پایان نامه با موضوع اندازه شرکت، متغیر مستقل، نرخ مؤثر مالیات نقدی

دارد.
فرضیه های فرعی
1- بین نرخ مؤثر مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد .
2- بین نرخ مؤثرمالیات نقدی پرداختی و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد.
3- بین تفاوت دفتری مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد.
3-7) روش پژوهش
بر اساس ماهیت و روش، تحقیقات علمی را می‌توان به پنج گروه تحقیقات تاریخی، توصیفی، همبستگی یا هم‌خوانی، علیّ (پس رویدادی) و تجربی (آزمایشی) تقسیم کرد (حافظ نیا، 1385، 53).
روش تحقیق از سه منظر مختلف به صورت زیر می‌باشد:
3-7-1) روش پژوهش از نظر ماهيت و محتوايي:
در این پژوهش از این رو که در پی یافتن رابطه معناداری بین متغیرهای تحقیق هستیم و همین طور به مطالعه حدود تغییرات متغیر وابسته با توجه به حدود تغییرات متغیرهای مستقل می‌پردازیم، در زمره پژوهش‌های همبستگی قرار دارد، بنابراین روش پژوهش از نظر ماهيت و محتوايي يك پژوهش از نوع همبستگي مي‌باشد که براي کشف همبستگي بين متغير‌ها به روش پس‌رويدادي عمل خواهد شد.
3-7-2) روش پژوهش از نظر هدف
تحقیق حاضر از لحاظ نوع کار تحقیقاتی و از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی است که از اطلاعات واقعی و روش‌های مختلف آماری برای رد یا عدم رد فرضیه‌ها استفاده می‌گردد، و در حوزه تئوري اثباتي قرار مي‌گيرد.
3-7-3) روش انجام پژوهش
انجام این پژوهش در چارچوب استدلالات قیاسی– استقرائی می‌باشد، بدین معنی که مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه مطالعات کتابخانه‌ای، مقالات و سایت‌ها در قالب قیاسی و گردآوری اطلاعات برای تأیید یا رد فرضیه‌ها در قالب استقرائی می‌باشد.
3-8) روش و ابزار جمع‌آوري اطلاعات
هر پدیده از نظر کمی و کیفی ویژگی‌هایی دارد که آگاهی در مورد این ویژگی‌ها، به ماهیت و نحوه دستیابی به آنها وابسته است. این پدیده‌ها به عنوان متغیر در طول زمان دچار تحول و دگرگونی می‌گردند. هدف هر تحقیقی دستیابی به این تغییرات است. یافتن پاسخ و راه‌حل برای مسأله انتخاب شده در هر تحقیق، مستلزم دست یافتن به داده‌هایی است که از طریق آنها بتوان فرضیه‌هایی که به‌عنوان پاسخ‌های احتمالی و موقت برای مسأله تحقیق مطرح شده‌اند را آزمون کرد (خاکی، 1384). گردآوری داده‌های مورد نیاز پژوهش یکی از مراحل اساسی آن است و به‌لحاظ اهمیت آن باید به‌طور دقیق تعریف و مشخص شود. مرحله گردآوری داده‌ها آغاز فرآیندی است که طی آن پژوهش‌گر یافته‌های میدانی و کتابخانه‌ای را گردآوری می‌کند و سپس به خلاصه‌سازی یافته‌ها از طریق طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل آنها می‌پردازد و فرضیه‌های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و در نهایت نتیجه‌گیری می‌کند و پاسخ مسأله پژوهش را به‌کمک آنها می‌یابد. به‌عبارت دیگر پژوهش‌گر به اتکای داده‌های گردآوری شده حقیقت را آنطور که هست کشف می‌کند (حافظ‌نیا، 1385).
جهت جمع‌آوری داده‌های این تحقیق اعم از مبانی نظری تحقیق، سوابق تحقیق و داده‌ها، از دو دسته داده‌ها استفاده شده است :
داده‌های اولیه
داده‌های ثانویه
الف) داده‌های ‌اولیه: به‌طور مستقیم در رابطه با موضوع و برای اولین‌ بار برای یک پروژه خاص تحقیقاتی جمع‌آوری می‌شود.
ب) داده‌های ‌ثانویه: آن‌دسته از اطلاعات که قبلاً جمع‌آوری شده و هدف از جمع‌آوری آنها اجرای پروژه تحقیقاتی‌کنونی نبوده است.
روش‌های گردآوری اطلاعات، قابل تفکیک به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد، در این پژوهش اطلاعات مورد‌نیاز برای تبیین مبانی نظری و تئوریکی تحقیق و همچنین مرور پیشینه تحقیق به‌روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است. لذا برای دستیابی به چنین منظوری، کتب، مقالات داخلی و خارجی و پایان‌نامه‌های دانشجویی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. در بخش دیگری از تحقیق داده‌های مورد نیاز برای تبیین و آزمون متغیرهای موجود در فرضیه‌ها و پاسخ‌گویی به سؤالات مطرح شده در ابتدای پژوهش، به صورت میدانی جمع‌آوری شده است. اطلاعات مورد نياز در روش میدانی از پايگاه‌هاي اطلاعاتي سازمان بورس اوراق بهادار و سيستم معاملاتي سهام و گزارش‌هاي مالي شركتهاي پذيرفته شده و بانك‌هاي اطلاعاتي آنها و نيز شركت تدبيرپرداز و غيره تأمين شده است. داده‌های مربوط به متغیرهای تحقیق پس از مرتب‌سازی، با استفاده از برنامه‌های مورد نظر و روش‌های آماری مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته‌اند.
3-9) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل اطلاعات، فرآیندی چند مرحله‌ای است که طی آن داده‌هایی که از طریق ابزارهای جمع‌آوری در نمونه آماری، فراهم آورده‌اند خلاصه، کدبندی و دسته‌بندی می‌شوند و در نهایت پردازش می‌گردند تا برقراری انواع تحلیل و ارتباط‌ها بین این داده‌ها به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم آید. در مرحله تجزیه و تحلیل، مهم این است که پژوهش‌گر باید اطلاعات و داده‌ها را در مسیر هدف پژوهش، پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش و نیز ارزیابی فرضیه‌های پژوهش خود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظ نیا، 1385).
به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و انجام آزمون فرضیه‌های تحقیق حاضر از روش تحلیل همبستگی (با استفاده از تکنیک پانل دیتا) استفاده نمودیم. لذا بدین منظور در این تحقیق پس از اجرای مرحله تحقیق کتابخانه‌ای و میدانی و استخراج اطلاعات کافی از نمونه‌ها و محاسبه ارزش‌های هر یک از متغیرها، با استفاده از نرم‌افزارهای Excel (به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها)، Eviews (برای آزمون پانل‌دیتا) و Stata (به‌منظور انجام آزمون ناهمسانی واریانس‌ها و آزمون خود‌همبستگی) به تجزیه‌تحلیل یافته‌ها و آزمون فرضیات پرداخته شده است. در نمودار 1-3 روشهای‌ آماری انجام پژوهش ارائه شده است.
نمودار (3-1): روشهای آماری انجام پژوهش

