ن ميزها…………………………………………………………………………………………………………131
تصویر 4-30 ترتيب ميزهاي كافي‌تريا………………………………………………………………………………………………………………………….132
تصویر 4-31 چيدمان آشپزخانه براي 150 تا 200 نفر………………………………………………………………………………………………133
تصویر 4-32 سازه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..136
تصویر 4-33 هواساز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….137
تصویر 4-34 تجهیزات اطفاء حریق…………………………………………………………………………………………………………………………….138
فهرست نقشهها
نقشه 4-1 تهران قدیم- دوره قاجار100…………………………………………………………………………………
نقشه 4-2 تقسیم‌بندی مناطق 22 گانه تهران101…………….…………………………………………………….
نقشه 4-3 تقسیم‌بندی شهرستان تهران102………….….…………………………………………………………..
نقشه 4-4 پهنه بندی لرزه‌خیزی تهران106………….…………………………………………………………………
نقشه 4-5 کاربری اراضی109……………………………………………………………………………………………..
نقشه 4-6 کاربری‌ها و دسترسی‌های اطراف سایت پروژه………..…..….…….……………………………..110
نقشه 4-7 درجه بندی دسترسی‌های اطراف سایت پروژه….………..….….….……………………………111
نقشه4-8 جبهه های همسایگی………………………………………………………………………………………………………112
نقشه 4-9 چشم انداز و دید و منظر مناسب سایت………………………………………………………………………….113
نقشه 4-10 اشراف به سایت………………………………………………………………………………………………………………114
نقشه 4-11 باد های غالب در منطقه…………………………………………………………………………………………………115
نقشه 4-12 جبهه های مناسب نور گیری……………………………………………………………………………………….116
چکیده
موزه یک مؤسسه غیر منفعت‌جویانه، در خدمت جامعه و توسعه آن است که به روی عموم مردم باز بوده و همواره برای تحقیق و کسب دانش، ضبط و نگهداری و نمایش دست آوردهای آن، به منظور آموزش، پرورش و سرگرمی مردم با مدارک عینی تلاش می‌کند. موزه علم و فناوری موزه‌ای ست که در آنجا نه تنها به فعالیت‌های ذکرشده پرداخته می‌شود، بلکه فضایی جذاب و آموزشی برای افراد مراجعه‌کننده نیز هست. در رساله حاضر سعی شده است در کنار فعالیت علمی این موزه به امر پایداری انرژی و استفاده از انرژی‌های سبز نیز پرداخته شود. مطالعات صورت گرفته در این پایان‌نامه به دو دسته تقسیم می‌شود: ابتدا براي شناخت موزه علم و فناوري، نمونه‌های آن در اروپا مطالعه شد. موزه علم و فن‌آوری تنها فضایی برای نمایش دستاوردها و یا مكاني براي تفريح و استراحت نیست بلكه فعاليت اصلي در اين موزه‌ها تحقيق و پژوهش است. ايجاد موزه علم و فناوري در ايران از دهه 70 شمسي آغاز شد. در ادامه به منظور به‌کارگیری انرژی پایدار در این پروژه به مطالعه و شناخت نمونه‌های موجود و همچنین استانداردها، ضوابط و مؤسسات وابسته پرداخته شد.
یکی از معتبرترین سازمان‌ها در این حوزه، شورای ساختمان‌سازی سبز امریکا یا مجموعه آیین‌نامه‌های لید می‌باشد. این سازمان به ترغیب و تسریع پذیرش و گسترش جهانی ساختمان‌سازی پایدار و راه‌کارهای توسعه از طریق تولید و پیاده‌سازی مفاهیم کلی، ابزارهای اجرایی و قابل‌قبول در حوزه طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌های پایدار با کارایی بالا می‌پردازد.
در این رساله سعی شده است تا با معرفی این سازمان‌ها، ضوابط فنی، معیارها و همچنین بررسی نمونه‌های موردی موجود و البته با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و فرهنگی تهران، به ایده‌هایی در طراحی موزه علم و فناوری با رویکرد پایدار برسیم.
لغات کلیدی: موزه فناوری، تکنولوژی، معماری پایدار، بهینه‌سازی مصرف انرژی.
پیش‌گفتار
موزه یک فضای آموزشی است که علاوه بر بررسی روند تحول تاریخی علوم و فنون، آخرین دستاوردهای انسان و آثار بدیع او را برای به چالش کشیدن ذهن و فکر بازدیدکننده به کار می‌گیرد تا او را به فکر وا‌دارد و به کشف رابطه بین پدیده‌ها هدایت کند. موزه‌ها نقش عمده‌ای در جمع‌آوری، نگهداری و تفسیر عناصر در جهان دارند. موزه‌ها ناظر میراث فرهنگی بوده و به گردآوری مواردی پر اهمیت برای بشر می‌پردازد.
