
ومارتين،2004).
منابع اطلاعاتي ازجمله عوامل انگيزاننده يا شکل دهنده وجهه مقصد به شمار ميروند، آنها عواملی هستند که برشکل گيری تصورات و ارزيابيها گردشگر موثرند. منظور از منابع اطلاعاتي، کليه منابع مختلف در دسترس گردشگران شامل اطلاعات حاصل از بازديد از محل می باشند. منابع اطلاعات فوق را ميتوان به دو دسته اطلاعات اوليه و ثانويه تقسيم کرد منابع دسته اول منابعی هستند كه از تجربه بازديد مستقيم گردشگر از مقصد به دست آمدهاند. منابع ثانويه يا دسته دوم شامل چهار مورد منابع ترغيبي آشکار و پنهان، مستقل و ارگانيک هستند که قبل از تجربه بازديد از مقصد گردشگري به دست آمده و بر وجهه تاثير ميگذارند. منابع ترغيب کننده آشکار56، همان تبليغات معمول و مرسوم رسانهها ست و بيشتراز طريق موسسات مرتبط گردشگری در مقصد يا گردانندگان تورهای سفر ارايه ميشود. اما گزارشها از مقصد و يا مقالات مطروحه در دسته منابع ترغيب کننده پنهان57 قرار ميگيرند که ميتوانند به صورتي غير رسمي و بطور ناآشکار از مقصد تبليغ کنند. منابع آزاد يا مستقل58، شامل پخش اخبار، اسناد، فيلم ها، برنامههاي تلويزيوني و … از رسانههاي مختلف ميباشند. منابع ارگانيک59 نيز افرادي همچون دوستان و نزديکان گردشگر و نيز اطلاعات حاصل از مقصدهاي گردشگري ميباشند که بر اساس دانش يا تجربه خود فرد بطور داوطلبانه حاصل شده باشد، اين دسته از اطلاعات بطور تدريجي در طول عمر جمع آوري ميشوند(بيرلی ومارتين،2004) . عوامل شخصي60 يا عوامل دروني نيز بر شکل گيري وجهه تاثير ميگذارند. بنابراين وجهه استنباط شده همچون برداشتي برنامه ريزي شده از مقصد گردشگري است و با توجه به نيازهاي خود فرد و انگيزه ها، دانش قبلي، ترجيحات و ديگر خصوصيات فرد گردشگر شکل ميگيرد.
هانت61 (1975) ابراز ميدارد كه وجهه استنباط شده بعضاً تحت تأثير فاصله از مقصد قرار ميگيرد. زيرا افراد با احتمال بيشتري مناطق نزديك خود را بازديد ميكنند و از طريق مجله و دوستان و آشنايان اطلاعاتي در مورد آن به دست ميآورند. او چنين نتيجهگيري ميكند كه افراد استنباط قويتر و واقعيتري نسبت به يك مقصد گردشگري نزديك به محل خود دارند.
نظريه گام به گام 62 وجهه استنباط شده چنين بيان ميدارد كه وجهه استنباط شده يك غير گردشگر بسيار متفاوت از وجهه استنباط شده گردشگري است كه از يك مقصد گردشگري بازديد كرده است(گان،1972). البته اين ادعا توسط تحقيقات متعددي مورد تأييد قرار گرفته است. از جمله ميتوان به تحقيقات (چون،1992) اشاره كرد. معمولاً افراد سفر كرده داراي استنباط واقعيتر، پيچيدهتر، متمايزتر از افراد ديگر ميباشند. اما درعوض نارايانا (1976) در تحقيق خود دريافت كه وجهه استنباط شده از يك مقصد گردشگري ميتواند در طي زمان تغيير يافته و يا رنگ يابد. بخصوص اگر گردشگر با بازديد از ديگر محلهاي مشابه حافظه خود را مغشوش نمايد.
چون (1992) تطابق و عدم تطابق وجهه استنباط شده از يك مقصد گردشگري و انتظارات گردشگران با تجربه واقعي آنها را مورد مطالعه قرار داده است. او دريافت كه وجهه مثبت و تجربه مثبت از سفر موجب ارزيابي مثبت از يك منطقه ميشود. در حالي كه نگرش يا وجهه استنباط شده منفي و تجربه مثبت موجب يك ارزيابي كاملاً مثبت از يك منطقه ميگردد. اما از يك وجهه استنباط شده مثبت و تجربه منفي بيشترين ارزيابي منفي حاصل ميگردد.
لازمه كنترل و يا مديريت صحيح وجهه استنباط شده نسبت به يك مقصد گردشگري، داشتن آگاهي صحيح از علايق گردشگران و نگرش آنها در مورد داشتههاي مقاصد گردشگري ميباشد. يك نگرش مثبت و يا استنباط يك وجهه مناسب موجب تعيين يك موضع مناسب از مقصد گردشگري در ذهن بخشي از بازار ميشود. بدين معني كه اين مقصد گردشگري نسبت به موارد مشابه جايي متفاوت است.
درصورتي که مديران ومتوليان صنعت گردشگري هر مقصد، اطلاعات مورد نياز گردشگران را از طريق کانالهاي ارتباطي مناسب در اختيار آنها قرار ندهند، قادر به کنترل وجهه استنباط شده از مقصد از جانب بازار نخواهند بود.
