
جدول شماره 3-8: میانگین و انحراف معیار مقیاسهای هفتگانه را به تفکیک جنسیت و شهر محل نمونهگیری نشان میدهد. آزمون تعقیبی این تحلیل نشان داد که تعامل جنسیت و شهر در دو مقیاس خودراهبری(001/0P؛ 1/13 = F) و همکاری (035/0 = P؛ 50/4=F) خود را نشان داده است.
جدول شماره 3-8: میانگین و انحراف معیاربه تفکیک جنسیت و هر محل نمونهگیری
شهر
جنسیت
نوجویی
اجتناب از آسیب
پاداش وابستگی
پشتکار
همکاری
خودراهبری
خودفرآوری
شیراز
زن
مرد
05/9(65/3)
79/8(85/2)
93/6(51/4)
59/8(26/4)
87/8(67/2)
03/9(31/2)
49/2(48/1)
71/2(49/1)
1/17(06/4)
3/15(67/3)
2/16(36/4)
2/13(25/3)
2/1(95/2)
8/10(86/2)
تهران
زن
مرد
36/8(60/3)
69/7(21/3)
88/8(96/4)
08/8(42/4)
78/8(25/2)
93/8(36/2)
86/2(92/2)
49/2(52/1)
9/18(37/4)
4/19(25/3)
4/15(02/5)
0/17(33/4)
98/7(72/3)
8/10(86/29)
کل
زن
مرد
72/8(62/3)
28/8(06/3)
86/7(81/4)
36/8(32/4)
83/8(47/2)
98/8(33/2)
67/2(28/2)
63/2(50/1)
0/18(29/4)
2/17(03/4)
8/15(70/4)
7/14(20/5)
66/9(69/3)
98/8(33/2)
کل
شیراز
تهران
90/9(39/3)
99/7(39/3)
87/7(43/4)
44/8(67/4)
96/8(46/2)
86/8(31/2)
63/2(48/1)
66/2(26/2)
1/16(94/3)
2/19(78/3)
5/14(09/5)
3/16(71/4)
1/10(89/2)
85/7(36/3)
کل نمونه
01/8(38/3)
48/8(67/4)
87/8(30/2)
64/2(25/2)
2/19(87/2)
2/16(80/4)
88/7(37/3)
اثر عامل شهر محل گردآوری نمونه نیز بر نمرات مقیاسها معنیداربود ]001/0 P؛ 36/8 =(227 و 7)= F [. منبع: کتاب روانشناسی شخصیت، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز،چاپ دوم، صفحات 291-295،1390
آزمون تعقیبی این تحلیل آماری نشان داد که دو نمونه در مقیاسهای همکاری (002/0 = P؛ 53/4=F)؛ اجتناب از آسیب (006/0 = P؛ 61/7=F) و خودفرآوری (001/0 = P؛ 2/34=F) متفاوت بودهاند، در مقیاس نوجویی نیز در حد مرزی این تفاوت معنیدار بود (057/0 = P؛ 53/4=F).
توضیح این که نمونه تهران نسبت به نمونه شیراز از نمرات بیشتری در مقیاسهای اجتناب از آسیب، همکاری و خودراهبری برخوردار بود در حالی که نمونه شیراز در خودفرآوری و به طور مرزی دارای نمرات بیشتری از نمونه تهران بود.
همانطور که تحلیل آماری نشان داد دو گروه زنان و مردان در نمرات مقیاسها یا ابعاد TCI-125 تفاوت آماری معنیداری نداشتند.
برای سنجش ضریب پایایی آزمون TCI-125 از روش بازآزمایی115 استفاده شد. همانطور که قبلاً اشاره شد از ضریب همبستگی پیرسون بین نمرات آزمون اول و آزمون دوم که برای 20 نفر در فاصله تقریباً دو ماه صورت گرفته شده بود؛ استفاده گردید. نتایج نشان داد که این ضریب برای نوجویی 96/0؛ اجتناب از آسیب 91/. ؛ پاداش وابسته 61/0؛ همکاری 95/0؛ خودراهبری 85/0؛ و خودفراوری 88/0 میباشد.
معمولاً یکی از ملاکهای یک نظریه عاملی این است که بین عوامل مرتبط در یک پرسشنامه ضریب همبستگی معنیدار وجود نداشته باشد. در برخی از مواردی که ضریب منفی و معنیداری دیده شود میتواند دارای توجیه منطقی و حتی در جهت تایید اعتبار آن آزمون باشد.
جدول شماره 3- 9: ضرایب همبستگی بین نمرات ابعاد هفتگانه TCI-125 و همچنین سن (به سال) رادر کل نمونه مورد پژوهش نشان میدهد.
