برنامه‌هاي آر. اس. آي است و بر اساس تجارب و نظرات يک نمونه از “آگاهان کليدي” که تجربه مستقيم در فعاليت‌هاي آر. اس. آي در زمينه آي. اي. سي70 (مرکز تحليل اطلاعات) دارند و سپس قوام و يا تناقض بين شرايط از عوامل موفقيت، شناسايي شدند. يافته‌ها نشان داد که تقريباً همه عوامل موفقيت ذکر شده در مطالعات قبلي که در نظر گرفته شده توسط پاسخ دهندگان مهم است.
– کيوا لُجيا71(2010)، درتحقيق خود با عنوان: “اشتراک گذاري منابع، درس‌هايي براي توسعه موفق در مراکز آکادميک و تحقيقاتي در ايلينويز” به اين نتايج رسيده است که: هدف از تحقيق مطالعه هم سرمايگي در ميان کتابخانههاي دانشگاهي و پژوهشي، شناسايي عوامل مؤثر بر کتابخانه‌ها براي پيوستن به شرکت در اشتراک منابع، تعيين ارزش هم‌سرمايگي در مشارکت کتابخانه‌ها، تعيين اثر بخشي اشتراک منابع در ميان کتابخانه‌ها ميباشد. روش تحقيق بنيادي ميباشد. قابليت استفاده از داده‌هاي جمع آوري شده و مصاحبههاي صوتي ضبط شده محقق را قادر ساخته که بدون از دست دادن جزئيات، به تجزيه و تحليل و تفسير بيشتر مسائل مربوط به کيفيت دادهها بپردازد.تا به امروز، منابع فيزيکي موجود در مؤسسات آموزش عالي با کمبود مالي از زير ساختهاي فيزيکي از جمله آزمايشگاه، اتاق سمينار، کتابخانه، و امکانات پژوهشي، حدود 10 درصد از کل بودجه سال 2004 که بيشتر از اواسط 1990 باقي مانده را جهت پيادهسازي هزينههاي به اشتراک گذاري منابع نمودهاند. با اين حال باز نتوانستهاند با توجه به بودجه، نيازهاي خود را تأمين کنند. و در نتايج بدست آمده، کتابخانه دانشگاه را در برنامه توسعه‌سي،دبليو، ال72 به عنوان هماهنگ کننده، در بالا بردن سطح اشتراک منابع به عنوان نهادي مهم در همکاري ميان کتابخانههاي دانشگاه در اوگاندا به عنوان يکي از اهداف خود در شروع مطالعه و پرداختن به مسائل ارتباطات و مشارکت اعضاء به عنوان عوامل کليدي در اين نوع همکاري ميداند.
– مک73 (2011)، در تحقيق خود با عنوان:”آرم به اشتراک‌گذاري منابع در (انجمن کتابخانههاي پژوهشي، ارل74) در ايالات متحده آمريکا 35 سال رشد” را مورد بررسي قرار داده و بيان نموده که: هدف از تحقيق شناسايي اينترلندينگ75و عرضه سند، طرح/ روش شناسي/ رويکرد عوامل استفاده از اُ. سي. ال. سي76 به عنوان چارچوب است. يافته‌ها نشان دهنده‌ي اين است که اثر به اشتراک‌گذاري منابع توسط کتابخانه‌ها در داخل و بين تعاوني‌ها، يک عامل اصلي است. بهبود در ابزار کشف، پروسه درخواست بيشتر تسهيل شد و پيشرفت‌هاي اخير، موجب بررسي و ارزيابي افزايش عرضه سند را موجب شده است. روش تحقيق به صورت کاربردي ميباشد. جامعه مورد تحقيق، کتابخانههاي ايالات متحده آمريکا ميباشد.
