
پژوهش از ضريب آلفاي کرونباخ استفاده شده است.که نتايج آزمون براي کل پرسشنامه(با آلفاي 75درصد) نشان داد که سوالات پرسشنامه از قابليت پايايي بالايي برخوردار است. و نيازي نيست سوالي از پرسشنامه حذف شود.
3-7- روش تجزيه و تحليل داده ها
در اين تحقيق، اطلاعات جمع آوري و وارد کامپيوتر شد. و با استفاده از روش هاي آماري توصيفي مانند تهيه جداول فراواني، نمودارها و محاسبه شاخص هاي مرکزي مانند ميانگين، و آزمون هاي آماري جهت آزمون فرضيه ها، و نرم افزار آماري علوم اجتماعي ( SPSS ( مورد پردازش و تجزيه و تحليل قرارگرفت. نتايج تجزيه ، تحليل يافته ها در فصل بعد(4) ارائه شده است.
فصل چهارم:
يافتههاي پژوهش
4-1 مقدمه
در اين فصل يافته هاي بدست آمده از پرسشنامه ها در دو بخش کلي و در راستاي سوالات پژوهش با استفاده از نرم افزار آماري علوم اجتماعي تجزيه و تحليل خواهد شد. ابتدا آمار توصيفي جامعۀ پاسخگويان و سپس تحليل هاي مربوط به پرسش هاي پرسشنامه ارايه مي شود.
4-2 يافته هاي پژوهش
4-2-1ويژگي هاي جنسيت و گروه تحصيلي پاسخگويان
جدول1: توزيع فراواني جنسيت و رشته تحصيلي افراد حجم نمونه
زن
مرد
جمع
کتابداري
فراواني
97
22
119
درصد
81.5
18.5
100.0
غير کتابداري
فراواني
42
20
62
درصد
67.7
32.3
100.0
جمع
فراواني
139
42
181
درصد
76.8
23.2
100.0
همانطور که در جدول بالا ملاحظه ميشود،از ميان 181 نفر پاسخگو، در مجموع 76.8 درصد افرادکتابدارن را زنان و 23.2 درصد را مردان تشکيل دادهاند. در گروه کتابداري از ميان 119 نفر پاسخگو،81.5 درصد را زنان تشکيل دادهاند و 18.5 درصد را مردان تشکيل مي دهند. در حاليکه در گروه غيرکتابداري از ميان 62 نفر پاسخگو،67.7 را زنان تشکيل دادهاند و 32.3 در صد را مردان تشکيل داده اند. به عبارتي ديگر مردان در گروه رشته هاي غير کتابداري بيشتر از گروه کتابداري هستند.
نمودار1: در صد پاسخگويان بر حسب جنسيت و رشتۀ تحصيلي
4-3 بررسي ميزان مهارت سواد اطلاعاتي
4-3-1 وضعيت مهارت سواداطلاعاتي کتابداران(اعم از فارغ تحصيلان کتابداري وغيرکتابداري) براساس استانداردهاي پنجگانه
بر اساس توزيع فراواني پاسخگويي کتابداران به 34سوال سواد اطلاعاتي ، نمرۀ ميانگين سواد اطلاعاتي کتابداران محاسبه شد. جدول شماره 2، نشان دهنده تعداد و درصد نمرۀ کتابداران(اعم از فارغ تحصيلان کتابداري وغيرکتابداري) براساس استانداردهاي پنجگانه است.
