ه این موزه ۵۵۰۰ متر مربع بود که ۲۷۴۴ متر مربع زیربنای آن است. همزمان با برپایی نخستین موزه در ایران و پی‌بردن مردم به اهمیت مواریث فرهنگی از یک‌سو، و از سوی دیگر با آغاز حفاری‌های باستان‌شناسان اروپایی به‌ویژه هیأت فرانسوی به ریاست ژاک دمرگان (J.Demorgan) در شوش و لغو انحصار امتیاز کاوش فرانسویان در ایران در سال 1306 هجري شمسي ایجاد موزه‌ای جهت نگهداری و نمایش آثار به‌دست آمده از حفریات باستان‌شناسي احساس شد؛ از همین‌رو، از سوی دولت وقت به آندره گدار (A.Godard) مهندس معمار فرانسوی که از سال 1308 هجری شمسی در استخدام دولت وقت ایران بودـ مأموریت داده شد تا نقشه نخستین موزه علمی ایران را طراحی کند؛ در نهایت، ساختمان موزه ايران باستان به سبک معماری ايراني با سردر ورودي مشابه ايوان بلند طاق كسري مطلق به دوره ساساني و با آجرهاي قرمز رنگ براساس طرح مهندس معمار فرانسوي و با معماري حاج عباس قلي معمار باشی در سال 1314 هجری شمسی آغاز شد و پس از 2 سال مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
موزه گوگنهایم 1937
(فرانک لویدرایت) نیویورک
دورن مایه حلزونی برای اولین بار به سال 1925 در کارهای رایت جلوه نمود. به‌ویژه در پروژه رصدخانه گوردون استرونگ پلانتاریم در منطقه کوهستانی شوگرلف مریلند ـ پروژه علمی تخیلی که هشکل زیگورات داشت ـ و به‌عنوان زیارتکده برای گردشگران در طبیعت طراحی شده بود. در ساختمان موزه معروف سالوون آر. گوگنهایم رد نیوریورک (که فاصله 9ـ1956 و 6ـ1943) ساخته شد، دوران میانه ساختاری را که سال‌ها سال پیش به طرزی مبسوط تشریح کرده بود، سرانجام به اجرا درآورد. طرح کلی آن یک گالری سرپوشیده به رنگ کهربائی مایب به سفید است و فرم پیش در پیچ حلزونی دارد و به آرامی رو به بالا حالت قیف شکل حلزولی دارد و به آرامی روبه بالا حالت قیفی شکل عرض‌تر می‌شود، نحوه دسترسی از طبقه همکف به طبقات فوقانی به‌وسیله آسانسور‌های داخلی است و بازدیدکنندگان از طبقات، توسط رامپ پیاده‌رو حلزونی که در دیواره آن تابلوهای نقاشی و تصاویر نصب شده است به طبقه همکف هدایت می‌شوند. علی‌رغم روش فردگرایانه انعطاف‌ناپذیرش، رایت در این اثر خود را به هیچ وجه به خطوط شکسته زاویه‌دار و شیوه خاص ترکیب‌بندی معماری شخصی‌اش محدود نکرد، بلکه عمدتاً به طرزی شورانگیز به چشک اندازه‌های شهری توجه داشت.
