شما چه عناصري در اين بناها مفقود است كه نمي توانند نماد شهري باشند؟
يك كتابخانه هدفش اين است كه مردم بروند آن جا و از كتاب ها استفاده كنند، همين طور بناهاي ديگر هر كدام به منظور خاصي ساخته شده اند، اما همان طور كه اشاره كرديد، مي توانند نمادين هم باشند. مانند بناهاي دوره صفويه در اصفهان.
معماري دنيا در حال تحول خيلي سريع است و معماران در هر كجاي دنيا به تكنولوژي و امكاناتي دست پيدا كرده اند كه قدرت انتخاب زيادي به آنها مي دهد.
ديگر مثل دوره صفويه نيست كه فقط آجر داشتند و قوس مي زدند و همواره هماهنگي در كارشان بود. بعضي از دوران ها در تاريخ دنيا مثل بهار شكفتگي هستند و در آنها گل هاي زيادي پرورش پيدا مي كند؛ مثل رنسانس در تاريخ اروپا يا دوره سلجوقي و صفوي در تاريخ ايران.
الان وضعيت به خاطر فنون و مصالح جديد عوض شده و مدتي طول مي كشد تا اين پختگي پيدا شود. در چين هم همين آشفتگي ها وجود دارد. دوران آزمايش است.
من وقتي ساختمان مركز صنايع دستي يعني سازمان ميراث فرهنگي فعلي را مي ساختم، استفاده هاي بي مورد و عجيب و غريب از قوس ها و مقرنس ها در معماري ايران خيلي زياد شده بود. من در آنجا با مراجعه به سنت معماري ايران يك گنبد رسمي بندي شده آجري را درست كردم تا بگويم هنوز هم مي شود با تكيه بر گذشته يك كارهايي كرد. ولي اين بنا نيز آن جنبه نمادين را ندارد، چون هدف ديگري داشته است.
يك وقت هايي اثر دنياي پيشرفته بر ما خيلي زياد است و بدون اين كه بدانيم چه كار داريم مي كنيم، به تقليد از ديگران مي پردازيم. ولي به طور كلي فكر مي كنم معماران ايراني، معماران بسيار خوبي هستند. متأسفانه من كارهاي اخيري را كه همكارانم در ايران كرده اند، نديده ام تا اظهار نظر كنم.
اگر دوباره به شما پيشنهاد دهند كه يك بناي يادبود و نمادين براي تهران طراحي كنيد ، يادبود چه چيزي را مي سازيد و چه مفاهيمي را در ساختار آن بكار مي گيريد؟
مي دانيد، يادبود مربوط است به آنچه بر يك فرد يا يك جامعه اي گذشته؛ يك چيزي است كه وقتي آن را مي بينيد فكر مي كنيد چه خبر بوده است. من يك دوره با توجه به آنچه در طول تاريخ بر سر ايران رفته، كاري را انجام دادم. اما تا مأمور كار ديگري نشوم نمي توانم بگويم آن كار چيست.
بايد مأمور بشوم تا مثل بچه اي كه مي گويند مشق بنويس، يك مدتي در شور و التهاب باشم و سختي بكشم. بايد يك مقداري دعا و مناجات داشته باشم تا متمركز شوم و از درون اين تمركز يك فكري بيرون بيايد. بايد مأمور بشوم تا توكل كنم.
آيا اين مناجات و توكل براي طراحي آزادي هم وجود داشت؟
البته، البته، وقتي مي خواستم اين كار را انجام بدهم، دعا كردم؛ چون مي دانستم كه به تنهايي نمي توانم كاري بكنم. شهياد را ساختم تا بگويم ايران از دوران سخت گذشته مي گذرد و به آينده اي درخشان مي رسد. در اين ترديدي نيست. www.topiranian.com
3-7-3- برج ميلاد:
(تصاوير صفحه 204)
برج ميلاد با هدف ساختن سازه‌اي بي‌بديل و به يادماندني و به عنوان نمادي براي كلانشهر تهران و به منظور رفع نيازهاي مخابراتي و تلويزيوني تهـران ساخته شده است و نيز مجموعه مركز تجارت بين‌المللي، مركز جشنواره‌ها، همايش و هتل بعنوان يك مجموعه كامل در كنار برج مخابراتي تهران در نظر گرفته شده است.