جدول 2: توزيع فراواني ميزان پاسخگويي افراد حجم نمونه به سئوالات آزمون سواد اطلاعاتي به تفکيک استانداردهاي پنجگانه
کتابداري
غيرکتابداري
جمع
فراواني
درصد
فراواني
درصد
فراواني
درصد
استاندارد يکم
نادرست
653
45.73
404
53.44
1057
48.40
درست
775
54.27
352
46.56
1127
51.60
جمع
1428
100
756
100
2184
100
استاندارد 2
نادرست
1021
40.86
603
45.58
1624
42.49
درست
1478
59.14
720
54.42
2198
57.51
جمع
2499
100
1323
100
3822
100
استاندارد 3
نادرست
528
44.37
303
48.10
831
45.66
درست
662
55.63
327
51.90
989
54.34
جمع
1190
100
630
100
1820
100
استاندارد 4
نادرست
455
54.62
259
58.73
714
56.04
درست
378
45.38
182
41.27
560
43.96
جمع
833
100
441
100
1274
100
استاندارد 5
نادرست
340
40.82
200
45.35
540
42.39
درست
493
59.18
241
54.65
734
57.61
جمع
833
100
441
100
1274
100
همانطورکهدر جدول 2 ملاحظه ميشود، کتابداران در تمامي استاندارها (به جز استاندارد4) بيشتر از 50 درصد سئوالات را موفق به پاسخگويي شدهاند. البته اين ميزان حداکثر در استاندارد پنجم به 57.61 درصد ميرسد. يعني آنان بيشتراز 50 درصد و کمتر از 60 درصد توانايي پاسخگويي به سئوالات را داشتهاند. در استاندارد چهارم کتابداران تنها به 43.96 درصد سوالات توانستهاند پاسخ درست بدهند.(درايناستاندارد با مشکل بيشتري مواجه هستند)
نمودار2: درصد توزيع فراواني ميزان پاسخگويي افراد حجم نمونه به سئوالات آزمون سواد اطلاعاتي به تفکيک استانداردهاي پنجگانه.
.
4-3-2 وضعيت پاسخگويي به سوالات سواد اطلاعاتي کتابداران براساس رشتۀ تحصيلي
برمبناي توزيع فراواني پاسخگويي کتابداران به تفکيک رشتۀ تحصيلي کتابداري و غيرکتابداري به 34 سوال سواد اطلاعاتي درصد سواد اطلاعاتي آنان محاسبه شد. درجدول شماره3، تعداد و ميانگين نمرۀ سواد اطلاعاتي افراد فارغتحصيل رشتۀ کتابداري و فارغتحصيل رشتۀ غيرکتابداري بر حسب پاسخ درست و نادرست ارائه گرديده است.
جدول 3: توزيع فراواني ميزان پاسخگويي به سئوالات سواداطلاعاتي برحسب رشتۀ تحصيلي
کتابداري
غيرکتابداري
جمع
فراواني
درصد
فراواني
درصد
فراواني
درصد
نادرست
2997
44.18
1769
49.26
4766
45.94
درست
3786
55.82
1822
50.74
5608
54.06
جمع
6783
100
3591
100
10374
100
همانگونه که از دادههاي مندرج درجدول شماره 3 بر ميآيد، در مجموع پاسخدهندگان به 54.06 درصد از گزينههاي درست سئوالات سواد اطلاعاتي را پاسخ دادهاند. پاسخدهندگان که در رشته کتابداري تحصيل کردهاند در مقابل افراد رشته غيرکتابداري موفقيت نسبي در پاسخگويي به گزينههاي درست داشتهاند. بهطوري که 55.82 درصد موفق به انتخاب گزينههاي درست در مقابل 50.74 درصد گروه غيرکتابداري شدهاند.
نمودار3: درصدتوزيع فراواني ميزان پاسخگويي به سوالات سواد اطلاعاتي برحسب رشتۀ تحصيلي.
4-4 ميزان مهارتهاي کتابداران(اعم از فارغ تحصيلان کتابداريوغيرکتابداري) کتابخانهملي ازنظردرک درست نيازاطلاعاتيشان
سوال اول پژوهش درواقع به بررسي وضعيت مهارت سواداطلاعلاتي واقعي و پايۀ کتابداران(اعم از فارغ تحصيلان کتابداريوغيرکتابداري)از نظرشناخت ماهيت و گستره نياز اطلاعاتي ميپردازد.