– منگيراسينا و تاگنولي77 (2012)، در تحقيق انجام شده خود با عنوان:”ان.آي.ال.دي اي”78بارگذاري مجدد: باز کردن يک سامانه جديد بين المللي امانت بين کتابخانه‌اي” به اين نتيجه رسيده‌اند که: هدف از اين تحقيق مفاهيم و ويژگي‌هاي معرفي شده در ان. آي. ال. دي 40 است که طوري طراحي شده که عرضه سند توسط سامانه در بيش از 700 کتابخانه ايتاليايي و مؤسسات تحقيقاتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. روش تحقيق بر اساس تجربه‌هاي حرفه‌اي خود در رويکردها و مطالعاتشان در مورد کتابخانههاي منطقه بولونيا بوده است. يافته‌هاي جديد در مورد مفاهيم و ويژگي‌هاي بکار رفته در آن، کاربرد چند زبانه بودن آن است. که به ايجاد کاتالوگ ملي، براي کمک به کتابخانه‌ها براي رتبه بندي الگوريتمي در ايجاد توازن و حجم امانت دهي در بين کتابخانههاي همکار است. و يک نشانه بر روي کاربر سامانه، جهت احراز استناد مديريت به ابزارهاي کتاب‌شناختي و برنامه‌هاي توسعه است. برنامه‌هاي توسعه عبارتند از: توانايي ايجاد گروه‌هاي کتابخانه و بالا بردن قابليت سيستم‌هاي جديد ميباشد.
2-15-1-2. مطالعات انجام شده در داخل ايران
با نگاهي به پژوهشهاي انجام شده در زمينه همکاري بين کتابخانه‌اي، از سال 1363 تا کنون آثار متعددي از محققان در داخل ايران وجود دارد. ما از دهه 80 تا 90 را به عنوان پيشينه‌ي تحقيقمورد بررسي قرار داده‌ايم.
– حيدري (1383)، درتحقيق خود در رابطه با “وضعيت خدمات تحويل مدرک و امانت بين کتابخانه‌اي در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رساني ايران” به اين نتيجه رسيده که هدف تحقيق حاضر، بررسي ميزان بهره‌گيري از خدمات تحويل مدرک داخلي و خارج از کشور و شناسايي تنگناها و راهکارها به منظور بهبود شرايط موجود است. در اين جا ذکر شده است که خدمات تحويل مدرک از رشد مناسبي برخوردار بوده است. به طوري که امروزه اکثر کتابخانههاي بزرگ و مراکز اطلاع‌رساني داراي بخش خدمات تحويل مدرک هستند؛ حتي بسياري از آنها وب سايت خدمات تحويل مدرک خود را در اينترنت راه اندازي نمودهاند و از اين طريق به ارائه خدمات تحويل مدرک مي‌پردازند. روش تحقيق در اين پژوهش، پيمايشي است. اطلاعات از طريق پرسشنامه گردآوري شده است. با استفاده از پرسشنامه‌اي ده سؤالي که شامل هشت سؤال بسته و دو سؤال باز بود، اطلاعات مورد نظر در زمينه خدمات تحويل مدرک در ايران جمع آوري گرديد. با پيگيري‌هاي مکرر، 40 پرسشنامه از 65 پرسشنامه‌ي ارسالي به مراکز فوق، دريافت گرديد. داده‌هاي گردآوري شده، در نرم افزار “اکسل” وارد شده و مورد تحليل و محاسبه قرار گرفته است. بررسي پاسخ‌هاي 23 مورد از مراکز استفاده کننده از خدمات تحويل مدرک خارج از کشور نشان داد که 8/58 درصد از مرکز تهيه مدرک کتابخانه بريتانيا، 8/8 درصد از “امرالد”، 9/2 درصد از کتابخانه ملي استراليا و 4/29 درصد از ديگر (کتابخانه‌ها و بانک‌هاي اطلاعاتي پيوسته و مراکز خارجي تحويل مدرک) استفاده کرده‌اند. بر اساس نتايج اين تحقيق، بيش از نيمي از کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رساني زير پوشش وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، از خدمات تحويل مدرک خارج از کشور، و تقريباً تمامي اين مراکز، از خدمات تحويل مدرک داخلي استفاده مي‌نمايند. به طوري که يافته‌ها نشان مي‌دهد، 5/57 درصد از مراکز اعلام داشته‌اند که از مراکز خدمات تحويل مدرک خارج از کشور استفاده مي‌کنند. در حالي که پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمي ايران با تأمين مدرک براي 39 درصد از کتابخانههاي داخلي بيشترين خدمات را در بين مراکز داخلي تأمين مدرک ارائه نموده است. همچنين مشخص شد 7/42 درصد از کتابخانه‌ها از پست براي جا به جايي مدارک بهره برده‌اند. مقالات مجلات با 3/61 درصد بيشترين درخواست را در بين منابع اطلاعاتي مورد استفاده، به خود اختصاص داده‌اند. و بالاخره، تنگناها و پيشنهادهاي اين مرکز در زمينه ارائه خدمات تحويل مدرک مورد مطالعه و ارزيابي قرار گرفته است.
