وب‌سایت‌های دانشگاهی در امور آموزشی و پژوهشی دارای اهمیت زیادی می‌باشند و وب‌سایت‌کتابخانه‌های مرکزی نیز تقریبا بیشترین حجم اطلاعات را در خود جای می‌دهد، دانستن وضعیت این وب‌سایت‌ها از نظر تراکم کلمات کلیدی برای رتبه‌بندی این سایت‌ها مهم می‌باشد. بی توجهی به ساختار وب سایت، جنبه‌های وب سنجی و تراکم کلمات کلیدی موجود در وب‌سایت‌ها از جمله اشکالاتی است که به اینگونه وب‌سایت‌ها وارد است .بنابراین در این تحقیق محقق به دنبال جواب دادن به این سوال است که وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی دولتی شهر تهران تا چه میزان از کلمات کلیدی برخوردارند و نیز تراکم و توزیع آن‌ها چگونه است؟
اهداف پژوهش
هدف اصلی:
ارزیابی تراکم کلمات کلیدی در وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم شهر تهران
اهداف فرعی:
➢ بررسی توزیع کلمات کلیدی در وب‌سایت‌های کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم شهر تهران
➢ شناسایی پربسامدترین کلمات کلیدی در وب‌سایت‌های مذکور
➢ رتبه‌بندی وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم شهر تهران براساس کلمات کلیدی
➢ بررسی جایگاه کلمات کلیدی در برچسب‌های وب‌سایت‌ها
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهمیت نظری:
➢ تراکم کلمات کلیدی از مهم‌ترین فاکتور در چگونگی رتبه‌بندی یک صفحه محسوب می‌شود.
➢ موجب افزایش آگاهی کتابداران و طراحان وب‌سایت‌های دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم شهر تهران خواهد شد.
➢ باعث شناخت بهتر متخصصان در این زمینه خواهد شد.
اهمیت عملی
➢ موجب خواهدشد تا وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی کلمات کلیدی را در طراحی مدنظر قراردهند.
➢ شناخت جایگاه وب‌سایت‌های کتابخانه مرکزی دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی
➢ بالا بردن رتبه دانشگاه در سطح ملی و بین‌المللی
سوال‌های پژوهش
1. توزیع کلمات کلیدی در وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم شهر تهران چگونه است؟
2. پربسامدترین کلمات کلیدی در وب‌سایت‌های مذکور کدام هستند؟
3. رتبه‌بندی وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم شهر تهران براساس تراکم کلمات کلیدی چگونه است؟
4. جایگاه کلمات کلیدی در برچسب‌های وب‌سایت‌ها چگونه است؟
تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش
تراکم کلمات کلیدی: تراکم کلمات کلیدی، مقیاسی از درصد دفعاتی است که کلمه کلیدی یا عبارت در مقایسه با کل کلمات یا لغات یک صفحه در وب ظاهر می‌شوند. (ویکی پدیا، 2009)
وب‌سایت: مجموعه‌ای از تعدادی فایل‌های حاوی متن، تصویر یا گرافیک و … متصل به هم، که غالباً شامل یک صفحه اصلی می‌باشد که بر روی یک خدمات‌دهنده اینترنتی21 قراردارند و به عنوان مجموعه‌ای از اطلاعات توسط یک فرد، گروه یا سازمان تهیه و نگهداری می‌شوند و عموم مردم می‌توانند به وسیله اینترنت به آن دسترسی داشته‌باشند.
رتبه‌بندی: رتبه‌بندی وب‌سایت (رنکینگ22) یک شاخص بسیار مهم برای وب‌مسترها برای سنجش میزان محبوبیت صفحات وب در موتور جستجو می‌باشد.
زبان نشانه گذاری فرامتن23: زبانی است كه جهت ایجاد وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد (موری،2000).
ابربرچسب24: ابربرچسبها به عنوان قسمتی از زبان نشانه گذاری فرامتن رشته‌ای از كلمات كلیدی هستند كه جنبه‌های مختلف محتوای یك وب سایت را توصیف می‌کند (کینگ، 2000).
محدودیت‌های پژوهش
ترافیک شبکه و سرعت پایین بارگذاری صفحات سایت، عمده‌ترین مشکل این پژوهش بوده‌است. همچنین در مواردی که نیاز به مراجعه مجدد به سایت‌ها وجود داشت، بعضاً دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نبود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه
فصل دوم پژوهش شامل مطالعات نظری است تاریخچه و مبانی اینترنت واهمیت وب بیان گردیده است؛همچنین به مباحث مربوط موتور جستجو و نمایهسازی و بهینهسازی سایت و رتبه‌بندی اختصاص دارد و در آخر مروری بر پژوهش‌های انجام گرفته داخلی و خارجی در زمینه موضوع پژوهش انجام گرفته‌است.
تاریخچه اینترنت
در سال 1969، آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته موسوم به آرپانت25 “مقدمه‌ای برای اینترنت امروزی” تأسیس گردید. آرپانت شبکه‌ای از کامپیوترهای داخلی بود که برای مبادله اطلاعات بین ارتش آمریکا و مؤسسات پژوهشی گوناگون طراحی شد.
