ا حمل حداکثر وزنه برای یک مرتبه (برای اندازهگیری قدرت عضلات شکم)
3. قدرت ایزوکنتیک
قدرت ایزوکنتیک34 ترکیبی از انقباض‌های ایزومتریک و ایزوتونیک است. زیرا نه فقط شامل بیشترین تلاش (مانند ایزومتریک) در تمام زوایای مفصلی است، بلکه در سرتاسر دامنه حرکت مفصل صورت می‌گیرد(مانند ایزوتونیک)35. (کاشف، 1391).
اندازهگیری قدرت عضلانی به صورت ایزوکنتیک به دستگاه‌ها و وسایل پیشرفته و گران قیمت نیاز دارد.
به طور کلی از نظر اصول فیزیولوژی و بیومکانیکی هر چه سطح مقطع عضله یا گروه عضلانی بیشتر شود نیروی بیشتری تولید می‌کند و در نتیجه نیروی انقباض در عضله افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر هر چه عضله‌ای طویل‌تر و تعداد پل‌های عرضی که فیلامان‌های اکتین36 را می‌کشند بیشتر باشد، فیلامان اکتین بیشتر روی فیلامان37 میوزین می‌افتد و کشش نیز به همان میزان افزایش می‌یابد و قدرت انقباض عضله بالاتر می‌رود (رابرگز و همکاران، 1384؛ جلیلی، 1386)؛ به همین دلیل با افزایش وزن و قد که متناسب با آن قطر و طول عضلات افزایش می‌یابد، قدرت فشردن دست نیز افزایش می‌یابد. این همبستگی مثبت و معنی‌دار رابطه بین قد، وزن و توده بدون چربی با قدرت فشردن دست را نشان می‌دهد. (کاشف، 1391).
بالا بردن توانایی و قابلیت‌های افراد به ویژه در زمینه عملکرد دست، از وظایف مهم مربی بشمار می‌رود. از آنجایی که عملکرد دست و کیفیت اعمال آن بستگی زیادی به قدرت دست دارد از این رو شناخت عوامل موثر بر قدرت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. نتایج بررسی‌ها و تحقیقات با روشن ساختن وضعیت برتر از نظر آنتروپومتری می‌تواند رهنمودهایی عملی برای مربیان و ورزشکاران باشد؛ مانند: پیشبینی حداکثر قدرت ورزشکار و تخمین تناسب قدرت باقیمانده برای داشتن عملکرد؛ همین طور تعیین نقطه مطلوب و مناسب در اجرا با توجه به رشته ورزشی نیز شایان توجه است. با توجه به این که ارزیابی قدرت برای مربیان ضروری است و با استفاده از آن می‌توانند به بررسی میزان آمادگی و ضعف عضلانی، اندازهگیری اثرات تمرین و کنترل پیشرفت ورزشکاران بپردازند و همچنین از آنجا که ویژگی‌های آنتروپومتریکی مختلف، ترکیب بدن و قدرت فشردن دست، متغیرهایی‌اند که در برخی از ورزش‌ها برای ارزیابی اثرات تمرین و فراهم کردن اطلاعات برای مربیان جهت انتخاب بازیکنان جوان، برای تشخیص آمادگی سطوح رقابتهای مختلف و انجام ورزش‌های مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار می‌گیرند لذا شناخت ویژگی‌هایی که بر قدرت فشردن دست تاثیرگذار هستند را _به ویژه در ورزشکاران_ پررنگ تر می‌نماید. گر چه این مسئله از نظر انتخاب نوع شغل و رشته ورزشی نیز حائز اهمیت است. (همان)
2-2-1 استعداد و استعدادیابی
استعداد چیست؟
ـ کتابهای لغت‌نامه مانند لاروس،38 وبستر39 و آمریکن هری تج40 استعداد را یک توانایی طبیعی ویژه می‌دانند که ظرفیت فرد را برای موفقیت در عملکرد آدمی تشکیل می‌دهد. (چوبینه و همکاران، 1391).
