1385)
شکل4-11- حمام گلشن گابنه(مهندسين مشاور اميد بزرگ نيك)
19- پل خشتي لاهيجان: اين پل در انتهاي محله پردسر و پانصد قدمي بقعه سيد حاجي دان بر رودخانه سيم رود از خشت و سنگ و آهك ساخته شده است . مير ظهیرالدین مرعشي در كتاب خود در ذكر وقايع سال 892 ه ق از اين پل نام‌برده است . طبق نوشته او ، پل توسط مولانا نعمت ا … طبيب در سال 892 ه ق روي رودخانه مشهور به سيم رود برگذر شهر لاهيجان احداث شد(سازمان ميراث فرهنگي، صنایع‌دستی و گردشگري گيلان 1385)
شکل4-12- پل خشتي پردسر(برداشت ميداني)
خشته پل در شمال غربي لاهيجان در محله پرده سر قرار دارد و متعلق به دوره كياييان است . در ساخت مجدد اين پل در زمان قاجاريه، حاجي جعفرخان بنا را تعمير كلي كرد . طول اين پل 50 متر و عرض آن 5.4 متر و ارتفاع آن 11 متر است. پل داراي دو دهانه بزرگ با طاق جناقي است . در قسمت پايه مياني ، پل سيل برگردان وجود دارد . پل داراي يك سطح عابر روي مسطح و دو سطح شیب‌دار جانبي است كه با سنگ قلوه‌ای سنگ‌فرش شده است . در سال‌های اخير اين پل مورد مرمت قرار گرفته است(مهندسين مشاور اميد بزرگ نيك 1380).
20-پل خشتي تجن گوكه: اين پل به احتمالي تعلق به دوره قاجار دارد و شامل دو چشمه با طاق‌های جناقي است . پل در مسير قديمي لاهيجان به رشت واقع‌شده كه امروزه متروك است و جز تعدادي از روستائيان حول و حواشي پل كسي از آن استفاده نمی‌کند . در دوپایه كناري پل دو اتاق كوچك و در پايه مياني اتاق كوچك ديگري جهت بیتوته مسافران ساخته شده است . طول پل شصت متر و عرض آن چهار متر و بیست‌وپنج سانتی‌متر و ارتفاعش از وسط تيزي جناق تا سطح رودخانه چهار متر و بیست‌وپنج سانتی‌متر است . طاق‌های جناقي با خيز كند و موج برگردان‌های پایه‌های پل ، جلوه‌ای خاص به آن داده‌اند . با احداث کانال‌ها در اطراف رودخانه مسير آب تغيير كرده و امروزه در زير پل آبي جريان ندارد.
در طول اين سال‌ها بيشترين صدمه وارده به پل در سطح آن يعني محل عبور عابران بوده و بدنه‌اش هم به‌وسیله گياهان خودرو آسیب‌دیده است . علاوه بر عوارض طبيعي، حفاری‌های غیرمجاز نيز در تخريب پل تأثیر داشته‌اند (مهندسين مشاور اميد بزرگ نيك 1380).
4-1-2-2- جاذبه‌های مردم شناختي
مسكن، خوراك و پوشاك محلي، وسايل سنتي كار و توليد ، صنایع‌دستی، شیوه‌های سنتي توليد، وسايل زندگي قومي و از اين قبيل همه از جاذبه‌های مردم شناختي به‌حساب می‌آیند . اگرچه امروزه با توسعه ارتباطات جمعي بيشتر اين وسايل تقريباً هم‌شکل با انواع مشابه در ساير نقاط مملكت شده‌اند ولي با اين وصف بر اساس شرايط جغرافيايي و اقليمي منطقه، پاره‌ای از تفاوت‌ها هنوز پابرجاست و براي برخي از گردشگران ممكن است اين عناصر فرهنگي جذابيتي بيش از ديگر جاذبه‌ها داشته باشند(سازمان ميراث فرهنگي، صنایع‌دستی و گردشگري گيلان 1385).