– امين پور (1384)، در پژوهشي با عنوان “امانت بين کتابخانه‌اي در دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور: چالش‌ها و عوامل مؤثر” با توجه به اهميت دسترسي پژوهشگران علوم پزشکي به منابع اطلاعاتي و سازمان نيافتن طرح امانت بين کتابخانه‌اي در دانشگاه‌هاي کشور انجام شده است، اظهار مي‌کند که: هدف، تعيين عوامل مؤثر بر امانت بين کتابخانه‌اي در اين گونه دانشگاه‌هاست. اين تحقيق به روش پيمايشي توصيفي انجام شده است. و نشان مي‌دهد که عوامل فناورانه مهمترين عوامل مؤثر بر امانت بين کتابخانه‌اي بود. و عوامل سازماني در رتبه دوم قرار گرفت. عوامل انساني و اقتصادي به ترتيب سومين و چهارمين عامل مؤثر بر امانت بين کتابخانه‌اي در دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور بودند. نظام امانت بين کتابخانه‌اي در سطح کتابخانههاي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي نيز هنوز به اجرا درنيامده است. براي تحقق اين هدف، طرح گسترش خدمات کتابخانههاي علوم پزشکي کشور در سال 1388 از سوي اداره کل اطلاع‌رساني و کتب و نشريات وابسته به معاونت پژوهشي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي پيشنهاد شد. به نظر مي‌رسد که انجام پژوهش در زمينه عوامل مؤثر بر امانت بين کتابخانه‌اي، نخستين و ضروري‌ترين اقدام براي بررسي عيني و دقيق علل و عوامل نارسايي‌ها باشد. پژوهش حاضر براي پاسخ به اين نياز، عوامل مؤثر بر امانت بين کتابخانه‌اي را از ديدگاه مديران کتابخانههاي مرکزي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور که مجريان اصلي طرح امانت بين کتابخانه‌اي در دانشگاه‌ها و مراکز علمي هستند، بررسي مي‌کند. تا با شناسايي عوامل و موانع، راهکارها و راه‌حل‌هاي لازم را براي برطرف کردن موانع و تقويت عوامل مؤثر ارائه دهد. و در نهايت بستر مناسبي براي اجراي نظام امانت بين کتابخانه‌اي در سطح دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور فراهم آورد. جامعه مورد مطالعه، مديران کتابخانههاي مرکزي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي بودند. روش نمونه‌گيري سرشماري بود و تحقيق روي کل جامعه انجام شده است. ابزار گردآوري داده‌هاي اين تحقيق، پرسشنامه‌اي با 28 سؤال و با مقياس 5 گزينه‌اي ليکرت بود و از طريق محاسبه آلفاي کرونباخ معادل 0/71 برآورد گرديد.