ـ مک کاردی41 (1998): استعداد ویژگی فردی است که در یک بخش گنجایش و توانایی بالاتر از متوسط افراد جامعه‌دار است و رتبه درصدی او بالاتر از50 می‌باشد. (همان)
استعداد ورزشی
ـ پلتولا42 (1992) استعداد ورزشی را به معنای برخورداری از مهارتهای ورزشی بالاتر از حد متوسط در مقایسه با سایر رقبای همان رده سنی و نیز ظرفیت موفقیت در یک سطح رقابتی بالاتر می‌داند. (آقاعلی‌نژاد، 1379).
استعدادیابی در ورزش
ـ پلتولا(1998) استعدادیابی را فرآیندی می‌داند که طی آن خردسالان براساس معیارهایی که توسط آزمونهای جامعه به دست می‌آیند به سمت ورزش‌هایی که بیشترین احتمال موفقیت را در آنها دارند هدایت می‌شودند. (حسین آبادی محمدرضا، 1391).
ـ دبوراهورا43 (2000) استعدادیابی را غربال کردن کودکان و نوجوانان از طریق تستهای فیزیکی، فیزیولوژیکی و مهارتهای جهت تعیین افراد با پتانسیل بالا و حصول موفقیت در رشته ورزشی خاص تعریف می‌کند. (ابراهیم، حلاجی، 1386).
ـ تامسون و بویس44 استعدادیابی را فرآیندی می‌دانند که از طریق آن کودکان تشویق به شرکت در فعالیت ورزشی می‌شوند که در آن ورزش قابلیت کسب موفقیت را دارند و در این راستا تعیین و ارزیابی پارامترهایی که سطح توانایی و ظرفیت کودک را نشان می‌دهد قابل توجه است و بایستی براساس رشد و سطح آمادگی کودکان طراحی شود. (براون، 1385).
ـ بومپا45 (2000): استعدادیابی در ورزش یعنی کشف و به فعالیت رساندن تواناییهای بالقوه مخصوص فرد و هدایت آنها در مسیر صحیح آن. (براون، 1385).
تعریف استعدادیابی ورزشی
فرد مستعد ورزشی است که سطوح مورد نیاز جسمی و پیکری، فیزیولوژیکی و حتی روانی عمل کرد ورزشی را دارا باشد (همان).
استعدادیابی فرآیندی است که از طریق آن نوجوانان و جوانان ارزیابی می‌شوند و به شرکت در رشته‌های مناسب که امید موفقیت بیشتری از آنها می‌رود تشویق و هدایت می‌شوند. ارزیابی‌های مذکور از طریق برخی آموزن‌ها و معیارهای استاندارد انجام می‌شود. در بیشتر ورزش‌ها این فرآیند، پیش از این که کودک قادر به تصمیم‌گیری و انتخاب رشته ورزشی باشد انجام می‌شود. هدف اصلی استعدایابی، شناسایی و انتخاب ورزشکارانی است که بیشترین توانایی را برای رشته خاص دارا باشند. (چوبینه و همکاران، 1391).
تاریخچه استعدادیابی
در اواخر دهه‌ی 1960 میلادی در اکثر کشورهای اروپایی شرقی، دانشمندان روش‌های ویژه‌ای برای شناسایی ورزشکاران مستعد، تنظیم کردند. این دانشمندان در پی آن بودند که مربیان را در انتخاب ورزشکاران آگاه سازند.
بیشتر افرادی که در بازیهای المپیک 1972 مدال گرفتند، به ویژه از کشور آلمان شرقی، بطور علمی انتخاب شده بودند. نظیر این موضوع کشور بلغارستان در بازیهای المپیک 1976 نیز روی داد. تقریبا 80% از ورزشکارانی که مدال گرفتند، استعدادیابی شده بودند. (خورند، 1391).