نداشتن اطلاعات كافي در خصوص جاذبههاي يک مقصد گردشگري مانع برنامهريزي از جانب گردشگر و انتخاب استراتژي مناسب براي كنترل وجهه استنباط شده از مقصد از جانب مديران آن ميگردد. بعلاوه در هر مقصد گردشگري كسب و كارهاي كوچكي ايجاد ميشود كه عملكرد آنها مستقيماً بر صنعت گردشگری تأثير ميگذارد و گاهي تناقض اهداف سازمان هاي دولتي و خصوصي كه در صنعت گردشگری فعاليت دارند و نداشتن دانش تخصصي مانع پيشرفت صنعت گردشگری در مقصد ميگردد. عدم دخالت مستقيم مسئولين و متوليان امر گردشگری در زمينه محصولات گردشگری و برنامههاي بازاريابي گردشگري موجب مشكلاتي در اين زمينه ميشود. عدم هماهنگي و كنترل فعاليت هاي تجاري در صنعت گردشگري مقصد مانع اتخاذ شيوهاي استراتژيك ميگردد كه هويتي خاصي را براي يك مقصد گردشگري ايجاد نمايد، لذا چنين مقصد گردشگري يك پيام مشخص و تأثيرگذار كه بيانگر ارزش هاي آن مقصد گردشگري باشد براي بازار مربوطه نخواهد داشت. سازمانهاي كوچك استطاعت تبليغ و ترويج از منطقه گردشگري خود را ندارند. معمولاً سازمان هايي كه چنين توانايي را دارند عضو سازمانهاي تجاري بينالمللي ميباشند. خطوط هوايي و هتلهاي بينالمللي مستقر در بازارهاي بينالملل از اين جملهاند. هتلها و خطوط هواپيمايي از اين نظر كه بيشترين خدمات را در اين زمينه ارايه ميدهند و با بازارهاي متفاوت در ارتباط هستند بيشترين قدرت تأثيرگذاري را دارند. شايد تعداد زيادي از سازمانهاي سياحتي در خصوص يك محل گردشگري تبليغ نمايند، اما اگر بر روي جنبههاي خاص تأكيد شود كه متعارض و متفاوت از هم باشند تأثير چنداني نخواهد داشت. لاوز در تحقيق خود نشان داده است كه چگونه جزاير هاوايي به عنوان جزاير آتشفشاني و جزاير اركيده ميتواند محلي براي بازديدگردشگران باشد. بسياري از متوليان امر گردشگري تصميماتي فعال در خصوص آميخته محصولات و تركيب بازارهاي مورد هدف خود اتخاذ ميكنند. اين امر مستلزم فراهم آوردن شرايطي است كه بتواند نيازها و ذايقه در حال تغيير گردشگران را تأمين نمايد و بر تصميم گردشگران تأثير بگذارد (لاوز و کوپر،1998).
مرور ادبیات پژوهش در زمینه نقش تجربه سفرهاي قبلی در ریسک هاي استنباط شـده گردشگران نشان می دهد، استنباط از ریسک می تواند از طریق تجربه سفرهاي قبلی گردشگر تحت تأثیر قرار گیرد (سونمز و گریفه،1998; هاوکینز و همکاران،2001; گیبسون و یانکیز،2002; پیزام و همکاران،2002;…) تجربه سفرهاي قبلی یکی از مهمترین متغیرهاي جمعیت شناختی است که استنباط گردشگران را از ریسـک هاي گوناگون جهت سفر به مقاصد گردشگري تحت تأثیر قرار می دهد (رنجبریان،1385). برخی از نویسـندگان و محققان گردشگري بیان می کنند تجربه سفرهاي قبلی گردشـگر به یک مقصد گردشگري نیز می تواند استنباط وي را از ریسک سفر مجدد به آنجا تحت تأثیر قرار دهد (رنجبریـان،1385).
بسیاري از پژوهشگران اشاره می کنند گردشگران کم تجربه در سفرهاي خارجی نسبت به گردشگرانی که تجربه سفرهاي خارجی زیادي دارند در سفرهاي خـود ریسک بیشتري استنباط می کنند.
علت این امر را اینگونه می توان بیان کرد که گردشگرانی که داراي تجربه سفرهاي قبلی متعدد هستند از تجربه سفرهاي خود مطالبی می آموزند و این آموزه ها را در سفرهاي بعدي خود به کار می گیرند و این امر موجب می شود تا آنان ریسک کمتري در سفرهاي بعدي خود استنباط نمایند.
2-7-7 سایر عوامل (Other factors):
برای بررسی این متغییر در این تحقیق از شاخص هایی نظیر تسهيلات اقامتي، وجهه مقصد، امكانات حمل و نقل از مقصد به مقاصد ديگر ، و ورزش استفاده شده است که در ادامه به طور مختصر توضیح داده شده است.
