
از فخار زاده،1389)
5
نیباک و هنسن54
2008
در بررسی چگونگی اثرگذاری نگرش کارآفرینانه بر عملکرد و نوآوری در کسبوکارهای توریسمی در نروژ دریافتند که نگرش کارآفرینانه قویتر، احتمال ایجاد تغییر در سازماندهی کسبوکار و رشد درآمد را افزایش میدهد.
6
لیندزی55 و همکاران
2007
ضمن بررسی ارتباط میان ارزشهای فردی، نگرش کارآفرینانه و تشخیص فرصت، دریافتند که نگرش کارآفرینانه بین ارزشهای درونی و بیرونی فردی وجود دارد و تشخیص فرصت، تابعی از نگرش کارآفرینانه است.
7
حسن و رادتز56
2008
در این پژوهش، کتابهای درسی دبستانهای سوریه و آلمان از جنبههای شناختی و عاطفی و رفتاری و تغییر از یاد دهندگی به سازنده گرایی بررسیشدهاند. نتایج نشان میدهد که مواد درسی سوریه بر جنبه شناختی یادگیری زبان بدون چشمپوشی از جنبههای عاطفی و رفتاری تأکیددارند درصورتیکه مواد درسی آلمانی تأکید ویژهای بر حالت عاطفی جهتگیری فرایندی دارند.
8
اردوقان57 و همکاران
2008
میزان توجه کتابهای درسی دبستان به ادبیات محیطی در بلغارستان و ترکیه بررسیشده است و با استفاده از تحلیل محتوا به این نتیجه رسیدهاند که در هر دو کشور میزان توجه به دانش بیش از مهارتها و نگرشها و رفتار مسئولانه نسبت به محیط است.
9
چان58
2006
تحلیلی از ارزشهای مصرف در کتابهای درسی دبستان در چین انجام داده است که در این مطالعه ۷۲ درس تحلیلشده است و نتایج نشان میدهد که ۸ درس از ۷۲ درس به ارزشهای مصرف پرداختهاند.
10
لامبانتوبنگ59
2005
مقایسه از محتوای کتابهای درسی دبستان در مورد مهارتهای فرایندی در اندونزی و ژاپن ارائه میدهند. نتایج نشان میدهد که مواد درسی اندونزی به این مقوله نپرداخته است و در تمام سطوح به مهارتهای پایه پرداختهشده است اما در ژاپن بر مهارتهای پایه در کلاس سوم و مهارتهای تجمعی در کلاسهای چهارم و پنجم و ششم تأکید شده است.
11
رازینو60
2003
تحلیلی محتوایی از کتابهای دبستان در مکزیک در رابطه با میزان تغییر محتوای کتابها، قبل و بعد از تمرکززدایی در آموزش عمومی در ۱۹۹۳ انجامشده و نتایج نشاندهنده افزایش توجه به محتوای محیطی در این کتابها است
12
ویلیام61
2001
تحلیلی از محتوایی کتابهای درسی اجتماعی طی سه سال در ایلات آلبرتا در رابطه با حقوق انسانی انجامشده که نتایج نشان میدهد کتابهای درسی بهتنهایی نمیتوانند برای دانشآموزان و معلمان بهعنوان منبع آموزش حقوق انسانی تلقی شده و باید از منابع کمکی بهره ببرد.