در کشور رومانی در سال 1996، گروهی از کارشناسان و متخصصان قایقرانی، دختران جوانی را برای رشته قایقرانی با استفاده از روش‌های علمی انتخاب کردند. این گروه که اکثر اعضای تیم اعزامی به بازیهای المپیک مسکو را تشکیل می‌دادند، موفق به کسب سه مدال طلا، دو مدال نقره و دو مدال برنز شدند. گروه دیگری که در اواخر سال 1970 انتخاب شدند، 5 مدال طلا و یک مدال نقره در بازیهای المپیک 1984 در لس آنجلس آمریکا و نیز 9 مدال در 1988 در بازیهای المپیک سئول گرفتند. (همان)
مزایای استعدادیابی
1ـ زمان مورد نیاز برای رسیدن به اوج عملکرد ورزشی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
2ـ استفاده از معیارهای ویژه‌ی علم، ضمن کاهش هزینه رسیدن به اوج عمل کرد، موجب بالا رفتن کارآیی تمرینات می‌شود.
3ـ اعتماد به نفس ورزشکاران استعدادیابی شده، به علت اختلاف چشمگیر با سایر ورزشکاران افزایش می‌یابد.
4ـ استفاده از معیارهای ویژه‌ی علمی به طور مستقیم کاربر تمرینات علمی را عملی می‌سازد.
5 ـ طول عمر ورزشی یک ورزشکار افزایش می‌یابد.
6ـ افراد به سمت رشته‌هایی هدایت می‌شوند که از نظر جسمانی، فیزیولوژیکی و روانی برای آنها مناسب‌ترند.
7 ـ با این عمل افراد ورزشکار احتمالا نتایج بهتری را به دست می‌آورند و این مانع از سرخوردگی آنها به سبب عدم موفقیت می‌شود، از این رو از تمرینات و مشارکت در آن رشته ورزشی بیشتر لذت برده و در نتیجه بیشتر علاقمند آن رشته می‌شوند.
8 ـ افراد جذب مربیان بسیار کارآمد تیم‌های بزرگ و مهم می‌شوند و بعضا نیز در اختیار روانشناسان ورزشی قرار می‌گیرند.
9ـ سلامت جسمانی و عمومی افراد بیشتر تضمین می‌شود.
10 ـ به سبب شناسایی صحیح افراد، تعداد ورزشکاران و عمل کرد مفید ورزش قهرمانی افزایش می‌یابد.
11ـ فرصت ایجاد ارتباط با اساتید ورزش که می‌توانند در زمینه‌های تمرین و ارزش‌یابی منظم ورزشکاران کمک نمایند افزایش می‌یابد.
12 ـ بسیاری از ورزشکاران جوان فرصت‌های افزایش توانایی خود یا رشد و رسیدن به سطح یک ورزشکار خوب را به دلیل عدم اطلاع از ویژگی‌های خاص خود از دست می‌دهند و به ورزشی که می‌توانند در آن به شکوفایی برسند هدایت نمی‌شوند. (ابراهیم، حلاجی، 1391).
• فاکتورهایی که در استعدادیابی مورد سنجش قرار می‌گیرند:
• سلامت عمومی جسمی و ذهنی نداشتن بیماری عدم ضعف بینایی و…
• ویژگی‌های آنتروپومتریک قد طول دست‌ها و پاها در طول مفاصل و…
• ویژگی‌های فیزیولوژیک
• ویژگی‌های ذهنی و روانی (پشتکار، تمرکز، EQ، توان یادگیری بالا و…)
• شرایط اجتماعی و خانوادگی
• ویژگی‌های تکنیکی و مهارتی
پنج توانایی و ظرفیت اصلی برای رسیدن به اوج عملکرد
قدرت46
استقامت47
انعطاف پذیری48
سرعت49
مهارت یا تکنیک50
• بومپا (2000): استعدادیابی در ورزش یعنی کشف و به فعل رساندن تواناییهای بالقوه مخصوص فرد و هدایت آنها در مسیر صحیح آن.