3-10) تعریف متغيرها و نحوه محاسبه آن ها
متغیر از نظر لغوی به معنی چیزی است که تغییر می‌کند، اما در فعالیت‌های تحقیقی، متغیر ویژگی‌هایی دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرند. متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می‌شود، به‌عبارت دیگر متغیر به ویژگیهایی اطلاق می شود که میتوان آنها را مشاهده یا اندازهگیری کرد و دو یا چند ارزش یا عدد را جایگزین آنها قرار داد، عدد یا ارزش نسبت داده شده به متغیر، نشان‌دهنده تغییر از یک فرد به فرد دیگر یا از یک حالت به حالت دیگر است (خاکی،1384). در این تحقیق متغیرها به سه دسته و به‌ترتیب زیر تقسیم‌بندی می‌شوند :
3-10-1) متغیر وابسته
متغیر وابسته، متغیری است که مشاهده یا اندازه‌گیری می‌شود؛ تا تأثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص شود (دلاور، 1384)، به‌عبارت دیگر متغیر وابسته، متغیری است که تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می‌گیرد. با توجه به تعریف فوق و مطالعه ادبیات تحقیق، متغیر وابسته تحقیق، به شرح زیر می‌باشد.
تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی شرکت i در سال t.
3-10-2)متغیر مستقل
متغیری که توسط پژوهش‌گر اندازه‌گیری، دست‌کاری و یا انتخاب می‌شود؛ تا تأثیر یا رابطه آن را بر متغیر و یا متغیرهای دیگری، اندازه‌گیری کند، متغیرمستقل نامیده می‌شود (دلاور، 1384). با توجه به پرسش اصلي تحقيق و بر اساس مطالعات انجام شده، متغير‌های مستقل تحقيق حاضر، به شرح زیر می باشد که تأثیر آن‌ها برمتغیر وابسته سنجیده میشود.
تفاوت دفتری مالیات شرکت i در سال t.
نرخ مؤثر هزینه مالیات شرکت i در سال t.
نرخ مؤثر مالیات نقدی شرکت i در سال t.
3-10-3) متغیرهای کنترلی
چون در یک تحقیق، اثر تمام متغیرها را بر یکدیگر نمی‌توان به طور همزمان مورد مطالعه قرار داد، بنابراین، محقق، اثر برخی از متغیرها را کنترل نموده، آنها را خنثی می‌کند. این نوع متغیرها، متغیر کنترل نامیده می‌شوند. متغیرهای کنترلی تحقیق حاضر به شرح زیر می باشد.
سود غیرمنتظره شرکت i در سال t.
اندازه موسسه حسابرسی کننده شرکت i در سال t.
اندازه شرکت i در سال t.
فرصت های رشد شرکت i در سال t.
اهرم عملیاتی شرکت i در سال t.
بحران مالی شرکت i در سال t.
درصد پنج سهامداران عمده شرکت i در سال t.
نسبت ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات شرکت i در سال t.
نسبت کل اقلام تعهدی به کل دارائیهای شرکت i در سال t.
تعریف عملیاتی متغیر وابسته
3-10-4) تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی سالانه ( DELAY)
طبق ماده 110 ق.م.م اشخاص حقوقی میتوانند حداکثر 4 ماه بعد از پایان سال مالی اظهارنامه، ترازنامه، حساب سود و زیان خود را تسلیم نمایند. بنابراین تأخیر غیرعادی در زمان تصویب سود را می توان از پایان مهلت قانونی تسلیم اظهارنامه(4ماه بعد از پایان سال مالی) تا تاریخ تصویب سود سالانه توسط مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت i در سال t بر حسب ماه اندازهگیری کرد.
تعریف عملیاتی متغیرهای مستقل
3-10-5) تفاوت دفتری مالیات (BTD)
تفاوت دفتری مالیات از تفاوت سود ابرازی و درآمد قطعی شده شرکت i در سال t تقسیم بر کل دارائی شرکت i در ابتدای دوره t بدست می آید. و درآمد قطعی شده نیز از تقسیم مالیات قطعی شده بر نرخ 5/22% (نرخ مالیات ماده 105 ق.م.م) و معافیت ماده 143بدست می آید.