2-11-2 پژوهشهای انجام شده داخل ایران
جدول 2-3 پژوهشهای صورت گرفته داخلی
شماره
نام پژوهشگر
سال پژوهش
نتیجه
1
نسرین میانجی و دکتر پروین صمدی
1392
در پژوهشی باهدف تحلیل میزان توجه کتابهای درسی دوره متوسطه شاخه کاردانش کشور به انواع مؤلفههای فرهنگ کار و ابعاد سهگانه نگرش مذکور (شناختی، عاطفی و رفتاری) سه سؤال اصلی پژوهش موردبررسی واقعشده است. عمدهترین یافتههای پژوهش ازاینقرار است: در کتاب بهداشت و ایمنی کار از تعداد کل ۹۸ مرتبه توجه به مؤلفههای اساسی فرهنگ کار در بعد شناختی (۱۰۰) درصد، ۵۱ مرتبه (۴/۵۲) درصد آن همراه با ملاحظات بعد عاطفی و ۵ مرتبه (۱/۵) درصد مؤلفههای فرهنگ کار همراه با ملاحظات بعد رفتاری بوده است. در کتاب کارآفرینی از تعداد کل ۱۷ مرتبه توجه به مؤلفههای فرهنگ کار در بعد شناختی (۱۰۰ درصد)، ۵ مرتبه (۴/۲۹ درصد) بعد عاطفی بوده و در هیچ مؤلفهای به بعد رفتاری اشارهای نشده است. در کتاب قانون کار از تعداد کل ۳۰ مرتبه توجه به مؤلفههای فرهنگ کار در بعد شناختی (۱۰۰) درصد، تنها در ۲ مورد (۶/۶ درصد) بعد عاطفی بوده و ۱ مرتبه (۳/۳) درصد همراه با ملاحظات بعد رفتاری بوده است. میتوان گفت کتابهای مذکور عمدتاً شناختی و اشاره از نوع مستقیم بوده است؛ بنابراین در طراحی و تدوین کتابهای مذکور به ابعاد سهگانه نگرش فرهنگ کار در حد قابلتوجه اعتنا نشده است.
2
مهدی سبحانی نژاد و مینا مقدم
1392
(۱۳۹۲) در پژوهشی درصدد تبیین ابعاد و مؤلفههای نگرش کارآفرینی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی عمومی و تکمیل مهارت دوره متوسطه کار و دانش بوده است. نتایج نشان داده است که در کتابهای عمومی، بیشترین میزان توجه به مؤلفه نگرش جامع کارآفرینی در کتب دین وزندگی و کمترین میزان توجه در کتاب زبان فارسی بوده بهعلاوه بیشترین توجه به بعد عاطفی و کمترین توجه به بعد شناختی نگرش جامع کارآفرینی بوده است در کتابهای تکمیل مهارت بیشترین میزان توجه به مؤلفههای نگرش جامع کارآفرینی در کتاب کارآفرینی و کمترین میزان توجه در کتاب بهداشت و ایمنی کار بوده است بهعلاوه بیشترین توجه به بعد شناختی و کمترین توجه نیز به مؤلفههای بعد عاطفی نگرش جامع کارآفرینی بوده است
3
احمدی و فضائلی فر
1392
به بررسی و تحلیل محتوای کتابهای آموزش حرفه و فن دورهی راهنمایی بر اساس شاخصهای کارآفرینی پرداختند و نتایج آنها نشان داده است که در هر سه کتاب آموزش حرفهوفن بیشترین میزان فراوانی مربوط به شاخص خلاقیت و نوآوری بوده و کمترین میزان فراوانی مربوط به شاخص تحمل ابهام در کتابهای آموزش حرفهوفن سال اول، دوم و سوم دورهی راهنمایی میباشد.
4
آزاده دهقان پور و سیدمنصور مرعشی
1390
در پژوهشی درزمینه بررسی کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر میسان توجه به کارآفرینی به این نتیجه رسیدند که در مطالعات اجتماعی پایه سوم به بعد اقتصادی توجه زیادی شده است به مؤلفه اجتماعی و عقلانی در حد متوسط پرداختهشده است و به بعد عاطفی خیلی کمتوجه شده است و به مؤلفه سازمانی در بیشتر مباحث توجه شده است. در مطالعات پایه چهارم ابتدایی بیشترین توجه به مؤلفه عقلانی بوده است و میزان توجه به مؤلفههای اجتماعی، سازمانی، اقتصادی در حد متوسط پرداختهشده است به بعد عاطفی بسیار کمتوجه شده است. در مطالعات پایه پنجم ابتدایی بیشترین توجه به بعد عقلانی شده است و میزان توجه به مؤلفههای اقتصادی و اجتماعی در حد متوسط میباشد و به مؤلفههای سازمانی و عاطفی کمتر توجه شده است؛ که با توجه به تغییر کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی امکان مقایسه با این پژوهش امکانپذیر میباشد.
