تشویق‌های دولت تأثیر زیادی روی افکار جامعه دارد و در ارتقاء منزلت اجتماعی ما هم مؤثر است” و “نگرش جامعه علمی و دانشگاهی و حتی نگاه مردم عادی باید به این رشته تغییر کند اگر نگاه آنان به ما و شغل ما مثبت باشد خب مسلماً منزلت اجتماعی‌مان هم بالاتر می‌رود”
جدول4- 4: ارتقاء منزلت اجتماعی
مقوله
زیر مقوله
مفاهیم
شواهد
ارتقاء منزلت اجتماعی
عوامل شخصی
اخلاق و رفتار مناسب
اگر کتابداران در محیط کار اخلاق و رفتار پسندیده‌ای داشته باشند منزلت اجتماعی آنان ارتقاء می‌یابد
پشتکار در کارها
داشتن پشتکار در انجام فعالیت‌ها در ارتقاء منزلت اجتماعی تأثیر به سزایی دارد
افزودن به دانش
اگر کتابداران به دانش خود بی افزایند می‌توانند منزلت اجتماعی خودشان را ارتقاء دهند
سخت‌کوشی
کتابداران باید در محیط کار و انجام فعالیت‌هایشان تلاش بکنند تا دید مردم را تغییر دهند اثربخشی لازم را در امر پژوهش آموزش داشته باشند
اثربخش بودن
داشتن تخصص
اگر کتابداران متخصص رشته کتابداری باشند منزلت اجتماعی کتابداران ارتقاء می‌یابد
تحصیلات
هرچقدر تحصیلات افراد بیشتر باشد منزلت اجتماعی‌شان نیز بیشتر می‌شود
علاقه
علاقه شخصی به کار کردن و شغلت در ارتقاء منزلت اجتماعی تأثیر مثبتی دارد
رضایت
رضایت شغلی تأثیر زیادی بر منزلت اجتماعی دارد
عمل کردن به رسالت خود
اگر کتابداران به رسالت خود به خوبی عمل کنند منزلت اجتماعی‌شان بالاتر می‌رود
عوامل سازمانی
بودجه
بودجه‌ای که به بخش کتابخانه‌ها و خرید کتاب اختصاص می‌دهند بیشتر توجه کنند
مدیریت کتابخانه
اگر مدیران کتابخانه‌ها از بین کتابداران و اعضاء هیئت‌علمی انتخاب بشود موقعیت کتابداران را در جامعه ارتقاء می‌دهد
حقوق و مزایا
افزایش حقوق و مزایای دریافتی هم می‌تواند منزلت اجتماعی ما را ارتقاء دهد
استخدام کتابداران متخصص
افرادی که جذب کتابخانه‌ها می‌شوند باید متخصص رشته کتابداری و نیروی شایسته باشند چند مورد داشتیم که نیروی آشپزخانه و تأسیساتی رو گذاشتن برای کتابخانه
جذب نیروهای شایسته
ارزشیابی دقیق
از عملکرد کتابداران به‌دقت ارزشیابی کنند و سلیقه‌ای نباشد
پرهیز از اعمال تبعیض
مدیران باید با همه کارکنان و نیروهای کتابخانه عادلانه رفتار کنند و تبعیض قائل نشوند
تأمین امنیت شغلی
اگر امنیت شغلی ما را تأمین کنند خوب در ارتقاء منزلت اجتماعی‌مان تأثیر زیادی دارد
تأمین مسکن
اگر کتابخانه‌ها بتوانند برای ما کتابداران مسکن تهیه کنند در ارتقاء منزلت اجتماعی‌مان مؤثر است
مدیریت صحیح
استفاده صحیح از منابع انسانی و مدیریت صحیح کتابخانه‌ها می‌تواند منزلت اجتماعی کتابداران را بالا ببرد
سهولت ادامه تحصیل
اگر کتابخانه‌ها و مدیران کتابخانه‌ها شرایط ادامه تحصیل را برای کتابداران آسان کنند و شرط و شروط نگذارند منزلت اجتماعی کتابداران بالا می‌رود
عوامل اجتماعی
تبلیغات
تبلیغ رشته کتابداری برای مردم در رسانه‌ها باعث افزایش منزلت اجتماعی ما می‌شود
سرمایه‌گذاری
برای ارتقاء منزلت اجتماعی کتابداران باید برای این رشته بیشتر سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی بشود
فرهنگ‌سازی
