شواهد جمع‌آوري شده پرداخت. نتيجه‌گيري مطلوب حاصل تجزيه و تحليل دقيق اطلاعات است كه بر مبناي سؤالات اصلي تحقيق گردآوري شده است. براي تجزيه و تحليل آماري در اين تحقيق از آزمون‌های زیر استفاده شده است.
1. آزمون دوجملهای: از این آزمون برای تعیین اهمیت مؤلفه‌های گردشگری حلال برای خبرگان استفاده شده است. از آن‌جا که تعداد دادهها به 30 عدد نرسیده است باید از آزمون‌های ناپارامتریک استفاده کرد.
آزمون دو جمله‌ای یک آزمون تطابق توزیع برای داده‌های اسمی است. البته مي‌توان اين آزمون را براي هر متغيري كه تنها شامل دو مقدار باشد، به سادگی انجام داد. یک آزمون دو جمله‌ای، توزیع یک یا چند متغیر دوحالتی را با توزیع دو جمله‌ای و با یک احتمال مشخص مقایسه می‌کند. از این آزمون بیشتر در مواقعی استفاده میشود که ادعایی در مورد یک نسبت صورت می‌گیرد و می‌خواهیم درستی چنین ادعایی را آزمون کنیم.
در این مورد این ادعا وجود دارد که دو دسته از عوامل دارای اهمیت و بی‌اهمیت موجود است که بر اساس cut point = 3 و test proportion= 0.6 آزمون شده است.
در این آزمون بر طبق جدول نتایج آزمون مشخص میشود که کدام عوامل دارای اهمیت هستند. بر این اساس متغیرهایی که دارای سطح اهمیت کمتر از 0.05 هستند به عنوان متغیرهایی هستند که قابل تفکیک به دو دسته متفاوت بوده و بر اساس فرضیات آزمون در دسته با اهمیت قرار میگیرند.
2. آزمون فریدمن: از این آزمون برای تعیین اولویت مؤلفه‌های گردشگری حلال برای خبرگان و همچنین تعیین اولویت مؤلفه‌های گردشگری حلال برای گردشگران ورودی مسلمان به ایران استفاده شده است.
آزمون فریدمن مشابه (طرح اندازه‌گیری‌های مکرر یک نمونه‌ای ) یا (تحلیل واریانس دو عامله طبقه‌بندی) است. این آزمون زمانی کاربرد پیدا می‌کند که شما بخواهید نظرات یک گروه را در چند زمینه مورد بررسی قرار دهید و بر اساس نظرات افراد این گروه، اولویت هر کدام از موارد را بر اساس رتبه‌بندی معنی‌دار (یا گرایشات معنادار افراد به هر کدام از متغیرها ) مشخص نمایید. به عبارت دیگر فریدمن این فرضیه صفر را می‌آزماید که K متغیر همبسته از یک جامعه مشابه می‌آیند. برای هر موقعیت k متغیر از ۱ تا k طبقه بندی میشود. در کل می‌توانیم شاخص‌های گردشگری حلال را به وسیله‌ی این آزمون اولویت‌بندی کنیم.
3. آزمون T: از این آزمون برای تعیین اهمیت مؤلفه‌های گردشگری حلال برای گردشگران ورودی مسلمان به ایران استفاده شده است.
این آزمون برای آزمون فرض پیرامون میانگین یک جامعه استفاده میشود. در بیشتر پژوهش‌هایی که با مقیاس لیکرت انجام می‌شوند جهت بررسی فرضیه‌های پژوهش و تحلیل سؤالات تخصصی مربوط به آنها از این آزمون استفاده میشود.
برای ارزیابی یکسان بودن و نبودن میانگین نمونه‌ای با میانگین جامعه در حالتی به کار می‌رود که انحراف معیار جامعه مجهول باشد چون توزیع t در مورد نمونه‌های کوچک با استفاده از درجات آزادی تعدیل میشود، می‌توان از این آزمون برای نمونه‌های بسیار کوچک استفاده نمود. همچنین این آزمون مواقعی که خطای استاندارد جامعه نامعلوم و خطای استاندارد نمونه معلوم باشد، کاربرد دارد برای به کاربردن این آزمون، متغیر مورد مطالعه باید در مقیاس فاصله‌ای باشد، شکل توزیع آن نرمال باشد. چون حجم نمونه بزرگ است، توزیع دادهها نرمال فرض میشود.
در آزمون T باید به دو نکته توجه کرد:
1- سطح اهمیت یا معنا داری که در سطح اطمینان 95 درصد باید کمتر از 0.05 باشد.
2- مقدار آماره T که یا باید بیشتر از 1.96 باشد و یا کمتر از -1.96.
البته باید در نظر داشت که معمولاَ این دو اتفاق همزمان روی میدهد.
