نسبت به ورزشکاران تحت استخدام خود مي‌باشد. اصولاً از ديرباز نقش مربي به عنوان کسي که به تعليم و تربيت مي‌پردازد در ورزش نقش بسيار مهمي بوده است در دعواي همفيل در برابر سايرز منطقه آموزشي يا دانشگاه به دليل تسامح در استخدام کارکنان و با توجه به اين تقصير مزبور سبب اصلي صدمات خواهان بود.215
2. حقوق كشورهاي اروپايي
در كشورهاي مختلف اروپايي نيز فدراسيون‌هاي ورزشي داراي يك كميته انضباطي براي رسيدگي به تخلفات انتظامي واداري ورزشكاران و مربيان و ساير كاركنان به طور كلي اعضاي عضو فدراسيون‌هاي ورزشي كه مهمترين آنها باشگاه‌هاي ورزشي هستند مي‌باشند. در رقابتهاي بين المللي نيز براي مثال فدراسيون‌هاي بين اللملي مثل فيفا. اركان قضايي اين فدراسيون جهاني عبارتند از: كميته انضابطي و كميته استيناف كه وظايف آنها را قانون انضباطي فيفا216 تعيين مي‌كند. اعضاي اين كميته‌ها توسط كميته اجرائي فيفا براي يك دوره 4 ساله كه قابل تجديد مي‌باشد انتخاب و انتصاب مي‌گردد كه سرپرستي آنها به عهده رئيس و در غياب او نائب رئيس كميته مي‌باشند و اين كميته‌ها در تصميمات خود استقلال كامل دارند.217
باشگاه‌هايي كه در صحنه بين المللي به رقابتهاي قهرماني ورزشي مي‌پردازند مي‌بايستي در چهارچوب قوانين حرفه‌اي آن ورزش كه به صورت مدون و يا حتي عرفي وجود دارد به فعاليت بپردازند.
در غير اين صورت ممكن است با محروميت هايي از سوي كميته انضباطي فدراسيون‌هاي ورزشي مربوطه كشور خود و يا حتي فدراسيون‌هاي بين اللملي مواجه گردند.
در پرونده‌اي جنجالي در سال 2009 ميلادي، باشگاه ورزشي چلسي انگلستان به دليل رفتار نادرست و به دور از اخلاق حرفه‌اي ورزش با محروميت سنگيني از سوي كميته انضباطي فيفا مواجه گرديد. جريان اين پروندة عجيب بدين گونه بود كه باشگاه چلسي انگلستان كه از ثروتمندترين باشگاه‌هاي اين كشور مي‌باشد و توسط شخصي به نام رومن آبرو مويچ غول نفتي كشور روسيه اداره مي‌شود گائل گاكوتو بازيكن باشگاه لانس فرانسه از باشگاه‌هاي حاضر در رقابتهاي ليگ فرانسه را ترغيب و وسوسه كرد در حالي كه با باشگاه لانس قرارداد دارد؛ قرارداد خود را با اين باشگاه فرانسوي فسخ كرده تا باشگاه چلسي با او قرارداد امضاء كند. اين پرونده جنجال‌هاي فراواني را به پا كرد به طوري كه فضاي ورزشي به ويژه فوتبال در دنياي ورزش ملتهب گرديد و در نهايت با شکايت باشگاه فرانسوي لانس، كميته انضباطي فيفا با صدور رأيي قاطع و در عين حال جنجالي، باشگاه چلسي را به مدت دو سال از 2009 تا ژانويه 2011 ميلادي از حضور در صحنة نقل و انتقالات و ترانسفر بازيكن محروم نمود.218
همچنينن در سال 2007 م كميته انضباطي يوفا219 بسياري از باشگاه‌هاي اروپايي را به دليل آشوب‌طلبي تماشاگران منتسب به اين باشگاه ها، با محروميت‌هاي سنگيني مواجه كرده است.