غذاهاي محلي، مسكن و وسايل سنتي كار و توليد ، صنایع‌دستی و … شهرستان لاهیجان از ديگر نقاط كشور متفاوت هستند و همچنان توجه هر ناظري را به خود معطوف می‌دارند . معرفي غذاي محلي مانند باقلي قاتق، میرزاقاسمی، خورشت‌های گياهي، پنير وبيج و … بر عهده رستوران‌ها و هتل‌های گردشگر پذير است.
آشنايي با شيوه و وسايل توليد بايد در زمان كشت و كار شالي و چاي و به‌وسیله راهنما صورت پذيرد .راهنما می‌تواند گردشگران را به سمت شاليزارها، باغ‌های چاي و كارخانجات چای‌خشک‌کنی هدايت و آنان را با ابزار كار و چگونگي توليد آشنا كند . براي گردشگراني كه به معماري سنتي علاقه‌مند هستند، می‌باید از بروشور و راهنما كمك گرفت و به‌وسیله اين دو اطلاعات كافي درباره بافت قديمي شهر و آبادی‌ها و مسكن سنتي شهري و روستايي در اختيارشان قرار داد . براي آشنايي با صنایع‌دستی مانند بامبو بافي ، حصيربافي و سایر صنایع‌دستی نيز می‌توان از اقدامي مشابه معماري سنتي استفاده كرد.
ارزيابي بسياري از كشورها، به‌خصوص كشورهاي پيشرفته از فرهنگ و موزه‌ها چنان است كه به نظر آنان اين مراكز می‌توانند قطب‌های توسعه را اساساً از طريق گردشگري و جهانگردي تشكيل دهند . امروزه تشكيل موزه مردم‌شناسی و نمايش، وسايل سنتي كار و توليد ، صنایع‌دستی، پوشاك محلي مردانه، زنانه و بچگانه، وسايل سنتي خانه روستايي و شهري، زيور و زینت‌آلات زنانه، ماکت‌های مسكن و بافت مسكوني سنتي شهر و روستا با استفاده از تنديس، ماكت، بروشور، رايانه و فيلم و عكس از مؤثرترین و اصولی‌ترین اقدام جهت معرفي جاذبه‌های مردم شناختي است كه بايد در راستاي توسعه و گسترش صنعت گردشگري و جهانگردي به اهميت آن توجه خاصي مبذول داشت.
الف – صنایع‌دستی استان گيلان
-1 سفال سقف
-2 چادرشب بافي ابريشمي
-3 دارايي بافي
-4 دواتگري
-5 صندوق بولاكي
-6 كدوقلياني
-7 نمدمالي
-8 شال‌بافی
-9 چموش دوزي(صنايع چرمي)
-10 چلنگري
ب – شخصیت‌ها و مشاهير لاهيجان
در طول تاريخ لاهيجان زادگاه و پرورش‌دهنده بسياري از دانشمندان، ادبا و مشاهير بوده است كه در فرهنگ و دانش سرزمینمان تأثیرگذار بوده‌اند كه به‌اختصار فقط به معرفي برخي از آن‌ها اقدام می‌نماییم :
-1 شمس‌الدین محمد بن علي گيلاني لاهيجي(اسير لاهيجي) زاهد و شاعر وارسته قرن نهم محمد انوار لاهيجي شاعر و محقق قرن 12
-3 آقا سيد مرتضي حسيني (بدر لاهيجي ) روحاني فاضل لاهيجاني و پسرش سيد احمد آقازاده كه خود هنرمندي توانا و نقاشي چیره‌دست بوده است .
-4 بهايي لاهيجاني به قرن 13 ه ق از فضلاي عصر و علماي طراز اول بوده است .
-5 تجلي لاهيجي گوینده‌ای نازك خيال
-6 مولانا ثنايي لاهيجي از عرفاي صاحب دل و شعراي باذوق
-7 حزين لاهيجي دانشور گران‌قدر و شاعر چیره‌دست قرن 12 ه ق
-8 خان احمد گيلاني آخرين سلطان خاندان كيايي قرن 10 ه ق
-9 شيخ زاهد گيلاني مرشد كامل ، مراد و پدرزن شيخ صفی‌الدین اردبيلي قرن هفتم ه ق
-10 شيداي لاهيجي سراينده خوش‌ذوق و نقاش چیره‌دست قرن 11
-11 شريف لاهيجي ، محمد بن علي بن عبدالوهاب شريف لاهيجي مورخ و مفسر قرآن قرن 11 هجري قمري
-12 شمس‌الدین محمد لاهيجاني از اعاظم دارالعلم لاهيجان ، معلم اسماعيل ميرزا ( شاه اسماعيل ) در پناهندگي او در لاهيجان بود در قرن نهم ه ق به مقام صدارت شاه ارتقا يافت .