اولین شبکه تنها از 4 کامپیوتر که در 4 دانشگاه آمریکا قرار داشتند، تشکیل شده بود. با گسترش شبکه و ظهور مدل‌های جدید کامپیوتر، «سازگاری» به صورت یک مشکل مطرح شد. در سال 1973، تلاش‌هایی برای ایجاد پروتکل جدیدی که برای شبکه‌های کامپیوتری گوناگون امکان برقراری ارتباط با یکدیگر را فراهم آورد، آغاز شد. واژه « اینترنت » اولین بار در سال 1974 توسط وین کرف26 و باب کان27 در مقاله آن‌ها درباره پروتکل نظارت بر انتقال28، به کار رفت. بعد از حدود یک دهه از آغاز پیدایش، پروتکل نظارت بر انتقال / پروتکل اینترنت در سال 1982، معرفی گردید.
اینترنت دارای یک رشته ابزارهای عمده است که بسیاری از ابزارها و خدماتی که امروزه شاهد حضور آن‌ها در اینترنت هستیم . با الهام از این ابزارهای اصلی و قابلیت‌های آن‌ها شکل گرفته و توسعه یافته است. این ابزارها عبارتند از : پست الکترونیک29 در 1971 که عبارت از توانایی ارسال پیام‌های ساده به شخص دیگر از طریق شبکه است. پروتکل انتقال فایل30 در 1973 که امکان ارسال حجم زیادی از اطلاعات را از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر فراهم می‌کند. گوفر31 به منظور سهولت استفاده از نظام اطلاع‌رسانی اینترنت ایجاد شد که دارای منوهای اصلی و فرعی است که از طریق آن‌ها می‌توان به سادگی به موضوع مورد کاوش دست یافت .تلنت32 در 1972 یک سرویس ارتباطی از راه دور برای کنترل یک کامپیوتر است و وب جهان‌گستر 33که یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه شبکه اینترنت به شمار می‌آید، مبتنی بر معماری سرویس گیرنده-سرویس دهنده است که دستیابی به منابع پراکنده را امکان پذیر می‌کند. این ابزار با استفاده از پیوندهای فرامتن عمل می‌کند.
با افزایش کاربردهای غیرنظامی آرپانت، افراد بیشتر و بیشتری به شبکه دسترسی یافتند و نرم‌افزار پروتکل اینترنت خیلی زود در همه انواع کامپیوترها قرار گرفت و دانشگاه‌ها و گروه‌های تحقیقاتی نیز استفاده از شبکه‌های محلی یا LAN را آغاز کردند. سپس شبکه‌های LAN هم استفاده از نرم‌افزار پروتکل اینترنت را آغاز کردند و به این ترتیب، هر شبکه محلی می‌توانست با دیگر شبکه‌های محلی ارتباط برقرار نماید.
در سال 1986، بنیاد ملی علوم34 ایجاد شبکه سریع‌تری را که NSFnet نامیده می‌شد، آغاز کرد. NSFnet که در ابتدا پنج مرکز ملی کامپیوتر را به هم مرتبط می‌ساخت، بعدها کلیه دانشگاه‌های اصلی را هم پوشش داد و در نهایت، در سال 1990 جایگزین آرپانت گردید. NSFnet بدنه اصلی اینترنت امروزی را تشکیل داد. (نیدرست، 2007)
تاریخچه اینترنت در ایران
مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات در اواخر سال 1991 میلادی به عنوان نماینده ایران (EARN) در اروپا پذیرفته شد. این مرکز برای راه‌اندازی گره ایران در این شبکه، یک برنامه‌ریزی سه مرحله‌ای را به مورد اجرا گذاشت، که به طور اجمال به آن اشاره می‌شود:
1. اتصال موقت: در این مرحله با گرفتن یک شناسه کاربر بر روی سیستم کامپیوتری دانشگاه لینتس35 در کشور اتریش، ارتباط مرکز تحقیقات با شبکه از طریق شماره‌گیری برقرار شد. در این مرحله استفاده از شبکه صرفاً برای محققین مرکز فراهم بود.
2. راه‌اندازی گره دایم: گره دایم ایران در شبکه EARN از تاریخ 16/9/1371 راه‌اندازی شد و از اول ژانویه 1993 به طور رسمی در سطح جهان مورد شناسایی قرارگرفت. با راه‌اندازی گره ایران، مرکز تحقیقات، ارائه خدمات شبکه به جامعه علمی کشور را آغاز کرد و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها را از آن بهره‌مند ساخت.
3. گسترش خدمات شبکه در داخل کشور: از پاییز سال 1372 با برقراری خطوط مخابراتی استیجاری (leased line) و راهنمایی کارشناسان مرکز تحقیقات، اتصال دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور به شبکه آغاز شد. با پیوستن مرکز تحقیقات به شبکه uucp در بهار 1373 امکان عرضه خدمات شبکه اینترنت به بخش غیر دانشگاهی نیز فراهم آمد. (نقیب زاده، 1374)
تاریخچه وب
ظهور وب را می‌توان منشأ یکی از مهم‌ترین تحولات عصر حاضر در عرصه ارتباطات دانست. سابقه اندیشه ایجاد صفحه‌هایی که به صورت فوق‌متنی ایجاد و خوانده‌شوند، منتسب به وانوار بوش36 است که در سال 1945 طی مقاله‌ای در ماه‌نامه آتلانتیک37 تحت عنوان As we may think به نگارش درآورد.
