از سوی آنها مي باشد.
4)سود به عنوان راهنمايي برای مدير درباره نحوه اداره واحد تجاری محسوب مي‌شود.
5)يكي از ارقام مهم برای تعيين ماليات است. )هندريكسن و ون بردا ، 1991).
طبق بيانيه مفهومي شماره 6هيات استانداردهای حسابداری مالي، اطلاعات مالي بايد دارای ويژگي‌های كيفي معتبر بودن، به موقع بودن و مربوط بودن باشند. از اين رو، ارزيابي كيفيت سود از جنبه مفيد بودن در تصميم‌گيری و يكي از مهم‌ترين اجزای ويژگي معتبر بودن است .لذا سود به عنوان يكي از مهم‌ترين اطلاعاتي كه در اختيار استفاده‌كنندگان قرار مي‌گيرد بايد از ويژگي‌های مذكور برخوردار باشد و استفاده‌كنندگان در تصميمات اقتصادی خود نه تنها كميت بلكه كيفيت سود را نيز مورد توجه قرار دهند از طرفی گسترش نقش كمي و كيفي بازار سهام به عنوان مهم‌ترين بازار سرمايه ايران و شكل‌گيری نگراني بابت حبابي بودن قيمت سهام و كاهش كيفيت سود شركت‌ها باعث شد که در این پژوهش به بررسی اثر سهم بازار و فشردگي سرمايه را بر روي نوسان پذیری سود، در نمونه شركت‌هاي ايراني می‌پردازیم.
بنابراین در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سوال زیر می‌باشیم:
بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان‌پذیری سود چه رابطهای وجود دارد؟
ضرورت و اهمیت تحقیق
سود به عنوان يكي از معيارهاي تصميم‌گيري مالي از اعتبار ويژه‌اي برخوردار است و در اين راستا هر جرياني كه سود را به طريقی دستخوش تغيير نمايد نيز اهميت مي‌يابد.
براي ارزيابي و تعيين قيمت سهام معمولأ سرمايه‌گذاران و تحليل‌گران مالي و شركت‌هاي سرمايه‌گذاري از سود هر سهم و روند سودآوري شركت‌ها استفاده مي‌كنند. پس نتايج تحقيق در تصميم‌گيري سرمايه‌گذاران، تحليل‌گران و اعتباردهندگان موثر خواهد بود.
ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﮔﺬاران ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﺎزﺧﻮرد اﯾﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ آﯾـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي وﺿـﻊ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ اﺛﺮﺑﺨﺶ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ، ﺑﺮ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ و از ﺟﻤﻠﻪ ﺳـﻮدﻫﺎي ﮔـﺰارش ﺷـﺪه ﺗﻤﺮﮐـﺰ ﻣـﯽﮐﻨﻨـ.ﺪ ﺑﯿﺎﻧﯿـﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻫﯿﺎت ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺎﻟﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن در ﺗﺼـﻤﯿﻢﮔﯿـﺮي ﻣﻌﯿـﺎري ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.
کمک به فعالان بورس اعم از نهادهای مالی، مدیران شرکت‌ها، ناظران سیستم‌های اقتصادی و افراد سرمایه‌گذار عادی، برای آگاهی از وجود عوامل مختلف موثر بر سود، علل بروز آن و نحوه مدیریت
ازعمده کسانی که از نتایج این تحقیق بهره می‌برند مدیران، مالکان و سهامداران شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند.
هیچ تحقیق داخلی تاکنون بین رابطه بین متغیرهای سهم بازار و فشردگی سرمایه، با نوسان‌پذیری سود. در بورس اوراق بهادار تهران را نسنجیده است. فلذا این موضوع برای اولین بار در این تحقیق مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
اهداف تحقیق
هدف اصلي :
ارزیابی رابطه بین متغیرهای سهم بازار و فشردگی سرمایه، با نوسان‌پذیری سود.
اهداف فرعي :
ارزیابی رابطه بین سهم بازار و نوسان‌پذیری سود در قلمرو تحقیق
ارزیابی رابطه بین فشردگی سرمایه و نوسان‌پذیری سود در قلمرو تحقیق
سوالات تحقیق
سوال اصلي: چه رابطهای بین متغیرهای سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود در قلمرو تحقیق وجود دارد؟
سوالات فرعي:
چه رابطهای ﺑﻴﻦ سهم بازار و نوسان‌پذیری سود در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان وﺟﻮد دارد ؟
چه رابطهای ﺑﻴﻦ فشردگی سرمایه و نوسان‌پذیری سود در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان وﺟﻮد دارد ؟
فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی :
بين سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان‌پذیری سود شركت رابطه وجود دارد.
فرضیات فرعی:
بين فشردگی سرمایه و نوسان‌پذیری سود شركت رابطه وجود دارد.
بين سهم بازارو نوسان‌پذیری سود شركت رابطه وجود دارد.
روش کلی تحقیق
این تحقیق از جهت هدف، یک تحقیق کاربردی است. از لحاظ نوع طرح تحقیق به جهت تکیه بر اطلاعات تاریخی، پس‌رویدادی است و روش استنتاج آن استقرایی و از نوع همبستگی می‌باشد.