1ـ4ـ سوالات
1ـ جانمایی فضاها در طراحی معماری موزه منطقه‌ای هنر و فرهنگ آذربایجان با رویکرد معماری اکولوژیکی پایدار چگونه خواهد بود؟
2ـ در طراحی کالبدی موزه منطقه‌ای هنر و فرهنگ آذربایجان با بهره‌گیری از معماری اکولوژیکی پایدار چگونه خواهد بود؟
1ـ5ـ اهداف تحقیق
1ـ اهداف علمی:
هدف از این تحقیق آشنایی با نحوه طراحی معماری اکولوژیکی پایدار در قالب موزه منطقه‌ای هنر و فرهنگ آذربایجان در راستای سیاست‌های فرهنگی، اجتماعی، محیطی، اقتصادی می‌باشد. (در جهت پیوند فرهنگ و طبیعت)
2ـ اهدف کاربردی:
ـ جمع‌آوری، نگهداری و ارائه آثار و اشیاء باستانی به‌دست آمده از حفاری‌های باستان‌شناسی
ـ معرفی آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند منطقه
ـ آموزش و ارتقاء سطح علمی جامعه و درخصوص فرهنگ و محیط
ـ ایجاد قطب و جذب گردشگری
ـ توجه به مفاهیم اکولوژیکی معماری با استفاده از انرژی‌های نو با هدف بهینه‌سازی مصرف
ـ استفاده از انرژی پویا
1ـ6ـ ضرورت‌های خاص انجام تحقیق
الف) اهداف اجتماعی:
ـ ایجاد مرکز تحقیقاتی برای پژوهشگران (عرصه فرهنگی)
ب) اهداف اقتصادی:
ـ با توجه به گرانی انرژی و کمبود انرژی طراحی معماری پایدار قسمتی از هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و قسمتی از انرژی‌های مورد نیاز را از انرژی‌های طبیعی تأمین می‌کند.
ج) ضرورت فرهنگی و اجتماعی:
با توجه به کمبود فضاهای فرهنگی و با پیشرفت روزافزون جامعه در زمینه علمی، فرهنگی، اجتماعی، نیاز بیشتری به طراحی فضاهای علمی و آموزشی و… است.
1ـ7ـ بهره‌وران
حوزه آموزش:
ـ حوزه‌های مرتبط با ساختار فرهنگ و فرهنگ شهری
ـ نهادهای اجتماعی
ـ مراکز آموزشی و دانشگاهی
ـ استانداری
ـ شهرداری
ـ حوزه‌های برنامه‌ریزی در زمینه فرهنگ و هنر
حوزه اجرایی:
ـ نهادهای ملی و بین‌المللی فعال در حوزه فرهنگ و هنر
ـ مؤسسات آموزش عالی معماری و شهرسازی
ـ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور
ـ فرهنگستان هنر
ـ مرکز مطالعات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
1ـ8ـ روش کار
الف) نوع روش تحقیق:
روش توصیفی:
ـ در این روش شروع به جمع‌آوری مدارک موجود، از جمله نمونه پروژه‌های انجام شده می‌گردد.
روش تحلیلی:
ـ تحلیل داده‌های موجود که از طریق مراجعه به کتابخانه‌ها و مجلات و کتب و سایت‌های اینترنتی می‌باشد.
ـ مراجعه به نقشه‌های موجود و انتخاب محل پروژه با استفاده از طرح تفضیلی.
ـ در مرحله آخر با توجه به داده‌ها و تحلیل‌های به‌دست آمده شروع به مدل‌سازی و طراحی معماری کالبدی می‌گردد.
ب) روش گردآوری:
در گردآوری اطلاعات برای مبانی نظری به‌صورت روش کتابخانه‌ی علمی و تخصصی (کتاب‌های تخصصی در زمینه‌ی مورد پژوهش ـ مقالات علمی و پژوهشی ـ اسناد و مدارک دست اول ـ آرشیو ـ سایت‌های اینترنتی آکادمیک) مورد بررسی قرار خواهند گرفت و مراحل بعدی به‌صورت روش میدانی از مشاهده، نظرسنجی، پیمایش و سپس تحلیل محتوا استفاده خواهد شد. به این ترتیب سه صورت‌بندی کلی گردآوری اطلاعات درنظر گرفته خواهد شد.
الف‌ـ اطلاعاتی در مورد فضاهای معماری مجتمع‌های فرهنگی و هنری
ب‌ـ اطلاعات کالبدی در فضاهایی با قابلیت همسانی مرتبط با این موضوع طراحی معماری
ج‌ـ جمع‌بندی اطلاعاتی که در مورد پژوهش‌ها و طراحی‌هایی که در رابطه با این موضوع انجام شده است.