تغییر نگرش مدیریت جامعه
مدیران جامعه باید دیدگاه خودشان را نسبت به کتابداری تغییر دهند و کتابداری را به‌عنوان یک شغل حساب کنند
تغییر نگرش جامعه علمی
نگرش جامعه علمی و دانشگاهی و حتی نگاه مردم عادی باید به این رشته تغییر کند اگر نگاه آنان به ما و شغل ما مثبت باشد خب مسلماً منزلت اجتماعی‌مان هم بالاتر می‌رود
نگاه مردم
توجیه اهمیت نقش کتابدار
اگر دولت اهمیت نقش کتابدار را در امر پژوهش و آموزش برای مردم توجیه و تبیین کند جایگاه اجتماعی ما بالاتر می‌رود
تشویق دولت
دولت باید مردم را به استفاده از کتابخانه تشویق بکند و از کتابخانه‌ها حمایت کند که این حمایت و تشویق‌های دولت تأثیر زیادی روی افکار جامعه دارد و در ارتقاء منزلت اجتماعی ما هم مؤثر است
حمایت دولت
روشن کردن نتایج کار کتابداران
نتایج کار کتابخانه و کتابداران را برای مردم روشن کنند تا مردم بیشتر شغل ما را بشناسند
برقراری عدالت اجتماعی
روز کتابدار
به روز کتابدار توجه ویژه کنند و در این روز برای ما در حضور مردم جشن بگیرند آگه این کارها را بکنند منزلت اجتماعی ما بیشتر می‌شود
ایجاد تشکیلات صنفی
اگر واقعاً بخواهند منزلت اجتماعی ما را ارتقاء بدهند باید یک انجمن یا تشکیلات صنفی باشد که از حقوق ما به خوبی دفاع کند
4-5. اعتماد
اعتماد مقوله‌ی دیگری است که پژوهشگر آن را از میان داده‌های حاصل از مصاحبه استخراج کرده است. چهار مفهوم مرتبط با مقوله‌ی “اعتماد” در جدول 4- 5 همراه با شواهد مرتبط با آن ارائه شده است. این مفاهیم شامل موارد زیر است: اعتماد کامل، اعتماد در حد معمول، اعتماد در حد متوسط و اعتماد متقابل
“اعتماد من به همکارانم در حد متوسط است نه به همکارانم بی اعتماد هستم و نه زیاد به آن‌ها اعتماد می‌کنم”، ” در حد معمول و معقول و در حیطه کاری به همکاران خودم اعتماد دارم”، “فکر می‌کنم این اعتماد متقابل باشد و آنان نیز به من اعتماد داشته باشند” و “من در محیط کارم به همکارانم اعتماد کامل دارم و احساس می‌کنم این اعتماد دو طرفه باشد”
جدول5-4: اعتماد
مقوله
مفاهیم
شواهد
اعتماد
اعتماد کامل
من در محیط کارم به همکارانم اعتماد کامل دارم و احساس می‌کنم این اعتماد دو طرفه باشد
اعتماد در حد معمول
در حد معمول و معقول و در حیطه کاری به همکاران خودم اعتماد دارم
اعتماد در حد متوسط
اعتماد من به همکارانم در حد متوسط است نه به همکارانم بی اعتماد هستم و نه زیاد به آن‌ها اعتماد می‌کنم
اعتماد متقابل
من اعتماد زیادی به همکاران خودم دارم و فکر می‌کنم این اعتماد متقابل باشد و آنان نیز به من اعتماد داشته باشند
4-6. همکاری و مشارکت
در جدول 6-4 مقوله‌ی “همکاری و مشارکت” با مفاهیم مربوط با آن آمده است. یازده مفهوم مرتبط با مقوله‌ی “همکاری و مشارکت” که در جدل 6-4 همراه با شواهد مرتبط با آن ارائه‌شده است: همکاری مناسب در یک بخش، نبود کار مشارکتی، نبود همفکری بین بخش‌ها، همکاری ضعیف بین بخش‌های مختلف، نبود تصمیم‌گیری منطقی، ناهماهنگی بین بخش‌ها، فقدان کار تیمی، انجام کارها به‌صورت انفرادی، تقسیم‌کارها و وظایف، ناامیدی به کمک همکاران، نبود کمک و مساعدت همکاران.