قلمرو تحقیق
هر پژوهش باید دامنه مشخص و تعریف شده‌ای داشته باشد تا پژوهشگر در تمامی مراحل احاطه کافی بر کار خود داشته باشد و بتواند پیامدهای حاصل از نمونه را به جامعه آماری تعمیم دهد. قلمرو این پژوهش از لحاظ موضوعی، زمانی و مکانی به شرح زیر می‌باشد:
قلمرو موضوعي تحقيق
از لحاظ موضوعی ارزیابی رابطه بین متغیرهای سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان‌پذیری سود در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
قلمرو تحقيق از لحاظ زماني
دوره زمانی انجام این تحقیق بین سال‌های 1388 تا پایان سال 1392 می‌باشد.
قلمرو مكاني تحقيق
قلمرو تحقیق از نظر مكاني، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
تعريف عملیاتی واژه‌ها
نوسان‌پذیری سود: تغییرپذیری سود با شاخص‌های ر یسک بازار مانند بتا (ریسک نظام‌مند شرکت ) و انحراف معیار بازده مرتبط است. نوسانات زیاد در سود میتواند منجر به ارز یابی ریسک بالا گردیده و سبب افت قیمت سهام و افزایش نرخ استقراض توسط شرکت گردد. از طرف دیگر، نوسانات کم در سود میتواند منجر به ارز یابی ریسک پایین و در نتیجه افزایش قیمت سهام و کاهش نرخ استقراض توسط شرکت گردد.
سهم بازار: سهم بازار به صورت نسبت بين فروش سالانة شركت و فروش سالانة صنعت اندازه‌گيري مي‌شود.
فشردگی سرمایه: فشردگي سرمايه به صورت نسبت بين كل هزينه استهلاك دارايي‌ها و فروش خالص شركت اندازه‌گيري مي‌شود.
ساختار تحقیق
در فصل اول این پژوهش، کلیات تحقیق شامل مقدمه، تبیین مساله تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف و سوالات تحقیق، فرضیه‌های تحقیق، روش کلی تحقیق، قلمرو تحقیق و تعریف عملیاتی واژه‌ها ارائه شده است.
در فصل دوم، مبانی نظری شامل مفاهیم و نظریات تئوری و تجربی در رابطه با سود و نوسان‌پذیری سود، سهم بازار و فشردگی سرمایه و همچنین پیشینه تحقیق شامل روش انجام تحقیق و نتایج تحقیقات انجام شده بیان شده است.
در فصل سوم، روش کلی تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، مدل تحقیق و نحوه اندازه‌گیری متغیرها بیان شده است.
در فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل اطلاعات و بیان یافته‌ها اختصاص یافته است. مدل رگرسیون و نتایج حاصل از آزمون همبستگی ارائه گردیده است.
در فصل پنجم خلاصه و نتیجه‌گیری، محدودیت‌ها، پیشنهادهایی برای استفاده‌کنندگان پژوهش جاری و محققان تحقیقات آتی مطرح شده است.
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه
برای سال‌های زیادی اعتقاد بر این بود که یک شرکت باید تلاش کند که نوسانات سود را کاهش دهد، بدین منظور که قیمت سهام را حداکثر کند. زیرا الگوی پرنوسان سود بیانگر ریسک می‌باشد، بنابراین ارزش سهام شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌ها، که الگوی سود باثبات‌تری دارند، کاهش می‌یابد. در نتیجه شرکت‌ها به انجام مدیریت سود تحریک می‌شوند، تا به یک منبع سود هموار و در حال رشد دست یابند. گول و ثکور نیز بیان می‌کنند که نوسانات زیاد سود منجر به مزایای اطلاعاتی بیشتر برای سرمایه‌گذاران آگاه نسبت به سرمایه‌گذاران ناآگاه می‌گردد. اگر تعدادی از سرمایه‌گذاران جاری ناآگاه باشند آنها ترجیح می‌دهند مدیران تا جایی که امکان دارد سود هموارتری را گزارش دهند.
اگر هدف مطلوب شركت‌ها، كسب سهم بازار بيشتر باشد و انتظار رود كه در آينده افزايش سودآوري و فرصت‌هاي رشد از آن شركت‌هايي باشد كه سهم بيشتري از بازار را به خود اختصاص داده‌اند، آن‌گاه تغيير در سهم بازار نشان دهنده‌ي عملكرد آتي و فرصت‌هاي رشد است. برخلاف اهميت سهم بازار به عنوان شاخصي از محيط رقابتي شركت، نقش آن در مدل‌هاي ارزش‌گذاري مبتني بر اطلاعات حسابداري كم‌رنگ بوده و در بسياري از پژوهش‌هاي حسابداري مبتني بر بازار از سود شركت به عنوان نشانگر عملكرد جاري و آتي مورد انتظار شركت‌ها ياد مي‌شود و به نقش سهم بازار توجه كمتري شده است.