انجمن بین‌المللی موزه‌ها (ICOM)، موزه را بدین صورت تعریف می‌کند: «یک مؤسسه غیر منفعت‌جویانه، در خدمت جامعه و توسعه آن، که بر روی عموم مردم بازبوده و همواره برای تحقیق و کسب دانش، ضبط و نگهداری و نمایش دست‌آوردهای آن، به منظور آموزش و پرورش و سرگرمی مردم با مدارک عینی تلاش می‌کند». در سال‌های اخير و به منظور پاسخ به ضرورت‌هاي رشد و توسعه فناوري در كشور، ايجاد زيرساخت‌هاي فناوري توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مورد تأكيد قرار گرفته است. بر اين مبنا هم اكنون احداث 15 مركز اطلاع‌رسانی1 و تعدادي پارك‌هاي علمي در مراكز بزرگ دانشگاهي توسط وزارت مذكور در دست اقدام قرار دارد. در سال 83 مجمع تشخيص مصلحت نظام ايجاد پارك‌هاي فناوري در ايران را تصويب نمود. در اين سال هیئت‌وزیران2 در ذيل ضوابط ملي آمايش سرزمين و در راستاي تبيين سند چشم‌انداز بیست‌ساله كشور، توسعه شهرك‌ها و پارك‌هاي علمي- فناوري در كشور را متناسب با نيازهاي ملي و منطقه‌اي تصويب نمود. با توجه به آنچه گفته شد ضرورت توسعه پارك‌هاي علمي و فناوري در كشور احساس شده است. پارک‌ها و شهرهاي علمي نقش مهمي در توسعه منطقه‌اي دارند. ايران سرزميني است بااستعدادهای فراوان، و احداث و توسعه اين پارک‌ها در ایران خصوصاً در جوار مراكز علمي بزرگ خاصيت‌هاي فراواني دارد.
یکی از شاخه‌های معماری معاصر، معماری سبز یا معماری پایدار است. پایداری در حالت کلی به معنای توانایی حفظ یک فرآیند یا وضعیت معین است. معماری پایدار مفهومی کلی است که به توضیح تکنیک‌های طراحی معماری، که از نظر محیطی آگاهانه می‌باشند، می‌پردازد.
1 فصل اول: کلیات پژوهش
1.1 مقدمه
اساس تفكر در تنظيم مباحث اين پايان‌نامه آن بوده است كه پژوهش بمانند هر فعاليت ديگر داراي شيوه‌ها و روش‌ها و مبتني به اصول و ضوابط است و توسعه آن در هر جامعه‌اي منجر به شکوفایی و رشد و تعالي در تمام زمينه‌ها مي‌شود. تنگناهاي بخش پژوهش در جامعه امروز ما در زمينه‌هاي فرهنگي، اجتماعي، علمي و… به وضوح قابل مشاهده است كه باعث بسياري از نابسامانی‌ها و عقب‌ماندگي‌هاي كشور شده است. مطالعه و مقايسه سطح علم و تكنولوژي بين جامعه ما و جوامع توسعه‌یافته اين موضوع را بيشتر مشخص مي‌سازد. با نظر به اهميت امر پژوهش و جايگاه آن در توسعه علمي كشور و نيز توانمندي و كارايي کودکان و جوانان در امر توسعه، ايجاد مركزي باهدف گسترش فرهنگ تحقيق و پژوهش در بين افراد به عنوان يك راهكار و در قالب موزه علم و فن‌آوری به صورت يك پروژه‌ی معماري در اين پايان‌نامه مورد نظر بوده است؛ كانوني كه با فراهم آوردن امكاناتي چند، فرهنگ تحقيق و پژوهش را در بين افراد جامعه گسترش داده و روحيه علم پروری و دانش‌اندوزي را در آن‌ها تقويت كند.
موزه علم و فناوری فضایی است که در کنار فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقی به آموزش نیز پرداخته می‌شود و در این پروژه سعی بر آن بوده است تا مفاهیم پایداری طبیعی نیز گنجانده شود. این موزه در کنار آموزش و گسترش علوم جدید به تشویق افراد در جهت استفاده از انرژی‌های نو و سبز نیز می‌پردازد تا فرهنگ پایداری طبیعی را نهادینه نماید.
در ادامه قابل‌ذکر است كه در تهيه اين مطالب هرگز ادعایی نيست كه توانسته باشيم به تمام زواياي مورد بحث اشاره‌کرده باشيم ولي دلگرمي و اميد اين است كه اين مجموعه ناچيز بتواند افق فكري جديدي در برابر ديدگان بگشايد. يعني اينكه توسعه روحیه پژوهش در بين جوانان نيازمند به فعاليت و تبليغ فرهنگي است. و فضاي معماري چنين فعاليتي موضوع اصلي اين پروژه پايان‌نامه مي‌باشد فضايي فرهنگي ـ پژوهشي با خصوصيت منحصر به خود كه كاربران عمده آن افرادي با سنين جواني و نوجواني مي‌باشند.