موقعيت مكاني:
مجموعه برج ميلاد بر روي تپه‌هاي كوي نصر، در ميان شبكه بزرگراهي شمال غرب تهران واقع شده است. دسترسي مجموعه از شمال به بزرگراه همت، از شرق به بزرگراه چمران، از جنوب به بزرگراه حكيم و از غرب به بزرگراه شيخ‌فضل ا… نوري منتهي شده است.
كاربري هاي اصلي برج ميلاد:
ايجاد و گسترش شبكه دسترسي بي‌سيم به اطلاعات
زير ساخت مناسب براي سيستم‌هاي نوين تلويزيوني ديجيتال
بهينه سازي پوشش راديو- تلويزيون
كاربري پيشرفته هواشناسي و كنترل ترافيك
ايجاد جاذبه گردشگري داخلي و خارجي و بهره‌مندي از فضاهاي گردشگري- تجاري و فرهنگي (رستوران گردان، سكوي ديد، گالري هنري، گنبد آسمان و موزه انقلاب اسلامي)
مكاني مناسب جهت برگزاري همايش‌ها و سمينارهاي بين‌المللي و ملي
گسترش و بهينه سازي پوشش شبكه‌هاي بي‌سيم و پي‌جو
مراكز خريد ويژه Brandهاي معتبر جهاني
ايجاد مركز داده‌ها (Data Center) جهت سرويس‌دهي به مراكز دولتي و خصوصي
تقسيم‌بندي برج ميلاد:
1- مركز تجاري يادمان
زيربناي اين مركز در حدود 40،000 متر مربع و داراي امكاناتي نظير بخش معاملات بازرگاني خارجي و نمايشگاههاي كالا و خدمات است.
احداث اين مركز در پيرامون برج ميلاد با هدف ايجاد محيطي جذاب و زيبا مكمل كاربري‌هاي مورد نياز خواهد بود. اين مركز شامل 1 ساختمان نيم دايره‌اي در جنوب برج و 2 ساختمان مستطيل شكل در طرفين برج با زيربناي حدود 160،000 متر مربع مي باشد. به منظور سهولت مراجعين به اين مركز در بخش شمالي مجموعه پاركينگ 5 طبقه با زيربناي 80،000 متر مربع قرار گرفته است.
2- مركز همايش هاي و جشنواره هاي بين الملل
اين مركز ساختماني است 8 طبقه با زيربناي حدود 50 هزار مترمربع شامل يک سالن اصلي با ظرفيت 1700 نفر و 8 سالن فرعي هر کدام با ظرفيت 60 تا 100 نفر که امکانات پيشرفته آن براي برگزاري انواع جشنواره هاي سينمايي، همايش ها و اجراي کنسرت هاي موسيقي در نظر گرفته شده است.
3- هتل 5 ستاره بين‌المللي:
هتل چند منظوره مركز ارتباطات بين المللي تهران با زيربنايي در حدود 5200 متر مربع داراي 18 طبقه، 500 اتاق و 16 سوئيت است. اين مكان علاوه بر اتاق استراحت، رستوران، سالن‌ها و فضاهاي ورزشي و تفريحي، يكي از بزرگترين مراكز خريد شهر تهران محسوب مي‌شود تا ضمن جلب گردشگران داخلي و خارجي و افزايش تقاضاي خريد از فروشگاههاي هتل، تقاضاي اقامت را نيز افزايش دهد.
4- مركز تجارت جهاني:
به منظور اطلاع‌رساني در زمينه تجارت مركز ارتباطات تهران در برج ميلاد ايجاد شده است. اين مركز مي‌تواند سياست‌هاي بازرگاني را توسط خدمات الكترونيكي، بيمه گمرگ، حمل و نقل، بانك و شبكه اطلاع‌رساني در اختيار بازرگانان قرار دهد تا تسهيلات تجاري فراهم آورد.