ابعاد
1
2
3
4
5
6
7
8
سن
–
نوجویی
09/0-
–
اجتناب از آسیب
05/0-
10/0-
–
پاداش وابسته
04/0
*17/0
12/0
–
پشتکار
005/0
11/0-
01/0
01/0-
–
همکاری
***31/0
**24/0-
*16/0-
*19/0
05/0
–
خودراهبری
*17/0
***30/0-
***43/0-
*13/0-
09/0
***45/0
–
خودفراوری
***30/0-
18/0
*15/0-
02/0
**23/0
12/0-
11/0-
–
*=05/0p ** 01/0 p *** 001/0 p
منبع: حق شناس 1390کتاب روانشناسی شخصیت، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز،
چاپ دوم، صفحات 291-295،1390
افزون براین بین سالهای عمر و نمرات مقیاس همکاری رابطه مثبت قوی و معنیداری دیده میشود. این میتواند به این معنا باشد که با افزایش سن درجات همنوایی و همکاری با دیگران افزایش مییابد و همینطور به طور نسبی خودراهبری نیز افزایش پیدا میکند. تنها ضریب همبستگی مثبت معنیدار بین نمرات خودراهبری و همکاری است که میتواند نشان دهنده این باشد که این دو بُعد منش میتوانند پیش بینی کننده یکدیگر باشند. بین سایر ابعاد، همبستگی مثبت قابل توجهی دیده نمیشود. قابل ذکر است که در تحلیل عاملی بر ضرایب همبستگی از 40/0 قابل اهمیت محسوب میگردند.
برای همسانی درونی آیتمهای هریک از مقیاسها از محاسبه ضریب آلفا برای هریک از مقیاسها و برای کل نمونه تفکیک استفاده شد. جدول شماره 4 این ضرایب را نشان میدهد. همچنین برای آسان شدن استفاده کاربران پژوهشی ضرایب همبستگی بین نمرات آزمون اول و دوم که بر روی بیست آزمودنی و در فاصله تقریب دو ماه انجام گردید در این جدول نیز گنجانیده شدهاند. (حق شناس،1390).
نوجویی
اجتناب از آسیب
پاداش وابسته
پشتکار
همکاری
خودراهبری
خودفراوری
آلفای کرونباخ
71/0
63/0
79/0
57/0
59/0
78/0
77/0
ضریب هبستگی باز آزمایی
96/0
91/0
61/0
76/0
95/0
85/0
88/0
جدول شماره 3-10: دادههای محاسبه آلفای کرونباخ و ضرایب همبستگی بار ثبات بازآزمایی برای ابعاد هفتگانه TCI-125.
منبع: کتاب روانشناسی شخصیت، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز،
چاپ دوم، صفحات 291-295،1390
بررسی پایایی تست سرشت و منش TCI-125
در یک پژوهش نیز که جهت هنجار سنجی پرسشنامه سرشت و منش روی 220 دانشجو در مقاطع کارشناسی تا دکتری به روش نمونهگیری تصادفی ساده اجرا گردید (دادفر و همکاران، 1389)، بررسی پایایی پرسشنامه سرشت و منش به کمک روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی، تأیید روایی آن با بهره گیری از تحلیل عاملی چرخش پروماکس، همبستگی درونی مقیاسها و همبستگی سن با مقیاسها با روش پیرسون و مقایسه نمرههای پرسشنامه بین دو جنس و نیز مقایسه بین فرهنگی با آزمون تی مستقل انجام شد.
در این پژوهش دامنه ضریت آلفا از 44/0 برای مقیاس پشتکار تا 81/0 برای مقیاس خودفراروی به دست آمد. میانگین ضریب های به دست آمده 68/0 و ضریب آلفای کل آزمون 74/0 بود. دامنه ضریبهای همبستگی پیرسون به روش بازآزمایی بر روی 31 داشنجو به فاصله دو ماه از 53/0 برای مقیاسهای نوجویی و پشتکار تا 82/. برای خرده مقیاس ترس از عدم موفقیت در برابر اعتماد به نفس در نوسان بود. در تحلیل عاملی 6 عامل به دست آمد. همبستگی بین مقیاسهای خود-راهبری و اجتناب از آسیب 57/0 و خود- راهبری و همکاری 46/0 به دست آمد و این تحقیق به این نتیجه دست یافت که پرسشنامه سرشت و منش از ویژگیهای روانسنجی رضایت بخش و پایایی و روایی قابل قبولی برای استفاده در جمعیت دانشجویان دانشگاه برخوردار است.
3-4-2- پرسشنامه دموگرافیک
توسط این پرسشنامه اطلاعات مختلف در زمینه جنس – سن – وضعیت تاهل، اقتصادی، اجتماعی و تحصیلی افراد و همچنین نوع اقدام به خودکشی و دفعات این اقدام در آن مشخص شده بود مورد استفاده قرارگرفت و نتایج ذیل حاصل از گردآوری این پرسشنامه حاصل گردید.
جدول شماره 3-11 : در این جدول بیمارستآنهای شرکتکننده مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. در این جدول توزیع نمونهها در مطالعه نشان میدهد 80 درصد کل مراجعات به بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) میباشد و علت آن این است که این بیمارستان، بیمارستان مرجع خودکشی بوده و بیشتر مراجعات خودکشی به این بیمارستان ارجاع داده میشود طبیعتاً در زمان نمونهگیری بیشتر نمونهها از این بیمارستان جمع آوری گردیدند.