و شواهدی که بر بعضی از این مفاهیم دلالت دارند موارد زیر هستند:
“کمتر اتفاق افتاده که ما در انجام کارها با هم مشارکت داشته باشیم اینجا هرکسی کار خودش را انجام می‌دهد”، “هیچ گونه همفکری بین بخش‌های مختلف وجود ندارد مثلاً بخش فهرست‌نویسی هیچ وقت برای فهرست‌نویسی کتب مختلف با ما مشورت نمی‌کند”، “در این چند سال تجربه کردم که هماهنگی بین این کتابخانه و سایر بخش‌ها وجود ندارد”،”در این چند سال تجربه کردم که هماهنگی بین کتابخانه‌ها و بخش اداری وجود ندارد بارها مشاهده شده است که کارمند بخش سفارش بدون هماهنگی و مشورت با ما کتاب سفارش داده و برای ما فرستاده است که الآن مراجعه‌کننده‌ای ندارد”، “در شرایط دشوار کاری نمی‌شود روی کمک و مساعدت همکاران سایر بخش‌ها تکیه کرد چون هیچ کمکی نمی‌کنند” و “برای انجام دادن فعالیت‌ها و کارها تقسیم کار انجام دادیم”
جدول6-4: همکاری و مشارکت
مقوله
مفاهیم
شواهد
همکاری و مشارکت
همکاری مناسب در یک بخش
در این کتابخانه‌ای که هستم همکاری بین ما خوب است و به هم دیگر کمک می‌کنیم
نبود کار مشارکتی
کمتر اتفاق افتاده که ما با هم مشارکت داشته باشیم اینجا هر کسی مار خودش را انجام می‌دهد
نبود همفکری بین بخش‌ها
تا حالا هیچ گونه همفکری بین بخش‌های مختلف کتابخانه ندیدم
هیچ‌گونه همفکری بین بخش‌های مختلف وجود ندارد مثلاً بخش فهرست‌نویسی هیچ وقت برای فهرست‌نویسی کتب مختلف با ما مشورت نمی‌کند
نبود مشورت بین بخش‌ها
همکاری ضعیف بین بخش‌های مختلف
همکاری چندانی با بخش‌های دیگر نداریم چون بخش‌های این کتابخانه از هم دور است
متأسفانه همکاری ما با بخش‌های فهرست‌نویسی و سفارش خیلی ضعیف است
نبود تصمیم‌گیری منطقی
در این کتابخانه تصمیم‌گیری‌هایی که می‌شود منطقی نیست ارزشی برای تصمیم‌گیری قائل نمی‌شوند
ناهماهنگی بین بخش‌ها
در این چند سال تجربه کردم که هماهنگی بین کتابخانه‌ها و بخش اداری وجود ندارد بارها مشاهده شده است که کارمند بخش سفارش بدون هماهنگی و مشورت با ما کتاب سفارش داده و برای ما فرستاده است که الآن مراجعه‌کننده‌ای ندارد
فقدان کار تیمی
در این کتابخانه کمتر اتفاق افتاده که کارها را به صورت گروهی انجام بدهیم اینجا هرکسی کار خودش را انجام می‌دهد
در این کتابخانه بیشتر کارها را به صورت انفرادی انجام می‌دهیم
انجام کارها به صورت انفرادی
تقسیم کارها و وظایف
برای انجام دادن فعالیت‌ها و کارها تقسیم کار انجام دادیم مثلاً ما فایل کردن کتاب‌ها را تقسیم کردیم
ناامیدی به کمک همکاران
اینجا خیلی زیاد نمی‌شود به کمک همکاران امیدوار بود به هیچ‌وجه در شرایط دشوار کاری نمی‌توانی روی سایر بخش‌ها تکیه بکنی