-13 شهودي سراينده لاهيجاني از شعراي اواخر دوران تركان آق هويونلو است
-14 ضيا لاهيجي ( محمد يوسف لاهيجي ) هنرمند و کنده‌کاری چیره‌دست قرن 10 و 11 ه ق
-15 فدايي لاهيجي ، احمد محی‌الدین شیخ‌زاده لاهيجي از دانشمندان دوران شاه اسماعيل صفوي
-16 ملا عبدالرزاق فياض لاهيجي ، فيلسوفي كامل و استادي فاضل و شاعر قرن 11 ه ق
-17 قراري ، نورالدين محمد لاهيجي از كاتبان و خوشنويسان سده 11 ه ق
-18 قطب‌الدین لاهيجي فرزند شريف لاهيجي از علماي قرن 11 شاگرد ميرداماد
-19 ملاعلي كامي فرزند ميرزا عبدالواسع از فضلاي لاهيجان در قرن 11
-20 سيد رضا كيا ملاطي حاكم كيايي گيلان كه در بقعه چهار پادشاهان دفن است.
-21 سيد علي كيا حاكم گيلان در دوره تيمور كه قيام 772 ه ق رهبري كرد ، در نماز جمعه 799 ه ق در لاهيجان توسط عمال تيمور ترور شد .
-22 ميرزا محمدباقر لاهيجي از حكماي قرن 13 مقارن با حكومت مظفرالدين شاه
23-محمد قاسم حائری لاهيجي از خوشنويسان به نام قرن 13 ه ق
-24 محمد صادق مفتي لاهيجي شاعر ، فاضل و روحاني قرن 13 ه ق
-25 واصل لاهيجي ، ملا محمد امين شاعر قرن 12 ه ق
-26 وحدت لاهيجي ، جمال‌الدین علي پسر عطاالله جد شيخ محمدعلی حزين لاهيجي از فضلاي ، قضات قرن 12 ه ق
-27 دكتر حشمت
-28 كاشف السلطنه
-29 منتصرالملك
-30 دكتر حكيم زاده
-31 دكتر محمدعلی مجتهدي
-32 مهكامه محصص
-33 آیت‌الله محمد سعيدي مهدوي (اصلاح عرباني 1380 و اديب عباسي 1382)
4-1-2- جاذبه‌های اکوتوریستی
4-1-2-1- جاذبه‌های گردشگري طبيعي در حوزه نفوذ شهر لاهيجان
لاهيجان را می‌توان ازنظر زيبايي عروس شهرهاي گيلان ناميد . ارتفاع اين شهر بيش از ساير شهرهاي استان است و به 18 متر از سطح د ريا می‌رسد . درياي خزر در شمال و كوه سرسبز البرز در جنوب هوايي مطبوع و خوش و چشم‌اندازی دل‌نشین را به لاهيجان ارزاني كرده است.
-1 كشتزارها (شاليزارها): با توجه به نحوه خاص كاشت، داشت و برداشت برنج با مراحل آب‌تراز و دامرده كردن، تم، نشا، ويجين و برنج بيني كه اين مراحل از اوايل بهار شروع شده و تا اواسط تابستان ادامه دارد.
2-باغات چاي: لاهيجان به شهر چاي معروف است. كشتزارهاي چاي بيشتر در کوهپایه‌های اطراف لاهيجان قرار دارد، هنوز باغات وسيعي در محدوده داخل شهر است . چاي محصول شماره يك اين شهر است كه به‌صورت سنتي به‌وسیله دست چيده شده و توسط كشاورزان به كارخانجات فرآوري تحويل داده می‌شود و در آنجا مراحل پلاس، تخمير و لاك و خشک‌کردن تبديل به چاي خشك می‌شود . اين مراحل دو نوبت در سال در بهار و پاييز ديده می‌شود . چاي بهاره سوغات بسيار باارزش لاهيجان است.
