س ﻣــﺎژور را ﺛﺎﺑــﺖ ﻧﻤﺎﯾــﺪ . اﻟﺒﺘــﻪ ﻓﻌــﻞ ﺷــﺨﺺ ﺛﺎﻟــﺚ و ﻓﻌــﻞ ﺧــﻮد زیان‌دیده ﻧﻴﺰ در ﺣﮑﻢ ﻗﻮﻩ ﻗﺎهﺮﻩ اﺳﺖ ﭼﻮن ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دارﻧﺪﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ. (کاتوزیان ، حقوق مدنی جلد 4 ، 1379)
گفتار دوم: تعریف مواد غذایی
در تعریف مواد غذایی در وزارت صنعت و معدن و تجارت این‌گونه آمده است:
برخی محققان به ماده‌ای غذا می‌گویند که خورده شده و یکی از نیازهای گوناگون بدن را رفع کند؛ در این تعریف، چای که باعث رفع خستگی می‌شود و یا ساقه‌ی (سرشار از فیبر)سبزی‌ها که باعث انجام حرکات منظم در دستگاه گوارش می‌شود، جزو مواد غذایی هستند .بنا به تعریف برخی مشاوران تغذیه، غذا ماده‌ای است که قابلیت خورده شدن و قابلیت هضم و جذب داشته باشد و در بدن وظیفه‌ای (تأمین انرژی، تأمین رشد و نمو، حفظ تعادل بدن و…) را انجام دهد.
وظیفه‌ی اول: تأمین انرژی موردنیاز بدن؛ بدن برای حیات نیاز به انرژی دارد. دودسته ماده‌ی غذایی یعنی کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها ( لیپیدها) این وظیفه را بر عهده‌دارند. هر گرم کربوهیدرات معادل 4 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند. تأمین انرژی از ناحیه‌ی کربوهیدرات‌ها سریع‌تر از لیپیدها انجام می‌شود. در صورت عدم مصرف، کربوهیدرات‌ها به‌صورت چربی درآمده، بافت چربی ذخیره می‌شود. هر گرم چربی 9 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند.
وظیفه‌ی دوم: ترمیم بافت‌ها و تأمین رشد و نمو بدن را انجام بدهد یا در ساخت ترکیباتی که در جهت تنظیم اعمال حیاتی بدن نقش دارند، شرکت داشته باشند که در بدن این وظیفه بر عهده پروتئین‌ها می‌باشد. مثلاً هورمون‌ها که در بدن ساخته‌شده و در تنظیم اعمال حیاتی بدن چه ارادی چه غیرارادی مانند تنفس نقش دارند. پروتئین‌ها سازنده‌ی آنزیم‌ها در بدن می‌باشد و در شرایط سخت تجزیه‌شده و تأمین انرژی می‌کند. به این سه دسته (کربوهیدرات‌ها، لیپیدها و پروتئین‌ها ) مواد مغذی پرمصرف یا ماکرونوترینت گویند و مقدار مصرف آن‌ها در رژیم غذایی بسیار است.
وظیفه‌ی سوم: حفظ تعادل بدن (این وظیفه بر عهده‌ی ویتامین‌ها و املاح است؛ به این دودسته، مواد مغذی کم‌مصرف یا میکرو نوترینت ها می‌گویند و در رژیم غذایی مقدارشان کم است)؛ تعادل بدن حالتی است که فرد ازنظر بیولوژیکی هیچ‌گونه کمبودی ازنظر مواد غذایی نداشته باشد. اگر یکی از ویتامین‌های بدن کافی نباشد، فقدان آن در بدن مشهود می‌شود. مثلاً فقدان ویتامین « آ» باعث کوری، فقدان ویتامین «ث» که در استحکام بافت عروق نقش دارد موجب بیماری اسکوربوت و فقدان ویتامین «دی» باعث عدم رشد و نرمی استخوان می‌گردد.