1ـ9ـ ابزار گردآوری اطلاعات
ابزار گردآوري اطلاعات به‌صورت مشاهده، عکس‌های هوایی مقالات و مجله‌های مربوط، استفاده از شبكه‌هاي كامپيوتري و منابع علمي اطلاعات جمع‌آوری و دسته‌بندی می‌شوند.
نرمافزارهای رایانه‌ای برای تحلیل آمار‌ها:
Spss
Excel
نرمافزارهای رایانه‌ای برای تحلیل اقلیم و شرایط جغرافیایی سایت:
Ecotect
Rayman
نرمافزارهای رایانه‌ای برای پیشبرد روند طراحی:
Autocad
3dmax
Maya
Photoshop
Sketchup 8
این ابزارها به تناسب روند پیشرفت تحقیق استفاده خواهند شد.
1ـ10ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل به‌صورت ماشینی یا همان رایانه‌ای صورت می‌گیرد. نرمافزارهای مورد استفاده عبارت است از:
Microsoft Office ـPhotoShop
AutoDesk3Dmax ـvـray ـ Excel
AutoCAD ـ Google Earth ـ Sketchup 8
فصل دوم :
مبانی و مفاهیم نظری
2ـ1ـ موزه
2ـ1ـ1ـ نگاهی گذرا به موزه
نقش حیاتی موزه‌ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب‌ترین پدیده‌های فرهنگی است. فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزش‌ها و یافته‌های معنوی مردمان آن جامعه را دربر می‌گیرد. امروزه با تغییر نگرش به موزه در سطح دنیا، موزه‌ها اشکال متفاوتی یافته است و نمی‌توان آن‌ها را در یک قالب واحد نگریست، چون موزه به یک «پدیده مفهومی» تبدیل شده که این پدیده باید از سوی دستگاه‌های آموزشی و اجرایی مورد بحث، بررسی و درنهایت به یک سمت و سوی خاص جهت فرهنگ‌سازی، سوق داده شود (یاوری، حسین؛ رجبی، زینب، 1389، مقدمه).
2ـ1ـ2ـ منشأ پیدایش لغت موزه
موزه از واژه یونانی «موزین» به‌معنای مکان زندگی «موز»، «الهه هنر و صنایع» در اساطیر یونان باستان، اخذ شده است. بعدها این اسم را روی معابد دیگر که به‌عنوان ادبیات، علوم و هنر و به نام نه دختر ژوپیتر (خدایان) ساخته شده گذارده‌اند. تاریخ میوزها یا پریان الهی فصل شعر و هنر جای بس مهمی را در میتولوژی یونان اشغال کرده است. بدین جهت در تاریخ رب‌النوع‌های یونان و هم‌چنین در تاریخ هنر و ادبیات جهان موزه‌های نه‌گانه اساطیر یونان اهمیت و مقامی خاص دارند. موزه تلفظ فرانسوی این واژه و موزیم تلفظ انگلیسی آن است.
واژه موزه در حدود سال 1290 ه. ش به زبان فارسی راه یافته و امروزه افزون بر لغت موزه از لغاتی همچون «تماشاگه» و «گنجینه» نیز استفاده می‌کنند.
جدول (2ـ1): معنای لغوی موزه
لغت‌نامه‌ها
معنا
دهخدا
معنی لغوی
جای مخصوص عتیقه‌جات، گنجینه و متحف، مکانی که مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهایی گران‌بها را در آن به معرض نمایش می‌گذارند و هنرمندان از آن استفاده می‌کنند.
عمید
مجموعه آثار باستانی، عمارتی که آثار باستانی در آن‌جا نگهداری یا به معرض نمایش گذارده می‌شود. در یونان قدیم نام محلی بوده که در آن‌جا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند و نیز نام تپه‌ای بوده در آتن که در آن‌جا عبادتگاه و محل مخصوصی برای چندین تن از خدایان خود ساخته بودند.
