
از جمعيت حايز صفتي معين باشند. نيمي ديگر فاقد آن هستند.)
معمولا p و q را 0.5 در نظر مي گيريم. مقدار z معمولا 1.96 است. d مي تواند 0.01 يا 0.05 باشد.
3-4-3- گرد آوری داده ها:
3-4-3-1- مهمترین تکنیکهای جمع آوری اطلاعات
اطلاعات را می توان به روشهای گوناگون، در مکانهای مختلف و از انواع منابع گردآوری کرد. روشهای گردآوری اطلاعات مشتمل است بر مصاحبه حضوری، مصاحبه تلفنی، مصاحبه رایانه ای،پرسشنامه حضوری، پستی یا الکترونیکی، مشاهده افراد یا رویدادها با ضبط(یا بدون ضبط صوتی یا تصویری)و انواع سایر فنون انگیزشی همچون آزمون های برون فکنی.
پرسشنامه:پرسشنامه مجموعه ای از سؤالات کتبی و غالباً مبتنی بر گزینه های مشخص که پاسخ دهنده جوابهای خود را بر آن درج می کند.
به هنگامی که پژوهشگر دقیقاً می داند در پی چیست و چگونه باید متغیر های خود را اندازه گیری کند پرسشنامه ابزاری کارآمد برای گردآوری اطلاعات به شمار می رود. پرسشنامه را می توان به طور حضوری یا از طریق پست میان پاسخ دهندگان توزیع کرد. همچنین می توان با اجرای آن به طور الکترونیکی داده های لازم را گردآوری کرد. (سکاران، 1390 :243)
– پرسشنامه حضوری
– پرسشنامه پستی(سکاران، 1390 :260)
انواع پرسشنامه ها :
– پرسشنامه باز ساخت نایافته
– پرسشنامه بسته ساخت یافته
– پرسشنامه تصویری
در پرسشنامه نوع اول سؤالات از طرف محقق ارائه می گردد و پاسخ دهندگان بایستی نظرات خود را ارائه دهند. بنابراین کمی نمودن پاسخ ها کار بسیار مشکلی می باشد و نیاز به متخصصان ورزیده در این زمینه و صرف وقت زیاد دارد.
نکته مهم دیگر آنست که برای پاسخ گو نیاز به زمان و صرف وقت زیاد می باشد و بسیار دیده شده که پرسشنامه ها به شیوه باز کمتر اعاده می گردند و اغلب محققان نیز از هر دو شیوه پرسشنامه یعنی مخلوطی از باز و بسته بهره می جویند.
در پرسشنامه بسته که گاهی منظم نیز نامیده می شود، سؤالات و پاسخ های آنها از قبل تهیه و در اختیار پاسخ دهندگان قرار می گیرد. در این روش کمی نمودن پاسخ ها بسیار آسان است. پاسخ دهندگان، پاسخ خود را از میان سه یا چهار گزینه که ارائه شده، انتخاب و با علامت ضربدر مشخص می نمایند.
پرسشنامه تصویری نوع دیگری از پرسشنامه ها که مانند دو نوع یاد شده کاربرد وسیعی ندارد، پرسشنامه تصویری می باشد در این پرسشنامه سؤالات از طریق تصاویر ارائه می شوند. چنین پرسشنامه هایی بیشتر برای کودکان و افراد بی سواد بکار می رود(علی احمدی، 1389: 247-246).
داده های لازم در پژوهش حاضر با استفاده از یک پرسشنامه بسته بر اساس پاسخ های پنج گزینهای طیف لیکرت صورت گرفت.
پرسشنامه مذکور شامل 2 بخش عمده است:
الف) سوالات عمومی
در سوالاتعمومی به عنوان سوالات جامعه شناختی و دموگرافی، آخرین مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی و سمت پاسخدهندگان، مورد بررسی قرارگرفته است.
ب) سوالات تخصصی : که شامل30 سوال می باشد که در ارتباط با شاخصهای مدل ارائه شده است.