باشگاه‌هايي مثل اندرلشت بلژيك و ستاره سرخ بلگراد به دليل آشوب تماشاگران اين باشگاه‌ها و ورود به زمين بازي به پرداخت جريمه‌هاي سنگين مالي محكوم گرديدند به طوري كه باشگاه اندرلشت را به پرداخت 20 هزار فرانك سوئيس و ستاره سرخ بلگراد را به پرداخت 20 هزار فرانك سوئيس محكوم كرد.220
هم چنين در يكي از جديدترين آراي انضباطي يوفا باشگاه فاينورد هلند از باشگاه‌هاي مطرح فوتبال هلند به دليل آشوب هواداران منتسب به اين باشگاه در جريان ديدار با نانسي در ماه نوامبر 2011 از حضور در مسابقات اروپايي محروم كرد.221
در ايتاليا نيز كميته انضباطي رقابتهاي سري آ ايتاليا موسوم به كالچيو، باشگاه آث رم را به دليل تخلف هوادارانش كه به چشم فرناندو موسللرا، دروازه بان لاتزيو، ليزر انداختند 35 هزار يورو جريمه شد و لاتزيو ديگر تيم ايتاليايي نيز به دليل اين كه هوادارانش مواد آتش زا به زمين مسابقه پرتاب كردند 6 هزار يورو جريمه کرد.222
به هر حال اصولاً كشورهاي اروپايي و حتي فيفا مقررات جامع و مانعي براي تخلفات انتظامي ورزشكاران و مربيان و ساير مسئولان فني و حتي اجرائي، به ويژه باشگاه‌ها در نظر گرفته است.
براي مثال ماده 12 قانون انضباطي فيفا مصوب 2011 ضمانت اجراهاي متعددي براي باشگاه‌هاي متخلف در نظر گرفته است كه شامل محروميت از ترانسفر و بازي بدون تماشاگر و شركت در هر نوع فعاليت‌هاي ورزرشي، عدم بازي در استاديوم خودي، محروميت از بازي در كشور خودي، بازي در زمين بي‌طرف، ابطال نتيجه بازي، جرائم نقدي مي‌باشد كه تفصيل آنها در مواد قانون مذكور آمده است.
گفتار دوم: مسئوليت انتظامي ورزشكاران و مربيان
1. حقوق ايران
همان طور كه در كليات آمد مسئوليت انتظامي به معناي مسئوليت ناشي از تخلف از مقررات اداري و انضباطي سازمان يا اداره‌اي كه كارگر كه در ما نحن فيه ورزشكاران و مربيان مي‌باشند و در آنجا به فعاليت مي‌پردازند مي‌باشد كه نتيجه آن مسئوليت ورزشكاران يا مربيان مزبور در قبال باشگاه‌ها و موسسات ورزشي مربوطه مي‌باشد.
هر باشگاه و موسسه ورزشي براي سازماندهي فعاليت‌هاي مربوطه به خود ونيز بهبود و تسريع جريان امور كاري خود اقدام به تدوين يك سري مقررات انضباطي و انتظامي مي‌نمايد كه نقض چنين مقرراتي ممكن است موجب مسئوليت انتظامي ورزشكاران و مربيان و به طور كلي كاركنان آن باشگاه و موسسه ورزشي گردد. در اين راستا هر باشگاه ورزشي در تشكيلات خود اقدام به تشكيل يك نهاد انضباطي به عنوان كميته‌ي انضباطي223 مي‌نمايد.
اين كميته كه به عنوان نهاد قضايي باشگاه ورزشي به فعاليت مي‌پردازد اصولاً به تخلفات ورزشكار ومربّي در چهارچوبي مي‌پردازد كه به اصول حرفه‌اي آن ورزش و باشگاه مربوط است به بيان ديگر براي مثال در صورتي كه يك ورزشكار اقدام به عملي مجرمانه ـ كه هم از نظر قوانين جزائي، جرم تلقي مي‌شود و هم از نظر نقض اصول حرفه‌اي، مغاير با آرمان و فرهنگ آن باشگاه مي‌باشد ـ نمايد باشگاه فقط از نقطه نظر رعايت مصالح باشگاه و ضرر و زياني كه به دليل قصور آن ورزشكار يا مربّي كه باشگاه وارد گرديده اقدام به رسيدگي مي‌نمايد و اين مجوز را ندارد كه اقدام به صدور احكام جزائي مانند حبس و شلاق نمايد. فقط ممكن است باشگاه در چهارچوب مصالح باشگاه و موسسه ورزشي متبوعه، اقدام به جريمه نقدي و يا كسر از حقوق و قرارداد ورزشكار و يا مربي و در نهايت اخراج ورزشكار يا مربّي مقصر نمايد.