ویتامین‌ها قابل ذخیره شدن در بدن نیستند و به دودسته تقسیم می‌شوند:
الف) محلول در آب مانند ویتامین‌های گروه «ب» ویتامین «ث»
ب) محلول در چربی مانند ویتامین‌های «آ»، «دی»، «ای»، «کا»
املاح در ساختمان استخوان به کار می‌روند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
الف) مغذی ضروری شامل، مس، ید، کبالت، منگنز و روی
ب) غیرمغذی و غیر سمی شامل نیکل، قلع و کرم
ج) غیرمغذی و سمی شامل جیوه، سرب، آرسنیک، کادمیم، آلومینیم و آنتیموان؛ این گروه باعث مسمومیت شده و در ماده‌ی غذایی نباید باشد.
در تعریف دوم (که بنا بر آن، یک ماده‌ی غذایی باید هر سه شرط را دارا باشد) ، آرد و گوشت خام که قابلیت خورده شدن را ندارند، سلولز سبزی‌ها که قابلیت جذب ندارد و یا چای که هیچ‌یک از سه وظیفه‌ی برشمرده را به دوش ندارد، هیچ‌کدام غذا محسوب نمی‌شوند.
مواد غذایی به‌عنوان نیاز زندگی، همواره در مرکز فعالیت‌های بشری قرار داشته است. اجتماعات بشری بعد از تجارب زیادی که در رابطه با قحطی و گرسنگی داشته‌اند، سعی نموده تا ابزارها و نیازهای ضروری را توسعه بخشد و راه‌هایی را برای فائق آمدن بر بحران‌های غذایی را پیدا نماید.(ﻣﺮﺯﻭﻗﯽ، 1378، ص89) در تعریفی دیگر از مواد غذایی آمده، غذا به هر ماده‌ای اطلاق می‌شود که موجود زنده آن را می‌خورد یا می‌آشامد. واژه غذا شامل مایعات نوشیدنی هم می‌شود.
غذا منبع اصلی تولید انرژی وتغذیه در جانوران است و معمولاً جانوران و گیاهان، منشأ تولید آن هستند (سایت وزارت معدن صنعت و تجارت). در علم حقوق نیز در تعریف مواد غذایی آمده:
در تعریف حقوقی غذا در کشورهای غربی، چهار دسته از مواد به‌عنوان غذا به رسمیت شناخته‌شده است:
1- هر نوع ماده‌ای که ازنظر منطقی، انسان بتواند آن را هضم کند؛ حال چه ارزش غذایی داشته و چه نداشته باشد.
2- آب و سایر آشامیدنی‌ها
3- آدامس های جویدنی
4-موادی که در تهیه غذاها به کار می‌رود
تحولات غذا در طول تاریخ
انسان‌ها، جانوران همه‌چیز خوری هستند که قادرند هم فراورده‌های گیاهی و هم جانوری را مصرف کنند. پس از دوران عصر یخ، انسان‌ها می‌خواستند تا پرورش گیاهان و حیوانات را تحت کنترل خود بگیرند تا بدین‌وسیله خود را ایمن سازند. این مسئله منجر به پیدایش کشاورزی شد و شیوه‌ای که غذا طی آن به دست می‌آمد را تغییر داد.
وعده‌های غذایی
غذاهای مکمل متفاوتی که همراه باهم مصرف می‌شوند، یک وعده غذایی را تشکیل می‌دهند. معمولاً افراد، وعده‌های غذایی را همراه با اعضای خانواده و یا دوستانشان میل می‌کنند که این مسئله، خود نوعی موقعیت اجتماعی محسوب می‌شود. وعده‌های غذایی کوچکی که بین وعده‌های اصلی غذا وجود دارد را اسنک می‌نامند. تعداد وعده‌های غذایی در هرروز، مقدار آن، مواد تشکیل‌دهنده و این‌که کی و چگونه تهیه می‌شوند در نقاط مختلف دنیا بسیار باهم متفاوت است. این امر، به آب و هوای محل، اکولوژی، اقتصاد آن منطقه، فرهنگ، سنت‌ها و میزان صنعتی شدن آن محل بستگی دارد. به‌علاوه، غذاها در جشنواره‌های فرهنگی و مذهبی نقش مهمی ایفا می‌کنند. در جوامع صنعتی، منشأ تولید بخش عظیمی از وعده‌های غذایی، جانوران می‌باشند.