• ریگر در تعریف کاربردی استعدادیابی اعتقاد دارد: استعدادیابی یعنی پیشبینی اجرا از طریق سن، جنس، ویژگی‌های جسمانی، ذهنی و روانی و اجتماعی و همچنین تواناییهای تکنیکی. (براون، 1385)
مراحل سه گانه استعدادیابی ورزشی را چنین بیان کرد:
مرحله اول: شناسایی توانایی‌ها در حیطه‌های آنتروپومتری، آمادگی جسمانی و ادراکی حرکتی، روانی و اجتماعی
مرحله دوم: انتخاب افراد مستعد برای تیم‌های منطقه‌ای و محلی
مرحله سوم: مرحله تکامل استعداد با هدایت به سوی باشگاه‌ها و تیم‌های ملی در این روش این امکان وجود دارد که علاقه فرد به یک رشته ورزشی فدای نظر متخصصان شود. اما پلتولا (1992)، بومپا (1985) و تامسون (1985) مزایای این روش را کم هزینه، کارآمد و کوتاه شدن زمان رسیدن به قهرمانی و افزایش عمر مفید قهرمانی می‌دانند. (ابراهیم، حلاجی، 1385).
اصلی‌ترین عوامل استعدادیابی عوامل وراثتی و محیطی هستند. آستراند (1990)، در بین عوامل وراثتی ویژگی‌های آنتروپومتری و فیزیولوژیکی را در شروع ضروری‌تر می‌داند. در بین عوامل محیطی رشد مهارتهای پایه، تمرین، امکانات و برگزاری مسابقات ورزشی مطرح شده‌اند. بنابراین معیارهای شناسایی استعدادهای ورزشی به ترتیب ویژگی‌های آنتروپومتری، فیزیولوژیکی، مهارتی و روانی- اجتمایی هستند. از نظر زمانی در مرحله اول اندازه‌های آنتروپومتری و سپس ویژگی‌های فیزیولوژیکی سنجیده می‌شوند و در هدایت افراد مستعد در مرحله دوم در جریان مسابقات و تیم‌های محلی مهارتهای ورزشی فراگیری و توسعه می‌یابند. و در مرحله سوم در باشگاه‌ها و تیم‌های ملی ویژگی‌های روانی- اجتمایی تقویت می‌شوند. سن شروع این فرآیند از نظر دارگان51 (1979) بستگی به رشته ورزشی دارد. به طوری که شنا در هفت سالگی و کشتی در یازده سالگی از پایین ترین و بالاترین سن شروع تمرینات عمومی برخوردارند. شروع تمرینات شناسایی استعدادها 12 سالگی در شنا و در سایر رشته‌ها تا 14 سالگی بهترین زمان تشخیص داده شده است. در این میان عامل بلوغ یکی از عوامل اثر گذار بر این فرآیند است که ممکن است در مسیر رشد فرد، برخی توانایی‌ها تغییر کنند و عواملی چون اندازه‌های آنتروپومتری و فیزیولوژیکی هماهنگ با سایر عوامل رشد نکنند و در این صورت فرد از این فرآیند کنار گذاشته می‌شود. به این ترتیب از بین افرادی که در مراحل اولیه مستعد شناخته شدند، تنها تعداد کمی در سطوح بالاتر در این مسیر باقی می‌مانند. (کاشف،1390).
رشته والیبال:
از مهمترین عوامل پیشبینی اجرای موفقیت‌آمیز ورزشکاران در یک رشته‌ی ورزشی خاص، تعیین سهم عوامل پیکری، فیزیولوژیکی و روانشناختی است. در سال‌های اخیر، تحقیقات چندی در زمینه‌ی شناخت ویژگی‌های ورزشکاران و روشن شدن ارتباط بین این ویژگی‌ها با میزان موفقیت در برخی از رشته‌های ورزشی مانند بسکتبال، هندبال، شنا، کشتی، دو و میدانی، بدمینتون و چند رشته‌ی ورزشی دیگر به اجرا درآمده نشان داده شده است که عوامل فیزیولوژیکی، پیکری و سطح مهارت بازیکنان، از جمله عواملی هستند که ممکن است توان بالقوه‌ی تاکتیکی و تکنیکی یک تیم والیبال را محدود سازند. در این خصوص، ارکولسی52 (2000) شاخص‌های آنتروپومتریکی را از عوامل بسیار مهم در والیبال عنوان کرده است (Ercolessi,