2-7-7-1 تسهیلات اقامتی :
تسهيلات و خدمات گردشگري به عنوان يكي از بنيادي ترين اشكال عرضه در صنعت فراغت و تفريح، بيشترين حجم درآمدزايي را براي جوامع ميزبان پس از صنعت حمل و نقل و جابجايي گردشگران در عرصه بين فواصل بين المللي به وجود مي آورد. بررسي تجارب مقاصد توسعه يافتة گردشگري داخلي و خارجي، نشان مي دهد كه مقاصدي در اين عرصه درخشيده اند كه در نظام عرضه محصولات گردشگري خود، مجهز به سيستمي سامان يافته و توانا در بعد تسهيلات و خدمات گردشگري به ويژه در زمينه تأسيسات اقامتي هستند. يكي از مهم ترين اركان توسعه مقاصد گردشگري در اختيار داشتن سيستمي كارآمد از تسهيلات، خدمات و تأسيسات گردشگري است، در واقع كيفيت بالاي خدماتي كه در اين بخش از صنعت گردشگري ارائه مي شود بصورت مستقيم منجر به افزايش درآمد، ميانگين مدت ماندگاري و در نهايت افزايش سطح مطلوبيت گردشگران مي شود كه اين خود انگيزه بازديد مجدد را در پي داشته و گردشگراني كه راضي از مقصدي به موطن خود باز مي گردند به تشويق و ترغيب نزديكان خود براي بازديد از مقصد مذكور مي پردازند. در واقع مي توان گفت رضايت گردشگر منجر به نوعي بازاريابي بدون هزينه براي مقاصد گردشگري مي شود. اما آنچه که سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي تحت عنوان تأسيسات گردشگري و مصاديق آن ذکر نموده است به شرح زير است:
تاسيسات گردشگري واحدهایي هستند كه به قصد ارائه خدمات و انتفاع براي پذيرائي، اقامت و خدمات مسافرتي به مسافران يا ميهمانان طبق ضوابط و مقررات اين روش نامه به شرح زير تاسيس شده و يا مي شوند (ماخذ: روش نامه اعطاي تسهيلات مالي، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري).
1- هتل، متل و واحدهاي خدماتي رفاهي بين راهي
2- مهمان پذير
3- مركز اقامتي جوانان
4- مراكز خود پذيرائي شامل هتل آپارتمان، پانسيون زائرسرا و از اين قبيل
5- تفرجگاه، اردوگاه گردشگري، محوطه كمپينگ و كاروان ها
6- مجتمع هاي سياحتي و تفريحي(به استثناي موارد مربوطبه شهرداري ها) و ساير واحدهایی كه به قصد ارائه خدمات و انتفاع براي پذيرايي و اقامت مسافران و جهانگردان طبق مقررات و ضوابط ميراث فرهنگي و گردشگري تاسيس مي گردند.
7- مراكز سرگرمي و تفريحي(مراكز تعطيلات)
8- دفتر خدمات مسافرتي و جهانگردي
9- مناطق نمونه گردشگري
10- اقامتگاه با مالكيت زماني
2-7-7-2 خدمات گردشگری
تأثير عمده اقتصادی گردشگری، ازطريق خدمات و تسهيلات برای مسافران ايجاد می شود. رستوران ها و خدمات غذايی، تسهيلات اسکان و پذيرايی، خدمات حمل نقل، اردوگاه ها، خدمات اطلاع رسانی، تسهيلات تفريحی ورزشی و فروشگاه ها، بيشترين ميزان اشتغال، درآمد و منبع اخذ ماليات هستند. مجموعه اين خدمات معمولاً» صنعت خدمات مهمان ياری« ناميده شده است. اقتصاددانان بر اين باورند که گردشگری نه تنها آثار مستقيم اقتصادی، بلکه اثر تکاثر دارد، برای مثال هتل ها، رستوران ها و فروشگاه های خرده فروشی، محصولات و خدمات خاص عرضه می کنند، اما درآمدهای حاصله در اقتصاد جامعه آثار متعددی دارد از جمله باعث سرمايه گذاری در خدمات غذايی، خدمات بهداشتی و درمانی، حمل و نقل و همچنين اشتغال زايی بيشتر می شود(گان،2002). بنابراين برای حداکثر کردن درآمدهای حاصل از گردشگری بايد ملاقات کنندگان را تشويق کرد تا آنجا که ممکن است از اماکن تماشايی ديدن کنند و از تسهيلات رفاهی استفاده و هر چه بيشتر خريد کنند (داسول،1997: 64). البته تحقق اين امر مستلزم توزيع بهينه خدمات با قيمت مناسب است.
2-7-7-3 حمل و نقل
جابجايی مسافران يکی از عناصر حياتی سيستم گردشگری است که بين منبع و مقصد گردشگران پيوندی حساس برقرار می کند. حمل و نقل گردشگران بين محل اقامت آنان با مکان های جذاب و ديدنی بين نواحی شهری و جاذبه های مختلف و ساير جابجايی ها نياز به برنامه ريزی خاص دارد(گان،2002: 43). شايد يکی از تسهيلات مهم برای گردشگران، آسانی ورود به يک کشور با منطقه باشد. تعداد و موقعيت مکانی فرودگاه ها، بندرها و توسعه جاده ها و ديگر شبکه
