ويژه
روستاهای استان به دليل موقعيت جغرافيايی و قدمت خود جلوههای طبيعی و تاريخی شگفتآوری دارند. برخی از اين روستاها به‌عنوان روستاهای هدف گردشگری در سال ۱۳۸۵ به ثبت رسيده است. روستاهای چراغيل در آذرشهر – کندوان در اسکو – ، خشکناب در بستانآباد – توتاخانه در بناب – سفيدان در تبريز – اشتبين، کردشت و نوجه مهر در جلفا – آينالو، اسکانلوی سفلی خدا آفرين و متعلق در کليبر – چکان در مراغه – زنوزق در مرند – آستمال، آقا بابا فرامرزی، کاسين و کرينگان در ورزقان جاذبههای گردشگری زيادی دارند.
5) جاذبههای تجاری و بازرگانی
قرار گرفتن بسياری از شهرهای استان در مسير جاده ابريشم و رونق تجارت و بازرگانی از زمانهای قديم، باعث ايجاد بازارهای قديمی در شهرستانهای اين استان شده است، همچون بازار تبريز (بزرگترين بازار مسقف جهان که به ثبت جهانی يونسکو رسيده است)، بازار اهر، بازار مرزی جلفا و غیره.
جمع‌بندی
در این فصل، به بیان روش تحقیق، بررسی جامعه و نمونهی آماری، ابزار گردآوری دادهها، بررسی گویههای پرسشنامه، روایی و پایایی آن، روشهای تجزیه‌وتحلیل آماری و در نهایت بررسی موردمطالعه پرداخته شد.
فصل چهارم
تجزیه‌وتحلیل اطلاعات
مقدمه
تجزیه‌وتحلیل دادهها برای بررسی صحت‌وسقم فرضیه‌ها برای هر نوع پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع‌آوری‌شده از موضوع مورد تحقیق است، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های پژوهش محسوب می‌شود. داده‌های خام با استفاده از فنون آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده‌کنندگان قرار می‌گیرند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از طریق پرسشنامه‌ها، در این پژوهش از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. برای بررسی وضعیت پاسخ‌دهندگان مانند جنسیت، سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات و … در قالب جدول‌ها از آمار توصیفی استفاده شد و به‌منظور بررسی نرمال بودن یا نبودن داده‌های پژوهش از آزمون شاپیر و ویلکز با استفاده از نرم‌افزار 21 Spss پرداخته شده است و سپس در آمار تحلیلی این پژوهش به‌منظور بررسی روایی سازه پرسشنامه‌ها از فن تحلیل عاملی تأییدی و همچنین به‌منظور بررسی تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر مقصد با میانجی منابع طبیعی، زیرساخت‌های عمومی، زیرساخت‌های گردشگری و محیط طبیعی و همچنین تأثیر آن‌ها بر انگیزه گردشگری از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شده است.
4-1- آمار توصیفی
در این بخش از تجزیه‌وتحلیل آماری به بررسی چگونگی توزیع نمونه آماری از حیث متغیرهایی چون جنسیت، سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات و … پرداخته شده است.
4-1-1- جنسیت گردشگران
همان‌طور که در جدول (4-1) مشاهده می‌شود مردان پاسخ‌دهنده به پرسشنامه 112 نفر معادل (4/54) درصد وزنان پاسخ‌دهنده به پرسشنامه 94 نفر معادل (5/45) درصد است.
جدول 4-1) توزیع فراوانی گردشگران بر اساس جنسیت
جنسیت
فراوانی
درصد فراوانی
زن
94
6/45
مرد
112
4/54
جمع
206
100
4-1-2- سن گردشگران
همان‌گونه که جدول (4-2) نشان می‌دهند، 9/51 درصد از گردشگران در رده سنی 18 تا 30 سال، 3/27 درصد بین 31 تا 40 سال، 5/15 درصد بین 41 تا 50 سال، و 3/5 درصد در رده سنی 50 سال به بالا بودند.
جدول 4-2) توزیع فراوانی گردشگران بر اساس سن
سن
فراوانی
درصد
30-18 سال
107
9/51
40-31 سال
56
3/27
50-41 سال
32
5/15
50 سال به بالا
11
3/5
کل
206
100
4-1-3- مدرک تحصیلی گردشگران
پژوهشگر به‌منظور بررسی مدرک تحصیلی گردشگران، 4 طبقه برای آن‌ها در نظر گرفت. جدول 4-3 چگونگی توزیع افراد نمونه در گروههای چهار‌گانه را نشان میدهد. همان‌طور که ملاحظه می‌شود 23 نفر معادل با (2/11) درصد دارای تحصیلات دیپلم؛ 23 نفر معادل با (2/11) درصد دارای تحصیلات فوق‌دیپلم؛ 139 نفر معادل با (4/67) درصد دارای تحصیلات کارشناسی و ارشد و 21 نفر معادل با (2/10) درصد دارای مدرک تحصیلی دکترا می‌باشند.