(3-1)
3-10-6) نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی (CASH ETR)
نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی از تقسیم مالیات نقدی پرداختی(تأدیه شده) شرکت i در سال t بر سود قبل از مالیات شرکت i در سال tبه استثنای معافیت های موضوع مواد132تا145قانون مالیات های مستقیم ازجمله معافیت هایی است که موجب تفاوت دائمی بین سودحسابداری ومشمول مالیات میشود ( برای نمونه،طبق ماده141 ، 100 % درآمدحاصل ازصادرات کالاهای صنعتی و یاطبق مادۀ145، سودحاصل ازسپرده های بانکی از مالیات معاف است) به دست می آید.

(3-2)

3-10-7) نرخ مؤثر هزینه مالیات (ETR)
نرخ مؤثر هزینه مالیات از تقسیم هزینه مالیات شرکت i در سال t بر سود قبل از مالیات شرکت i در سال t به استثنای معافیت های موضوع مواد132تا145قانون مالیاتهای مستقیم ازجمله معافیت هایی است که موجب تفاوت دائمی بین سودحسابداری ومشمول مالیات میشود. ( برای نمونه،طبق ماده141 ، 100 % درآمدحاصل ازصادرات کالاهای صنعتی ویاطبق مادۀ145، سودحاصل ازسپرده های بانکی از ،مالیات معاف است )به دست می آید.

(3-3)

تعریف عملیاتی متغیرهای کنترلی
3-10-8) سود غیرمنتظره(UE)
سود غیرمنتظرهشرکت i در سال t از طریق سود واقعی هر سهم در تاریخ اعلام ، منهای متوسط سود پیش بینی شده بدست می آید.
3-10-9) اظهارنظر حسابرس (OPIN)
اگر اظهارنظر حسابرس درباره صورت هاي مالی شرکت از نوع مقبول باشد عدد یک به آن نسبت داده و در غیر این صورت براي مقدار صفر براي آن در نظر گرفته می شود.
3-10-10) بزرگترین موسسه حسابرسی کننده (BIG)
منظور از بزرگترین موسسه حسابرسی کننده این است که شرکت مورد بررسی در بورس توسط کدام موسسه یا سازمان مورد حسابرسی قرار میگیرد . اگر صورتهاي مالی شرکت توسط سازمان حسابرسی، حسابرسی شده باشد عدد یک ودر غیر این صورت مقدار صفر به آن نسبت داده می شود.
3-10-11) اندازه شرکت (SIZE)
اندازه شرکت به وسیله شاخص‌های مختلفی مشخص می‌شود، از جمله این شاخص‌ها می‌توان به ارزش کل دارایی‌ها، میزان فروش، ارزش بازار سهام و … اشاره کرد. در این تحقیق منظور از ارزش شرکت، مجموع دارایی‌های شرکت است. از آنجایی که مجموع دارایی‌ها، نسبت به سایر متغیرهای این تحقیق عدد بزرگی است، جهت استفاده در تجزیه و تحلیل داده‌ها از لگاریتم طبیعی مجموع دارایی‌ها استفاده شده است.
SIZE = Ln (مجموع دارایی‌های شرکت) (3-4)
3-10-12) فرصت های رشد (MTB)
در اين تحقيق نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری شركت(P/B) ، بعنوان متغير جايگزين فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري بكارگرفته شده است.
INVEST = (شرکت بازار ارزش)/(شرکت دفتری ارزش)(3-5)
3-10-13) اهرم عملیاتی (LEV)
نسبتهای اهرمی بیانگر توانایی برای