متاسفانه در حادثه‌اي كه در جريان بازي فوتبال از سري رقابتهاي ليگ برتر ايران كه بين دو تيم داماش گيلان و پرسپوليس تهران برگزار گرديد و بازيكن پرسپوليس اقدام به حركاتي خلاف شئونات اخلاقي و حرفه‌اي فوتبال نمودند كه كميته انضباطي باشگاه مربوطه، اين دو بازيكن را به جريمه نقدي سنگين و اخراج از باشگاه محكوم نمود.
بنابراين بايد خاطرنشان ساخت كه در صورتي كه ورزشكار و يا ساير اعضاي باشگاه بدون عذر موجه به تكاليف خود در قبال باشگاه عمل نكرده باشند كميته انضباطي آن باشگاه اقدام به تشكيل جلسه نموده و به برخورد با متخلف مي‌پردازد.
بند 1 ماده 25 آيين نامه انضباطي فدراسيون فوتبال جمهوري اسلامي ايران مصوب 1390 مقرر مي‌دارد: “1. در خصوص عدم حضور بازيكن يا ساير اعضاي باشگاه‌ها در تمرينات و مسابقات و برنامه‌هاي رسمي تيم خود، بدون داشتن عذر موجه، برابر آيين‌نامه انضباطي همان باشگاه (كه به تاييد كميته انضباطي فدراسيون فوتبال رسيده باشد) رفتار مي‌شود.
البته عدم حضور ورزشكاران مزبور در تمرينات و مسابقات تيم‌هاي ملي مطابق با تبصره ماده 25 آيين نامه مربوطه موجب مجازات‌هاي مندرج در ماده 20 آيين نامه مذكور گردد كه از تذكر شروع به محروميت منتهي مي‌گردد.
در برخي موارد انجام مصاحبه توسط باشگاه‌هاي ورزشي براي ورزشكاران و مربيان ممنوع مي‌شود و بنابراين ممكن است صحبت كردن كه حق طبيعي هر فرد يا انساني مي‌باشد در برخي موارد توسط باشگاه ورزشي ممنوع شناخته شود كه انجام آن توسط مصاحبه كننده موجب مسئوليت انتظامي مي‌گردد. بديهي است صحبت‌هاي تحريك كننده كه باعث تشويش اذهان عمومي گردد و خلاف مصالح باشگاه نيز قلمداد گردد محروميت‌هاي انضباطي سنگين تري را در پي خواهد داشت. براي مثال يكي از بازيكنان باشگاه استقلال به دليل انجام مصاحبه منفي عليه باشگاه و کادر فني باشگاه خود با جريمه نقدي سنگيني مواجه گرديد.224
كسب نتايج ضعيف نيز ممكن است از مواردي باشد كه باشگاه‌هاي ورزشي بازيكنان و مربيان خود را با جريمه‌هاي نقدي مواجه ساخته تا آنها را به تلاش و كوشش بيشتري وادار نمايند. در يكي از اين موارد باشگاه مس سرچشمه كرمان، 20 درصد از قرارداد و حقوق بازيكنان و مربيان خود را به دليل كسب نتايج ضعيف كسر كرد.225
در ادامه به تعهدات بازيكن و مربي نسبت به باشگاه خود را بررسي مي‌كنيم كه عدم پايبندي به اين تعهدات، مسئوليت انتظامي بازيكن و مربي را در پي دارد.
