مي‌پردازد.
C= تلفن همراه يا PDA
M= باركد روي كالا
S= فن‌آوري ارتباط‌دهنده ابزار موبايلي با سايت اينترنتي نمايشگاه
ابزار موبايلي مشتري در مركز قرار مي‌گيرد و با ايجاد ارتباط با دو عنصر ديگر تبادل تجاري را انجام مي‌دهد.
C—M—S
مشتري از طريق ارتباط بي‌سيم دامنه محدود ابزار موبايلي خود با يك دستگاه خودپرداز بانكي، از حساب خود پول برداشت مي‌كند.
C= تلفن همراه يا PDA
M= دستگاه خودپرداز
S= فن‌آوري ارتباط‌دهنده دستگاه خودپرداز با بانك
ابزار تجاري در مركز قرار مي‌گيرد و از طريق ارتباط دو جانبه خود با دو عنصر ديگر، تبادل تجاري را انجام مي‌دهد.
ارتباط كامل سه جانبه
مشتري از طريق ارتباط دامنه محدود خود با يك پاركينگ اجازه پارك‌كردن اتومبيل خود را دريافت مي‌كند و از طريق ارتباط بي‌سيم دامنه وسيع خود و پاركينگ با اينترنت، هزينه پارك كردن را مي‌پردازد.
C= تلفن همراه يا PDA
M= دستگاه خودكار كنترل پاركينگ
S= فن‌آوري ارتباط‌دهنده مشتري و پاركينگ از طريق اينترنت
در اين شكل مدل، هريك از عناصر با دو عنصر ديگر ارتباط برقرار مي‌كنند و تبادل تجاري با ارتباط سه جانبه عناصر امكان‌پذير مي‌شود.
2-2-17 فرآیند پرداخت در تجارت سیار
مفهوم تجارت سيار در اواسط دهه 1990 مطرح شد و بر اساس پيش‌بيني‌هاي خوش‌بينانه انتظار مي‌رفت تا سال 2000 تراكنش‌هاي تجارت سيار جز فعاليت‌هاي روزانه همه افراد شود. با سرمايه‌گذاري‌هاي بسيار زيادي كه روي ارتقاء شبكه‌هاي موبايل انجام شده، قدرت اپراتورها در انتقال سرويس‌ها بسيار افزايش يافته و آينده ارتباطات اميدبخش پيش‌بيني مي‌شود. از طرف ديگر تغيير جهت بعدي در استفاده از فناوري اطلاعات به طور واضح به سمت تجارت سيار و تجارت بي‌سيم خواهد بود.(وارشنی و دیگران ،2002)
در اغلب تلفن‌هاي همراه اين قابليت وجود دارد كه مقاديري را ذخيره كرده يا مكانيزم‌هايي براي شناسائي و صدور مجوز به صورت امن و بدون نياز به اعتماد به كارت خوان‌ها يا كامپيوترهاي شخصي و مودم يا ترمينال‌هاي نقطه فروش فراهم كنند. بعضي از صاحبنظران بر اين عقيده هستند كه تلفن همراه به عنوان وسيله پرداخت حتي جايگزين كارتهاي هوشمند خواهد شد. با وجود اينكه پرداخت سيار زير مجموعه‌اي از پرداخت‌هاي الكترونيكي است ولي تعاريف مستقلي براي پرداخت سيار وجود دارد. گروه Mobile Payment به عنوان يكي از مهمترين گروه‌هاي فعال در زمينه تجارت سيار، پرداخت سيار را فرآيندي تعريف مي‌نمايد كه دو طرف را قادر مي‌سازد تا ارزش مالي يك محصول يا سرويس را با استفاده از يك دستگاه تلفن همراه مبادله كنند. دستگاه موبايل شامل تلفن‌هاي همراه،كمك داده‌هاي شخصي و رايانه‌هاي تلفن همراه مي‌باشد.(نامبیار ؛2004)
پروتکلهاي پرداخت الکترونيکي امن و استاندارد فراواني براي اينترنت وجود دارند، ولي محدوديت منابع در محيط سيار مانند هزينه بالا، نرخ انتقال وپهناي باند كم کانال ارتباطي، محدوديت ظرفيتهاي محاسباتي، محدوديتهاي باتري و حافظه دستگاههاي سيار مانع اصلي استفاده مستقيم از پروتکلهاي موجود در اين محيط است. به عبارت ديگر يک پروتکل جديد و مناسب براي محيط سيار لازم مي باشد.