جدول 4 آزمون کاي اسکوئر براي بررسي سئوال يکم پژوهش
تعداد
فراواني مشاهده شده
حداکثر نمرات
حداقل 60 درصد نمرات (فراواني مورد انتظار)
مقدار کاي اسکوير
p≤0.05
نتيجه
182
1127
2366
1419.6
60.3
0.04
آزمون معني دار است
چنانچه در جدول شماره 4 مشهود است، که مقدار کاي اسکوئر محاسبه شده (60.3) در سطح p≤0.05 معنيدار است. بنابراين ميتوان گفت بين فراواني مشاهده شده و فراواني مورد انتظار تفاوت معنيدار وجود دارد. به طوري که مهارتهاي کتابداران (اعم از فارغ تحصيلان کتابداريوغيرکتابداري) کتابخانه ملي از نظردرک درست نيازاطلاعاتي به طور معنيداري کمتراز 60 درصد است.
4-5 ميزان مهارتهاي کتابداران (اعم از فارغ تحصيلان کتابداري و غيرکتابداري) کتابخانه ملي از نظر راهبردهاي جستجوي اطلاعات
سوال دوم پژوهش درواقع به بررسي وضعيت مهارت سواداطلاعلاتي کتابداران (اعم از فارغ تحصيلان کتابداريوغيرکتابداري) با توجه به شناخت و آگاهي آنان ازشيوه هاي موثروکارآمد جهت دسترسي به اطلاعات مورد نياز، ميپردازد.
جدول 5 آزمون کاي اسکوئر براي بررسي سئوال دوم پژوهش
تعداد
فراواني مشاهده شده
حداکثر نمرات
حداقل 60 درصد نمرات (فراواني مورد انتظار)
مقدار کاي اسکوير
p≤0.05
نتيجه
182
2216
3822
2293.2
2.59
0.82
آزمون معني دار نيست
چنانکه درجدول شماره 5 ملاحظه ميشود، مقدار کاي اسکوئر محاسبه شده (2.59) در سطح p≤0.05 معنيدار نيست. بنابراين ميتوان گفت بين فراواني مشاهده شده و فراواني مورد انتظار تفاوت معنيدار وجود ندارد.بهطوري که مهارت هاي کتابداران (اعم از فارغ تحصيلانکتابداريوغيرکتابداري) کتابخانهملياز نظر راهبردهاي جستجوي اطلاعات به طور معنيداري در حد 60 درصد است.
4-6 ميزان مهارتهاي کتابداران (اعم از فارغتحصيلان کتابداري و غيرکتابداري) کتابخانه ملي ازنظراستفاده صحيح از اطلاعات
سوال سوم پژوهشدر واقع به بررسي وضعيت مهارت سواد اطلاعلاتي کتابداران(اعماز فارغ تحصيلان کتابداريو غيرکتابداري)از لحاظ نحوۀ ارزيابي، گزينش و استفادۀ موثر،اخلاقي،قانوني از اطلاعات گردآوري شده، پرداخته است.
جدول 6 آزمون کاي اسکوئر براي بررسي سئوال سوم پژوهش
تعداد
فراواني مشاهده شده
حداکثر نمرات
حداقل 60 درصد نمرات (فراواني مورد انتظار)
مقدار کاي اسکوير
p≤0.05
نتيجه
182
1628
3640
2184
141.54
0.000
آزمون معني دار است
چنانکه درجدول شماره 6 ملاحظه ميشود، مقدار کاي اسکوئر محاسبه شده (141.54) در سطح p≤0.05 معنيدار است. بنابراين ميتوان گفت بين فراواني مشاهده شده و فراواني مورد انتظار تفاوت معنيدار وجود دارد. مهارت هاي کتابداران(اعم از فارغ تحصيلان کتابداري و غيرکتابداري) کتابخانه ملي ازنظراستفاده صحيح از اطلاعات به طور معنيداري کمتراز 60 درصد است.