1.2 روش تحقیق
رساله حاضر به طور کلی از دو بخش عمده مطالعات (بخش اول) و طراحي (بخش دوم) تشكيل شده است و هر بخش در زير فصل‌هاي خود مراحل شناخت و شكل‌گيري پروژه را مي‌شناسانند. بخش اول شامل مطالعات پايه (مبحث پژوهش و ابعاد آن) مي‌باشد. بخش دوم نيز شامل تعيين اجزاء و عناصر و تدوین برنامه فيزيكي، مباني طراحي، بررسي روابط عملكردي، سازمان‌دهي فضايي، جا نمایی اصلي عناصر پروژه با توجه به زمينه، لكه‌گذاري، طرح مقدماتي و طرح مي‌باشد.
تفكيك مباحث رساله به دو بخش بر اين اساس بوده است كه مطالب بخش اول مباحثي را در برمي‌گيرد كه به طور کلی پيش از شروع طراحي توسط مطالعات بايد زمينه را براي طراح مشخص نماید و طراح بر اساس آن‌ها فرايند طراحي را آغاز مي‌كند كه با توجه به فقدان چنين مطالعات و دستورالعمل‌هاي مدوني در زمينه موضوع رساله، بخش اول به اين مباحث اختصاص پيدا كرده است تا بر اساس نتايج اين بخش، طراحي هدفمند و واقعي‌تري در بخش دوم انجام شود. رساله حاضر بر اساس مطالعات كتابخانه‌اي، مراجعه به ادارات و ارگان‌هاي مربوط و بررسي اسناد و مدارك آنان در رابطه با موضوع، مصاحبه با اساتيد، صاحب‌نظران و مسئولان به صورت شفاهي انجام شده است.
1.3 ضرورت تحقیق
علم و گسترش آن در هر جامعه از ملزومات انكارناپذير در جهت پيشرفت همه‌جانبه آن جامعه مي‌باشد. و هر چه در روح و روان آن جامعه بقا يابد، تأثير بيشتري را در بستر فعاليت خود نمايان مي‌سازد و درعین‌حال نيرو مي‌گيرد و به حيات خود ادامه مي‌دهد تا در اندیشه نسل‌هاي ديگر با تداوم و تسلسل بارور مي‌شود.
پيشرفت‌هاي علمي زماني در جامعه‌اي دوام مي‌يابد كه ضمن حفظ هويت‌هاي خود، ساختار تفكرات بشري در هر جامعه را به بهترين نحو ممكن سازمان‌دهی كند و در عین حال خود را در چارچوب اصول حاكم بر آن جامعه منطبق كند.
امروزه پيشرفت‌هاي تكنولوژي در كشورهاي جهان علي‌الخصوص كشورهاي در حال توسعه سبب اقتدار و برتري نمايش‌هاي قدرت در زمينه‌هاي مختلف مي‌شود.
جابجايي اطلاعات و دستیابی به تكنولوژي يكي از اركان توسعه جوامع شناخته مي‌شود. توسعه تكنولوژيك و حفظ موقعيت جامعه در صدر جوامع به‌روز دنيا، نيازمند فراهم شدن اسباب و لوازمي خاص و برنامه‌ريزي‌اي هدفمند با تكيه بر شناخت عميق از موضوع مي‌باشد. در ايران به عنوان يك كشور در حال توسعه علي‌رغم توجه به اين مسئله و انجام برنامه‌ريزي‌هاي كلان در جهت توسعه علمي كشور، متأسفانه به ايجاد بستري مناسب براي پيشرفت علمي از پايه انجام نمي‌شود. پایه‌ای كه با اتكا به جوانان بااستعداد اين مرز و بوم مي‌توانند راهگشاي بسياري از مشكلات امروزه جامعه ما باشد.
از آنچه به طور خلاصه در اين قسمت ذکر شد، به طور كلي مي‌توان به لزوم توجه به گسترش و عمومي شدن پژوهش‌هاي علمي در كشور پی برد و همچنین ضرورت توجه به گسترش مراكز علمی تحقیقاتی در شهر بيشتر نمايان مي‌گردد.
تهران چه در سطح ملي و چه به لحاظ بين‌المللي يكي از مهم‌ترین شهرهاي ايران مي‌باشد كه مي‌تواند خود را به عنوان يكي از قطب‌هاي علمي و تكنولوژيك منطقه مطرح كند.
رشد