– پاکدامن (1385)، در طي تحقيقي تحت عنوان: “نقش شبکه در کتابخانههاي عمومي و دانشگاهي با هدف استفاده مشترک” به نتايجي دست يافته است. با توجه به اينکه تا قبل از دهه 1990 ميلادي، “کتابخانه با هدف استفاده مشترک” بر کتابخانههاي عمومي و دانشگاهي متمرکز بود ولي در سال‌هاي اخير تحول جديدي در ايجاد ارتباط بين کتابخانههاي عمومي و دانشگاهي در استراليا، فنلاند، آلمان، لاتويا، سوئد و ايالت متحده صورت گرفته است. اخيراً نيز در آفريقاي جنوبي مطالعاتي در فاصله ماه‌هاي اوت و دسامبر 2002، در خصوص همکاري بين کتابخانه‌ها از طريق هم‌سرمايگي صورت گرفته است. جامعه مورد پژوهش در اين تحقيق، ايالت کاتالونيا، شهر اونتاريو و کشور استراليا مي‌باشند. که مختصري در مورد نحوه همکاري بين کتابخانه‌ها در اين جامعه‌ها توضيحاتي ارائه نموده است.
ايالت کاتالونيا: که در اين کشور کوچک ثابت شده است که سياست همکاري شبکه‌هاي کتابخانههاي مختلف ضروري است و اين به معني به اشتراک گذاشتن منابع و خدمات به منظور دسترسي به خدمات کارآمدتر به همه شهروندان و حفظ صرفه‌جويي‌هاي اقتصادي در استفاده از منابع کتابخانههاي عمومي ميباشد.
شهر اونتاريو: در اين شهر کتابخانه هر سال مبلغي در حدود 150 ميليون دلار جهت خريد منابع خود از قبيل کتاب‌هاي علمي، داستان‌هاي همه پسند، پروانه‌هاي ثبت اختراع، مجلات و مواد سمعي و بصري صرف مي‌کنند. لذا پروژه کتابخانه ديجيتالي اونتاريو مطرح گرديد. در اين پروژه، ميان 6500 کتابخانه عمومي، دانشگاهي، آموزشگاهي و دانشکده‌اي ارتباط برقرار مي‌شد. بدون همکاري کتابخانه ديجيتالي اونتاريو، شکاف اطلاعاتي ميان گروهي که دسترسي به اطلاعات داشتند و افرادي که اين دسترسي برايشان وجود نداشت بيشتر مي‌شد.
کشور استراليا: يکي از پروژه‌هاي کشور استراليا در خصوص ارتباط ميان کتابخانههاي عمومي و دانشگاهي که در مجلس سنا مورد بحث قرار گرفت، پروژه کنيتيکا79 بود. در واقع بحث اصلي اين پروژه در خصوص ايجاد اين کتابخانه‌ها فضايي واحد و افزايش دسترسي استفاده کنندگان به منابع بود. اين بحث‌ها منجر به موفقيت پروژه اطلاع‌رساني کنيتيکا در کشور استراليا گرديد.
در نتيجه‌اي که در خصوص اين تحقيق بدست آمده اين بود که امروزه مهمترين مسئله براي ارتباط کتابخانه‌ها به عنوان مراکز حيات فکري، برقراري ارتباط شبکه‌اي در کتابخانههاي با هدف استفاده مشترک و مکان اطلاعاتي براي مراجعه همگان است.
– عليدوستي و نظري (1385)، در تحقيق خود که با عنوان: “عوامل موفقيت اشتراک منابع در کتابخانههاي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري” است بيان نمودهاند، بررسي عوامل موفقيت اشتراک منابع در کتابخانههاي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و ميزان وجود اين عوامل وتوجه به آنها در وضع کنوني، ارائه شده است. روش انجام تحقيق، ابتدا از طريق مطالعه‌ي سوابق پژوهشهاي پيشين، شناخت نسبتاً جامعي از عوامل موفقيت اشتراک منابع حاصل گرديد. ابزار گردآوري دادهها در اين تحقيق پرسشنامه بود. حجم نمونه لازم 140 کتابخانه بود که بر اساس تعداد