طیف لیکرت جهت سنجش وضع موجود
شکل کلی
بسیار ضعیف
ضعیف
متوسط
خوب
بسیار خوب
امتیازبندی
1
2
3
4
5
3-4-3-2- بررسی روایی و پایایی پرسشنامه
یک آزمون خوب باید از تعدادی ویژگی مطلوب مانند عینیت، سهولت اجرا، عملی بودن، سهولت تعبیر و تفسیر، روایی و پایایی برخوردار باشد. مهمترین موارد ذکر شده در این ویژگیها، روایی و پایایی است. که در اینجا به بررسی این دو مورد پرداخته میشود. اگر پرسشنامه دارای این دو معیار باشد این بدان معنی است که میزان یا درصد اشتباه محقق در اندازهگیری ملاکها و عوامل مورد نظر، اگر صفر نباشد به حداقل ممکن میرسد. پس روایی و پایایی نقطه مقابل اشتباه در اندازهگیریها هستند. به طوری که هرچه میزان اشتباه محقق در مورد ملاکها و عوامل اندازهگیری کمتر باشد اعتبار و قابلیت آن در اندازهگیری بیشتر میباشد. اعتبار در اندازهگیری را روایی76 و قابلیت اعتماد را پایایی77 میگویند(حافظ نیا، 1384، ص157).
روایی به این پرسش پاسخ میدهد که آیا پرسشنامه همان چیزی را اندازهگیری میکند که واقعاً در پی سنجش آن هستیم یا خیر. روایی آزمون عبارت است از توانایی ابزار مورد نظر در اندازهگیری صفتی که آزمون برای اندازهگیری آن ساخته شده است و شامل روایی صوری، روایی پیشبینی، روایی محتوا و … میباشد(سرمد و همکاران، 1385، ص170).
از میان روشهای متعددی که برای تعیین اعتبار اندازهگیری وجود دارد، روایی صوری و روایی عاملی برای این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. بدین صورت که از تعدادی از صاحبنظران و محققان در زمینه تحقیق، در رابطه با میزان درستی و شفافیت سؤالات پرسشنامه نظرخواهی به عمل میآید؛ که بدین ترتیب از متخصصان صاحبنظر در این رشته از جمله استاد راهنما و استاد مشاور و دیگر اساتید مرتبط، نظرخواهی به عمل آمد که آنها اعتبار پرسشنامه را تأیید کردند. در این تحقیق برای افزایش روایی، ابزارهای زیر مورد استفاده قرار گرفته است:
1- استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور و سایر اساتید مرتبط با موضوع.
2- مطالعه مقالات، کتب و مجلاتی که از این پرسشنامه یا پرسشنامههای مشابه استفاده کردهاند.
روایی عاملی متغیرها در در بخش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار می گیرد.
پایایی یک وسیله اندازهگیری، عمدتاً به دقت نتایج حاصل از آن اشاره میکند. پایایی به: دقت، اعتمادپذیری، ثبات یا تکرارپذیری نتایج آزمون اشاره میکند. پایایی ابزار، عبارت است از این که اگر یک وسیله اندازهگیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده در شرایط مشابه در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود. قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازهگیری، ویژگیهای باثبات آزمودنی یا ویژگیهای موقتی و متغیر وی را میسنجد. برای تعیین پایایی پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگیهای درونی ابزارهای اندازهگیری از جمله پرسشنامهها یا آزمونهایی که خصیصههای مختلفی را اندازهگیری میکنند به کار میرود. ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ78 ابداع شده و یکی از متداولترین روشهای اندازهگیری اعتمادپذیری یا پایایی پرسشنامهها است(حافظ نیا، 1384، ص158).
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمرههای هر زیرمجموعه سؤالهای پرسشنامه یا زیر آزمون و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با استفاده از رابطه زیر مقدار ضریب آلفای کرونباخ را محاسبه کرد(سرمد و همکاران، 1385، ص169).
رابطه 3-5 α=j/(j-1) (1-(∑▒δJ²)/δ²)
α= ضریب پایایی کل آزمون
J= تعداد سؤالات پژوهش
δj2= واریانس مربوط به سؤال jام
δ²= واریانس کل سؤالات آزمون
هر چه این معیار به مقدار یک نزدیکتر باشد نشاندهنده پایایی بالا و هر چه این مقدار به صفر نزدیکتر باشد نشاندهنده عدم پایایی پرسشنامه میباشد. کرونباخ، ضریب پایایی 45% را کم، 75% را متوسط و قابل قبول و ضریب پایایی 95% را زیاد پیشنهاد کرده است.
در این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS، آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. پس جمع اوری نمونه مقدماتی(30 عدد پرسشنامه)، پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه و ابعاد آن محاسبه گردید که نتایج حاصل در جدول زیر آورده شده است.
آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه
ابعاد اصلی
مولفه ها
تعداد گویه
آلفای کرونباخ
آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت
استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات
5
786/0
شبکه ارائه خدمت
4
752/0
زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات
6
755/0
فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی
4
830/0
آمادی الکترونیکی جامعه هدف
دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی
4
785/0
پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف
4
786/0
رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی
3
766/0
کل پرسشنامه
30
897/0
با توجه به جدول فوق مقدار آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با 897/0 است که نشان می دهد پرسشنامه از پایایی بالایی برخوردار است سایر ابعاد پرسشنامه نیز از پایایی مناسبی برخوردار هستند.
3-4-3-3- بررسی نرمال بودن متغیرها(آزمون شاپیرو)
جهت تجزیه و تحلیل دادهها و انتخاب نوع آزمونهای مربوطه، ابتدا باید به بررسی وضعیت نرمال بودن متغیرها بپردازیم. چرا که اگر متغیرها نرمال باشند، مجاز خواهیم بود هم از آزمونهای پارامتریک و هم از آزمونهای ناپارامتریک استفاده نماییم. اما چنانچه متغیرها نرمال نباشند، تنها مجاز خواهیم بود از آزمونهای ناپارامتریک استفاده نماییم. آزمونی که جهت بررسی نرمال بودن متغیرها استفاده میشود، آزمون شاپیرو میباشد. از این آزمون زمانی استفاده میشود که بخواهیم ببینیم دادههای متغیر مورد نظر نرمال هستند یا خیر؛ لذا متغیرهای پژوهش را از نظر نرمال بودن با کمک آزمون شاپیرو بررسی میکنیم. بر اساس اين آزمون دو فرض موجود است:
فرض صفر: متغير مربوطه داراي توزيع نرمال است
فرض يك: متغير مربوطه داراي توزيع نرمال نيست.
نتایج بررسی در جدول زیر آمده است.
نتایج بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقيق (آزمون شاپیرو)
مولفه ها
آماره شاپیرو
Sig
وضعیت
نوع آزمون
آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت
استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات
978/0
195/0
نرمال
پارامتریک
شبکه ارائه خدمت
91/0
120/0
نرمال
پارامتریک
زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات
969/0
052/0
نرمال
پارامتریک
فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی
978/0
193/0
نرمال
پارامتریک
آمادی الکترونیکی جامعه هدف
دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی
972/0
071/0
نرمال
پارامتریک
پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف
985/0
477/0
نرمال
پارامتریک
رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی
964/0
093/0
نرمال
پارامتریک
همانگونه كه جدول فوق نشان ميدهد، مقدارSig تمامي عوامل بيشتر از 05/0 است. بنابراين فرض صفر پذیرفته ميشود. از اين رو ميتوان گفت كه توزيع متغيرهاي پژوهش، نرمال است.
3-4-4- انتخاب روش آماری
بر اساس آزمون شاپیرو مشخص شد که همه متغيرهاي ابعاد « آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت » و « آمادگی الکترونیکی جامعه هدف » دارای توزیع نرمال هستند. از اين رو ميتوان از آزمونهاي پارامتري در تحليل داده ها استفاده كرد. بنابراين برای اینکه بدانیم از نظر پاسخ دهندگان وضعیت موجود هر يك از ابعاد «آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت» و «آمادی الکترونیکی جامعه هدف» در چه سطح است از آزمون پارامتري T تک نمونه ای استفاده می شود.
در ادامه به منظور رتبه بندی هر کدام از مولفه های هر بعد از آزمون فریدمن استفاده می شود. این آزمون برای بررسی یکسان بودن اولویت بندی(رتبه بندی) تعدادی از متغیرهای وابسته توسط افراد استفاده می شود كه به کمک میانگین رتبه های بدست آمده، متغیرها رتبه بندی می شوند.
فصل چهارم
نتایج و تفسیر آنها
4-1- مقدمه
در این فصل به بیان یافته های پژوهش می پردازیم. با توجه به اینکه این پژوهش در سه مرحله انجام گرفت، بخش اول این فصل به بیان یافته هایی می پردازد که بیانگر مدلی است که سنجش آمادگی الکترونیکی سازمان های خدماتی را بر اساس روش رویش نظریه تشریح می کند. بخش دوم، مرحله وزن دهی به ابعاد و معیار های مدل است که به تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداختیم. بخش سوم نیز سنجش آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح تشریح می کند.
4-2- یافته های مرحله ی اول پژوهش
هدف از ایجاد یک مدل برای