مقدار آماره T بزرگتر نشان‌دهنده وضعیت بهتر آن متغیر یا سؤال در فرض مورد نظر است.
3-9 خلاصه‌ی فصل سوم
در این فصل به ارائه‌ی توضیحاتی همچون روش پژوهش، جامعه‌ی پژوهش، قلمرو زمانی و مکانی، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری و ابزار گردآوری اطلاعات پرداخته شد. سپس در مورد پرسشنامه‌های تحقیق و سنجش روایی و پایایی آنها و همچنین مقیاس پرسشنامه‌ها توضیح داده شد. در ادامه در مورد روش تجزیه و تحلیل دادهها با ارائه‌ی توضیحات مختصر مطالبی بیان شد. در نهایت محدودیت‌های پژوهش عنوان شد.
در فصل بعد به ارائه‌ی تجزیه و تحلیل دادهها پرداخته میشود و نتایج در قالب جداول آزمون‌ها بیان میشود.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
پس از تکمیل پرسشنامه‌های خبرگان داده‌های جمع‌آوری شده کدگذاری گردیده و به صورت منظم وارد کامپیوتر شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار آماري علوم اجتماعي يعني SPSS استفاده شده است. براي توصيف خصوصيات جامعه مورد بررسي از آمارهاي توصيفي، جدول‌سازي، و … استفاده شده است و جهت تعیین شاخص‌ها و اولویت‌بندی آنها نوع مناسب آزمون آماري انتخاب گرديده. و در نهايت با استفاده از آزمون به تحليل و بررسي هدف‌هاي تحقيق پرداخته شد.
4-1 یافته‌های مربوط به پرسشنامه‌ی خبرگان
4-1-1 یافته‌های توصیفی جمعیت‌شناختی مربوط به پرسشنامه‌ی خبرگان
نمودارهای زیر نشان‌دهنده‌ی ویژگی‌های جمعیت‌شناختی پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه‌ی خبرگان است.
نمودار (4-1) وضعیت نمونه خبرگان بر اساس جنسیت
نمودار (4-2) وضعیت نمونه‌ی خبرگان بر اساس تحصیلات
نمودار (4-3) وضعیت نمونه‌ی خبرگان بر اساس سن
نمودار (4-4) وضعیت نمونه‌ی خبرگان بر اساس تخصص
4-1-2 تحلیل داده‌های مربوط به سؤالات پرسشنامه‌ی خبرگان
4-1-2-1 آزمون دوجملهای مربوط به پرسشنامه‌ی خبرگان
فرضیه‌ی آزمون دوجملهای بدین قرار است:
فرض H0: حد اکثر 60 % افراد با این عامل موافقند.
فرض H1: بیش از 60 % افراد با این عامل موافقند.
به عبارت دیگر می‌توان گفت اگر در این آزمون برای هر متغیر بیش از 60% پاسخ‌ها در گروه 2 قرار بگیرند و سطح معناداری کمتر از 0.05 باشد، وضعیت قابل قبول است و متغیر مورد نظر تأیید میشود.
جدول (4-1) آزمون دوجملهای مربوط به پرسشنامه‌ی خبرگان
دسته
تعداد
نسبت مشاهده شده
نسبت آزمون
سطح معناداری
وضعیت
سؤال 1
گروه 1
= 3
0
0
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
17
1
جمع
17
1
سؤال 2
گروه 1
= 3
5
0.3
0.6
.011a
قبول
گروه 2
3
12
0.7
جمع
17
1
سؤال 3
گروه 1
= 3
13
0.8
0.6
0.126
غیر قابل قبول
گروه 2
3
4
0.2
جمع
17
1
سؤال 4
گروه 1
= 3
5
0.3
0.6
.011a
قبول
گروه 2
3
12
0.7
جمع
17
1
سؤال 5
گروه 1
= 3
13
0.8
0.6
0.126
غیر قابل قبول
گروه 2
3
4
0.2
جمع
17
1
سؤال 6
گروه 1
= 3
9
0.5
0.6
.359a
غیر قابل قبول
گروه 2
3
8
0.5
جمع
17
1
سؤال 7
گروه 1
= 3
9
0.5
0.6
.359a
غیر قابل قبول
گروه 2
3
8
0.5
جمع
17
1
سؤال 8
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 9
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 10
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 11
گروه 1
= 3
4
0.2
0.6
.003a
قبول
گروه 2
3
13
0.8
جمع
17
1
سؤال 12
گروه 1
= 3
1
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
16
0.9
جمع
17
1
سؤال 13
گروه 1
= 3
6
0.4
0.6
.035a
قبول
گروه 2
3
11
0.6
جمع
17
1
سؤال 14
گروه 1
= 3
5
0.3
0.6
.011a