نوسان‌پذیری سود
مفهوم سود و تعاریف
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورت‌های مالی است که در نوشته‌های مختلف کاربردهای متفاوت دارد. معمولاً سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات، عاملی برای تدوین سیاست پرداخت سود تقسیمی، راهنمایی برای سرمایه‌گذاران و تصمیم‌گیری و عاملی برای پیش‌بینی به تصور در می‌آید.
یکی از کاربردهای اصلی سود، استفاده از آن به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی است که افراد را در امر پیش‌بینی سودها و رویدادهای اقتصادی آینده یاری می‌کند. در واقع ثابت شده است که برای پیش‌بینی مقادیر هر نوع سود می‌توان از مقادیر سود در گذشته استفاده کرد. سود شامل نتیجه‌های «عملیاتی یا سود عادی» و نتیجه‌های «غیرعملیاتی یا سود و زیان غیرعملیاتی ناشی از رویدادهای غیرمترقبه» می‌شود، که مجموع آنها برابر است با سود خالص. نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که برای پیش‌بینی سود آینده، سود عادی یا جاری نسبت به سود خالص برتری دارد (پارسائیان، 1381).
مفهوم سود حسابداری در بیانیه شماره یک هیأت استانداردهای حسابداری مالی1 فرض شده که سود حسابداری معیار خوبی برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری است و میتواند برای پیش‌بینی گردش آتی نقدی مورد استفاده قرار گیرد. دیگر صاحب‌نظران فرض می‌کنند که سود حسابداری از لحاظ کلی، اطلاعاتی مربوط در مدل‌های تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان محسوب می‌شود.
اما اعتبار این فرضیات از طریق پژوهش‌های مشاهده‌ای تأیید نشده است. برخی دیگر از پژوهشگران حسابداری اظهار داشته‌اند که استفاده‌کنندگان از گزارش‌های سود باید توجه داشته باشند که تنها در صورتی سود حسابداری قابل درک و استفاده است که نحوۀ اندازه‌گیری و قواعد عملیاتی مربوط به آن نیز روشن باشد (شباهنگ،1387).
سود حسابداری نقش عمده‌ای را در تعیین ارزش یك واحد تجاری ایفا میكند. لیكن باید توجه نمود كه سود یك واحدتجاری حاصل عملیات آن در گذشته است و لذا شرایط و عوامل موثر در ایجاد سود آتی را می‌توان در وضعیت گذشته واحد تجاری بررسی نمود. بخش عمده‌ای از این عوامل در قالب اعداد و ارقام حسابداری در گزارش‌های حسابداری مالی منعكس می‌گردد و نشان دهنده آثار تصمیم‌های مدیریت بر سودهای آتی می‌باشند و لذا دارای قدرت پیش‌بینی هستند (بهرامفر،1387).
سود یكی از متغیرترین مفاهیم در دنیای پیچیده تجارت است كه شاید روزی فرا نرسد كه بتوان از سود تعریفی ارائه نمود كه مورد قبول همگان واقع شود، در میان تعاریف گوناگونی كه تاكنون برای سود مطرح گردیده، تعریف زیر یكی از جامع‌ترین آنان است :
«سود از تغییر در حقوق صاحبان سهام یا تغییر در خالص دارایی‌های یك واحد تجاری طی یك دوره مالی ناشی می‌گردد، به بیان دقیق‌تر، سود برآیند كلیه تغییرات در حقوق صاحبان سرمایه طی یك دوره مالی، به استثنای تغییرات ناشی از سرمایه‌گذاری توسط صاحبان و توزیع منابع بین آنان می‌باشد.» (بهرامفر،1387).
سود خالص، مازاد درآمدهای تحقق یافته بر كلیه هزینه‌های واقع شده در یك دوره مالی معین است كه به صورت معادله زیر نشان داده می‌شود:
هزینه‌ها – درآمدها = سود خالص
چنان‌چه مبلغ درآمدهای تحقق یافته بیشتر از هزینه‌های واقع شده باشد، نتیجه حاصله را سود خالص می‌نامند. منظور از درآمدهای تحقق یافته، هزینه‌های واقع شده و مقایسه بین آنان، كاربرد اصل تطابق هزینه‌ها با درآمدها و همچنین استفاده از روش تعهدی در حسابداری مالی می‌باشد(بهرامفر،1381).
سود یكی از مفاهیم حسابداری است كه از اقتصاد گرفته شده است، اقتصاددانان سود را به عنوان مبلغی از ثروت واقعی یك واحد تجاری تعریف می‌كنند كه واحد مزبور میتواند آن را طی یك دوره مصرف كند و وضعیت آن در پایان دوره، همان باشد كه در ابتدای دوره بوده است. این تعریف ازسود(سود اقتصادی) دراندازه‌گیری سود حسابداری به كار نمی‌رود، زیرا سود اقتصادی مستلزم اندازه‌گیری ذهنی است و مبتنی بر برداشت عینی از ثروت واقعی نیست و در نتیجه نمی‌تواند از لحاظ مقاصد حسابداری دارای ویژگی قابلیت اتكای كافی باشد.
تجزیه و تحلیل دقیق از مفاهیم و اهداف سو