پس از آن، در اوایل دهه 1980 در مؤسسه سرن38 (مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا)، دانشمندی به نام تیم برنرز لی39 گسترش اتصال درونی رایانه‌های دنیا را مطرح کرد و پیش‌بینی کرد در آینده بتوان به تمام اطلاعات و فایل‌های مرتب مربوط به فیزیک دسترسی یافت. در 1988 اولین برنامه کاربردی فرامتن منتشر شد و در مارس 1989 بر نرزلی به همراه روبرت کالیائو40 برای شروع کار، پروژه‌ای را ایجاد کرد که از طریق شبکه رایانه‌ای، دستیابی به فرامتن را فراهم می‌کرد. پروژه‌ای به نام «تار عنکبوتی وب» که شامل شبکه‌ای از پیوندها بود که هدف اصلی آن، اشتراک مسائل تحقیقاتی و همکاری میان فیزیک‌دانان در نقاط مختلف بود. شبکه وب در ماه مه 1991 پس از تحقیقات گسترده با نام وب در سرن منتشر شد و در سال 1993 به عموم معرفی گردید.
شبکه جهانی وب یکی از جدیدترین خدمات اطلاع‌رسانی در اینترنت است که نسبت به دیگر ابزارها و خدمات اینترنت به سرعت در حال رشد و گسترش است و بسیاری از صاحب‌نظران عقیده دارند که ظهور شبکه جهانی وب با قابلیت ارائه تصاویر گرافیکی رنگی، فیلم، صوت و متن همراه با پیوندهای فرامتنی، مهم‌ترین دلیل رشد روزافزون استفاده از اینترنت است، به طوری که مشتاقان به کارگیری وب به سرعت در حال افزایشاند .طبق گزارش‌های آماری در ژوئن 1993 تنها 130 سایت وب بر روی اینترنت قابل دسترسی بود در حالی که این میزان تا ماه ژوئن سال 1995 به بیش از 23 هزار سایت‌وب رسید. همچنین طبق برآورد شرکت دیناکوئست تا پایان سال 1997 بیش از 80 میلیون رایانه به اینترنت متصل شد که رشدی معادل 71 درصد را نسبت به سال 1996 نشان می‌دهد. سرن در سال 1993 وب را برای استفاده به طور رایگان آزاد اعلام کرد. وب، جذب کاربران در خارج از دنیای آموزشی را نیز آغاز کرده‌است .سازمان سرن، وب را در اختیار علاقه‌مندان به آن قرار داده‌است. (احمدی فصیح، 1383)
پس از شکل گیری وب، ایجاد مرورگر وبی که بتواند در کامپیوترهایی که با نرم‌افزارهای گوناگون نظیر ویندوز، مک‌اینتاش و یونیکس کار می‌کنند، به جستجو و نمایش صفحات وب بپردازد، ضروری به نظر می‌رسید. براین‌اساس، گروهی از دانشجویان دانشگاه ایلینویز به سرپرستی مارک اندرسن41، اولین مرورگر وب – موزاییک 42- را در فوریه 1993 ایجاد و منتشر کردند. موزاییک به راحتی بارگزاری می‌شد و استفاده از آن آسان بود. اندرسن به کار خود ادامه داد تا مؤسسه نت اسکیپ43 را تأسیس نموده، اولین ویرایش مرورگر موزیلا44 را در اکتبر 1994 منتشر کرد. (نیدرست، 2007)
اهمیت وب‌سایت‌ها در مراکز پژوهشی
موقعیت کنونی و آتی علم به گونه‌ای است که به ناچار باید خود را با جهان شبکه‌ای انطباق دهد. این جهان بر اساس ارتباطاتی شکل می‌گیرد که به صورت هم‌زمان میان تعداد بی‌شماری از اندیشمندان برقرار می‌شود و کنش متقابل بر روی این شبکه به صورت دایم و پویا در تداوم است. علم، امروزه تنها در کنش‌های متقابل و آزاد می‌تواند معنی دهد. از این لحاظ، حضور رسانه‌ای برای اندیشمندان و متفکران علمی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. این حضور را نباید صرفاً حضوری برای تعمیم و گسترش علم به شمارآورد، بلکه باید بیشتر آن را در خدمت شکل‌گیری ایده‌ها و شکوفا شدن آن‌ها ارزیابی کرد. (فکوهی، 1385)
امروزه وب‌سایت‌های موضوعی و تخصصی، به عنوان یکی از ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطاتی نوین که اطلاعات مفید و روزآمدی بر روی آن‌ها قرار می‌گیرد، یکی از مجراهای انتقال اطلاعات به شمار می‌آیند. با استفاده از این وب‌سایت‌ها، متخصصان و دیگر افراد می‌توانند به اطلاعات روزآمد آ