5
دکترمصطفی علیمیری، دکترابوالقاسم عربیون، امیر لاری
1390
در پژوهشی باهدف تحلیل محتوای کتابهای مدل آموزش کارآفرینی (KAB) از بعد میزان توجه به نگرش کارآفرینانه اجر اشد. نتایج نشان داد که درمجموع کتابهای مدل ، (KAB) ،۷۱۹مرتبه به بعد شناختی نگرش کارآفرینانه توجه شده که از این تعداد، ۲۷۱ مرتبه (۳۹/۶۷ درصد) همراه با توجه به بعد عاطفی نگرش کارآفرینانه و ۱۱۷ مرتبه (۱۶/۲۷ درصد) علاوه بر دو بعد شناختی عاطفی به بعد رفتاری نگرش کارآفرینانه نیز توجه نموده است.همچنین در این کتابها ۸۲ مرتبه به مؤلفه خلاقیت، ۱۴۰ مرتبه به مؤلفه فرصت شناسی، ۱۸ مرتبه به مؤلفه اعتمادبهنفس، ۳۹ مرتبه به مؤلفه توفیق طلبی و ۴۴۰ مرتبه به مؤلفه ریسکپذیری در بعد شناختی توجه شده است.
6
جعفری مقدم و آرزو سادات فخارزاده
1389
در موردبررسی تحلیل محتوای کتب فارسی مقطع ابتدایی درزمینه کارآفرینی انجام دادند به این نتایج دست یافتند که با استفاده از روش تحلیل محتوا، میزان توجه به نگرش کارآفرینانه در ابعاد شناختی، نگرشی و عاطفی در کتابهای فارسی دبستان، نتایج پژوهش نمایان گر آن بود که از مجموعه ابعاد بررسیشده نگرش کارآفرینانه در کلیه کتابها، خلاقیت و نوآوری از بیشترین و تشخیص فرصت از کمترین فراوانی برخوردار بود.
7
نصر اله پور
1389
در پژوهشی به بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی پایه پنجم دبستان با توجه به پرورش مهارتهای کارآفرینی است و به روش توصیفی انجامشده است که ۴ کتاب تعلیمات اجتماعی، فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم و علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بهعنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که مؤلفان به بعضی از مهارتها مانند مهارت نوشتاری، ارتباطات کلامی، روابط انسانی و راهاندازی کسبوکار در کتب پنجم دبستان بیشتر توجه داشتهاند و به برخی از مهارتها مانند بازاریابی، تصمیمگیری، مدیریت کسبوکار و نظارت و ارزیابی محیط توجه کمتری داشتهاند و به مهارتهای فنی بیشتر از مهارتهای مدیریتی توجه شده است.
8
دکتر مهدی سبحانی نژاد و رضا همایی
1382
1-در پژوهشی باهدف تحلیل میزان توجه به محتوای کتابهای درسی دوره راهنمایی کشور به انواع مؤلفههای فرهنگ کار و ابعاد سهگانه نگرش (عاطفی، شناختی، رفتاری) شش سؤال اصلی در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته است؛ که یافتههای پژوهش به شرح ذیل است:
2-درمجموع کتابهای دوره راهنمایی به ترتیب در کتابهای حرفهوفن به ترتیب ۱۷۱ مرتبه توجه به مؤلفههای کار، تنها در ۳۱ درصد موارد به همه ابعاد نگرش فرهنگ کار توجه شده است. فرایند مذکور در کتاب تعلیمات اجتماعی از ۳۱۶ مرتبه توجه تنها ۴۱ درصد در کتابهای علوم تجربی و از مرتبه توجه فقط در ۷۸ مورد بوده است در کتابهای فرهنگ اسلامی، ادبیات فارسی ۳۰ و ۳۲ مرتبه به بعد شناختی مؤلفههای فرهنگ کار توجه شده است و به سایر موارد مذکور توجه نشده است.