جدول 4-3) توزیع فراوانی گردشگران بر اساس مدرک تحصیلی
مدرک تحصیلی
فراوانی
درصد
دیپلم
23
2/11
فوق‌دیپلم
23
2/11
کارشناسی و ارشد
139
4/67
دکترا
21
2/10
کل
206
100
4-1-4- نوع منبع اطلاعاتی گردشگران
پژوهشگر به‌منظور بررسی نوع منبع اطلاعاتی گردشگران، 5 طبقه برای آن‌ها در نظر گرفت. جدول 4-4 چگونگی توزیع منبع اطلاعاتی در گروههای پنج‌گانه را نشان میدهد. همان‌طور که ملاحظه می‌شود 26 نفر معادل با (6/12) درصد به‌وسیله نت از آذربایجان شرقی اطلاعات کسب کردند؛ 54 نفر معادل (2/26) درصد به‌وسیله دوستان و آشنایان؛ 40 نفر معادل (4/19) درصد به‌وسیله تلویزیون؛ 67 نفر معادل (5/32) درصد به‌وسیله سفر قبلی و 19 نفر معادل با (2/9) درصد به‌وسیله کتاب از آذربایجان اطلاعات کسب کرده‌اند.
جدول 4-4) توزیع فراوانی اطلاعات گردشگران بر اساس منبع اطلاعاتی
منبع اطلاعاتی
فراوانی
درصد
نت
26
6/12
دوستان و آشنایان
54
2/26
تلویزیون
40
4/19
سفر قبلی
67
5/32
کتاب
19
2/9
کل
206
100
4-1-5- وضعیت تأهل پاسخ‌دهندگان
همان‌طور که در جدول (4-5) مشاهده می‌شود 117 نفر از گردشگران معادل (8/56) درصد مجرد و 89 نفر معادل (2/43) درصد متأهل هستند.
جدول 4-5) توزیع فراوانی گردشگران بر اساس وضعیت تأهل
وضعیت تأهل
فراوانی
درصد فراوانی
مجرد
117
8/56
متأهل
89
2/43
جمع
206
100
4-1-6- نوع فیلم موردعلاقه گردشگران
پژوهشگر به‌منظور بررسی نوع فیلم موردعلاقه گردشگران، 9 طبقه برای آن‌ها در نظر گرفت. جدول 4-6 چگونگی توزیع نوع فیلم موردعلاقه گردشگران در گروههای نه‌گانه را نشان میدهد. همان‌طور که ملاحظه می‌شود 45 نفر معادل با (8/21) درصد علاقه‌مند به فیلم کمدی؛ 17 نفر معادل (3/8) درصد علاقه‌مند به فیلم اکشن؛ 27 نفر معادل (1/13) درصد علاقه‌مند به فیلم مستند؛ 27 نفر معادل با (1/13) درصد علاقه‌مند به فیلم تاریخی؛ 37 نفر معادل با (18) درصد علاقه‌مند به فیلم رمانتیک؛ 19 نفر معادل با (2/9) درصد علاقه‌مند به فیلم تخیلی؛ 4 نفر معادل با (9/1) درصد علاقه‌مند به فیلم جنایی؛ 11 نفر معادل با (3/5) درصد علاقه‌مند به فیلم ترسناک و 19 نفر معادل با (2/9) درصد علاقه‌مند به فیلم ماجراجویانه هستند.
جدول 4-6) توزیع فراوانی گردشگران بر اساس نوع فیلم موردعلاقه
نوع فیلم
فراوانی
درصد
کمدی
45
8/21
اکشن
17
3/8
مستند
27
1/13
تاریخی
27
1/13
رمانتیک
37
0/18
تخیلی
19
2/9
جنایی
4
9/1
ترسناک
11
3/5
ماجراجویانه
19
2/9
کل
206
100
4-1-7- انگیزه کلی گردشگران
پژوهشگر به‌منظور بررسی انگیزه کلی گردشگران، 5 طبقه برای آن‌ها در نظر گرفت. جدول 4-7 میانگین و انحراف معیار هر طبقه را نشان میدهد.
جدول 4-7) میانگین انگیزه کلی گردشگران
میانگین
انحراف معیار
دیدار با دوستان و خانواده
03/4
00/1
تجربه چیزهای جدید
38/4
85/0
داشتن حس خوب نسبت به خود
24/4
96/0
دوری از زندگی روزمره
02/4
03/1
ملاقات با افراد جدید
65/3
14/1
4-1-8- تأثیر سریال شهریار/تبریز در مه در تصویر ادراک‌شده و انگیزهی سفر گردشگران
در بررسی تأثیر سریالهای شهریار / تبریز در مه بر تصویر ادراک‌شدهی گردشگران و ایجاد انگیزه در بین ایشان 4 طبقه در نظر گرفته شده که در جدول 4-8 میانگین و انحراف معیار آن‌ها ارائه شده است.