قبول
گروه 2
3
12
0.7
جمع
17
1
سؤال 15
گروه 1
= 3
1
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
16
0.9
جمع
17
1
سؤال 16
گروه 1
= 3
8
0.5
0.6
.199a
غیر قابل قبول
گروه 2
3
9
0.5
جمع
17
1
سؤال 17
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 18
گروه 1
= 3
1
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
16
0.9
جمع
17
1
سؤال 19
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 20
گروه 1
= 3
1
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
16
0.9
جمع
17
1
سؤال 21
گروه 1
= 3
6
0.4
0.6
.035a
قبول
گروه 2
3
11
0.6
جمع
17
1
سؤال 22
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 23
گروه 1
= 3
2
0.1
0.6
.000a
قبول
گروه 2
3
15
0.9
جمع
17
1
سؤال 24
گروه 1
= 3
10
0.6
0.6
.552a
غیر قابل قبول
گروه 2
3
7
0.4
جمع
17
1
سؤال 25
گروه 1
= 3
4
0.2
0.6
.003a
قبول
گروه 2
3
13
0.8
جمع
17
1
سؤال 26
گروه 1
= 3
5
0.3
0.6
.011a
قبول
گروه 2
3
12
0.7
جمع
17
1
سؤال 27
گروه 1
= 3
4
0.2
0.6
.003a
قبول
گروه 2
3
13
0.8
جمع
17
1
سؤال 28
گروه 1
= 3
6
0.4
0.6
.035a
قبول
گروه 2
3
11
0.6
جمع
17
1
a. Alternative hypothesis states that the proportion of cases in the first group .6.
همان‌طور که در جدول 4-1 مشاهده میشود سطح معناداری برای سؤالات 1، 2، 4، 6، 8، 10، 12، 14، 16، 18، 20، 22، 24، 26 و 28 کمتر از 0.05 بوده و بنابر فرض آزمون بیش از 60% پاسخ‌دهندگان این سؤالات جواب موافقم و یا خیلی موافقم را انتخاب کرده‌اند.
همچنین سطح معناداری برای سؤالات 3، 5، 6، 7، 16 و 24 بیشتر از 0.05 بوده و بنا بر فرض آزمون بیش از 60% پاسخ دهندگان به این سؤالات جواب مخالفم و یا خیلی مخالفم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین موارد زیر در رده‌ی بی‌اهمیت قرار گرفته‌اند و بنابراین جزو مؤلفه‌های گردشگری حلال محسوب نمی‌شود. موارد حذف‌شده در زیر آمده‌اند:
• وجود قرآن در جلوی صندلی‌های هواپیما و سایر وسایل نقلیه‌ی عمومی سفر؛
• قسمت‌های جداگانه برای زنان و مردان در هواپیما و سایر وسایل نقلیه‌ی عمومی سفر؛
• وجود تابلوهای فرودگاه به زبان عربی؛
• وجود کارمندان عرب زبان در وسایل نقلیه‌ی عمومی سفر؛
• منابع مالی اسلامی هتل (اقتصاد بدون ربا)؛
• مجاز بودن شرط‌بندی در سوارکاری و تیراندازی در بین مسابقه‌دهندگان؛
4-1-2-2 آزمون فریدمن یا رتبه‌بندی میانگینها مربوط به پرسشنامه‌ی خبرگان
فرض آزمون فریدمن بدین قرار است:
فرض H0: تفاوت معنی‌داری بین میانگینها وجود ندارد.
فرض H1: تفاوت معنی‌داری بین میانگینها وجود دارد.
جدول (4-2) کیفیت انجام آزمون فریدمن مربوط به پرسشنامه خبرگان
شاخص
مقدار
تعداد
17
کای دو
138.77
درجه آزادی
27
عدد معنی‌داری
0.000
جدول (4-3) آزمون فریدمن مربوط به پرسشنامه خبرگان
میانگین رتبه
سؤال 1
20.88
سؤال 2
13.03
سؤال 3
7.68
سؤال 4
13.29
سؤال 5
7.85
سؤال 6
10.15
سؤال 7
9.15
سؤال 8
16.41
سؤال 9
19.65
سؤال 10
18.12
سؤال 11
13.65
سؤال 12
19.38
سؤال 13
12.53
سؤال 14
13.21
سؤال 15
19.09
سؤال 16
9.91
سؤال 17
18.53
سؤال 18
18.09
سؤال 19
19.35
سؤال 20
20.47
سؤال 21
11.53
سؤال 22
15.06
سؤال 23
15.26
سؤال 24
9.62
سؤال 25
16.06
سؤال 26
11.29
سؤال 27
13.76
سؤال 28
13
جدول (4-4) رتبه بندی میانگین ها، مرتب شده بر اساس رتبه (بیشترین به کمترین)
رتبه
نام متغییر
میانگین رتبه
1
سؤال 1
20.88
2
سؤال 20
20.47
3
سؤال 9
19.65
4
سؤال 12
19.38
5
سؤال