يك سيستم پرداخت سيار بايد براي همه طرف‌‌‌هاي مرتبط سودمند باشد. براي اينكه يك سيستم پرداخت موفق باشد كاربر نهايي، فروشنده، صادركننده محصول پرداخت و اپراتور تلفن همراه بايد در آن ارزش اضافي ببيند. كاربر نهايي، سادگي و سرعت استفاده، راحتي، امنيت و هزينه مناسب را ترجيح مي‌دهد.
فروشندگان مي‌خواهند كه سيستم پرداخت سيار ، مجموعه بالقوه زيادي از مشتريان را پوشش دهد. آنها علاقمند هستند كه محصولات پرداخت سيار براي آنها درآمد اضافي (مثلاً از طريق گسترش عرضه خدمات) و كاهش هزينه (مثلاً از طريق افزايش امنيت و كاهش ريسك انكار تراكنش) داشته باشد.
هزينه استفاده مشتري از يك سيستم پرداخت جديد بايد كم و نصب سيستم بايد ساده باشد. از طرف ديگر چرخه تبادل مالي از مشتري تا فروشنده بايد سريع صورت گيرد. صادركنندگان محصول پرداخت (معمولاً بانك‌ها)، براي پوشش هزينه‌هاي توسعه سيستم، لازم است نكات تجاري مثبتي را در پرداخت تجاري ببينند. براي مثال وفاداري مشتريان ، مي‌تواند با محصولات جديد و داراي نوآوري افزايش يابد. حتي در مورد محيط سيار هم امكان ارائه نام تجاري به همراه سرويس پرداخت بسيار مهم است. نام‌هاي تجاري معتبر استفاده از محصول براي مشتري را هم راحت‌تر مي‌كند.
استفاده گسترده از محصولات پرداخت سيار با افزايش ترافيك، تأثير مثبت مستقيمي روي درآمد اپراتورها دارد. همچنين موقعيت‌هاي تجاري جديدي براي اپراتورها در عرضه خدمات به فروشندگان و ساير طرف‌ها در زنجيره ارزش فراهم مي‌شود. بنابراين در طراحي پروتكل‌ها سودمندي آن براي مشتريان و مؤسسات مالي بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد. فناوري‌هاي پرداخت سيار متنوعي ايجاد شده و در دسترس قرار گرفته‌اند كه برخي موفق و بسياري ناموفق بوده و بتدريج ناپديد شده‌اند.
موسسه تحقيقاتي Forrester سه مسئله مهم را كه منجر به عدم موفقيت پرداخت‌هاي سيار مي‌شود شناسايي كرده است:
(1) عدم اعتماد مشتريان
(2) مشكلات بازيگران پرداخت الكترونيكي در توافق بر سر نحوه همكاري
(3 ) عدم وجود زيرساخت استاندارد شده و مناسب براي كاربر.
برخي دلايل ديگري را برشمرده‌اند:محدوديت دستگاه و شبكه، عدم تكامل راه‌حل‌هاي پرداخت، عدم علاقمندي مشتريان و عدم وجود استانداردهاي همگاني( نامبیار؛ 2004).
از طرف ديگر اغلب صاحبنظران معتقد هستند كه عناصر موفقيت شامل تركيبي از سادگي استفاده و قابليت استفاده سرويس، صرفه اقتصادي، اطلاع و درك از بازار، همكاري با شريكان مناسب، امنيت و قابليت تكنيكي كار سيستم‌هاي مختلف با يكديگر مي‌باشد( ویکنت و دیگران؛2001).