3-فرایند مذکور بر اساس سهپایه تحصیلی بیانگر آن است که در کتابهای پایه اول دوره راهنمایی، تنها ۳۰ درصد به مؤلفههای فرهنگ کار توجه شده است؛ و در کتابهای پایه دوم ۶۸ درصد و در کتابهای پایه سوم راهنمایی ۳۹ درصد بهطور کامل به همه ابعاد نگرش کارآفرینانه توجه شده است.
4-درمجموع کتابهای دوره راهنمایی ۵۹۸ مرتبه به بعد شناختی نگرش فرنگ کار، ۱/۶۵ درصد به بعد عاطفی و ۳/۳۶ درصد بهبه بعد رفتاری فرهنگ کار توجه شده است؛ که از این میان ۷/۳۸ درصد اشاره مستقیم و ۹/۶۰ درصد اشاره غیرمستقیم بوده است که نشاندهنده میزان توجه به فرهنگ کار در کتب مقطع راهنمایی است.
9
یار علی و همکاران
1385
به بررسی سهم اثرگذاری محتوای کتابهای درسی اجتماعی دوره راهنمایی در ایجاد مهارتهای ارتباطی و اجتماعی میپردازد که نتایج نشان میدهد درمجموع کتابها ازنظر ایجاد و پرورش مهارتهای ارتباطی غنی بوده و زمینه لازم برای رشد اجتماعی و ارتباطی دانشآموزان را فراهم میکند
10
جناب دکتر عزت اله نادری و وهاب شهبازی
1373
در پژوهشی با عنوان بررسی محتوای کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره ابتدایی ازنظر انطباق با اهداف راهنمایی شغلی در این دوره ازنظر رابرت هاپاک پرداختهاند که نتایج آن نشان داد که در همه کتابهای موردبررسی بهطورکلی از ۴۲ شغل یا حرفه نامبرده شده است که بین فراوانی آنها تناسبی وجود ندارد بالاترین فراوانی مربوط به شغل آموزگاری و کمترین فراوانی مربوط به شغل قضاوت، زرگری، شکارچی، بزازی و مسگری است و از مشاغل معرفیشده ۵۴ درصد را مشاغل سنتی و ۴۶ درصد را مشاغل جدید تشکیل میدهد که از بین این مشاغل ۷۰ درصد را مشاغل مردانه و ۳۰ درصد مشاغل زنانه است. همچنین در تحلیل تصاویر موردبررسی قرارگرفته ۱۱ درصدد به مشاغل تأکید داشتهاند و در بین تحلیل کلمات از ۱۰۶۰۵۰ کلمه موردمطالعه در کتابها ۶۵۰ کلمه در مورد مشاغل بوده است که ۶۱ درصد است.
نتیجهگیری
مجموعه مطالعههای داخلی بیانگر آن است که تا کنون پژوهشهای زیادی در زمینه کار، فرهنگ کار و کارآفرینی صورت گرفته است اما با توجه به انواع تحلیلها و پژوهشهایی که صورت گرفته هرکدام از پژوهشها فقط به بخشی از مؤلفههای کارآفرینی توجه کردهاند که در اینجا 75 مؤلفه در زمینه کارآفرینی از منابع گوناگون استخراج شده است تا محتوای کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی مورد بررسی قرار گیرد.
فصل سوم
روششناسی پژوهش
فصل سوم: روش پژوهش
3-1 مقدمه
در این فصل ابتدا جامعه آماری پژوهش تعیین شده و سپس روش اندازهگیری متغیرها و ابزار جمعآوری دادهها مشخص گردیده و سپس روش طراحی چکلیستها و شیوه روایی و پایایی آن و در پایان نحوه تجزیهوتحلیل دادهها شرح داده میشود.
3-2 نوع و روش پژوهش
این پژوهش بر آن است که میزان
