
پرآوازهاي چون ريچارد فراي، سرهميلتون گيپ192، اتين ژيلسون193، د.ت. سوزوكي194 آشنا شد. او همچنين به خواندن آثار آنانداك، كواماراسوامي، رنه گنون195، فريتيوف شووان و تيتوس بوركهارت196 پرداخت. اين دانشوران به نوبهي خود، او را با دنياي متافيزيك شرقي، هندو و سنتي غرب آشنا ساختند.
در سال 1958م (1337 ه ش) در رشتهي فلسفه و تاريخ علوم درجهي دكترا گرفت. متن بازنگری شدهی رساله وی در سال 1964م (1343ه ش) با عنوان مقدمهای بر اصول کیهانشناسی اسلامی در دانشگاه هاروارد به چاپ رسید. در پائیز 1958 به ایران بازگشت و بهعنوان استادیار تاریخ علم و فلسفه در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران آغاز به فعالیت نمود. پس از آن ازدواج کرد و خانواده تشکیل داد و به سمت استادی در دانشگاه تهران منسوب شد. متونِ دیرینه فلسفه اسلامی را خط به خط با سه تن از بزرگترین اساتید قرن بیستم، محمدکاظم عصار، علامه طباطبائی و سیدابوالحسن قزوینی مطالعه نمود. همچنین تماسهایی هم با دیگر اساتید هم در فلسفه و هم تصوف داشت. مدت بیست و یک سالی که در ایران ماند، دورهای بسیار پربار در زندگیاش بود. نصر به زودي به موفقيتهاي پي در پي دانشگاهي دست يافت: استاد دانشگاه، معاون و رئيس دانشكدهي ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران (1347-1351) و رئيس دانشگاه صنعتي شريف (1351-1354) شد. او همچنین سمتهاي زير را نيز دارا بود؛ عضو فرهنگستان علوم ايران، عضو شوراي ملي آموزش عالي ايران و نيز بنيانگذار و نخستين دبير كل انجمن فلسفهي ايران (1352-1357).
نصر در سال 1979م (1357 ه ش) با وقوع انقلاب اسلامي در كنار خانوادهاش به ايالات متحده بازگشت197. چندي پیش از وقوع انقلاب اسلامي، دانشگاه ادينبورگ از نصر برای ایراد سخنرانی در سخنرانیهای معتبر گیفورد198 (مشهورترين مجموعهي سخنرانيها در حوزههای الهيات طبيعي و فلسفهي دين) در دانشگاه ادینبورگ دعوت به عمل آمد. او بهعنوان نخستین سخنران غير غربي براي ايراد سخنراني در این سلسله سخنرانیها بود. لذا وي به اين منظور متن سخنراني و در نتيجه كتاب معرفت و معنويت199 را تأليف نمود. اين كتاب از مهمترين آثار اوست كه بر محققان و دانشجويان مطالعات ديني بسيار تأثيرگذار بوده است. به گفتهی نصر این سخنرانی همچون هدیهای از بهشت بود و به یک معنا بر او نازل شده بود (نصر، 1383: 144).
در سال 1982، جهت تأليف و تدوين پروژهي مهم انتشار دائرۀالمعارف دين و معنويت، از نصر براي همكاري با اِورِت كوزين200 سرويراستار و استاد فلسفهي قرون وسطي در دانشگاه فوردام201 و بسياري ديگر از فيلسوفان و محققان برجستهي رشتهي اديان دعوت به عمل آمد و او ويراستاري دو جلد مربوط به دين اسلام را به عهده گرفت و سرانجام اثر مزبور در سالهاي 1989 و1991 به بازار نشر وارد گرديد. نصر از هیئت مدیرهی بنیاد مطالعات سنتی در واشنگتن است که از سال 1994 نشریه سوفیا202 منتشر میشود. او همچنین برای مدتی استاد دانشگاه تمپل در حوزههای دینشناسی، فلسفه تطبیقی و اسلامشناسی بود. در سال 1984 نیز دعوتنامهای از دانشگاه جورج واشنگتن برای مطالعات اسلامی فرستاده شد.
در نتيجهي فعاليتهاي یادشده، دكتر نصر در محافل دانشگاهي آمريكا به عنوان انديشمندي سنتگرا و شارح و طرفدار جهانبيني «حكمت جاویدان»203 معروف گرديد. در واقع بسياري از كوششهاي فكري و نوشتههاي او – از زماني كه عليرغم ميلش در آمريكا اقامت دارد – مصروف اين محور فكري مهم و زمينههاي اديان تطبيقي، فلسفه و گفتگوهاي ديني شده است. نصر در سال 1986 نوشتههاي اصلي شووان را ويراستاري كرد. وي در سال 1990 به سرپرستي »مركز مطالعهي اسلام و ارتباطات متقابل مسيحيان» در كالج سالي اوك204 انتخاب گرديد. نصر همچنين در بنيانگذاري و فعاليتهاي «مركز تفاهيم مسلمين و مسيحيان« در دانشگاه جرج تاون (واشنگتن دي. سي) نقش فعالي بر عهده داشته است و در بسياري از همايشهاي مربوط به موضوع فعاليتهاي مركز، از جمله در «پارلمان اديان عالم» در سال 1993 شركت كرده است. او در حال حاضر استاد مطالعات اسلامي در دانشگاه جورج واشنگتن است. در مقام يك استاد دانشگاه و عضو فعال جامعهي فلسفي، سياسي و مذهبي ايران از دههي 1950م (1330 ه ش) به بعد، اثري ماندگار بر مباحثات فلسفي در ايران جديد باقي گذاشت. در همین سال کتاب نیاز به علم قدسی را منتشر نمود که بسیاری از بنمایههای کتاب معرفت و امر قدسی را دنبال میکرد.
برخی از مهمترین آثار سیدحسین نصر (که به فارسی ترجمه شده است) عبارتند از:
* يادنامهي ملاّصدرا، به اهتمام و با مقدمهي سيّد حسين نصر»، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1340.
* نظر متفكّران اسلامي دربارهي طبيعت، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1342. چاپ دوم، تهران دهخدا، 1350.
* معارف اسلامي در جهان معاصر، تهران، شركت سهامي كتاب جيبي، 1349، چاپ دوم 1353، چاپ سوّم 1371.