1ـ1. تعهدات بازيکن
بازيکن در قبال باشگاه تعهداتي دارد که در زير بررسي مي‌شود:
ـ عدم انعقاد قرارداد تجاري و تبليغاتي بدون مجوز باشگاه
بازيکن در مدت قرارداد نمي‌تواند هيچ نوع قرارداد تجاري و تبليغاتي بدون مجوز کتبي باشگاه منعقد نمايد. قراردادهاي تبليغاتي226 قراردادهايي هستند که ميان بازيکن و باشگاه (و يا شخص حقيقي يا حقوقي ديگري) بسته مي‌شود، که بنابر آن باشگاه (يا شخص ديگر) حق استفاده از تصوير آن بازيکن، در امور تبليغاتي يا ديگر مسائل مرتبط را کسب مي‌کند. امروزه بازيکنان نامدار فوتبال، درآمدهاي هنگفتي را از اين بابت بدست مي‌آورند. در کشورهاي اروپايي بازيکنان، گسترش‌دهندگان مدهاي مو، تزئينات و البسه و حتي نقش‌هاي جديدي از خالکوبي‌ها مي‌باشند.
ماده 9 آيين‌نامه نقل و انتقالات بازيکنان فوتبال در اين زمينه مقرر مي‌دارد. “هر گونه قرارداد تبليغاتي که ميان بازيکن و باشگاه بسته شود جزئيات آن بايد در قرارداد بازيکن به صورت کامل ذکر شود در غير اين صورت بازيکن موظف به رعايت قراردادهاي تبليغاتي باشگاه است”.
در هر حال يک باشگاه و مؤسسه ورزشي ميتواند يک بازيکن را به دليل تبليغ براي شرکتهايي که با اين تيم قرارداد تبليغاتي ندارند جريمه کند و شکايت کردن او هيچ نتيجهاي نخواهد داشت227.
ـ عدم مذاکره مستقيم يا غير مستقيم با باشگاه ديگر
بازيکن در مدت قرارداد با باشگاه نمي‌تواند به صورت مستقيم و يا غير مستقيم با هيچ باشگاه ديگري وارد مذاکره شود. در گذشته نيز بيان شد که، بازيکنان ورزش پيشه مانند ساير صاحب‌پيشگان در فکر تأمين معاش و گذراندن زندگي خود هستند. در دنياي ورزش پيشه‌اي بسيار ديده‌ايم که بازيکنان به علت عدم پرداخت مزدشان با تمام توان خود در تمرينات و مسابقات شرکت نمىکنند و در مجموع نشاط و نيروى تيم را رو به کاستى مىبرند. در کشور ما که وخامت اوضاع اقتصادى به هر دليلى بيداد مىکند، بروز چنين مشکلاتى بخشى از فرهنگ ورزشىمان قرار گرفته است. با تمام اين تفاسير، فرض کنيم بازيکنى که در شرايط بد اقتصادى و نقض عهدهايى از سوى باشگاه در خصوص پرداخت بدهىهايش قرار گرفته، طرف مذاکره با باشگاه متمول و ثروتمندى قرار گيرد. مطمئناً چنين بازيکنى ديگر با صداقت و وجدان کارى بر سر تمرينات و مسابقات حاضر نمىشود. به همين دليل هر گونه مذاکره مستقيم يا غيرمستقيم بازيکن در مدت قرارداد با باشگاه ديگر در آئيننامهها صراحتاً منع گرديده است.
بند 9 از ماده 42 آئيننامه سازمان ليگ واليبال در اين زمينه مقرر مىدارد: “هيچ بازيکني بدون مجوز کتبى باشگاهش نبايد با يک باشگاه ديگر وارد مذاکره شود حتى اگر اين مذاکره بطور غيرمستقيم و توسط نماينده بازيگن صورت گيرد…”.
ـ عدم دريافت وجه از اشخاص حقيقى يا حقوقى غير از باشگاه تحت قرارداد در قبال نتايج مسابقات
بازيکن نمىتواند تحت هيچ شرايطى براى برد يا باخت يا تساوى در مسابقات، وجوهى غير از باشگاه از شخص حقيقى يا حقوقى دريافت کند. باشگاه‌ها نيز همچون ديگر مؤسسات، هرگز نخواهند پذيرفت که ديگران در امور مديريتى آنها مداخله نمايند، شايد در بدو امر، ممنوعيت بازيکن يا به عبارت حقوقى تعهد بازيکن به خوددارى از گرفتن پاداش براى برد يا