معین
1ـ مجموعه آثار هنری و باستانی 2ـ محل حفظ و نمایش آثار هنری و باستانی و مجموعه‌های مختلف
فرهنگستان
موزه نام تپه‌ای بوده است در آتن که در آن عبادتگاهی برای موزه‌ها که نه خداوند، زن بوده اند ساخته شده بود.
شورای بین‌المللی موزه
معنی اصطلاحی
1ـ «موزه مؤسسه‌ای است دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند». 2ـ موزه بنیادی است که سه وظیفه اصلی: جمع‌آوری، نگهداری و نمایش اشیاء را برعهده دارد (یاوری، حسین، رجبی، زینب، 1389، مقدمه).
انجمن موزه‌های بریتانیا
موزه نهادی است که با هدف منفعت عمومی به گردآوری، مستندسازی، نگهداری نمایش و تفسیر اشیاء و اطلاعات مرتبط با آن‌ها می‌پردازد. (آمبروس، پین، 2006، 8ـ7) .
دايره‌المعارف گردشگری
موزه نهادی است که به گردآوری، حفظ، نمایش و توضیح پدیده‌های فرهنگی و طبیعی می‌پردازد. این بر شاخه‌هایی چون هنر، تاریخ، دین، جغرافیا و تاریخ طبیعی متمرکز است. (جعفری، 2000: 400)
منبع: (براساس پردازش اطلاعات از نگارنده)
2ـ1ـ3ـ تاریخ موزه در ایران
در ایران آشنائی با موزه به سال 1290 هجری قمری باز می‌گردد یعنی زمانی که ناصرالدین شاه از سفر اروپا بازگشت او دستور داد تا در ارک سلطنتی موزه‌ای تأسیس و راه‌اندازی شود اما این موزه مانند همزادان خود در اروپا جنبه‌ای کاملاً خصوصی و اشرافی داشت (مجله میراث فرهنگی، شماره 5: 2).
برای نخستین بار در سال 1295 هـ. ش به همت شخصی به نام مرتضی قلی‌خان ممتازالملک مجموعه‌ای از اشیاء مختلف جمع‌آوری می‌شود و در محلی خاص که آن‌‌را «موزه ملی» می‌خواند نگاهداری می‌شود. محل این موزه اتاقی در مدرسه دارالفنون بود که بعداً به اتاقی در ساختمان وزارت معارف انتقال پیدا می‌کند پس از این‌که بنای فعلی موزه ایران باستان رسماً در سال بعد افتتاح گردید.
معمولاً در دهههای گذشته موزه‌های ایران نیز مثل کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و انستیتوهای تحقیقاتی محل رفت و آمد عده خاصی بوده است. نخستین موزه اختصاصی ایرن توسط ناصرالدین شاه در داخل بناهای سطنتی و در یکی از تالارهای وسیع عمارت خارجی کاخ گلستان تأسیس شد که مکان آن در بین کاخ شمس‌العماره و گوشه شرقی باغ یعنی تالار سلام قرا داشت ولی در سال 1290 هـ .ق ناصرالدین شاه که تحت تأثیر موزه و گالری‌های بزرگ و کوچک کشورهای اروپائی قرار گرفته بود، تصمیم گرفت موزه‌ای همانند موزه‌های غربی تأسیس کند.
در پی این منظور دستور داد بناهای فرعی ناحیه شمالی باغ گلستان را خراب کردند و اتاق موزه و سرسرا و حوضخانه و سایر ملحقات آن را ساختند.
در صدر مشروطیت رد زمان صنیع‌الدوله و زیر معارف وقت برای سروسامان دادن به وضع اسفناک حفاری تجاری، دایره‌ای به‌نام اداره عتیقات تشکیل داد. در سال‌های 1297ـ1295 این اداره