3-11- بیمارستآنهای در نظر گرفته شده در پژوهش
ردیف
نام بیمارستان
فراوانی
درصد
1
علی اصغر
80
80%
2
فقیهی
8
8%
3
نمازی
4
4%
4
قطب الدین
8
8%
5
کل
100
100%
جدول شماره 3-12: در جدول شماره 3-12 افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظر نوع جنس مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در این جدول همانگونه که مشخص شده 56 درصد از کل شرکت کنندگان در مطالعه در زمینه توزیع جنسی آزمونیها زن بودهاند. و میبایست در این زمینه در برنامه ریزیهای آموزشی جهت پیشگیری اقدام به خودکشی گروه زنان و دختران مورد توجه ويژه قرار گیرند.
3-12- افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظر جنس
ردیف
نوع جنس
فراوانی
درصد
1
مرد
44
44%
2
زن
56
56%
3
کل
100
100%
جدول شماره 3-13: در جدول شماره 3-13 افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظر نوع تاهل مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. چنانکه مشاهده میشود 50 درصد از کل شرکت کنندگان در مطالعه مجرد بوده اند.
3-13- افراد اقدام کننده به خودکشی از نظر وضعیت تاهل
ردیف
نوع تاهل
فراوانی
درصد
1
متاهل
38
38%
2
مجرد
50
50%
3
مطلقه
12
12%
4
کل
100
100%
لازم به ذکر است که افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظر تهدید به طلاق و تهدید به پایان دادن به نامزدی، مشکلات تحصیلی و ساعت اقدام به خودکشی نیز بررسی شده که در طرح نیامده ولی در گزارش تفصیلی توضیح داده خواهد شد.
جدول شماره 3-14 :در جدول شماره 3-14 افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظر میزان تحصیلات مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در این جدول چنانکه مشاهده می شود 52 درصد از کل شرکت کنندگان در مطالعه دیپلم داشتند.
3-14- میزان تحصیلات افراد اقدام کننده به خودکشی
ردیف
میزان تحصیلات
فراوانی
درصد
1
تحصیلات عالی
22
22%
2
دیپلم
52
52%
3
سیکل
15
15%
4
ابتدایی
7
7%
5
بی سواد
4
4%
6
کل
100
100%
جدول شماره 3-15: در جدول شماره 3-15 افراد اقدام کننده به خودکشی شرکت کننده در پژوهش از نظرنوع محل سکونت مورد ارزیابی قرار گرفتهاند.
ردیف
نوع وسیله اقدام به خودکشی
فراوانی
درصد
1
دارو
ترامادول
14%
65
65%
کلونازپام
9%
پروپرونولول
1%
استامینوفن
1%
دیازپام
1%
آلپرازولام
6%
نورتیلیپتیلین
1%
سایر دارو ها
17%
داروهای مختلف باهم
14%
دارو و مواد مخدر با هم
3%
2
سم
سم موش
3%
11
11%
سایر سموم
8%
3
مواد مخدر
متادون
3%
6
6%
تریاک
1%
سایرمواد مخدر
2%
4
مواد شوینده
جوهر نمک
2%
7
7%
وایتکس
1%
شامپو
1%
الکل متانول
1%
سایر شوینده ها
2%
5
خودسوزی
نفت
5%
8
8%
بنزین
2%
سایر مواد نفتی
2%
6
گاز
باز کردن گاز منزل
1%
1
1%
جمع کل
100
100%
3-15- محل سکونت افراد اقدام کننده به خودکشی
ردیف
محل سکونت
فراوانی
درصد
1
شهر
83
83%
2
روستا
17
17%
3
کل
100
100%
چنانچه در این جدول مشاهده می شود 83 درصد از کل شرکت کنندگان در مطالعه در شهر ساکن بوده اند. این نشان دهنده این است که وجود مشکلات شهری و فشارهای روانی، گسستگی نهاد خانواده، فاصله اجتماعی افراد خانواده از یکدیگر، و مشکلات مختلفی در این زمینه میتواند علت بروز افسردگی در سطح گسترده در مناطق شهری باشد و میزان اقدام به خودکشی را بالا ببرد. همچنین گسترش مهاجرت به شهرها از طرف مردم روستا و ساکن شدن در به حاشیه شهرها و نبود امکانات کافی برای ادامه زندگی و بروز مشکلات فراوانی برای ایشان میتوان یکی از دلایل عمده بروز افسردگی در شهرها باشد.
اما در مناطق روستایی به دلیل بافت منسجم خانوادگی، حمایتهای عاطفی از طرف خانواده، و همچنین به دلیل عدم تجملات در بافت روستایی، به طبع، مشکلات فکری و روانی کمتر بوده و میزان افسردگی نیز کاهش می یابد.