جدول 4-8) میانگین تأثیر سریال شهریار/تبریز در مه در تصویر ادراک‌شده و انگیزهی سفر گردشگران
میانگین
انحراف معیار
تماشای فیلم شهریار/تبریز در مه در ایجاد علاقه جهت سفر به استان
95/2
28/1
تماشای فیلم شهریار/تبریز در مه در ایجاد علاقه نسبت به استان
94/2
19/1
طرفداری بازیگران فیلمها در ایجاد علاقه جهت سفر به استان
89/2
22/1
سفر اتفاقی و بدون ارتباط به فیلمها
50/3
26/1
4-1-9- باور گردشگران نسبت به تأثیر فیلم در انگیزش گردشگران نسبت به سفر
پژوهشگر در بررسی باور گردشگران نسبت به تأثیر تماشای فیلم در انگیزش مخاطبان جهت سفر به مقصد به تصویر کشیده شده به نتایج جدول 4-9 دست یافت.
جدول 4-9) توزیع فراوانی آرای گردشگران نسبت به تأثیر تماشای فیلم در انگیزش گردشگران
فراوانی
درصد
بسیار موافق
31
15
موافق
76
9/36
نه موافق و نه مخالف
72
35
مخالف
18
7/8
بسیار مخالف
9
4/4
4-2- آمار استنباطی
آمار استنباطی آن قسمت از آمار است که به برآورد و آزمون فرضیه‌ها در خصوص پارامترهای جامعه از روی نمونه می‌پردازد. استنباط‌هایی که از نمونه می‌شود نمی‌تواند قطعی باشد و این استنباط‌ها احتمالی هستند و لذا باید مبانی نظریه احتمال را در بیان آن‌ها به‌کارگیریم. در واقع هدف نهایی آمار استنباطی برآورد ویژگی‌های جامعه است. به‌منظور تحلیل داده‌های پژوهش از تحلیل‌های گوناگون استفاده شده است. در مرحله اول نرمال بودن دادهها با استفاده از آزمون شاپیر و ویلکز مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مرحله دوم روایی سازه متغیرهای تحقیق و شاخص‌های منتج از آن‌ها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مرحله بعد به‌منظور شناخت وضعیت متغیرهای گردشگری فیلم، منابع طبیعی، زیرساخت‌های عمومی، زیرساخت‌های گردشگری، محیط طبیعی، تصویر مقصد و انگیزه از آزمون T تک نمونه‌ای استفاده گردید. در ادامه از آزمون معناداری ضریب همبستگی برای بررسی ارتباط میان اجزای متغیرهای پژوهش بهره گرفته شد. نهایتاً به‌منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل مسیر استفاده شده است.
4-2-1- آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش
قبل از وارد شدن به مرحله آزمون فرض‌ها لازم است تا از وضعیت نرمال بودن دادهها اطلاع حاصل شود تا بر اساس نرمال بودن یا نبودن آن‌ها، آزمون‌ها استفاده شود. برای این منظور می‌توان از آزمون شاپیرو ویلکز استفاده نمود. در این پژوهش داده‌های مربوط به آزمون شاپیرو ویلکز (جدول شماره 4-10) نشان میدهد که پاسخ‌های گردشگران به پرسش‌نامه‌ی گردشگری فیلم، منابع طبیعی، زیرساخت‌های عمومی، زیرساخت‌های گردشگری، محیط طبیعی، تصویر مقصد و انگیزه دارای ویژگی توزیع نرمال بوده لذا می‌توان از آزمون‌های پارامتریک و به‌طور اخص آزمون میانگین یک جامعه (آزمون T تک نمونه‌ای) استفاده نمود.
جدول 4-10) آزمون شاپیرو ویلکز
متغیر
درجه آزادی
سطح معناداری(sig)
گردشگری فیلم
206
121/0
منابع طبیعی
206
107/0
زیرساخت‌های عمومی
206
381/0
زیرساخت‌های گردشگری
206
136/0
محیط اجتماعی
206
115/0
انگیزه گردشگر فیلم
206
453/0
در آزمون شاپیرو ویلکز هرگاه سطح معناداری متغیرها بیشتر و بزرگ‌تر از سطح (05/0) باشد می‌توان گفت دادهها دارای توزیع نرمال هستند لذا همان‌طور که در جدول شماره 4-7 مشاهده می‌گردد همه متغیرها سطح معناداری آن‌ها بزرگ‌تر از (05/0) است. بنابراین از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون میانگین یک جامعه می‌توان استفاده نمود.
4-2-2- بررسی مدلهای اندازهگیری متغیرهای پژوهش
قبل از وارد شدن به مرحله آزمون فرضیات و مدلهای مفهومی پژوهش لازم است تا از صحت مدلهای اندازهگیری متغیر مستقل(گردشگری فیلم)، متغیرهای میانجی(منابع طبیعی، زیرساخت‌های عمومی، زیرساخت‌های گردشگری، محیط اجتماعی) و متغیر وابسته (انگیزه گردشگری فیلم) اطمینان حاصل شود. لذا در ادامه مدلهای اندازهگیری این متغیرها به ترتیب آورده می‌شود که این کار توسط تحلیل عاملی تأییدی171 مرتبه اول صورت گرفته است. تحلیل عاملی تأییدی یکی از قدیمی‌تر