اغلب مدل‌هاي پرداخت سياري كه تا به حال مطرح شده‌اند، بر اساس راه‌حل‌هاي انحصاري بوده اند. قسمت‌هاي متفاوت زنجيره ارزش بوسيله يك بخش و يا بخش‌هايي كه ارتباطات تنگاتنگي با يكديگر دارند مديريت مي‌شود. چنين راه‌حل‌هايي منجر به تقسيم بازار ميان تعداد محدودي فروشنده و مشتري مي‌شود.
يك پرداخت سيار طي فرايندي به شرح زير انجام مي‌شود:
ثبت نام: مشتري يك حساب نزد تهيه‌كننده خدمات پرداخت سيار باز مي‌كند (حساب ممكن است با نام يا بي‌نام، قابل شارژ يا غير قابل شارژ و Online يا Offline باشد).
تراكنش: طي 4 مرحله فرآيند تراكنش يك معامله موبايلي انجام مي‌شود:
الف- مشتري تمايل خود را براي خريد يك كالا يا خدمت را با فشار دادن يك دكمه يا ارسال يك SMS، اعلام مي‌كند.
ب – فروشنده كالا يا خدمت، تقاضاي مشتري را براي ارائه‌دهنده خدمات پرداخت سيار ارسال مي‌كند.
ج- ارائه‌دهنده خدمات پرداخت سيار، تصديق هويت و مجاز بودن مشتري را از طرف سوم مورد اعتماد درخواست مي‌كند.
د – در صورت تصديق هويت مجاز بودن مشتري و وجود اعتبار كافي براي معامله مذكور، فروشنده كالا را براي مشتري ارسال مي‌كند.
تسويه حساب: تسويه حساب مبلغ معامله مي‌تواند به سه صورت انجام پذيرد:
الف- بلادرنگ با برداشت از حساب بانكي مشتري و واريز به حساب فروشنده از طريق شبكه سيار انجام شود.
ب – به صورت پيش پرداخت از طريق يك كارت هوشمند يا يك كيف پول الكترونيكي كه در ابزار سيار قرار دارد، پرداخت شود.
ج – خريد اعتباري باشد و ارائه‌دهنده خدمات پرداخت سيار صورتحساب را براي مشتري يا حساب بانكي وي ارسال كند. شكل كلي فرآيند فوق در نمودار زير نشان داده شده است:
البته سيستم‌هاي رايج پرداخت موبايلي تنوع زيادي دارند و تا 30 نوع از اين سيستم‌ها گزارش شده است. نمودار فوق يك فرم كلي است كه در بعضي از سيستم‌هاي رايج تفاوت‌هايي وجود دارد. مثلاً ممكن است تائيد هويت به وسيله خود مشتري و از طريق PIN انجام شود و يا اينكه ارسال صورتحساب و تسويه حساب هم توسط ارائه‌دهنده خدمات پرداخت سيار انجام شود (ارائه‌دهنده خدمات پرداخت نقش طرف سوم مورد اعتماد را هم برعهده مي‌گيرد).
m-PAY ,Paybox, iPIN ، Vodafone m- Pay Bill و jalda برخي از سيستم‌هاي رايج پرداخت سيار هستند كه در كشورهاي مختلف رواج دارند( تیو و همکاران؛ 2005)54.
2-2-18 مزایای فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات دارای توانایی ذخیره سازی، پردازش و انتقال اطلاعات و موجب افزایش توانایی افراد به سازمان برای ارتباطات آسانتر، دقیقتر و کم هزینه تر می‌شود.
با بکارگیری فناوری اطلاعات مسأله‌یابی و فرصت‌یابی که سنگ زیر بنای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی استراتژیک است، سریعتر و دقیق تر انجام می‌گیرد و کیفیت تصمیمات افزایش و زمان مورد نیاز برای اخذ تصمیم کاهش می‌یابد.
خطای انسانی در شبکه پردازش اطلاعات سازمانی کاهش می‌یابد.
فناوری اطلاعات فشار کارهای تکراری و کسالت آور را کاهش می‌دهد.
فناوری اطلاعات بهره وری فرآیندهای ویژه نظیر افزایش دقت و اعتبار سیستم، کاهش دوباره کاری و ایجاد ثبت های داخلی مستمر را بهبود می‌بخشد.