مزيت‌هاي برج ميلاد:
سازمان‌هاي امروزي بر اساس نيازها و اهداف مورد نظر خود اقدام به برگزاري رخدادهاي مختلف (Event) نظير كنفرانس، سمينار، همايش، جشنواره، كارگاههاي آموزشي و نمايشگاه مي‌نمايند.
مركز همايش‌هاي بين‌المللي برج ميلاد به همين منظور بنا شده و با توجه به ويژگي‌ها و برخورداري از امكانات منحصر به فرد و همچنين استفاده از منابع انساني متخصص و مجرب و با استقرار سيستم‌هاي مبتني بر مديريت كيفيت و استانداردسازي درصدد است تا نسبت به برگزاري رخدادهاي مختلف بر اساس اصول مديريت رخداد (Event Management) اقدام نمايد.
امكانات مركز به دو بخش امكانات اصلي و جانبي تقسيم مي‌شود. امكانات اصلي شامل سالن‌هاي كنفرانس با مشخصات ذيل است.
سالن ها
ظرفيت
توضيحات
كنفرانس حافظ
2000
سالن اصلي
كنفرانس سعدي
196
كنفرانس رودكي
63
كنفرانس كمال‌الملك
31
كنفرانس ويژه (VIP)
61
سينمايي
110
دو واحد
سينمايي
66
شش واحد
فضاي نمايشگاهي
66
متر مربع
همچنين لابي به مساحت 5000 متر مربع، 7 واحد اتاق تمرين، 2 واحد اتاق گريم، استوديو راديويي و تلويزيوني و خدمات پذيرايي از ديگر امكانات جانبي مجموعه مي‌باشد.
در طبقات مختلف رأس برج سكوي ديد باز، سكوي ديد بسته، رستوران گردان با گنجايش 5000 نفر، رستوران ويژه با ظرفيت 300 نفر، تريا، گالري هنري، طبقات مخابراتي و گنبد آسمان در نظر گرفته شده است.
رده بندي بلندترين برج هاي دنيا:
1- برج تورنتو (CNTower) با 553 متر ارتفاع
2- برج مسكو (Ostankino Tower) با 540 متر ارتفاع
3- برج شيكاگو (Sears Tower) با 527 متر بلندي
4- برج تايپه (Taipei Tower) با 509 متر ارتفاع
5- برج شانگهاي (Oriental Perarl Tower) با 468 متر بلندي
6- برج‌هاي دوقلوي پتروناس در كوالالامپور (Petronas Twin Towers) با 452 متر ارتفاع
7- برج سلطنتي نيويورك (Empire State Building) با 449 متر ارتفاع
8- برج ميلاد تهران (Milad Tower ) با 435 متر بلندي
رده بندي بلندترين برج‌هاي مخابراتي دنيا:
1- برج تورنتو (CN Tower) با 553 متر
2- برج مسكو (Ostankino Tower) با 540 متر
3- برج شانگهاي (Oriental Pearl Tower) با 468 متر
4- برج ميلاد تهران (Milad Tower) با 435 متر
www.oonegroup.com
3-8- ارزشها در طراحي مجسمه‌هاي شهري :
براي آنكه بتوان براي معرفي و اشاعه ارزش‌هاي فرهنگي/مذهبي مردم از طريق مجسمه‌هاي شهري اقدام کرد بايد روشي در پيش گرفت تا هر آنچه را كه مردم به آنها اعتقاد دارند و برايشان احترام قائل هستند شناسايي نمود و بشكلي كاربردي ارائه كرد. دكتر سيد حسين بحريني معتقد است ،ارزشها در طراحي را مي‌توان به 5 شكل معرفي کرد.
بنظر ميرسد استفاده از اين روشها در طراحي مجسمه هاي شهري در جهت ارائه هويت و سيماي شهري مطلوب
