عبارتند از:
◄ مرحله اول عفونت حاد:
در اغلب موارد در صورتی كه تعداد كافی ویروس ایدز وارد بدن فردی شود، بعد از چند هفته علائمی نظیر تب، گلودرد،بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات، سر درد، ضعف و بی حالی، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، كاهش وزن، اسهال و گاهی دانه‌های جلدی و یا تظاهرات عصبی ظاهر میگردد. این علائم اختصاصی نبوده و شباهت كاملی با نشانه‌های بسیاری ازبیماریهای دیگر دارد. چون خود بخود ظرف یك تا دو هفته بهبودی حاصل میگردد، كمتر اتفاق می‌افتد كه بیماری دراین دوره تشخیص داده شود. بعلاوه از هنگام ورود ویروس ایدز تا مثبت شدن نتیجه آزمایشگاهی كه نشانگر آلودگی فرد است حدود 2 تا 12 هفته و گاهی تا16 ماه طول می‌كشد. در این فاصله زمانی، فرد، آلوده بوده و ممكن است سایرین را آلوده كند.
◄ مرحله دوم بدون علامت:
پس از بهبودی خود بخودی مرحله حاد، بیمار وارد مرحله بدون علامت میشود كه بر حسب نوع ویروس آلوده كننده از10تا 17 سال طول می‌كشد. در این مدت شخص آلوده هیچگونه علامتی از بیماری را بروز نمی‌دهد و به ظاهر كاملاً سالم است ولی برای دیگران آلوده كننده می‌باشد. این مرحله نزد كودكان كوتاهتر است و در این مرحله شخص دیگران را مبتلا می‌كند. در این دوره آزمایش خون مثبت است. كنترل انتشار ویروس در این مرحله مشكل می‌باشد.
◄ مرحله سوم بزرگی منتشر و پایدار غدد لنفاوی:
دراین مرحله غدد لنفاوی به صورت بزرگ شده و به شكل قرینه و بدون درد در بیش از دو نقطه بدن بجز ناحیه كشاله ران ظاهر میشود حداقل 3ماه باقی می‌مانند.
◄ مرحله چهارم مرحله قبل از ایدز و حالات وابسته به ایدز:
قبل از بروز علائم نهایی ایدز در بیمار، عوارضی ظاهر میشود كه به آن علائم مربوط به ایدز می‌گویند و عبارتند از :
• كاهش وزن بیشتر از10درصد وزن سابق
• اسهال به مدت بیشتر از یك ماه
• تب به مدت بیشتر از یك ماه
• عرق شبانه
• خستگی، بی حالی و ضعف
این علائم را مقدمه استقرار كامل ایدز كه پایان طیف بیماری می‌باشد، به حساب می‌آورند. در برخی موارد، بی قراری، بی اشتهایی، دل درد، سردرد وجود دارد و تغییرات عصبی منجر به از دست دادن حافظه و آسیب اعصاب محیطی میشود. این علائم معمولاً متناوب است ولی كاهش وزن در اكثر بیماران وجود دارد و پیشرونده هم می‌باشد. بسیاری از بیماران در این مرحله دچار ضایعات پوستی، مخاطی و ضایعات دائم و یا عود كننده دهنی و یا ناحیه تناسلی به علت ویروسهای مختلف می‌شوند.
◄ مرحله پنجم ایدز:
ایدز به مرحله نهایی آلودگی ایدز گفته میشود. در این مرحله به علت كاهش شدید قدرت دفاعی بدن، شخص، مستعد ابتلا به بسیاری عفونتهای و سرطانها میشود كه علائم بسیار متنوعی دارند و درنهایت بیمار را از پای در می‌آورند.
2-20-8. عوامل تشدید کننده بیماری
تماس جنسی با افراد آلوده. همجنس‌بازها در معرض بیشترین خطر هستند.
بی‌بند و باری جنسی
استفاده از سرنگ‌های آلوده برای تزریق مواد مخدر
تزریق خون یا فرآورده‌های خونی آلوده
مواجهه کارکنان بیمارستان‌ها و تکنسین‌های آزمایشگاهی با خون، مدفوع، یاادرار افراد آلوده به ویروس ایدز.
2-20-9. راههای انتقال بیماری ایدز
تماس جنسی نا امن
ويروس HIVاز طريق مايع مني (همچنين شامل مايعی كه قبل ازمنی خارج مي شود)، ترشحات دستگاه تناسلي زنان وخون افراد مبتلا به آن منتقل مي شود و افرادي كه با اين ترشحات، چه از طريق همجنس بازي و چه از طريق روش معمول جنسي، تماس حاصل نمايند دچار عفونت HIV مي‌گردند.