به دست آوردن غذا
درگذشته غذا از راه پرورش حیوانات، صید ماهی، شکار و دیگر روش‌های امرارمعاش به دست می‌آمد. هرکدام از این روش‌ها، در یک ناحیه خاص بااهمیت بود و اهالی آن ناحیه از آن برای تهیه غذای خود استفاده می‌کردند. امروزه در جوامع توسعه‌یافته، تولید غذا عمد تا بر پایه کشاورزی، پرورش ماهی و دامداری آن‌هم بر پایه صنعت هست؛ با این هدف که مقدار غذای تولیدی را به حداکثر رسانده و درعین‌حال، هزینه‌ها را تا حداقل کاهش دهند. این امر، تنها بر پایه ابزارهای مکانیکی همچون، تراکتور، کمباین، ماشین درو غیره امکان‌پذیر است. همچنین استفاده از کودهای شیمیایی، تولید غلات را افزایش داده است.
تولید غذا
در قدیم، مراحل تولید غذا منحصر به روش‌های جلوگیری از فساد، بسته‌بندی غذا و حمل‌ونقل آن بود. نمک سود کردن، خشک کردن، ترشی گذاشتن و دودی کردن، روش‌های ابتدایی نگهداری از مواد غذایی محسوب می‌شد. پنیر، اولین فراورده غذایی عمل‌آمده بود. در قرن 19 و با آغاز عصر صنعتی شدن، تولید غذا پیشرفت کرد. در این دوران بود که با توسعه فن‌آوری، روش‌های جلوگیری از فساد، بسته‌بندی و بارکد کردن و همچنین حمل‌ونقل مواد غذایی تحول یافت. به‌علاوه، با توسعه صنعت، مردم عادی که توان استخدام خدمتکار خانگی را نداشتند، توانستند از مزایای غذاهای آماده که مدت‌زمان پخت را کاهش می‌دهد، بهره‌مند گردند.
انواع غذاهای تولیدشده
آشامیدنی‌ها: آب میوه، نوشیدنی، نوشیدنی گازدار، مایعات.
نان: که از خمیر عمل‌آمده تهیه می‌شود و غذای اصلی بسیاری از جوامع محسوب می‌گردد.
پنیر: فراورده‌ای از شیر ترش است که انواع مختلف آن موجود هست.
دسر: وعده‌ای است که معمولاً شیرین است و اغلب بعد از وعده اصلی غذا سرو می‌گردد؛ مثل: بستنی
،مربا و ژله ، پاستا، پیتزا، ساندویچ، سالاد، سس، سوسیس، سوپ، شکر، اسنک؛ ازجمله شیرینی، چیپس سیب زمینی، شکلات، بیسکویت…..
تجارت غذا
امروزه غذا در سراسر دنیا مبادله می‌شود. دسترسی به غذا دیگر محدود به ناحیه‌ای که ماده غذایی در آنجا پرورش می‌یابد و یا محدود به فصل و زمان خاصی نیست. از سال 1961 تا 1999 در سرتاسر جهان، افزایش قابل‌توجهی در صادرات مواد غذایی وجود داشت. اقتصاد برخی کشورها بسیار متکی بر صادرات مواد غذایی است (در برخی موارد، بیش از 80 %).
میزان کافی غذا
محرومیت غذایی سبب سوء تغذیه و درنهایت فقر غذایی می‌گردد. این امر تأثیر مخرب و همه‌گیری بر سلامتی و مرگ‌ومیر انسان می‌گذارد. در سال 2003)م)، تخمین زده‌اند که هرسال در سراسر جهان، 40 میلیون نفر به دلیل گرسنگی جان می‌سپارند. گاهی برای توزیع عادلانه غذا در زمان‌های کمبود مواد غذایی، مخصوصاً دوران جنگ، از جیره‌بندی استفاده می‌کنند.
سالم بودن غذا
بیماری‌های ناشی از غذا و یا مسموم کردن غذا توسط باکتری، سم، ویروس و غیره ایجاد می‌شود. مسموم کردن غذا، عاملی برای بیماری انسان شناخته‌شده است. در طول دوران امپراتوری رم، با استفاده از مسموم کردن غذاها بسیاری از افراد را می‌کشتند. به همین دلیل در قرون‌وسطی، اعضای خانواده سلطنتی اشخاصی را برای آزمودن و چشیدن طعم و مزه غذا استخدام می‌کردند. تشخیص عوامل بیماری‌های ناشی از غذا و همچنین شناسایی روش‌های نظام‌یافته‌تر جهت نابودی این بیماری‌ها سبب توسعه سیستم‌های تجاری همچون HACCP شد. این‌گونه سیستم‌ها اگر درست عمل کنند قادرند هرگونه خطر احتمالی را تشخیص داده و نابود نمایند.