4-7 ميزان انطباق مهارت هاي سواد اطلاعاتي کتابداران کتابخانه ملي با استانداردها
سوال چهارم پژوهش به روشنترنمودن سطح مهارتهاي سواداطلاعاتي کتابداران کتابخانه ملي بر اساس استانداردهاي سواداطلاعاتي ميپردازد.
جدول 7 آزمون کاي اسکوئر براي بررسي سئوال چهارم پژوهش
تعداد
فراواني مشاهده شده
حداکثر نمرات
حداقل 60 درصد نمرات (فراواني مورد انتظار)
مقدار کاي اسکوير
p≤0.05
نتيجه
182
10374
1020656
612363.6
408.29
0.000
آزمون معني دار است
درجدول شماره 7، با توجه به اين که مقدار کاي اسکوئر محاسبه شده (408.29) در سطح p≤0.05 معنيدار است بنابراين ميتوان گفت بين فراواني مشاهده شده و فراواني مورد انتظار تفاوت معنيدار وجود دارد. يعني انطباق مهارت هاي سواد اطلاعاتي کتابداران کتابخانه ملي با استانداردها به طور معنيداري کمتراز 60 درصد است.
4-8 فرضيه اول
بين مهارت هاي سواد اطلاعاتي کتابداران فارغ تحصيل رشته کتابداري با کتابداران فارغ تحصيل سايررشته ها تفاوت معناداري وجود دارد.
جدول 8: نتايج آزمون tبراي تعيين تفاوت بين ميزان مهارتهاي سواد اطلاعاتي کتابداران فارغ التحصيل کتابداري با ساير رشتهها
تعداد
ميانگين
انحراف استاندارد
مقدارt
درجه آزادي
سطح معني داري
نتيجه
استاندارد يکم
کتابداري
119
6.51
2.119
3.027
180
.003
تفاوت معنا دار است
غير کتابداري
63
5.59
1.623
استاندارد دوم
کتابداري
119
12.82
3.409
1.659
180
.099
تفاوت معنا دار نيست
غير کتابداري
63
11.98
2.915
استاندارد سوم
کتابداري
119
5.29
1.833
.816
180
.416
تفاوت معنا دار نيست
غير کتابداري
63
5.06
1.575
استاندارد چهارم
کتابداري
119
3.18
1.376
1.368
180
.173
تفاوت معنا دار نيست
غير کتابداري
63
2.89
1.297
استاندارد پنجم
کتابداري
119
4.14
1.264
1.684
180
.094
تفاوت معنا دار نيست
غير کتابداري
63
3.83
1.100
چنانچهدر جدول شماره 8 ملاحظه ميشود، آزمون t فقط براي استاندارد يکم معنادار است به طور که فارغ التحصيلان کتابداري به طور معنيداري از افراد غير کتابداري از اين مهارت برخوردار هستند. اما در ساير مهارتها هيچ تفاوتي بين دو گروه کتابداري و غير کتابداري وجود ندارد.
4-9 فرضيه دوم
بين مهارت هاي سواد اطلاعاتي کتابدارن با استانداردهاي سواد اطلاعاتي تفاوت معناداري وجود دارد.
جدول 9: نتايج آزمون t براي تعيين تفاوت بين ميزان مهارتهاي سواد اطلاعاتي با استاندارهاي سواداطلاعاتي
تعداد
ميانگين
انحراف استاندارد
ميانگين مقايسه شده
(60درصد کل نمرات)
مقدار t
درجه آزادي
p≤0.05
نتيجه
استاندارد يکم
182
6.19
2.006
7.2
-6.777
181
.000
تفاوت معنيدار است
استاندارد دوم
182
12.53
3.263
12.6
-.277
181
.782
تفاوت معنيدار نيست
استاندارد سوم
182
5.21
1.746
6
-6.112
181
.000
تفاوت معنيدار است
استاندارد