وجود بيماريهای مقاربتی مثل سوزاك، سفليس و همچنين زخمهای دستگاه تناسلی خطر آلودگی را چند برابر خواهد كرد.بديهي است اگر شما و يا همسرتان به عفونت HIV مبتلا نباشيد از راه جنسي به اين بيماري مبتلا نخواهيد شد. اگر چه در ايالات متحده اين انتقال بيشتر از طريق روابط ميان افراد همجنس باز صورت گرفته است، ولي در پسران جهان بيش از 75% موارد انتقال عفونت HIV از طريق داشتن روابط جنسي معمول با فرد آلوده بوده است كه اين روند در كشور آمريكا و كانادا به سرعت رو به رشد مي باشد
بسياري از زنان در آمريكا از طريق داشتن روابط جنسي با مردان آلوده به عفونت HIV دچار اين بيماري مي شوند هر چند كه اين مردان معتاد به مواد مخدر تزريقي نمي باشند.
سرايت از مادرآلوده به جنين در داخل رحم ويا انتقال به كودك درطی دوران شيردهی
ويروس HIV از مادر آلوده به كودك ممكن است در دوران حاملگی، هنگام وضع حمل يا كمی بعد از زايمان انتقال يابد. HIV مي‌تواند در شير پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهاي خاص٬ شانس اين انتقال بسيار كاهش مي‌يابد هر چند در بسياري از كشورهاي در حال پيشرفت و فقير، چنين داروهايي در دسترس نيست.
در كودكان٬ آلودگی به HIV بسرعت به طرف ايجاد بيماری ايدز پيشرفت می‌كند و شانس زنده ماندن كودك هم كم است.
استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده جهت تزريق
استفاده مشترك از سرنگ آلوده (كه اين عمل ميان افراد معتاد به مواد مخدر تزريقي بسيار معمول مي باشد) و يا برخورد تصادفي با سوزن آلوده به عفونت HIV (گاهي اوقات اين امر در مراكز پزشكي اتفاق مي افتد) موجبات ابتلاي افراد به عفونت HIV فراهم مي آورد.
خالكوبی با سوزن آلوده؛ سوراخ كردن گوش بوسيله سوزن و وسايل آلوده؛ استفاده از مسواك و تيغ ريش تراش شخص بيمار؛درمانهای دندانپزشکی، ختنه و يا جراحی‌های ديگر با وسايل آلوده از ديگر موارد انتقال HIV می‌باشد.
سرايت از طريق خون و فرآورده‌های خونی
در اوايل دهه 1980 عفونت HIVبه سرعت ميان افرادي كه به علت ابتلا به بيماري هموفيلي مجبور به تزريق خون بودند افزايش پيدا نمود. افراد مبتلا به هموفيلي در هنگام خونريزي٬ خونشان منعقد نمي شود.به همين علت هنگام آسيب ديدگي مقدار زيادي خون از بدنشان خارج مي شود. در اوايل شيوع اپيدمي ايدز بيش از نيمي از 20000 فرد مبتلا به هموفيلي دچار عفونت HIV گرديدند.
در ميان دهه 1980 آزمايش تشخيص آنتي بادي HIV(اين آزمايش وجود عفونت HIV را مشخص مي نمود) دردسترس عموم قرار گرفت و بانك خون نيز آغاز به شناسايي خونهاي اهدايي نمود.از سال 1987 به بعد ديگر هيچ فرد مبتلا به هموفيلي به علت تزريق خون دچار عفونت HIV نگرديد.
اگر چه تزريق خون يكي از مواردي بود كه افراد دچار عفونت HIV مي شدند ولي هيچ فردي از طريق اهداي خون به اين عفونت مبتلا نگرديد.زيرا هنگام اهداي خون از سوزنهاي يكبار مصرف استفاده مي شد و نيز خونهاي تزريقي قبلا از نظر وجود HIV بررسي مي گرديد.
راههای ديگر سرايت عبارتند از:
پيوند اعضا و يا بافت آلوده به عفونت HIV.
شايعترين راه سرايت٬ تماس جنسی نا امن است.
در هنگام رابطه جنسي٬ هميشه و در هر شرايطی از کاندوم استفاده کنيد.
پوست سالم٬ يک سد بسيار قوی دربرابر ورود HIV وساير ويروسها وباكتری‌ها است.
پیشگیری
از تماس جنسی با افراد آلوده یا افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف‌می‌کنند خودداری شود.
از کاندوم استفاده شود.
از بی‌بندوباری جنسی خودداری شود.