شکل4-13- باغات چاي(برداشت ميداني)
3- مسيرهاي زيباي گردشگري: لاهيجان به چوشل، سياهكل به لونك و ديلمان كه از كنار آبشار زيباي
لونك می‌گذرد. با توجه به سردسير بودن آن در تابستان، موردتوجه مسافران و گردشگران است.
4- شهر تاريخي ديلمان: كه ييلاق بسياري از شهروندان لاهيجان است، داراي جاذبه‌های تاريخي و طبيعي بی‌شمار است.
شکل4-14- سل سوستان(برداشت میدانی)
شکل4-15- آبشار لونک(برداشت میدانی)
5- روستاهاي زيباي نزديك لاهيجان: شامل علي سرود با معماري بومي روستايي خاص كه موردتوجه
سازمان ميراث فرهنگی و گردشگري گرفته و طرح گردشگري آن در دست اقدام است . روستاي زاكله بر، مسير گردشگري كوه بيجار، سوستان، سطلسر، زميدان ، كوره، كاه بيجار، شيرنسا و اطاقور.
شکل4-16- روستاي علي سرود(برداشت ميداني)
6-تالاب بین‌المللی امير كلايه: كه در هر فصل از سال جلوه خاص خود را دارد . در تابستان پرنده‌های بومي و گياهان تالابي به چشم می‌خورند . در پاييز و زمستان هجوم پرندگان مهاجر از قبيل: قو، غاز، انواع مرغابی‌ها شامل آنقوت، چنگر، خوتكا و پرندگان شكاري در آن ديده می‌شوند . استخر لاهيجان نيز در يك مقياس كوچك در روزهاي سرد زمستاني پذيراي اين پرندگان مهاجر است (سازمان ميراث فرهنگي، صنایع‌دستی و گردشگري گيلان 1385).
شکل4-17- تالاب اميركلايه (پایگاه خبری تحلیلی زبان گویا)
4-1-2-2- جاذبه پارک‌ها و فضاهاي سبز داخل شهر لاهيجان
يكي از قدیمی‌ترین فضاهاي سبز شهری لاهيجان سبزه‌میدان است. عبدالفتاح فومني در كتاب گيلان خود به سبزه‌میدان اشاره كرده است . اگرچه اين ميدان ديگر هماني نيست كه او به شرحش پرداخته است . او دراین‌باره نوشته است كه شاه‌عباس در شوال سال 1000 ه ق پس از آواره كردن خان احمدخان، به لاهيجان آمد و دستور داد انواع گل‌های الوان و رياحين و اشجار باغ پيش قلعه را ریشه‌کن كنند و دو هزارجریب زمين را كه به سبزه‌میدان اشتهار داشت جهت چوگان‌بازی و چپق اندازي ترتيب دهند . اين اراضي تا سال 1330 شمسي نيز به شكل اصلي باقي بود و بعد به‌تدریج دواير دولتي و مردم در آ ن جا بنا ساختند . سبزه‌میدان فعلي كه در محدوده مركزي و به سمت شرق شهر قرار دارد قسمت بسيار كوچكي از زمين همان سبزه‌میدان قديمي است كه در دوره سلطنت رضاشاه احداث‌شده است . اين باغ كوچك با سرویس‌های بهداشتي نه‌چندان مناسب و وسايل بازي اندك خردسالان بيشتر موردتوجه و استقبال مردم لاهيجان است. با استفاده از كشت انواع گل‌های فصلي و دائمی، طراحي مناسب در باغ و بهره‌گیری از كارشناسان باغداري، می‌توان فضاي فعلي را به‌عنوان پارك گل‌ها هم در منظر بازدیدکنندگان قرارداد . گسترش و توسعه فضاي سبز شهري كه بالغ‌بر 30 هكتار می‌شود، جلوه‌های شهر را به‌مراتب زيباتر از گذشته در معرض ديدگان