استفاده از فناوری اطلاعات دولتها را در کشورهای در حال توسعه (با منابع کمیاب جهت تخصیص بهینه منابع و حضور مفیدتر در اقتصاد ملی یاری می رساند).
استفاده از فناوری اطلاعات موجب کاهش هزینه‌ها بهبود کیفیت تولید و بهره وری از طریق افزایش کارایی می‌گردد.
فناوری اطلاعات مشاغل را غنی تر می‌سازد و به آنها معنی می‌دهد.
فناوری اطلاعات هماهنگی را تسهیل می‌نماید. ( دزفولی، 1391).
2-2-19 ارتباطات در عصر اطلاعات رایانه‌ای
هفت جز کلیدی مبتنی بر فناوری اطلاعات که الگوهای ارتباطی مدیریت در سازمان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند عبارتند از: اینترنت، اینترانت، اکسترانت، ایمیل، کنفرانس ویدئویی، محاسبات مشارکتی و ارتباط از راه دور.
2-2-19-1 اینترنت: اینترنت چیزی بیش از یک شبکه است. اینترنت شبکه‌ای از شبکه‌های کامپیوتری است. اینترنت شبکه‌ای از کامپیوترهای با عملیات مستقل ولی به هم مرتبط است که بیش از 140000 شبکه کوچکتر را در بیش از200 کشور به هم وصل می‌کند. اینترنت همه چیز را از ابر رایانه‌ها و پردازنده های مرکزی بزرگ در تجارت، حکومت، دانشگاه ها، تا کامپیوتر های شخصی در منازل را به هم وصل می‌کند.
2-2-19-2 اینترانت
اینترنت اختصاصی سازمان را گویند. اینترانت عاملی دارد که کاربران بیرونی سازمان را از دستیابی به اطلاعات داخلی سازمان منع می‌کند. این کار برای حفظ اطلاعات خصوصی و محرمانه شرکت انجام می‌شود. بیش از نیمی از شرکت ها با بیش از 500 کارمند در اینترانت مشارکت دارند.
2-2-19-3 اکسترانت
یک اینترنت گسترده است که کارمندان داخلی را به مشتریان، تهیه کنندگان و شرکای استراتژیک وصل می‌کنند.
مزیت اولیه اینترنت، اینترانت و اکسترانت در این است که توانایی کارکنان را در یافتن، ایجاد، مدیریت و پخش اطلاعات افزایش می‌دهد. ولی بازدهی این سیستم‌ها بستگی دارد که سازمان چگونه آنه را نصب و تنظیم کند و چگونه کارکنان از اطلاعات بدست آمده استفاده کنند. چون اطلاعات به خودی خود مفید نیستند، بلکه اطلاعات باید در حد کافی و بهینه باشد.
2-2-19-4 پست الکترونیک
پست الکترونیک یا ایمیل از اینترنت یا اینترانت برای فرستادن متون و اسناد رایانه‌ای بین افراد استفاده می‌کند. استفاده از ایمیل در سرتا سر جهان در حال افزایش است.
2-2-19-4-1 فواید ایمیل
کاهش هزینه انتقال اطلاعات به تعداد زیادی از کارمندان.
ابزاری است برای افزایش کار تیمی، چون کارکنان را قادر می‌سازد تا پیام خود را سریعاً به دیگر همکاران خود در هر کجا که هستند بفرستند.
هزینه و زمان مربوط به چاپ نسخه ها و پخش کاغذ را کم می‌کند.
انعطاف پذیری را زیاد می‌کند، مخصوصاً برای کارکنانی که کامپیوتر های قابل حمل دارند، چون آنها می‌توانند در هر زمان و هر جایی که خواستند به وسیله ایمیل ثبت وقایع کنند.
2-2-19-5 ویدئو کنفرانس (تله کنفرانس)
از پیوندهای صوتی و تصویری در کنار رایانه استفاده می‌کند تا افراد قادر شوند با دیگران صحبت کنند، آنها را ببینند و چیز هایی را از آن