حساسیت به غذا
برخی افراد نسبت به بعضی غذاها حساسیت دارند. مقدار ماده غذایی موردنیاز برای تحریک فرد مبتلابه حساسیت، می‌تواند بسیار کم باشد. برای مثال، ذرات کوچک از یک ماده غذایی در هوا که حتی استشمام هم نمی‌شود، می‌توانند واکنش‌های کشنده‌ای را در فرد مبتلابه حساسیت ایجاد نمایند. هر ماده غذایی می‌تواند محرک باشد؛ اما مواد غذایی که معمولاً ایجاد حساسیت می‌کنند دارای گلوتن، ذرت، صدف، بادام زمینی و سویا می‌باشند. بیشتر افراد مبتلابه حساسیت پس از مصرف ماده غذایی خاصی، دچار اسهال، علائم پوستی جوش، ورم و استفراغ می‌شوند. البته این‌گونه ناهنجاری‌ها ریشه ارثی دارند و اساساً از اعضای خانواده به فرد منتقل می‌گردد.
عادات رژیم غذایی
عادات رژیم غذایی نقش مهمی در سلامتی و مرگ‌ومیر بشر ایفا می‌کنند. ازجمله:
13 درصد از مردم دنیا از کمبود ید رنج می‌برند.
در سال 2003 تخمین زدند که کمبود ویتامین آ، سالانه سبب کوری بیش از 500,000 کودک می‌شود.
کمبود ویتامین ث سبب بیماری اسکوروی می‌گردد.
کواشیورکور، نوعی بیماری در کودکان است که به دلیل فقدان پروتئین در رژیم غذایی کودک، به وجود می‌آید.
مواد مغذی موجود در رژیم غذایی مردم کشورهای صنعتی، بیشتر شامل چربی حیوانی، شکر، انرژی، الکل می‌باشد؛ درحالی‌که بافت گیاهی، هیدرات کربن و آنتی‌اکسیدان در آن کمتر به چشم می‌خورد. تغییرات امروزی که در شیوه کار، زندگی و ورزش افراد به وجود آمده همراه با نگرانی‌هایی که در خصوص تأثیر تغذیه بر سلامتی و مرگ‌ومیر انسان وجود دارد، همگی بر عادات قدیمی خوردن غذا تأثیر می‌گذارند. حتی بسیاری از بیماری‌ها با تغییر در رژیم غذایی درمان می‌شوند. (http://danesh.roshd.ir/)
گفتار سوم: تعریف مصرف‌کننده
کمسیون بازنگری حقوق مصرف این‌گونه مصرف‌کننده را تعریف نموده است: مصرف‌کنندگان اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که برای کاربرد غیرحرفه‌ای، اموال یا خدمات را برای خود تهیه می‌کنند و یا مورداستفاده قرار می‌دهند. (تحقیقات حقوقی، ترجمه فدک 1379 ص309) مصرف‌کننده شخص حقیقی یا حقوقی است که کالا یا خدماتی را برای استفاده شخصی و بدون قصد سودآوری و تجارت خریداری می‌کند. بر این اساس، اگر معامله بین دو شخص اهل‌فن که دارای تخصص یکسان هستند منعقد گردد، مشمول قوانین حمایت از مصرف‌کنندگان نمی‌شود.
گفتار چهارم: تعریف عمده‌فروش، خرده‌فروش
بند اول-عمده‌فروش:
منظور از عمده‌فروش مندرج در قانون نظام صنفی و آیین‌نامه‌های اجرایی آن هر شخص حقیقی یا حقوقی اعم از تولیدکننده یا توزیع‌کننده یا واردکننده است که تمام یا قسمتی از فرآورده‌های صنعتی و یا کشاورزی و یا کالای وارداتی را در اختیار غیر مصرف‌کننده اعم از افراد صنفی، تجار،بنکداران و حق‌العمل کاران خواه به‌صورت فروش و یا به‌طور امانی برای فروش قرار می‌دهند.