اینجا هرکسی کار خودش را انجام می‌دهد من خیلی به کمک همکارانم امیدوار نیستم چون آخرش باید خودم کارم را انجام بدهم
نبود کمک و مساعدت همکاران
در شرایط دشوار کاری نمی‌شود روی کمک و مساعدت همکاران سایر بخش‌ها تکیه کرد چون هیچ کمکی نمی‌کنند
4-7. روابط بین همکاران
یکی از مواردی که می‌تواند در ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی مؤثر باشد روابط بین همکاران است. در این پژوهش با توجه به سؤالاتی که از مصاحبه‌شوندگان پرسیده شد بعد از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها پژوهشگر مقوله “روابط بین همکاران” را انتخاب کرد. این مقوله خود به زیر مقوله‌های روابط شخصی صمیمانه، روابط دوستانه خارج از محیط کار، ایجاد روابط دوستانه، روابط همکاری بین بخش‌ها، گذشت و فداکاری، و ارتباطات کاری تقسیم شده است در این مقوله پژوهشگر با توجه به پاسخ‌های مصاحبه‌شوندگان مفاهیم را به صورت عالی، خوب، متوسط و ضعیف اختصاص داده است. مفاهیم و شواهد مربوط به مقوله‌های یادشده در جدول 7-4 آمده است.
جدول 7-4: روابط بین همکاران
مقوله
زیر مقوله
مفاهیم
شواهد
روابط بین همکاران
روابط شخصی صمیمانه
در سطح عالی
در این کتابخانه می‌شود گفت روابط شخصی ما با همدیگر در سطح عالی و خیلی خوب است من از روابطمان راضی هستم
در سطح متوسط
روابط شخصی ما نه زیاد خوب است نه زیاد بد
روابط دوستانه خارج از محیط کار
در سطح عالی
من با اکثر همکاران خارج از محیط اداری رابطه دوستانه زیادی دارم
در سطح خوب
بیرون از کتابخانه هم سعی می‌کنیم رابطه‌های دوستانه‌مان خوب باشد
ایجاد روابط دوستانه
در سطح ضعیف
متأسفانه کتابخانه در این زمینه خیلی ضعیف عمل می‌کند تا حالا نشده کاری کنند که روابط دوستانه ما با سایر همکاران تقویت شود
ارتباطات کاری
در سطح متوسط به بالا
ارتباط کاری‌مان در این کتابخانه خوب است
در زمینه کاری زیاد با هم ارتباط نداریم چون هرکسی کار خودش رو انجام می‌دهد
روابط همکاری بین بخش‌ها
در سطح ضعیف
رابطه ما با بخش‌های دیگر به دلیل دور بودن از هم خیلی ضعیف است
گذشت و فداکاری
در سطح عالی
در قسمت ما گذشت و فداکاری خیلی خوب است
در حد انتظاری که از همکاران دارم فداکاری‌شان خیلی خوب است
در سطح متوسط به بالا
روحیه و گذشت و فداکاری در این کتابخانه خوب است
کینه‌ای نسبت به هم نداریم و در سطح انتظار و قابل‌قبول نسبت به هم گذشت می‌کنیم
گذشت و فداکاری در این کتابخانه در حد متناسب است نه زیاد نه کم
4-8. تعهد و ارزش‌ها
مقوله‌ی دیگری که به آن می‌پردازیم “تعهد و ارزش‌ها” است. این مقوله خود شامل نُه مفهوم زیر است:
مسئولیت‌پذیری، متعهد بودن نسبت به اهداف
